Servis. Audi A8'03 6 vites otomatik flanz man 09E - 2. Bölüm. Kendi Kendine Çal flma Program 284. Sadece dahili kullan m içindir

(1)

284

Audi A8'03 6 vites otomatik ﬂanz›man 09E - 2. Bölüm

Kendi Kendine Çal›ﬂma Program› 284 Servis

Sadece dahili kullan›m içindir

(2)

1. Bölüm SSP 283 Sayfa

Genel bilgiler

Teknik veriler. . . 6

K›sa aç›klamalar . . . 8

ﬁanz›man›n kesit görünümü . . . 15

ﬁanz›mana Ba¤l› Ekipmanlar Vites kolu mekanizmas› . . . 16

Vites kolu yolu . . . 18

Vites de¤iﬂtirme mekanizmas› hareketleri. . . 19

Vites kolu/dü¤mesi hareketleri . . . 20

Vites kolu kilitleri/acil durum anahtar›. . . 21

tiptronic direksiyon simidi. . . 23

tiptronic/seçme stratejisi. . . 25

Gösterge tablosundaki vites kolu konumu ve vites göstergesi . . . 25

Kontak anahtar› ç›kartma kilidi. . . 26

Marﬂ kilidi/marﬂ kontrolü. . . 32

ﬁanz›man grubu Tork konvertörü . . . .34

Tork konvertörü debriyaj›. . . 34

Tork konvertörü vites de¤iﬂtirme iﬂlemleri . . . 36

Tork konvertörü ya¤ beslemesi . . . 37

Tork konvertörü debriyaj›n›n çal›ﬂmas›. . . 38

ATF pompas› . . . .40

ATF so¤utma . . . 42

Kesme valfli ATF so¤utucusu. . . 44

Ya¤ ve ya¤lama sistemi . . . 46

Vites kumanda elemanlar› . . . .48

Dinamik bas›nç dengeleme . . . 50

Bindirmeli vites de¤iﬂimi iﬂlemleri/kontrolü. . . 52

Planet diﬂlisi ﬂanz›man . . . .54

Diﬂlilerin aç›klanmas›/tork profili. . . .56

ﬁanz›man matrisi. . . 63

Hidrolik sistemi diyagram› . . . 65

Park kilidi . . . 66

Tork profili/dört tekerlekten çekiﬂ . . . .67

Transfer kutusu so¤utmas›. . . 68

Transfer kutusu ya¤ pompas› . . . .70

Kendi Kendine Çal›ﬂma Program› sizi yap›lar ve iﬂlevler hakk›nda bilgilendirir.

Kendi Kendine Çal›ﬂma Program› Atölye El Kitab› de¤ildir!

Belirtilen de¤erler sadece daha kolay anlamay› sa¤lamak

‹çindekiler

Yeni! Dikkat!

Not! Uyar›!

(3)

2. Bölüm SSP 284 Sayfa

ﬁanz›man Kontrolü

Mekatronik . . . 4

Elektrostatik yük boﬂalt›m› ESD . . . 6

Hidrolik modül . . . .7

Valflerin tan›m› . . . .8

Elektronik modül. . . .12

J217 Kontrol ünitesi . . . 13

S›cakl›k denetimi . . . .13

Ya¤ s›cakl›k kolektifinin denetimi. . . 14

Yeni kontrol ünitesi nesli . . . .15

Sensörlerin tan›m› . . . .15

G182 ﬁanz›man giriﬂ devri . . . 16

G195 ﬁanz›man ç›k›ﬂ devri . . . 17

F189 tiptronic ﬂalteri. . . 18

F125 Sürüﬂ kademesi sensörü . . . .20

G93 ﬁanz›man ya¤ s›cakl›k sensörü . . . 21

Önemli bilgiler . . . 22

Fren bas›l› bilgisi . . . .22

Roketleme (Kick-down) bilgisi. . . 23

Gaz pedal› konumu bilgisi. . . 23

Motor torku bilgisi . . . .24

Motor devri bilgisi . . . .24

Ara yüzler/Ek sinyaller . . . .25

Devre ﬂemas›/Sisteme genel bak›ﬂ . . . .26

CAN veri al›ﬂveriﬂi . . . .28

‹ﬂlevler . . . .30

Park konumunda ba¤lant›n›n ayr›lmas› . . . .30

Motor torkunun bast›r›lmas› . . . 31

Geri vites lambas› . . . 32

Acil durum programlar› . . . 34

Yedek programlar. . . 34

Acil mekanik iﬂletim . . . 34

Sempton gidermeli vites denetimi . . . 35

Dinamik Sürüﬂ Program› DSP . . . 36

Fonksiyon yap›s› . . . .37

Sürücü tipi de¤erlendirme. . . .38

Sürüﬂ durumuna göre sürüﬂ program›n›n seçilmesi . . . .39

Vites seçimi . . . .42

Bak›m Kendi kendine teﬂhis . . . .44

Snapshot (kontrol) haf›za . . . .44

Güncelleme programlamas› . . . .45

Özel aletler atölye ekipmanlar› . . . .49

Çekme . . . .49

Onar›m uyar›s› . . . .49

Fason model . . . 50

(4)

Mekatronik

09E’deki yenilik hiç kuﬂkusuz “Mekatronik”tir.

Hidrolik kontrolünü (hidrolik modül), elektronik kontrol ünitesini ve sensörleri (elektronik modül) birbirine ba¤l› bir birim halinde kendi bünyesinde toplar. Mekatronik ﬂanz›manda ya¤ karteri bölgesinin alt›nda yer al›r.

Hidrolik modüldeki (valfler ve bas›nç ayarlay›c›) ve elektronik kontrol ünitesinin ayar ç›k›fl katlar›ndaki üretim toleranslar›, bir test seviyesine getirilmifl ve elektronik kontrol ünitesinin temel program›yla eflitlenmifltir.

Mekatronik sadece komple de¤ifltirilebilece¤i için bu temel programlama iflleminin serviste yap›lmas› öngörülmemifltir.

Mekatronik:

Mekatronik terimi alt›nda, ﬂanz›man›n kontrol edilmesi için gerekli giriﬂ sinyallerini

toplayan,

giriﬂ sinyallerinin de¤erlendirmesini yapabilen,

kontrol ve ayarlama algoritmas›n› uygulayan, aktörlerin yönetimini üstlenebilen,

çevresiyle iletiﬂim kurabilen,

sinyal gönderenlerle ve aktörlerle elektrikli ve mekanik ba¤lant› kurabilen, komponentler toplanm›ﬂt›r.

ﬁanz›man kontrolü

Hidrolik modül

Elektronik modül

Üstten görüntüsü Alttan görüntüsü

284_007

(5)

Mekatronik’in avantajlar›:

Kompakt yap› tarz› sayesinde daha küçük bir yap› bölmesinin kullan›lmas›.

Yap› parçalar›n›n entegrasyonu ve hidrolik yap› parçalar›n›n, montajdan sonra

elektronik kontrol ünitesinin ilgili program ile üretim toleranslar›na eﬂitlenmesinden dolay›

daha ucuza üretilmesi.

Kablolar›n ve muhafaza parçalar›n›n iptalinden dolay› a¤›rl›kta azalma.

Arabirimlerin (temaslar) belirgin bir ﬂekilde azalt›lmas›ndan dolay› daha yüksek güvenilirlik.

Mekatronik, ﬂimdiye kadar elde edilmemiﬂ bir vites kalitesini garanti eden, hep ayn›

kalitede durabilen bir ünite olarak dengelenebilir ve test edilebilir.

Elektronik modül S›zd›rmazl›k / Adaptör

(Ya¤ pompas›na ba¤lant›)

*Valf plakas›

*EDS valfleri amortisörü

*Konvertör bas›nc› tutma valfi

Ara sac

Elektronik modülüne ba¤lant› soketi

*Hidrolik modül parçalar›

Kablo tak›m›

Araç taraf›ndaki kablo tak›m›na ba¤lant› soketi

*Valf yata¤›

*Kavramalar›

geciktirme valfi

284_132

(6)

Elektrostatik yük boﬂalt›m› ESD (Electro Statical Discharge) Mikro elektroni¤in ve E modülde k›smen

aç›k arayüzlerin kullan›lmas›, özellikle ESD korumas›nda çok büyük bir özen gerektirmektedir.

Mekatronik’i elinize almadan önce (örn.; depoda, nakliyede, onar›mda), topraklanm›fl bir nesne ile veya araç içinde çal›fl›rken flasi ile deri temas› kurarak üstünüzdeki yükü boflaltmal›s›n›z.

E soketinin soket temaslar›na asla elinizle dokunmamal›s›n›z. Ayn› durum kontrol adaptörü temaslar› için de geçerlidir, örn.;

elekrik kontrolünde.

E soketindeki koruma kepi ancak, araç kablo tak›m› ba¤lanmadan hemen önce ayr›lmal›d›r (temaslar›n yanl›ﬂl›kla birbirlerine temas etmemelerine dikkat edin).

Mekatronik’i, sadece Orijinal Yedek Parça Ambalaj› ile depolay›n ve nakledin.

Mekatronik’i ancak, topraklanm›fl bir nesneye dokunarak elektrostatik yükünüzü üstünüzden boflaltt›ktan sonra (örn.; su hatt›, lift vs...) d›flar› ç›kar›n.

ﬁanz›man kontrolü

Bu iﬂareti gördü¤ünüz her yerde, yak›nda bir yerlerde elektrostatik yüklenmeye karﬂ›

hassas olan yap› parçalar› ya da yap›

gruplar› bulundu¤unu unutmay›n.

Bu yüzden üstteki korunma önlemlerine dikkat edin.

284_069

(7)

Dr.Red.V HV-D2

SPV

SV2

SV1

HV-D1

HV-B HV-A EDS6 (N371)

EDS4 (N218)

EDS3 (N217)

EDS1 (N215) EDS2 (N216)

EDS5 (N233) MV1 (N88)

KV-D2 KV-B

KV-D1 KV-C Valf plakas›

(8)

WS

WDV

WKV KV-E

Schm.V

Sys.Dr.V

HV-E

KV-A

Hidrolik modül

Hidrolik kontrol ünitesi

Hidrolik kontrol ünitesi, valf yata¤› ve valf plakas›ndan oluﬂur.

Aﬂa¤›daki yap› parçalar›n› içerir:

- Hidrolikle çal›ﬂt›r›lan vites valflerini - Mekanik çal›ﬂt›r›lan vites sürgüsünü - Elektrikle aç›lan 6 bas›nç kontrol valfini - Elektrikle aç›lan 1 solenoid valfini

Valf yata¤›

284_068

284_067

(9)

Valflerin tan›m›

Dr.Red.V Bas›nç düflürme valfi Bas›nç düflürme valfi, sistem bas›nc›n› yaklafl›k 5 bar’a ayarlar. Bu bas›nç (ön kontrol bas›nc›), sorunsuz çal›flmalar› için sabit bir ön kontrol bas›nc›na ihtiyaç duyan elektrikle aç›lan solenoid valflerin beslenmesini sa¤lar.

HV-A HV-B HV-D1 HV-D2 HV-E

A debriyaj›n› tutma valfi B debriyaj›n› tutma valfi D1 frenini tutma valfi D2 frenini tutma valfi E debriyaj›n› tutma valfi

Tutma valfleri, debriyaj valflerini açar, yani: Vites geçirilirken, debriyaj bas›nc›n›n sistem bas›nc›na ç›kmas›

için ihtiyaç duyulan süreye kadar tutma valfi taraf›ndan kapat›lan debriyaj valfinin ayarlama fonksiyonudur (ayar aﬂamas›). Her iki valf (debriyaj ve tutma valfleri), uygun bas›nç kontrol valfi taraf›ndan yönetilir.

KV-A KV-B KV-C KV-D1 KV-D2 KV-E

Debriyaj valfi Debriyaj A Debriyaj valfi Debriyaj B Debriyaj valfi Debriyaj C Debriyaj valfi Fren D1 Debriyaj valfi Fren D2 Debriyaj valfi Debriyaj E

Debriyaj valfleri, de¤iﬂken bas›nç düﬂürme valfleridir.

‹lgili elektronik bas›nç kontrol valfi taraf›ndan yönetilirler ve vites de¤iﬂtirme an›nda debriyaj bas›nc›n› belirlerler.

Schm.V Ya¤lama valfi Ya¤lama valfi, ya¤lama için gerekli olan bas›nc› düﬂürür ve garantiler. Ek olarak bas›nç yukar›ya do¤ru s›n›rlan›r.

ﬁanz›man kontrolü

284_079

(10)

SV1 Vites valfi 1 SV1’in görevi, sürüfl esnas›nda elektrik kesildi¤inde o anki vitesi muhafaza etmektir. Yeni çal›flt›rma ve mekanik acil iflletiminde (elektrikli valfler elektriksiz), bunun için gerekli olan belirli vites geçirilir. SV1, yeni çal›flt›rmada silinen ve elektronik kontrol ünitesi taraf›ndan tekrar aktif hale getirilen bir otomatik tutucuya sahiptir.

SV2 Vites valfi 2 SV2, sistem bas›nc›n›, debriyajlar›n/frenlerin uygun yönetimlerine sevk eder. Solenoid valf N88 taraf›ndan yönetilir.

SPV Haf›za valfi SPV, N88’in kontrol hatt›na paralel yerlefltirilmifltir. “AÇ-KAPA valfi” olarak da adland›r›lan N88, ilgili vites konumunu çok h›zl› bir biçimde gerçeklefltirir. SPV’nin görevi, kontrol bas›nc›n›n yükselmesini ve boflalmas›n› amortize etmek ve vites de¤ifltirme ifllemlerini yumuflatmakt›r.

Sys. Dr.V Sistem bas›nç valfi

Sistem bas›nç valfi, de¤iﬂken bir bas›nç s›n›rlama valfidir ve ya¤ pompas› taraf›ndan üretilen ya¤ bas›nc›n› ayarlar.

N233 taraf›ndan yönetilir.

WDV Konvertör

bas›nç valfi Konvertör bas›nç valfi, sistem bas›nc›n› düﬂürür ve konvertörün ve konvertör kavramas›n›n ak›ﬂ s›ras› için gerekli olan bas›nc›

temin eder. Ayr›ca konvertör bas›nc›, konvertörün balon yapmamas› için, yukar›ya do¤ru s›n›rlan›r. N371 taraf›ndan yönetildi¤i her seferinde, konvertör kavrama odas›na ait ya¤

kanal›n›n havas› boﬂalt›l›r.

WKV Konvertör

kavrama valfi

Konvertör kavrama valfi, konvertör bas›nç valfi ile birlikte N371 taraf›ndan yönetilir. Bu fonksiyonda ya¤ ak›fl yönü de¤ifltirilir. Konvertör bas›nç valfi (WDV), konvertör kavrama odas›n›n havas›n› boflalt›rken, türbin odas›, WKV üzerinden konvertör bas›nc› ile aç›l›r.

WS Vites sürgüsü Vites sürgüsü, vites kolu çekme teli üzerinden mekanik olarak çal›ﬂt›r›l›r ve ileri ve geri sürüﬂ için gerekli ya¤ bas›nc›n› iletir ve nötr konumunu temin eder.

(11)

Elektrikli bas›nç kontrol valfleri EDS 1-6 (N215, N216, N217, N218, N233 ve N371)

EDS’ler elektrikli kontrol ak›m›n› do¤ru orant›l› bir hidrolik kontrol bas›nc›na dönüﬂtürür.

J217 kontrol ünitesi taraf›ndan yönetilir ve vites elemanlar›na ait valfleri çal›ﬂt›r›rlar.

‹ki çeﬂittir:

EDS 1, 3 ve 6, yükselen bir tan›m çizgisine sahiptir. Bunun anlam›, yükselen kontrol ak›m›yla birlikte kontrol bas›nc› yükselir.

Ak›ms›z – Kontrol bas›nc› yok (0 mA = 0 bar).

EDS 2, 4 ve 5, alçalan bir tan›m çizgisine sahiptir. Bunun anlam›, yükselen kontrol ak›m›yla birlikte kontrol bas›nc› düﬂer.

Ak›ms›z – maksimum kontrol bas›nc›.

ﬁanz›man kontrolü

Yükselen tan›m çizgisine sahip EDS valfleri

Alçalan tan›m çizgisine sahip EDS valfleri N215 (EDS1) Debriyaj A

N217 (EDS3) Fren C

N371 (EDS6) Konvertör kavramas›

P = Bas›nç I = Ak›m

284_130

N216 (EDS2) Debriyaj B

N218 (EDS4) Fren D ve debriyaj E N233 (EDS5) Sistem bas›nc›

P = Bas›nç I = Ak›m

284_131

(12)

Solenoid valf MV1 (N88)

N88, elektrikle aç›lan bir solenoid valftir.

Di¤er bir ad› da 3/2 valftir, yani 3 ba¤lant›

ve 2 vites konumu (aç / kapa veya aç›k / kapal›).

J217 kontrol ünitesi taraf›ndan yönetilir ve görevi, duruma göre hidrolik valflerin devresini de¤iﬂtirmektir.

284_129

(13)

Elektronik modül (E modül)

E modül, elektronik kontrol ünitesini ve sensörleri ayr›lmaz bir bütün olarak birleﬂtirir.

E modül tek bafl›na de¤ifltirilemez. Bileflenlerden birinin ar›zalanmas› durumunda tüm Mekatronik de¤ifltirilmek zorundad›r.

ﬁanz›man kontrolü

J217 Kontrol ünitesi G195 ﬁanz›man ç›k›ﬂ

devri sensörü

G93 ﬁanz›man ya¤›

s›cakl›k sensörü

G182 ﬁanz›man giriﬂ devri sensörü

F125 Sürüﬂ kademesi sensörü

Kablo tak›m› soket ba¤lant›s›

EDS valfleri soket ba¤lant›s›

284_133 284_139

(14)

Elektrostatik yük boﬂalt›m› ESD (Electro Statical Discharge) Mikro elektroni¤in ve E modülde k›smen

aç›k olan arayüzlerin kullan›lmas›, özellikle ESD korumas›nda çok büyük özen gerektiriyor.

Bunun için 6. sayfadaki tan›ma ve uyar›lara dikkat edin.

J217 Kontrol ünitesi

Elektronik kontrol ünitesi, LTCC (low temperature cofiring ceramic) tekni¤i ile üretilmiﬂtir ve hava geçirmez s›zd›rmazl›¤›

olan bir metal muhafazaya yerleﬂtirilmiﬂtir.

Belirtilen elektroni¤in s›cakl›¤› ATF üzerinden kaçar.

Kontrol ünitesinin bu ekstrem yap› tarz›, Mekatronik’e birleﬂtirilmesine ve ﬂanz›mana tak›lmas›na olanak sa¤lar.

S›cakl›k denetimi

Elektroni¤in ﬂanz›mana entegrasyonuyla (ATF taraf›ndan havaland›r›l›yor), kontrol üniteleri s›cakl›¤›n›n ve ﬂanz›man ya¤›

s›cakl›¤›n›n da denetimi, ﬂimdiye kadar oldu¤undan daha fazla önem kazanm›ﬂt›r.

Yüksek s›cakl›¤›n, elektronik yap›

parçalar›n›n kullan›m ömürleri ve çal›ﬂmalar›

üzerinde çok büyük etkisi vard›r.

120°C’nin üzerindeki s›cakl›k, kontrol ünitesinin elektronik yap› parçalar›n›n kullan›m ömrünü kötü etkilemektedir.

150°C’den itibaren yap› parçalar›nda hasarlar oluﬂmaya baﬂlamakta ve bu da tüm sistemin görevini bir daha yerine getirmemesine neden olmaktad›r.

Mikro iﬂlemcinin s›cakl›¤›n› (J217’nin ana bilgisayar›) mümkün oldu¤unca do¤ru belirlemek için, yar› iletken yap› parçalar›n›n taban›na, taban s›cakl›k sensörü entegre edilmiﬂtir.

Terim aç›klamas›:

“Taban” ile burada kastedilen, yar› iletken yap› parçalar›n› veya mikro ifllemciyi tafl›yan seramiktir. Taban s›cakl›k sensörü, taban içinde mikro ifllemcinin yan›nda yer al›r ve bunlar›n s›cakl›¤›n› direkt olarak yerinde ölçer.

284_069

(15)

Afl›r› ›s›nma korumas› olarak tan›mlanm›fl s›cakl›k eflik de¤erlerinin afl›lmas› durumuna karfl› önlemler al›nm›flt›r (Hot modu).

Hot modu üç kademeye bölünmüﬂtür:

1. Kademe> 124°C Taban s›cakl. (126°C G93)

DSP fonksiyonunun yard›m›yla vites geçiﬂ noktalar›, daha yüksek devirlere kayd›r›l›r.

Konvertör kavramas›n›n kapal› oldu¤u çal›ﬂma bölgesi, geniﬂletilir.

Daha fazla bilgiyi 36.sayfada DSP bölümünde bulabilirsiniz.

2. Kademe> 139°C Taban s›cakl.(141°C G93)

Motor torku, belirleyici s›cakl›¤›n yükselmesine ba¤l› olarak düﬂürülür (istatiksel olarak % 60’a kadar).

3. Kademe> 141°C Taban s›cakl.(147°C G93)

Kontrol ünitesini afl›r› ›s›nmaya karfl› korumak için (hatal› çal›flma, yap› parças› hasarlar›), solenoid valflerin ak›m beslemesi kapat›l›r.

ﬁanz›man acil durumda mekanik olarak çal›ﬂmaya geçer (Bkz. Sayfa 34).

Ar›za haf›zas›na “17018 Kontrol ünitesi s›cakl›k kapamas›” kaydedilir.

Taban s›cakl›k sensörü, yap› parças›

s›cakl›¤›n› belirlemenin yan› s›ra, G93 ﬂanz›man ya¤› s›cakl›k sensörünün ar›za arama de¤erlendirmesini (do¤ruluk) yapar ve G93 devre d›ﬂ› kald›¤›nda yedek de¤er olarak hizmet sunar.

Tüm s›cakl›k bilgileri, KKÇP’nin haz›rlanmas› s›ras›nda geçerli olan yaz›l›m versiyonu 0050’ye iliﬂkindir.

Di¤er yaz›l›m versiyonlar›nda s›cakl›k bilgileri de¤iﬂiklik gösterebilir.

Ya¤ s›cakl›k kolektifinin denetimi

Düzenli zaman aral›klar›nda J217 kontrol ünitesi, G93’ün yard›m›yla, güncel ﬂanz›man s›cakl›¤›n›n hangi bölgede yer ald›¤›n›

kontrol eder. De¤erler kaydedilir. Uygun olan de¤erlendirmeden ﬂanz›man›n uzun zamanl›

termik yükü anlaﬂ›l›r.

ATF’nin kullan›m ömrü (eskimesi) güçlü bir biçimde s›cakl›¤a ba¤l›d›r. Yüksek, uzun süren ATF s›cakl›klar›, ATF’nin eskimesini belirgin ﬂekilde h›zland›r›r.

fianz›man›n, zaman›ndan önce eskimifl (kullan›lm›fl) ATF’den dolay› zarar görmesi, ATF’nin de¤ifltirilmesiyle önlenebilir.

Ya¤ s›cakl›k kolektifi, tan›ml› bir sayaç seviyesine ulaﬂt›¤›nda “18167 ﬂanz›man ya¤›

s›cakl›¤› defalarca aﬂ›ld›” hatas› oluﬂturulur.

Bu hata serviste tespit edilirse, ATF ve ATF filtresi de¤iﬂtirilmelidir.

Daha do¤ru bilgiyi “Rehberli hata arama” ve uygun Atölye El Kitab›nda bulabilirsiniz.

Kolektif ile, ölçülmeleriyle ve buna uygun olarak de¤erlendirilmeleriyle istatik bir sonuç ç›karmay› sa¤layan ölçüm de¤erlerinin ve sayaç verilerinin oldukça büyük bir toplamlar bütünü kastedilmektedir.

ﬁanz›man kontrolü

(16)

Yeni kontrol ünitesi nesli

Daha da geliﬂtirilmelerine ba¤l› olarak 2003 y›l›n›n ilk çeyre¤inde kontrol üniteleri

performans› daha da yükselmiﬂtir.

Bunlar aﬂa¤›daki fonksiyonlar›n geniﬂlemelerini sa¤lad›:

- Vites küçültmelerde gerçekleﬂen motor torku yükselmesi

- De¤iﬂken kodlamas›n›n uygulanmas›

Bu çerçeve içinde yaz›l›mlar da,

fonksiyonlar da DSP örne¤inde oldu¤u gibi geniﬂletilmiﬂtir.

Fonksiyonlar›n›n tam tan›mlamas› KKÇP haz›rlan›rken henüz bitmedi¤i için yeni kontrol ünitesi nesline iliﬂkin daha fazla bilgi vermek ﬂu an için mümkün de¤il.

Sensörlerin tan›m›

Devir sensörü ve sürüfl kademesi sensörü, hall sensörü olarak üretilmifltir. Hall sensörleri mekanik afl›nma olmaks›z›n çal›fl›r. Sinyali, güvenilirli¤i art›racak flekilde elektromanyetik etkilere karfl› duyars›zd›r

G93, G182, G195, F125 sensörleri E modülünün temel parçalar›d›r. E modül tek bafl›na de¤ifltirilemez. Bileflenlerden birinin ar›zalanmas› durumunda tüm Mekatronik de¤ifltirilmek zorundad›r.

Hall sensörleri ile devir sensörlerinin çal›ﬂma tarzlar› hakk›nda daha fazla bilgiyi KKÇP 268 Sayfa 34’ten itibaren bulabilirsiniz.

(17)

G182 fianz›man girifl devri sensörü Konvertör kaymas› nedeniyle flanz›man girifl devri, motor devrine denk de¤ildir (konvertör kavramas›n›n tam kapal› oldu¤u varsay›ld›¤›nda).

Elektronik flanz›man kontrolünün do¤ru flanz›man girifl devrine, di¤er ad›yla türbin devrine afla¤›daki fonksiyonlar için ihtiyac›

vard›r:

- Vites geçiﬂ iﬂlemlerinin yönetimi ve denetimi - Konvertör kilitleme kavramas›n›n ayar›

- Park konumunda ba¤lant› ay›rma ayar›

- Vites elemanlar›n›n teflhisi ve motor devri ile flanz›man ç›k›fl devrinin do¤rulu¤u G182 flanz›man girifl devri, P1 planeter diflli tafl›y›c›s›na ba¤l› olan A debriyaj›n›n d›fl disk tafl›y›c›s›ndaki devri belirler.

P1 Planeter diﬂli taﬂ›y›c›s›, her zaman ve hep ayn› oranda türbin miline döner (1 : 0,657).

Böylelikle P1 planeter diflli tafl›y›c›s›n›n devrinden, türbin milinin devri (flanz›man girifl devri) hesaplan›r.

Devre d›ﬂ› kald›¤›nda koruma veya yedek fonksiyonu:

- 4.vites elektrikli acil program›

- Bas›nç modülü kontrolünde vites geçirme - Park konumunda ba¤lant› ay›rma

devre d›ﬂ›

- Konvertör kavramas› açma - Spor program› “S” devre d›ﬂ›

- Tiptronik fonksiyonu” devre d›ﬂ›

Ar›za göstergesi:Var

A debriyaj› d›fl disk tafl›y›c›s› sensör difllisi (PT1 Planeter diflli tafl›y›c›s› ile birbirine ba¤l›)

ﬁanz›man kontrolü

A debriyaj› d›fl disk tafl›y›c›s› sensör difllisi (PT1 Planeter diflli tafl›y›c›s› ile birbirine ba¤l›)

G182 ﬁanz›man giriﬂ devri sensörü

284_103

284_102

(18)

G195 fianz›man ç›k›fl devri sensörü Elektronik flanz›man kontrolünün en önemli sinyallerinden biri flanz›man ç›k›fl devridir.

fianz›man ç›k›fl devri, araç h›z›na tan›ml› oran içinde durur ve afla¤›daki fonksiyonlar için gereklidir:

- Vites de¤iﬂtirme noktalar›n›n seçimi - DSP fonksiyonlar› (örn.; araç durumunun

de¤erlendirilmesi)

- Park konumunda ba¤lant› ay›rma ayar›

(Bkz. Sayfa 30)

- Vites elemanlar›n›n teflhisi ve motor devri ile flanz›man ç›k›fl devrinin do¤rulu¤u

G195 flanz›man ç›k›fl devri sensörü, sekonder planeter diflli tak›m›n›n H2 iç difllisindeki devri alg›lar.

‹ç diﬂli, ç›k›ﬂ miline ba¤l›d›r ve bundan dolay›

araç h›z›na tan›mlanm›ﬂ oranda durur.

O anki vites veya istenilen vites muhafaza edilir.

Her 4 difllinin diflli h›z›ndan bir ç›k›fl devri türetilir.

Sensör diﬂlisi (H2 iç diﬂliye kaynakl›)

Planeter diflli mekanizmas›- Ç›k›fl (Birincil mekanizmaya) H2 iç diflli, planeter-ç›k›fla ba¤l›

G195 ﬁanz›man ç›k›ﬂ devri sensörü

Sensör diﬂlisi (H2 iç diﬂliye kaynakl›)

H2 iç diﬂli

G195 ﬁanz›man ç›k›ﬂ devri sensörü

284_105

(19)

F189 Tiptronik ﬂalteri

F189 Tiptronik flalteri, vites kolu kulisinin iletken platinine entegre edilmifltir. Jaluzi üstündeki sabit m›knat›slar taraf›ndan çal›flt›r›lan üç hall sensöründen oluflur.

F189, vites de¤ifltirme mekanizmas›n›n 6, 7, ve 8 pinlerindeki sabit frekansla köfleli bir sinyal üretir. Uygun vites konumunda, gerilim seviyesi de¤ifltirilir veya art›ya ya da eksiye do¤ru aç›l›r.

Solenoid 2, vites kolu D ve S

konumundayken, F189 tiptronik ﬂalterinin hiç kesintisiz bir biçimde teﬂhisini yapar.

Bu ek güvenli¤e, vites kolunun 4, 3, 2 konumlar›n›n iptal edilmesinden dolay› gerek duyulmuﬂtur. Yeni vites kolu kulisi ile istenilen yüksek vitese geçme engeli tiptronik

fonksiyonu ile seçilebilir, vites kolu Tip yoluna geçirilir.

Bu fonksiyonun güvenli¤i için, ﬂimdi F189’un olas› fonksiyon ar›zas› sürücüye, tiptronik’in önceden çal›ﬂt›r›lmas›na gerek kalmadan da gösterilmektedir.

ﬁanz›man kontrolü

Solenoid 2 Solenoid 1 F189 Tiptronik

ﬂalteri (3 Hall sensörü)

284_009

(20)

- Spor program› “S” devre d›ﬂ› b›rak›l›r - Tiptronik fonksiyonu devre d›ﬂ› b›rak›l›r

(Bkz. Uyar›) Ar›za göstergesi:Var

Direksiyon simidinin D/S’de tiptronik fonksiyonu flimdilik ayn› flekilde devre d›fl›

b›rak›lm›ﬂt›r. Yeni nesil kontrol ünitelerinin (2003 y›l›n›n ilk çeyre¤i) kullan›lmas›yla F189 devre d›ﬂ› kald›¤›nda, direksiyon simidi tiptronik fonksiyonunun aktif kalmas›

planlanm›ﬂt›r.

Tip+ veya Tip- sinyalleri ya da 1 veya 4 veya 5 pin tip yolunun alg›lanmas› (ﬂanz›manda)

P ve P>R>N Vites kolu konumlar›nda U_battgerilim seviyesi

Tip+ (Pin 5) veya Tip- (Pin 4) ya da yol (Pin 1) vites kolu konumlar›nda U

DSO ba¤lant›s›:

5/4/1 Pin’de DSO1 ölçüm tepesi k›rm›z› (ﬂanz›manda) 13 Pin’de DSO ölçüm tepesi siyah (ﬂanz›manda)

D, S ve D>N>R vites kolu konumlar›nda sinyal ak›ﬂ›

(21)

F125 Sürüﬂ kademesi sensörü Vites kolu konumu bilgisi aﬂa¤›daki fonksiyonlar için kullan›l›r:

- Marﬂ kilidinin kontrolü (Bkz. Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 32’den itibaren).

- Geri vites lambalar›n›n kontrolü (Bkz.

Sayfa 32’den itibaren).

- P/N kilidinin kontrolü (Vites kolu kilidi) (Bkz. Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 22’den itibaren).

- Örn.; Park konumunda ba¤lant› ay›rma için ve di¤er kontrol üniteleri için hat ﬂebekesi üzerinden bilgi olarak sürüﬂ durumu hakk›nda bilgi (ileri / geri / nötr).

F125 sürüﬂ kademesi sensörü, sabit bir solenoid taraf›ndan aç›lan 4 hall

sensöründen oluﬂur. Sabit solenoid, direkt olarak hidrolik kontrol ünitesinin vites sürgüsü taraf›ndan çal›ﬂt›r›l›r.

F125 sürüﬂ kademesi sensörü hidrolik kontrol ünitesine, vites sürgüsünün konumunu tekrar iletir. Vites kolu konumu bundan türetilir. Vites kolu çekme teli hatal› ayarland›¤›nda vites kolunun konumu ile vites sürgüsünün konumu birbirini tutmaz.

Gösterge tablosundaki vites göstergesi ile vites kolu konumu do¤ru olmaz.

F125’in görevlerine istinaden hatal›

yorumlamalardan kaç›nmak için, F125 bu KKÇP’de flimdiye kadar oldu¤u gibi çok fonksiyonlu flalter olarak de¤il, sürüfl kademesi sensörü olarak tan›mlanm›flt›r.

09E ﬂanz›manda, direkt olarak birden fazla fonksiyon üstlenmemiﬂtir.

Hall sensörlerinin sinyalleri, mekanik flalterlerin konumlar› gibi yorumlan›r. High seviyesi: fialterin kapal› oldu¤u anlam›na gelir (1). Low seviyesi: fialterin aç›k oldu¤u anlam›na gelir (0).

Bir “ﬂalter” (hall sensörü) bununla, “0” ve

“1” olmak üzere iki sinyal oluﬂturur.

4 “flalter” ile 16 farkl› vites geçifl kombinasyonu oluflturulabilir:

P, R, N, D ve S vites kolu konumlar›n›n alg›lanmas› için 5 vites geçiﬂ kombinasyonu.

Ara konumlar (P-R, R-N, N-D, D-S) olarak alg›lanan 4 vites geçiﬂ kombinasyonu.

Ar›zal› olarak teﬂhis edilen 7 vites geçiﬂ kombinasyonu.

Acil mekanik iﬂletim (Bkz. Sayfa 34’ten itibaren)

ﬁanz›man kontrolü

(22)

G93 ﬁanz›man ya¤› s›cakl›k sensörü G93, Mekatronik’in E modülüne entegre edilmiﬂtir.

ATF s›cakl›¤› aﬂa¤›daki fonksiyonlar için kullan›lmaktad›r:

- Vites bas›nçlar›n› (sistem bas›nc›) ve vites geçirme s›ras›nda bas›nç oluﬂumunu ve boﬂalmas›n› adapte etmek için.

- S›cakl›¤a ba¤l› fonksiyonlar›n (S›cak iflletim program›, konvertör kavramas›, park konumunda ba¤lant› ay›rma vs.) aktiflefltirilmesi veya devre d›fl›

b›rak›lmas› için.

- Ya¤ s›cakl›k kolektifinin belirlenmesi için.

- Taban s›cakl›k sensörünün, ATF s›cakl›¤›n›

düﬂürmeye yönelik önlemlerinin baﬂlat›lmas› için yedek sinyal.

Yok

Ar›za göstergesi:Yok

284_010

(23)

Önemli bilgiler

Frene bas›ld› bilgisi ...

... F ve F47 ﬂalterlerinden belirlenir (Bkz.

Devre ﬂemas› Sayfa 26’dan itibaren).

... ni J217, tahrik CAN yoluyla J623 motor kontrol ünitesinden al›r (Bkz. CAN bilgi al›ﬂveriﬂi Sayfa 28’den itibaren).

... P/N kilidi ve “park konumunda ba¤lant›

ay›rma” fonksiyonu için kullan›l›r.

P/N kilidi devre d›ﬂ› b›rak›l›r

Park konumunda ba¤lant› ay›rma devre d›ﬂ›

b›rak›l›r

F47 fren test ﬂalteri, 15NL terminali taraf›ndan voltaj ile beslenir.

15NL terminali, J518 giriﬂ ve çal›ﬂt›rma izni kontrol ünitesi taraf›ndan üretilir.

Kontak AÇIK (normal terminal 15) konumunda aç›l›r ve kontak KAPALI (terminal 15 KAPALI) iken J518, J533 Gateway taraf›ndan tahrik CAN için bir Sleep bilgisini al›ncaya kadar ya da maksimum ard çal›ﬂma zaman› (yakl.

15 dakika) geçinceye kadar aktif kal›r.

Ard çal›ﬂmaya kat›lan kontrol ünitelerine ba¤l› olan sensörler ve aktörler (örn.;

fren lambas› anahtar›) 15NL terminaline ba¤lan›r.

Fonksiyon böylelikle sürdürülebilir ve kendi kendine teﬂhisin hatal› yorumlar›

engellenir.

ﬁanz›man kontrolü

Ar›za arama sonuç de¤erlendirmesi:

Bilgi CAN

ﬁalter durumu

Frene bas›lmad›

Sinyal durumu

Geçersiz

Frene bas›ld›

Frene bas›lmad›

Frene bas›ld›

J217 kontrol ünitesindeki

yorum

284_148

(24)

Kick-Down bilgisi ...

... ni ayr› F8 Kickdown flalteri J623 motor kontrol ünitesine tafl›r. J623, F8 flalter bilgisini de¤erlendirir ve bunu tahrik CAN’e gönderir (Bkz. CAN bilgi al›flverifli Sayfa 28’den itibaren).

F8, gaz pedal› tahdidi olarak görev yapar, tam yük ve kickdown konumlar› buna uygun olarak ayarlanmak zorundad›r.

Kendi kendine teflhis sadece flasiye do¤ru bir k›sa devreyi teflhis edebilir.

ﬁasiye do¤ru k›sa devrede, kickdown sinyali hep önde durur. Kickdown, gaz pedal›

konumuna ba¤l› olarak, kickdown açma çizgisi tan›mland›ktan sonra çal›ﬂ›r.

Gaz pedal› konumu bilgisi ...

... ni G79 ve G185 gaz pedal› konum sensörü J623 motor kontrol ünitesine taﬂ›r.

J623, sinyalleri de¤erlendirir ve gaz pedal› konumunu, tahrik CAN’e bilgi olarak gönderir (Bkz. CAN bilgi al›ﬂveriﬂi Sayfa 28’den itibaren).

... vites noktas› seçimi için ﬂanz›man ç›k›ﬂ devrinin yan›s›ra önemli bir bilgidir.

... DSP fonksiyonuna, sürüﬂ durumlar›n›n ve sürücü tipinin (sportif karakteristi¤i) de¤erlendirilmesinde hizmet eder.

DSP hakk›nda daha fazla bilgiyi 36.

sayfadan itibaren bulabilirsiniz.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma devre d›ﬂ›

b›rak›l›r.

Ar›za göstergesi: Yok

F8 Kick-Down ﬂalteri G79 ve G185 gaz pedal› konum sensörleriyle birlikte sürüﬂ pedal modülü

284_134

(25)

Motor torku bilgisi ...

... ni ﬂanz›man kontrol ünitesi CAN veri hatt›

yoluyla al›r (Tahrik CAN).

... sistem bas›nc›n›n kontrolüne, konvertör kavramas›n›n ayarlanmas›na ve DSP’deki sürüﬂ direncinin hesaplanmas›na hizmet eder.

... vites de¤iﬂtirme iﬂlemi s›ras›nda tork talebinin hesaplanmas›n› sa¤lar.

4.vites elektrikli acil program›

Bas›nç modülü kontrollü vites geçirilir.

Konvertör kavramas› aç›l›r.

Ar›za göstergesi: Var

Motor devri bilgisi ...

... ni ﬂanz›man kontrol ünitesi CAN veri hatt›

yoluyla al›r.

... konvertör kavramas›n›n ayarlanmas›na hizmet eder.

... park konumunda ba¤lant› ay›rman›n ayarlanmas›n› sa¤lar.

4.vites elektrikli acil program›

Bas›nç modülü kontrollü vites geçirilir.

Konvertör kavramas› aç›l›r.

ﬁanz›man kontrolü

(26)

Arayüzler / Ek sinyaller

ﬁanz›mana ait soket ba¤lant›s›ndaki pin tahsisat›

Pin 1 Tiptronik yol / alg›lama sinyali (Bkz. Sayfa 18)

Pin 2 Tahrik CAN-L

Pin 3 Kendi kendine teﬂhis K kablosu (Bkz. Sayfa 44)

Pin 4 Tiptronik vites küçültme sinyali (Bkz. Sayfa 18)

Pin 5 Tiptronik vites yükseltme sinyali (Bkz. Sayfa 18)

Pin 6 Tahrik CAN-H Pin 7 Boﬂ

Pin 8 N82 Kapama solenoid valfi yönetimi (Bkz. Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 44’den itb.) Pin 9 Terminal 15

Pin 10 Baﬂlatma kontrolü P/N sinyali

(Bkz. Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 32’den itb.) Pin 11 N110 P/N yönetimi

Pin 12 Boﬂ Pin 13 ﬁasi

Pin 14 Terminal 30

Terminal 30, tahrik CAN’in, Gateway taraf›ndan uyku modülüne (sleep bilgisi) geçece¤i hakk›nda bilgilendirilene kadar iﬂlevini sürdürmesi için gereklidir.

Pin 15 Boﬂ Pin 16 ﬁasi

(27)

Devre ﬂemas› / Sisteme genel bak›ﬂ

D1 Immobilizer okuma ünitesi E389 Direksiyon simidindeki Tiptronik

ﬂalteri

E408 Girifl ve çal›flt›rma izni dü¤mesi E415 Girifl ve çal›flt›rma izni anahtar›

(elektronik kontak anahtar›) F Fren lambas› anahtar›

F8 Kick-Down ﬂalteri

F47 Fren pedal› anahtar› (Test ﬂalteri) F125 Sürüﬂ kademesi sensörü

F189 Tiptronik ﬂalteri

F305 P ﬂanz›man konumu ﬂalteri G85 Direksiyon aç›s› sensörü

G93 fianz›man ya¤› s›cakl›k sensörü G182 fianz›man girifl devri sensörü G195 fianz›man ç›k›fl devri sensörü

N82 So¤utma suyu kapama solenoid valfi N88 Solenoid valf 1

N110 Vites kolu kilit solenoidi

N215 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -1- N216 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -2- N217 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -3- N218 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -4- N233 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -5-

(sistem bas›nc›)

N371 Elektrikli bas›nç kontrol valfi -6- (Konvertör kavramas›)

N376 Kontak anahtar› çekme kilidi solenoidi (E415’te)

J53 Marﬂ motoru rölesi J104 ESP kontrol ünitesi

J197 Seviye ayar› kontrol ünitesi J217 Otomatik ﬂanz›man kontrol ünitesi J285 Gösterge tablosundaki görüntüleme

üniteli kontrol ünitesi (Vites kolu konum göstergesi FIS)

J329 Terminal 15 voltaj besleme rölesi J428 Mesafe ayarlama kontrol ünitesi J453 Çok fonksiyonlu direksiyon simidi

kontrol ünitesi

J518 Giriﬂ ve çal›ﬂt›rma izni kontrol ünitesi J527 Direksiyon kolonu elektroni¤i kontrol

ünitesi

J533 Veri hatt› teﬂhis arayüzü (Gateway) J540 Elektrikli park ve el freni kontrol

ünitesi

J623 Motor kontrol ünitesi

J694 Terminal 75x voltaj besleme rölesi J695 Marﬂ rölesi -2-

Özel terminaller:

Terminal 15NL = 15 Ard çal›ﬂt›rma (Bkz. Sayfa 22)

Terminal 50R = 50 Geri bildirim, marﬂ motoru yönetimi için geri bilgi sa¤lar Terminal 58PWM = Dü¤me ayd›nlatmas›n›n sinyal huzmesi modüleli ›ﬂ›k ayar›

ﬁanz›man kontrolü

Ç›k›ﬂ Giriﬂ

(28)

Tahrik CAN

Sinyal

Term. 50 AÇIK

Taban s›cakl›k sensörü Geri vites lambalar› yönetiminin fonksiyon tan›mlamas›n› Sayfa 32’den itibaren bulabilirsiniz.

Ar›za arama ba¤lant›s›

Teﬂhis CAN

Term. 50 marﬂa

sa W Tah

(29)

284_022

Konfor CAN

Baﬂlatma izni sinyali

Vites mekanizmas›

Direksiyon simidindeki

tiptronik’in fonksiyon tan›mlamas›n›

Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 23’den itib. bulabilirsiniz.

CAN bilgi al›ﬂveriﬂi hakk›nda daha fazla bilgiyi 28.sayfadan itibaren bulabilirsiniz.

Teﬂhis CAN Uzat›lm›ﬂ tahrik

adece V8 TDI ve W12’de

hrik CAN Tip+ sinyali Tip- sinyali

Tip- yolu sinyal alg›lamas›

Konfor CAN Tahrik CAN

Kombi CAN

(30)

CAN bilgi al›ﬂveriﬂi

ﬁanz›man kontrolü

J217Otomatik ﬂanz›man kontrol ünitesi Sistem durumu (tümü)

Ar›za haf›zas› giriﬂi (10) Konvertör kaça¤› torku (1,10) Vites aktif (1, 2, 10)

Motor kontrol ünitesinde kodlama (2) Tak›l› vites veya geçilecek vites (1, 2, 3, 10) Vites sürgüsü pozisyonu (1, 2, 3, 10) Sürüﬂ direnci endeksi (1)

Acil durum ve kendi kendine teﬂhis bilgisi OBD statüsü (1)

Ar›za arama haf›zas› statüsü (10) Nominal rölanti devri (1)

Torku derecelere ay›rma s›n›rlamas› (1) (Konvertör/ﬂanz›man korumas›)

Konvertör/ﬂanz›man korumas› statüsü (1) Vites göstergesi (9)

Nominal motor torku-ﬂanz›man müdahalesi (1) Tak›l› sürüﬂ kademesi (10)

CAN sleep göstergesi (10)

Konvertör kavramas› durumu (1, 10)

Kendi kendine teﬂhis / Blok halinde bilgiler (12)

J428 (ACC) Mesafe ayarlama kontrol ünitesi (8) ACC aktif

Sistem durumu Nominal ivmelenme

J285 Gösterge tablosundaki görüntüleme üniteli kontrol ünitesi (9)

Tekerlek kapsam›

Tahrik CAN

Uzat›lm›ﬂ tahrik CAN

Teﬂhis CAN

Ar›za arama ba¤lant›s› (12) Kombi CAN

(31)

J623Motor kontrol ünitesi (1) Gaz pedal› de¤eri

Kickdown

Motor tork bilgileri (nominal/fiili) Motor devri

Sürücünün istedi¤i tork So¤utma suyu s›cakl›¤›

Fren lambas› / fren pedal› anahtar›

Klima sistemi yönetimi GRA Statüsü

Yükseklik bilgisi Sistem durumu Kodlama

ﬁanz›man kontrol ünitesi kodlamas›

Klima yönetimi

J104ESP kontrol ünitesi (2) Yanal ivmelenme

ESP müdahalesi ASR vites etkisi

Ön sol, ön sa¤, arka sol, arka sa¤

tekerlek h›zlar›

Sistem durumu

J527 Direksiyon kolonu elektroni¤i kontrol ünitesi (6)

J527, J453 kontrol ünitesi için Lin-Master olarak hizmet eder

G85Direksiyon aç›s› sensörü (4) Direksiyon aç›s›

Direksiyon aç› h›z›

Sistem statüsü

J453 Çok fonksiyonlu direksiyon simidi kontrol ünitesi (7) Tiptronik statüsü

Tiptronik + geçiﬂ talebi Tiptronik - geçiﬂ talebi

J197Seviye ayar› kontrol ünitesi (11) Ön aks ve arka aks seviyesi, (3)’den gelen t›rmanma aç›s›n›n düzeltilmesi için

LIN veri hatt›

Konfor CAN

J540 Elektrikli park ve el freni kontrol ünitesi (3)

Sistem durumu E¤im aç›s›

JJ533Gateway (10) Kilometre

Saat, Tarih

CAN Sleep bilgilendirmesi

J518 Giriﬂ ve çal›ﬂt›rma izni kontrol ünitesi (5)

Term. 15, term.15NL, term.P, term.S, term.X durumu ve alg›lanmas›

284_114

(32)

Fonksiyonlar

Park konumunda ba¤lant›n›n ayr›lmas›

09E’nin bir özelli¤i park konumunda ba¤lant›n›n ayr›lmas›d›r.

Araç hareketsiz durumda (motor rölanti) ve vites tak›l›yken, tork konvertörü taraf›ndan önceden belirli bir tork aktar›l›r. Bu, fren çekili de¤ilken arac›n kaçmas›na

“sürünmesine” yol açar. Araç frenli oldu¤unda aktar›lan tork, rölanti torku adapte edilirken (gaz kelebe¤inin daha fazla aç›lmas›) rölanti devrinin sabit tutumas› gerekti¤inden, kas›tl› olarak belirli bir kaçak oluﬂturur.

Bundan dolay› ortaya ç›kan daha fazla yak›t ihtiyac›n›n yan›s›ra, sürekli frenleme yapma (arac›n durdurulmas› için belirli bir pedal kuvveti kullan›lmal›d›r) konforda oldukça büyük bir düﬂüﬂe neden olur.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma fonksiyonu, araç hareketsizken ve frenleme yap›ld›¤›nda (F ve F47’den frene bas›ld› bilgisi) A

debriyaj› ayarlamas› arac›l›¤›yla tork konvertörünün planeter diﬂli mekanizmas›na yak›t ak›ﬂ›n› azalt›r.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma, ayr›ca motor yükü azald›¤› için motor rölantisi akusti¤i üzerinde de daha iyi etki yapar.

Geri viteste, park konumunda ba¤lant›

ay›rma aktif de¤ildir.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma, flimdilik (flimdiki tasar›m felsefesi) sadece ATF s›cakl›k bölgesinde yaklafl›k 15°C ve 50°C aras›nda aktiftir.

Fonksiyon tan›mlamas›:

Park konumunda ba¤lant› ay›rma konvertör torkunun, motor devri ve türbin devrinden (fark devri) hesaplanmas›yla ayarlan›r. Di¤er hesaplama faktörleri ATF s›cakl›¤› ve e¤im aç›s›d›r.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma aktif de¤il:

Araç hareketsiz, motor rölanti devri ve türbin devri duruyor. Fark devri veya kayma % 100’dür.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma aktif:

Araç hareketsiz, motor rölanti devri ve türbin mili tan›mlanm›ﬂ devir fark› (yakl.120

dev/dak) ile dönüyor. Kayma yaklaﬂ›k % 20’dir.

Gecikmesiz ve yük de¤iﬂimsiz bir kalk›ﬂ›

garanti etmek için, güç ak›fl› tamamen kesilmez. Diflli bofllu¤unu azaltan ve

debriyaj ayar davran›ﬂ›n› iyileﬂtiren küçük bir konvertör torku her zaman aktar›l›r.

Park konumunda ba¤lant› ay›rma s›ras›nda ﬂanz›man ç›k›ﬂ devri (G195) alg›lan›rsa, park konumunda ba¤lant› ay›rma hemen kapat›l›r.

Sürücü gaz vermeden önce güç ak›ﬂ›

kapat›lm›ﬂ olur. Rampada geri kaçmalar bununla geniﬂ ölçüde engellenir.

Frenin b›rak›lmas› (Fren çal›ﬂm›yor bilgisi), park konumunda ba¤lant› ay›rmay› ayn›

ﬂekilde di¤er parametrelerden ba¤›ms›z olarak devre d›ﬂ› b›rak›r.

Tan›mlanm›ﬂ bir gaz pedal› de¤eri

afl›ld›¤›nda (fren çal›fl›yor), park konumunda ba¤lant› ay›rma devre d›fl› kal›r.

Sabit fren devri bununla kontrol edilebilir (Sabit fren testi).

ﬁanz›man kontrolü

(33)

% 5’lik bir e¤im aç›s›nda, park konumunda ba¤lant› ay›rma bir daha aktifleﬂtirilmez.

E¤im aç›s›, elektronik park freni EPB’nin e¤im sensörü taraf›ndan belirlenir. J540 elektrikli park ve el freni kontrol ünitesinde yer al›r.

E¤im aç›s› bilgisi, CAN hatt› ile aktar›l›r (Bkz.CAN bilgi al›ﬂveriﬂi Sayfa 28’den itibaren).

J540 arka sa¤ yan parçada yer al›r. Buna iliﬂkin olarak KKÇP 285 Audi A8’03 içindeki bilgilere bak›n.

T›rmanma davran›ﬂlar› (fren b›rak›ld›¤›nda olas› geri kaçmalar) de¤iﬂtirilmedi. Arac›n frensiz durmas›, rölanti konvertör torku, e¤im aç›s› ve arac›n a¤›rl›¤›na ba¤l›d›r.

Motor torkunun bast›r›lmas›

Vites yükseltilirken ﬂimdiye kadarki motor tork indirgemesine (negatif tork müdahalesi), ilk defa 09E’de “pozitif” motor tork

müdahalesi olana¤› eklenmiﬂtir.

Vites küçültme iﬂleminin konforlu bir biçimde yap›land›r›lmas› için sürgülü vites küçültmelerde, motor torku yükseltilmiﬂtir.

Bu fonksiyon, seri baﬂlang›c›nda henüz hizmete sunulmam›ﬂ oldu¤undan, GS1904 KW 02 / 03’den itibaren kullan›lmas›

planlanan kontrol ünitesi nesliyle birlikte kullan›lacakt›r.

Fonksiyonlar› henüz tan›mlanmad›¤› için elimizde daha fazla bilgi mevcut de¤ildir.

(34)

Geri vites lambas›

Merkezi elektrik kontrol ünitesi (ILM sürücü)

Gateway

Konfor CAN (Dü¤ümler)

Tahrik CAN (Dü¤ümler)

Otomatik ﬂanz›man kontrol ünitesi

Sürüﬂ kademesi

ﬁanz›man kontrolü

(35)

284_135

Römork alg›lama kontrol ünitesi

U10 Römork çal›ﬂt›rma prizi

Römork geri vites lambalar›

G203-G206 Arka park yard›m›

sensörü kapama

Y7 Otomatik karartmal›

dikiz aynas›n›

açma

Ayna kapama Ayna açma

E168 Açma fonksiyonlu ayna ayarlama anahtar›

Ayna açma

Geri vites lambalar›

sol ve sa¤

M16

M17 Park yard›m› kontrol ünitesi

Tavan elektroni¤i kontrol ünitesi

Ön yolcu taraf› kap› kontrol ünitesi Ayna kapama

Sürücü taraf› kap› kontrol ünitesi

Konfor sistemi merkezi kontrol ünitesi (ILM arka)

Römork iﬂletimi alg›land›

(36)

Acil durum programlar›

J217 flanz›man kontrol ünitesi, fonksiyon bozukluklar›nda acil durum programlar›n›n yard›m›yla flanz›manda daha baflka

hasarlar›n oluﬂumunu engelleme ve mobiliteyi devam ettirme olana¤›na sahiptir.

Burada yedek programlar (acil programlar›) ve acil mekanik iﬂletim ay›rt edilir.

Yedek programlar

Sistemde örne¤in bir sensör devre d›ﬂ›

kald›¤›nda, flanz›man kontrol ünitesi, baflka sensörlerden gelen bilgilerden yedek bir sinyal oluflturmaya çal›fl›r. Yedek sinyal oluflturulabilirse flanz›man fonksiyonlar›, geçici olarak bu yedek programlar üzerinden çal›flmaya devam eder.

Acil mekanik iﬂletim

Acil mekanik iﬂletim, solenoid valfler ve bas›nç kontrol valfleri kontrol edilmedi¤inde mevcut olan fonksiyon durumudur.

Güç ak›ﬂ›, s›kça hidrolik acil durumdan bahsedilen salt hidrolikle yönetilir (vites sürgüsünün ve hidrolik valflerinin konumuna ba¤l›).

Acil mekanik iﬂletimde iki tür ay›rt edilir:

A) Kontrol ünitesi hâlâ aktif

B) Kontrol ünitesi art›k aktif de¤il (tamamen devre d›ﬂ›)

Aktif kontrol üniteli acil mekanik iflletimde afla¤›daki fonksiyonlar çal›flmaya devam eder:

- Shiftlock kilit fonksiyonu - Teﬂhis fonksiyonu - ‹letiﬂim CAN

Bu mümkün de¤ilse veya iflletim güvenilir duruma gelmezse flanz›man, acil mekanik iflletime geçer.

Yedek program›n sürüfl davran›fl›na etkisi, ar›zaya göre çok de¤iflmektedir

(Bkz. sensörler / bilgiler tan›mlamas›).

ﬁanz›man fonksiyonlar› s›n›rlanabilir (örn.;

vites geçmez, Kick-Dowm yoktur ...) ya da tan›mlanan sabit de¤erler üzerinden devam edebilir (örn. sert vites geçiﬂleri).

Önem derecesine göre vites göstergesinde bir ar›za göstergesi belirir.

ﬁanz›man kontrolü

Ar›za göstergesi

284_117

(37)

Acil mekanik iﬂletim fonksiyon tan›nlamas›

- Acil mekanik iﬂletime yol açan

ar›zalar/hatal› fonksiyonlar meydana geldi¤inde, 3.vitese kadar sürüﬂ

iﬂletiminde her zaman 3.vites geçirilebilir.

ﬁanz›man önceden 4.viteste veya daha yüksekte bulunuyorsa, 5.vites geçirilir.

- 5.vites ya vites kolu boﬂa al›nana kadar ya da motor kapat›lana kadar yerinde tak›l› kal›r.

- Her iki durumda da hidrolik bas›nç düﬂece¤inden, mekanik bir açma valfi aç›l›r. Yeni bir kalk›ﬂta / motor

çal›ﬂt›r›ld›¤›nda 3.vites aç›l›r.

Semptom gidermeli vites denetimi Vites de¤iﬂtirme esnas›nda k›sa süreli ar›zalar meydana geldi¤inde, hemen acil durum program›na geçmekten kaç›n›lmal›d›r.

Vites de¤iﬂtirme esnas›nda belirli nedenlerden dolay› (örn. hidrolik kontrol ünitesinde kirlenme) yanl›ﬂ vites göstermeye neden olacak anormal durumlar meydana gelirse, bu hemen acil programa geçilecek anlam›na gelmez, aksine duruma göre ya bir ileri vitese atlan›r ya da o anki viteste kal›n›r.

- Geri vites hizmete haz›rd›r (geri vites emniyeti aktif de¤il).

- Maksimum sistem bas›nc› yönetilir, bundan dolay› vites elemanlar› maksimum vites bas›nc›yla aç›l›r. Bu da sürüﬂ

kademelerinin geçirilmesinde sert darbelere neden olur.

- Konvertör kavramas› aç›k kal›r.

Ar›za haf›zas›na giriﬂ yap›lmadan ve bununla acil durum program›na geçilmeden önce vites geçirme iﬂlemi defalarca

tekrarlanabilir.

ﬁanz›man›n iﬂlevi büyük olas›l›kla devam eder, semptom giderme uygulamas› sürücü taraf›ndan fark edilmeyebilir.

Semptom giderme uygulamas›:

Semptom gidermeli denetleme fonksiyonlar›, bir ar›za ilk defa belirlendi¤inde hemen ar›za haf›zas›na giriﬂ yapmaz. Bir ar›za n defa saptanmal›d›r.

Semptom “Rastlant›; geçici özellik”

(38)

Dinamik sürüﬂ program› DSP

DSP’nin gelifltirilmesi için tekrar üzerinde çal›fl›lm›flt›r.

Sürüﬂ durumu ve sürücü tipinin

de¤erlendirilmesine yönelik ana parametreler temelde, birinci DSP nesline göre pek

de¤iﬂmedi.

Her geçen gün flanz›man kontrolü ile arac›n di¤er sistemleri aras›nda örn.; motor veya ESP, artan flebekelerden dolay›, içinde bulunulan sürüfl durumunu ve sürücü tipini daha iyi tan›mlayan birçok veri elde edilmektedir.

Ayn› zamanda veri iflleme, flanz›man kontrol ünitesiyle daha da hassas duruma gelmifltir.

‹yilefltirilen vites ve vites noktas› seçiminin yan›s›ra, flanz›man kontrolünde baflka fonksiyonlar da gerçeklefltirilir.

DSP fonksiyonunun yap›s› öncelikle üç fonksiyon grubuna ayr›lmaktad›r:

- Sürücü tipini de¤erlendirme

- Sürüﬂ durumuna göre sürüﬂ program›

seçme - Vites seçme

ﬁanz›man kontrolü

(39)

Fonksiyon yap›s›

Kalk›ﬂ SESP Motor

torku Kick-Down

Sürücü tipini de¤erlendirme

Sürüﬂ program› seçme Sürüﬂ direnci

alg›lama

Düﬂük sürtünme de¤eri alg›lama

S›cak iﬂletim

Yüksek s›cakl›k Uzunlamas›na

ivme Yanal ivme

ESP (FDR-ASC)

SVF FGR

Fast-Off alg›lama

Vites kolu Tip iﬂletimi Viraj

alg›lama

Vites seçimi Vites mekanizmas›

284_150

(40)

Sürücü tipi de¤erlendirme

DSP sürekli olarak o anki sürücü tipini ekonomikten sportife kadar sportiflik say›s›

ad› alt›nda de¤erlendirir. Aﬂa¤›daki sonuçlar sportiflik say›s›n› etkilemektedir:

Boylamas›na ivmelenme

Boylamas›na ivmelenme, arac›n o anki h›z›ndan baﬂka bir h›za ne kadar çabuk geçti¤ini ortaya ç›kar›r. Pozitif (ivmelenme) ve negatif (gecikme) ivmelenme dikkate al›n›r.

Yanal ivmelenme

Yanal ivmelenme, viraj alan arac›n virajdan d›ﬂar› savruldu¤u güçtür. Gücün büyüklü¤ü arac›n h›z›na ve direksiyonun çevrilmesine ba¤l›d›r. Araç, de¤erlendirme fonksiyonunun h›zl› bir viraj sürüﬂü alg›lamas› ve

de¤erlendirmesi için tan›mlanm›fl bir eflik de¤erini aflmal›d›r. Sportiflik say›s›

eklemeleri, viraj sürüﬂünde ortaya ç›kan maksimum de¤ere ba¤l›d›r.

Boylamas›na ve yanal ivmelenme

de¤erlendirmeleri arka planda çal›ﬂ›r ve her zaman aktiftir (Bkz.Vites seçimi bölümü Sayfa 42’den itibaren).

Kalk›ﬂ

Her kalk›fl ifllemi, maksimum motor torku vas›tas›yla kalk›fl de¤erlendirmesi üzerinden de¤erlendirilir. Araç hareketsizken sürücü, araca yüksek oranda yüklenerek kalk›fl yaparsa, hemen sportif sürüfl program› aç›l›r.

Kick-Down

Sürücü sürekli Kick-Down’da durursa, Kick- Down b›rak›ld›ktan sonra yine belirli bir süre aktif duran sportiflik say›s› periyodik olarak kald›r›l›r (baﬂka sürüﬂ tarz›na göre).

Sportifli¤in anl›k yükseltilmesi

Aniden h›zl› gaz verildi¤inde (gaz pedal›n›

daha yüksek daha pozitif derecelere ay›rma) sayaç, hiç zaman kaybetmeden hemen en yüksek spotifli¤e geçirilir. Bu, viteste vites küçültmeye yol açar. En yüksek de¤er, sadece birkaç saniye kal›r ve tekrar ç›k›ﬂ de¤erine geri döner. Gaz›n geri al›nmas›yla birlikte vites tekrar büyütülebilir.

Sportiflik say›s›n›n belirlenmesi ﬂimdilik sadece “S” sürüﬂ program› için kullan›lmaktad›r.

Yeni ﬂanz›man kontrolüne geçiﬂ çerçevesinde, sportiflik say›s›n›n “D”

sürüﬂ program› için de kullan›lmas›

planlanm›ﬂt›r.

ﬁanz›man kontrolü

(41)

Sürüﬂ durumuna göre sürüﬂ program›n›n seçilmesi

Sürüﬂ direncini alg›lama

Sürüfl program› seçiminin temel fonksiyonu sürüfl direncinin alg›lanmas›n› belirler. Bu temel fonksiyon daha araç ilerlerken, tahrik eden güç (motor torku) ve tahrik eden ara difllilerdeki sürüfl direnci (araç h›z›n›n ve bunun de¤ifliminin incelenmesi) aras›ndaki eflit a¤›rl›k incelemesi ile bafllar.

Aﬂa¤›daki faktörler dikkate al›n›r:

- Arac›n a¤›rl›¤› (ve ﬂasinin taﬂ›yabilirli¤i) - Aerodinamik (Hava direnci)

- E¤im t›rmanma direnci

- Tekerleklerin yuvarlanma direnci Sonuç, rampa ç›kma, rampa inme ve düz sat›h sürüﬂ program›n› tan›mlayan bir sürüﬂ direnci say›s›d›r.

Sportiflik say›s› ve sürüﬂ direnci say›s›

arac›l›¤›yla 15 sürüﬂ program›ndan biri seçilir.

Bu matriksten sapma gösteren sürüfl durumlar› (örn.; s›cak iflletim, hot modu) ya da araç sistemi (örn.; GRA / ACC araç h›z ayarlay›c›lar› ) özel bir sürüfl program›n›n seçilmesi için ölçü olabilir.

25 ESP1 Düz sat›h

26 ESP2 Rampa

27 Tiptronik iflletimi 28 Hot modu rampa 29 Hot modu düz sat›h 30 S›cak iflletim 1 31 S›cak iflletim 2

34 - 38 sürüﬂ program› 4, 9, 14, 19, 24 gibi 39 sürüﬂ program› 28 gibi

Güncel sürüﬂ program›, teﬂhis test cihazlar›

ile blok halinde bilgi 2’de, 1.gösterge de¤erinden okunabilir.

GRA aral›¤›:

Teknik nedenlerden dolay› gösterilen de¤erler kullan›lan gerçek sürüﬂ programlar›ndan farkl›d›r (Parantez içinde).

Sürüﬂ programlar›

Sürüﬂ direnç say›s›

Sportiflik Yüksek rampa Orta rampa Yüksek rampa Düz sat›h Rampa inme

Vites kolu konumu

„D“

S0 S1 S2 S3 S4

20 21 22 23 38 (24)

15 16 17 18 37 (19)

10 11 12 13 36 (14)

5 6 7 8 35 (9)

0 1 2 3 34 (4)

ACC GRA

“S” (S1 ya da S2 sürüﬂ tarz›na göre)

Araç sistemleri

284_153

(42)

Araç h›z›n› ayarlayan GRA ya da ACC iﬂletimi

(Sürüﬂ programlar› bkz. Matriks)

GRA ve ACC sürüfl programlar›n›n görevi, ilgili sistem iflletimlerinde vites de¤ifltirme s›kl›¤›n› mümkün oldu¤unca düflük seviyede tutmakt›r.

GRA veya ACC iﬂletiminde vites noktas›

seçimini daha da iyilefltirmek için sürüfl program› seçimi, sürüfl direncini alg›lama ile birbirine ba¤lanm›flt›r (Bkz. Matriks).

Her sistem için 5 sürüﬂ program› kullan›ma sunulmuﬂtur.

Uygun vites noktas› bundan dolay› daha do¤ru tan›mlanabilir ve vites geçirme iﬂlemi s›ras›nda sars›nt› azalt›labilir.

S›cak iﬂletim program›

(Sürüﬂ programlar› 30 ve 31)

S›cak iflletim program›n›n hedefi, so¤uk çal›flt›rmadan sonraki ve s›cak iflletim s›ras›ndaki zararl› madde emisyonlar›n›n azalt›lmas›d›r.

S›cak iflletim program› 30°C’nin alt›ndaki motor s›cakl›¤›nda aktiflefltirilir. S›cak iflletim program› statik bir sürüfl program›d›r, yani ne sürüfl direncini alg›lama ne de sürücü tipi de¤erlendirmesi dikkate al›n›r. Vites noktalar›

genelde yüksek motor devirlerindedir.

Benzinli motorlar:

Benzinli motorlardaki yüksek devir seviyesi, katalitik konvertörlerin daha h›zl› ›s›nmas›na ve bu da tepki süresinin belirgin bir ﬂekilde k›salmas›na neden olur

S›cak iﬂletim program›n›n ﬂimdilik V8 5V motorlarda kullan›lmas›na gerek olmad›¤›

için kullan›lmam›ﬂt›r.

Dizel motorlar:

Yüksek devir seviyesinden dolay› motor az bir yükle çal›ﬂmakta ve daha az zararl›

madde emisyonu oluflmaktad›r. Bu da motorun tepki davran›fl›n› iyilefltirmektedir.

fiimdilik s›cak iflletim program› sadece dizel motorlar için öngörülmüfltür.

ﬁanz›man kontrolü

(43)

Hot modu program›

(Sürüﬂ programlar› 28 ve 29)

Hot modunun program› yüksek flanz›man s›cakl›klar›nda aktiflefltirilir. Bu temelde bir flanz›man koruma program›d›r, flanz›mana, kritik s›cakl›k seviyesinden ç›kmas›nda yard›mc› olur.

Vites noktas› seçimine s›cakl›k seviyesi ve sürüﬂ dürenci alg›lamas› ölçü teﬂkil eder.

Yüksek motor devirlerindeki vites noktalar›

ve konvertör kavramas›n›n zaman›ndan önce kapanmas› Hot modu program›n›n

karakteristi¤idir. Bununla ba¤lant›l› olan konvertör kaymas›n›n azalt›m› ATF

›s›nmas›n›n da inmesi sonucunu do¤urur.

Yüksek motor devirleri, ATF so¤utucusundan yüksek miktarda so¤utma suyunun geçmesini ve bu da ATF’nin daha iyi so¤umas›n› sa¤lar.

(Daha fazla bilgiyi Sayfa 13’de S›cakl›k denetimi bölümünde bulabilirsiniz.)

Sürüﬂ dinami¤i ayarlama ESP müdahaleleri (Sürüﬂ programlar› 25 ve 26)

Sürüﬂ dinami¤i ayar› fonksiyonlar›n›n farkl›

aktiviteleri (ABS, ASR, ESP), özel programlar ya da vites k›s›tlamalar› ile korunmaya al›nm›ﬂt›r. ‹zin verilmeyen motor devirleri engellenir.

Düﬂük sürtünme de¤eri alg›lama (ﬁimdilik aktif de¤il)

ESP’nin ana fonksiyonlar›ndan biri yola sürtünme de¤erinin sürekli belirlenmesidir.

Bu verileri ﬂimdi ﬂanz›man kontrolü de kullanmaktad›r.

Buz/kar, ya¤mur ya da gevflek sat›hlar gibi düflük sürtünme de¤erlerinde, yüksek viteslerle ve zaman›ndan önce yüksek viteslere geçerek çekifl tekerleklerindeki devri düflüren sürüfl programlar› seçilir.

Tekerleklerin kaymas›na neden olabilecek ﬂekilde vitesi küçültmekten büyük ölçüde kaç›n›lm›ﬂt›r.

Spor program›

(Sürüﬂ programlar› bkz. Matriks)

Spor program›nda, sürüﬂ program› seçimi için sürücü tipi de¤erlendirmesi baz al›n›r.

Sürücü tipi de¤erlendirmesine ve sürüﬂ durumu de¤erlendirmesine göre 10 spor program› kullan›ma sunulmuﬂtur. (Daha fazla bilgiyi Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa 16’dan itibaren Spor program›nda bulabilirsiniz.)

Tiptronik iﬂletimi (Sürüﬂ program› 27)

Bu konu hakk›ndaki bilgiyi Bölüm 1 KKÇP 283 Sayfa’23’den itibaren bulabilirsiniz

(44)

Vites seçimi

fiimdiki sürüfl program›, geçirilmesi gereken vitesin geçirilmesi için ölçü teflkil eder. Anl›k olaylar veya k›sa süreli özel çevre koflullar›

vites seçimine direkt etki etti¤i için bu vites seçiminden sapmalar olabilir.

Kuralda bu de¤erlendirme ile vitesi yükseltme ve düﬂürme gibi istenmeyen hareketler bast›r›l›r ve vites geçirme sallant›lar›

engellenir.

Fast-Off alg›lama (Yükü h›zla geri alma)

Bu de¤erlendirme, gaz pedal›n›n konumu ve hareketini (kuvvetli negatif pedal dereceleri) baz al›r ve sürücü vas›tas›yla yükün çabuk bir ﬂekilde geri al›nmas› gerekti¤i sonucuna var›r.

Yükü h›zla geri alma ifllemi oldukça s›k olarak tehlikeli durumlarda tetiklenir. Sürücü aniden aya¤›n› gaz pedal›ndan (Fast-Off) kald›rarak oldukça h›zl› bir flekilde fren pedal›na ulaflmaya çal›fl›r.

Fast-Off alg›land›ysa, sürücü tekrar gaz verinceye kadar vitesin yükselmesi engellenir.

Fast-Off, gaz pedal› konumundan nerdeyse tam gaz konumuna kadar her durumda dikkate al›n›r. Buna karﬂ›n Fast-Off, k›smi gaz konumundan bir vites yükseltme engellemesine geçmez.

Fast-Off alg›lamas› ﬂimdilik sadece

“S program›”nda kullan›labilir.

Viraj alg›lama

Sürücü virajdayken gaz verirse vites, sürüfl program›na uygun olarak mümkün oldu¤unca yükseltilir. Virajdan ç›kt›ktan sonra tekrar h›zlanmak için vitesin tekrar küçültülmesi gerekir (iki istenmeyen/gereksiz vites de¤ifltirme ifllemi).

Viraj alg›lamas›, h›zl› girilen virajlarda bu istenmeyen vites yükseltimlerini durdurur.

Yanal ivmelenme, direksiyon aç›s› ve tekerlek devirleri bu de¤erlendirme fonksiyonunun parametreleridir.

Güncel yanal ivmelenme, tan›mlanm›fl bir de¤erin üstüne ç›karsa, bu bir viraj olarak alg›lan›r. Eflik, sadece sportif sürülen ve yanl›fl tahmin edilen virajlar dikkate al›nacak flekilde tan›mlanm›flt›r.

ﬁanz›man kontrolü

(45)

SVF araçta anl›k geciktirme

Arac›n anl›k geciktirilmesi, fren pedal›na bas›lmas›ndan ve buna uygun bir gecikmeden (negatif boylamas›na ivmelenme) alg›lan›r.

Durum buysa (sadece güçlü gecikmelerde) vites küçültme noktas›, fren destekli vites küçültme iﬂleminin zaman›ndan önce yap›lmas›n› sa¤layacak ﬂekilde kayd›r›l›r.

Gaza yüklenilmedi¤inde ve her zamankinden daha yüksek h›zda vites küçültüldü¤ünde bu ortaya ç›kar.

Avantaj›, sürücü daha frene basarken vites(ler)in küçülmüﬂ olmas›d›r. Daha sonra tekrar h›zlanmak isterse, gerekli olan vites çoktan tak›lm›ﬂ olur.

SVF fonksiyonu bugünlerde s›kça, uzun e¤imli yollardan geçerken kullan›lmaktad›r.

Vitesi küçültmek için frene hafifçe basmak yeterli olacakt›r.

Rampadan iniﬂ sürüﬂ program›nda vites küçültme noktalar›n›n kayd›r›lmas›yla, motor fren etkisi daha iyi kullan›lmaktad›r.

Sürücü ne kadar frene basarsa ya da gaza yüklenmezse, yüksek vitese geçme engeli HSV, o kadar aktif kal›r. Ancak tekrar h›zlan›laca¤› zaman, HSV kald›r›l›r ve vites, güncel sürüﬂ program›na ba¤l› olarak normal ﬂekilde yükseltilir.

(46)

Kendi kendine teﬂhis

J217 kontrol ünitesi ile teﬂhis test cihaz›

aras›ndaki iletiﬂim, K kablosu ya da CAN veri hatt› arayüzü arac›l›¤›yla kurulur.

Ba¤l› olan teﬂhis test cihaz› nesline göre (VAG 1551 veya VAS 5051) veri transferi, KWP 2000 veri protokolü ile K kablosundan (örn.; VAG 1551) ya da KWP 2000 veri protokolü ile CAN transfer protokolü TP 2.0 arac›l›¤›yla yap›l›r.

Kendi kendine teﬂhis verileri CAN veri hatt›

yoluyla, klasik K kablosundan daha h›zl›

aktar›l›r.

Yeni, sisteme müdahale eden fonksiyonlar sadece teﬂhis CAN’e uygundur.

K kablosu OBD de¤iﬂkenleri için kullan›lacakt›r.

Snapshot haf›za

Snapshot haf›zada, flanz›man kontrolünün birçok ölçüm de¤eri (çevre koflullar›), ar›za haf›zas›na yap›lan ilk girifl zaman›nda kaydedilir.

Yeni olan, çevre koﬂullar›n›n Blok halinde bilgiler 08 (MWB 40-48) fonksiyonunda okunabilmesidir.

Özellikle çok ender ortaya ç›kan ar›zalarda, ar›zalar›n tekrar sunulmas› ve ar›za arama, bununla belirgin bir flekilde iyilefltirilmifltir.

Bak›m

(47)

Güncelleme programlamas›

Elektronik kontrol ünitesinin flanz›mana entegre edilmesi nedeniyle (Mekatronik), kontrol ünitesi de¤ifltirilmeden yaz›l›m versiyonunu güncellemek mümkün olmufltur.

Ç›k›ﬂ sinyallerinin hesaplanmas› için kontrol ünitesi programlar, tan›mlanm›ﬂ çizgiler ve bilgiler (yaz›l›m) kullan›r. Bunlar, bir

Flash-EPROM (elektronik olarak silinebilen ve programlanabilen haf›za) içine sabit olarak kaydedilmiﬂtir ve her zaman kontrol

ünitesinin kullan›m›na haz›rd›r.

ﬁimdiye kadar tak›lan EPROM’lar, tak›l›

durumdayken ne silinebiliyor ne de programlanabiliyordu.

Yaz›l›mdaki de¤iﬂiklikler sayesinde giderilebilecek ar›zalarda, kontrol ünitesi de¤iﬂtirilmeliydi.

09E’nin Mekatronik kontrol ünitesi bir “Flash EPROM”a sahiptir.

Bir Flash EPROM tak›l› durumdayken yeniden programlanabilir. Bu iﬂleme “Flash programlama” ya da “Güncelleme

programlamas›” ad› verilir.

Bir flash programlamas› için afla¤›daki ön koflularla birlikte VAS 5051 teflhis test cihaz›

gerekmektedir:

- Test cihaz› yaz›l›m› temel CD’sinin V.02.00 ya da daha yüksek versiyonu

- Audi markalar CD’sinin V.02.22’den sonraki versiyonu

- Güncel flash CD’si.

Programlama eldeki olanaklara göre ya teﬂhis CAN arayüzü (CAN transfer protokolü TP 2.0) ya da K kablosu arac›l›¤›yla

yap›labilir.

Aç›klama:

“In a flash” tercüme edildi¤inde “hemen, Nu’da” anlam›na gelir. “Flash programlama”

terimi temel al›nd›¤›nda, daha çok “h›zl›

programlama” anlam›na gelir.

Ayr›ca, “Flash” kelimesi bir çok terimde Flash programlama ile ba¤lant›l› olarak kullan›l›r (Örn; Flash CD).

“Güncelleme”, “en yeni duruma getirme, güncelleme” olarak çevrilir.

Bir Flash programlama, sadece ﬂikayetlerin yaz›l›m›n de¤iﬂtirilmesiyle giderilebilmesi durumunda gereklidir.