Ders 1
Dersin Konusu: GEREKLİLİK/ZORUNLULUK KİPİ ( ՀԱՐԿԱԴՐԱԿԱՆ ԵՂԱՆԱԿ )
ՀԱՐԿԱԴՐԱԿԱՆ ԵՂԱՆԱԿ
Bu derste Gereklilik/Zorunluluk Kipi ( Հարկադրական եղանակ ) öğrenilmesi amaçlanır. Gerekli şablonlar sunulduktan sonra öğrencilerin örnek cümlelerin Türkçe karşılıklarını yazmaları beklenir.
Bu kip bir oluşun, bir kılışın veya tasarlanan bir eylemin yapılması gereğini bildiren kiptir. Bu kipin esas işlevi, eylemin gerekli olduğunu bildirmektir. Ancak bu gereklilik, bir emir içermekten ziyade içten gelen, konuşana bağlı bir gerekliliğin ifade edilişidir.
Ermenicede gereklilik/zorunluluk anlamını verebilmek için պիտի ya da պետք է kullanılır. Gelecek ve geçmiş zamanlarda ikişer farklı kullanımı bulunmaktadır:
1. Gelecek Zamanda Gereklilik/Zorunluluk bildiren cümle kurmak için derbay haline dönüştürülen fiillerin aldığı çekim ekleri
ես պիտի / պետք է + fiil kökü + եմ/ ամ դու պիտի / պետք է + fiil kökü + ես/ աս նա պիտի / պետք է + fiil kökü + ի/ ա
մենք պիտի / պետք է + fiil kökü + ենք/ անք դուք պիտի / պետք է + fiil kökü + եք/ աք նրանք պիտի / պետք է + fiil kökü + են/ ան
1
Օրինակ՝
Գրել
Ես պիտի / պետք է գրեմ Դու պիտի / պետք է գրես Նա պիտի / պետք է գրի Մենք պիտի / պետք է գրենք Դուք պիտի / պետք է գրեք Նրանք պիտի / պետք է գրեն
Նստել
Ես պիտի / պետք է նստեմ Դու պիտի / պետք է նստես Նա պիտի / պետք է նստի Մենք պիտի / պետք է նստենք Դուք պիտի / պետք է նստեք Նրանք պիտի / պետք է նստեն
2
2. Geçmiş Zamanda Gereklilik/Zorunluluk cümle kurmak için derbay haline dönüştürülen fiillerin aldığı çekim ekleri
ես պիտի / պետք է + fiil kökü + եի/ այի դու պիտի / պետք է + fiil kökü + եիր/ այիր նա պիտի / պետք է + fiil kökü + եր/ ար մենք պիտի / պետք է + fiil kökü + եինք/
այինք
դուք պիտի / պետք է + fiil kökü + եիք/
այիք
նրանք պիտի / պետք է + fiil kökü + եին/
ային
Օրինակ . Գրել
Ես պիտի / պետք է գրեի Դու պիտի / պետք է գրեիր Նա պիտի / պետք է գրեր Մենք պիտի / պետք է գրեինք Դուք պիտի / պետք է գրեիք Նրանք պիտի / պետք է գրեին
Նստել
Ես պիտի / պետք է նստեի
3
Դու պիտի / պետք է նստեիր Նա պիտի / պետք է նստեր Մենք պիտի / պետք է նստեինք Դուք պիտի / պետք է նստեիք Նրանք պիտի / պետք է նստեին
4