İki Savaş Arası Dönem Ve Savaş
Dönemi Polonya Edebiyat
Skamanderler
• Modernizmden gelen bu iki ustanın ardından Polonya
edebiyat tarihinde sırayı Skamander grubu alır. 1918 yılında kurulan grup varlığını 1939 yılına kadar sürdürür. Skamander ismi Troya’da mitolojik bir ırmak olan Skamandros
ırmağından gelmektedir. Skamander sert, sanatsal bir programı olmayan, ancak, ortak bir dille katılımcılarını birleştiren bir “durum grubu” olarak adlandırılır.
• Skamander sert, sanatsal bir programı olmayan, ancak, ortak bir dille katılımcılarını birleştiren bir “durum grubu” olarak adlandırılır
• Skamanderlerin spesifik bir sanat programları
olmamıştır, çünkü bu tür programların artistik özgürlüğü kısıtladığına inanmaktadırlar. Buna karşılık dünya
görüşleri ve şiirlerin içeriği hakkında birkaç temel
saptama yapmak mümkündür. Kültürel ve geleneksel birikime yönelişin bitirilmesi, öncellikle saptanabilecek duruşlarıdır. Yani sanatçı uzun yıllardır hizmet ettiği
bağımsızlık düşüne kavuşmuş, artık üzerindeki ağır
yükten sıyrılmıştır. Normalleşen dünyalarında, önem
kazanan artık sadece sıradan olaylardır.
• Öncelikle, gelecekçiler gibi saldırgan olmadıkları, var olan edebi geleneği kesin bir biçimde yadsımadıkları, geleneksel şiir formu ile gevşek de olsa bir bağ kurdukları, en önemlisi de yeni
arayışları, biçim değil, içerikte bulmaya çalışan bir yol benimsedikleri için daha kolay benimsenmişlerdir.
•
• Skamander adlı dergi 1920’den 1928’e dek düzensiz olarak
yayımlanmıştır. Derginin redaktörü Mieczyslaw Grydzewski idi.
1935-1939 yılları arasında derginin yayımına tekrar başlanmıştır.
Skamanderler Wiadomości Literackie ve yergi nitelikli Cyrulik Warszawski gibi, dönemin diğer önemli dergileriyle de işbirliği yapmışlardır.
• Bu grubun sıra dışı oluşunun, şairlerinin yeteneğinden kaynaklandığını belirtelim. Tuwim’in ve Wierzyński’nin coşkun yaşam sevinci, Słonimski’nin soylu ve ironik
duygusallığı, Iwaszkiewicz’in zaman zaman huzursuz eden açık züppeliği, Pawlikowska’nın saklanmadan ortaya konan kadın duygusallığı gibi, okuyucuya kabul ettirilmiş
nitelikleri sayesinde, bu grubun şiiri bu gün Polonya
edebiyatı klasikleri arasında sayılmakatadır. Dolayısıyla,
‘Büyük Beşli’ şiirinden söz ederken, Skamander şiirinin değerinin, ‘Büyük Beşli’deki artistik çeşitliliğe dayandığını unutmamak gerekir
• Geçici deneyimler, felsefi yansımalardan daha önemlidir. Bunun yanı sıra dilin günlük konuşma stilinde olması, yeni kelime üretme eğilimi, argo, mizah, ironi, satir ve gülmecenin kullanılması
Skamanderlerin eserlerinin belirgin özelliklerinden bazılarıdır.
• Grup üyelerinin, fikirlerin ve bakış açılarının değişime uğradığı
Skamander dönemini üç etaba ayırmak olasıdır. İlk etap 1916-1919 yılları kapsamaktadır.
• İkinci etapta, 1919 yılında Büyük Beşli olarak tanınan Skamander grubunun üyeleri resmi olarak varlıklarını ilan ederler. İlerleyen yıllarda sempati toplayan grup roman yazarları, eleştirmenler ve Uydular adı verilen başka birçok şairi de üyelerine eklemişlerdir.
• Grubun yavaş yavaş dağılmaya başladığı üçüncü etapta şairlerde düşünsel anlamda da değişiklikler de gözlenmiştir.
