ULUSLARARASI ÖĞRENCİLERİN ÜNİVERSİTE VE ÜLKE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Editör

Prof. Dr. Ahmet Metin GER

Prof. Dr. Hamide ERTEPINAR

Kapak Tasarımı

İstanbul Aydın Üniversitesi

Görsel Tasarım Birimi

Baskı ve Cilt

CB Basımevi

Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi

A Blok Zemin Kat NO:ZA16 34020 Topkapı/İSTANBUL

Basım Yılı

2017

Adres

Beşyol Mah. İnönü Cad. No:38

Küçükçekmece/İSTANBUL

Tel: 0212 444 1 428

Faks: 0212 425 57 59

ȱȱ ȱ ȱ ȱ

ULUSLARARASIȱÖ<RENCGLERGNȱÜNGVERSGTEȱVEȱÜLKEȱ

SEÇGMGNGȱETKGLEYENȱFAKTÖRLERȱ

YAZARLARȱ AhmetȱMetinȱGERȱ HamideȱERTEPINARȱ AyóinȱKAPLANȱSAYIȱ HandeȱTANBERKANȱSUNAȱ ZeynepȱTÜRKȱ ZeynepȱGoncaȱAKDEMGRȱ

iȱ ȱ ȱ GÇGNDEKGLERȱ SUNUkȱVEȱÖNSÖZȱ GGRGkȱ...1ȱ YÖNTEMȱ...10ȱ BULGULARȱ...12ȱ SONȱSÖZȱ...50ȱ ÖNERGLERȱ...52ȱ KAYNAKÇAȱ...54ȱ EKLERȱ...56ȱ ȱ

iiȱ ȱ Tabloȱ1:ȱEvȱSahibiȱÜlkelerinȱUluslararasÍȱEÂitimȱSektöründekiȱÖÂrenciȱPaylarÍȱȱ...5ȱ Tabloȱ2:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱÜlkeȱSeçimindeȱEtkiliȱOlanȱFaktörlerȱȱ...5ȱ Tabloȱ3:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYurtdÍóÍȱBölümȱTercihleriȱȱ...ȱ6ȱȱ Tabloȱ4:ȱAltȱBölgelereȱGöreȱVeriȱToplananȱÜniversiteȱSayÍsÍȱ...10ȱ Tabloȱ5:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilereȱGliókinȱDemografikȱBilgiler...12ȱ Tabloȱ6:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’dekiȱAltȱBölgelereȱGöreȱYerleóimȱDaÂÍlÍmÍȱȱ...15ȱ Tabloȱ7:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAlan,ȱCinsiyet,ȱProgramȱveȱGeldikleriȱBölgelerinȱAltȱBölgelerineȱGöreȱ Türkiye’dekiȱDaÂÍlÍmÍȱȱ...16ȱ Tabloȱ8:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgeȱveȱAlanlaraȱGöreȱBilgiȱEdinmeȱKaynaklarÍnÍnȱDaÂÍlÍmÍȱȱ...24ȱ Tabloȱ9:ȱAlanlaraȱGöreȱTürkiye’yiȱGlkȱOlarakȱTercihȱEdenȱUluslararasÍȱÖÂrenciȱDaÂÍlÍmÍȱ...29ȱ Tabloȱ10:ȱTürkiye’dekiȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelerineȱGöreȱYerleótikleriȱAlanȱ GenelȱDaÂÍlÍmÍȱ...30ȱ Tabloȱ11:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱÖlçekȱBazÍndaȱ“GeldikleriȱBölge,ȱYerleótikleriȱBölge,ȱCinsiyet,ȱAlanȱveȱTürkçeȱ KonuómaȱDüzeyi”ȱDeÂiókenlerineȱGöreȱDemografikȱBilgileriȱ...36ȱ Tabloȱ12:ȱ“UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱMevcutȱEÂitimlerineȱGliókinȱDeÂerlendirmeleri”ȱÖlçeÂiȱMaddelerininȱ “GeldikleriȱBölge,ȱYerleótikleriȱBölge,ȱCinsiyet,ȱAlanȱveȱTürkçeȱKonuómaȱDüzeyi”ȱDeÂiókenlerineȱGöreȱ DeÂerlendirilmesiȱȱ...37ȱ Tabloȱ13:ȱ“UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’dekiȱEÂitimlerininȱEtkiȱveȱDeÂerineȱGliókinȱGörüóleri”ȱÖlçeÂiȱ Maddelerininȱ“GeldikleriȱBölge,ȱYerleótikleriȱBölge,ȱCinsiyet,ȱAlanȱveȱTürkçeȱKonuómaȱDüzeyi”ȱDeÂiókenlerineȱ GöreȱDeÂerlendirilmesiȱȱ...38ȱ ȱ

iiiȱ ȱ kEKGLLERȱ ȱ kekilȱ1:ȱTürkiye’deȱYÍllaraȱGöreȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱSayÍsÍȱȱ...8ȱ kekilȱ2:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱAltȱBölgelereȱGöreȱAlanȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...17ȱ kekilȱ3:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱBulunduklarÍȱProgramlaraȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...19ȱ kekilȱ4:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱGeldikleriȱBölgelereȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...20ȱ kekilȱ5:ȱBeóeriȱBilimlerȱAlanÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...26ȱ kekilȱ6:ȱSaÂlÍkȱBilimleriȱAlanÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...26ȱ kekilȱ7:ȱSosyalȱBilimlerȱveȱGóletmeȱAlanlarÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...27ȱ kekilȱ8:ȱEÂitimȱveȱSosyalȱHizmetlerȱAlanlarÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...27ȱ kekilȱ9:ȱMühendislikȱAlanÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱ ȱBilgiȱKaynaklarÍȱȱ...28ȱ kekilȱ10:ȱTarÍmȱveȱHayvancÍlÍkȱAlanÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱBilgiȱ KaynaklarÍȱȱ...28ȱ kekilȱ11:ȱDoÂaȱBilimleriȱVeȱMatematikȱAlanÍndaȱÖÂrenimȱGörenȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱKullandÍklarÍȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...29ȱ

ivȱ KUTULAR ȱ Kutuȱ1:ȱÜlkelereȱGöreȱGönderilenȱUluslararasÍȱÖÂrenciȱYüzdeleriȱȱ...4ȱ Kutuȱ2:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’deȱYükseköÂrenimȱGörmekȱGstemeȱNedenleriȱȱ...14ȱ Kutuȱ3:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱBölgelereȱGöreȱCinsiyetȱDaÂÍlÍmlarÍȱ...18ȱ Kutuȱ4:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’yeȱGelióȱGmkânlarÍnaȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...21ȱ Kutuȱ5:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’yeȱGelióȱGmkânlarÍnaȱGöreȱGeldikleriȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...22ȱ Kutuȱ6:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱEÂitimȱGörmekteȱOlduklarÍȱÜniversiteȱHakkÍndaȱEnȱÇokȱTercihȱEttikleriȱȱ BilgiȱKaynaklarÍȱȱ...23ȱ Kutuȱ7:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱÖÂrenimȱDurumuȱDaÂÍlÍmlarÍȱȱ...31ȱ Kutuȱ8:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱEvrenȱveȱÖrneklemdekiȱCinsiyetȱDaÂÍlÍmÍȱȱ...32ȱ Kutuȱ9:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱAltȱBölgelereȱGöreȱGeldikleriȱBölgeȱDaÂÍlÍmÍȱȱ...33ȱ Kutuȱ10:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkçeȱÖÂrenimȱKaynaklarÍȱȱ...34ȱ Kutuȱ11:ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’deȱGördükleriȱÖÂrenimȱSonrasÍȱKariyerȱPlanlarÍȱȱ...35

ȱ SUNUkȱveȱÖNSÖZȱ ȱ YükseköÂretimȱkurumlarÍ,ȱhÍzlÍȱgelióenȱveȱdeÂióenȱdünyadakiȱbilimȱveȱteknolojidekiȱyenilikleriȱtakipȱ edebilecekȱveȱbuȱyeniliklerinȱsaÂlamÍóȱolduÂuȱfÍrsatlarÍȱdeÂerlendirebilecekȱdüzeydekiȱbireyleriȱ yetiótirmeyeȱkatkÍȱsaÂlayacakȱpolitikalarÍȱóekillendirmektedir.ȱBuȱbaÂlamdaȱyükseköÂretimdeȱdeÂióenȱ talepler,ȱbeklentiler,ȱfÍrsatlarȱveȱsorunlarÍȱtemelȱalanȱyükseköÂretimȱpolitikalarÍ,ȱmodeller,ȱyenilikçiȱ hareketlerȱÍóÍÂÍndaȱyükseköÂretimȱçalÍómalarÍȱsürekliȱgüncellenmelidir.ȱ GünümüzdeȱyükseköÂretimȱkurumlarÍndanȱsadeceȱeÂitimȬöÂretimȱileȱilgilenmeleriȱbeklenmeyip,ȱaynÍȱ zamandaȱnitelikli,ȱöÂrenmeyiȱöÂretmeyiȱhedefleyen,ȱȱheyecanÍnÍȱkoruyan,ȱsorgulayan,ȱmeraklÍ,ȱ21.ȱ yüzyÍlȱbilgiȱtoplumunaȱayakȱuydurabilen,ȱdinamikȱaraótÍrmaȱveȱgeliótirmeyeȱyönȱveren,ȱtoplumsalȱveȱ ekonomikȱkalkÍnmayaȱkatkÍȱsaÂlayacakȱnitelikteȱolmasÍȱbeklenilmektedir.ȱ ÖzellikleȱdeȱyükseköÂretimȱkurumlarÍndaȱbilimselȱgelióimȱveȱakademikȱverimliliÂiȱartÍrmaȱadÍnaȱ uluslararasÍȱdeÂióimȱprogramlarÍnÍnȱönemiȱhÍzlaȱartmaktadÍrȱBuȱçalÍómanÍnȱamacÍ,ȱTürkiye’dekiȱ uluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’deȱaldÍklarÍȱyükseköÂretiminȱmevcutȱdurumunaȱiliókinȱ deÂerlendirmeleriniȱveȱaldÍklarÍȱeÂitiminȱetkiȱveȱdeÂerineȱiliókinȱgörüóleriniȱfarklÍȱdeÂiókenlerȱ açÍsÍndanȱincelemektir.

ȱ

ÇalÍómanÍnȱsonucundaȱeldeȱedilecekȱbulgularÍn,ȱbaótaȱYÖKȱolmakȱüzere,ȱ üniversitelerȱveȱuluslararasÍȱöÂrencilerȱileȱdiÂerȱkuruluólarÍnȱyükseköÂretiminȱuluslararasÍlaómasÍȱ anlamÍndakiȱçalÍómalarÍnaȱkatkÍȱsaÂlayacaÂÍȱdüóünülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱProf.ȱDr.ȱAhmetȱMetinȱGERȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱGstanbulȱAydÍnȱÜniversitesiȱMütevelliȱHeyetiȱDanÍómanÍȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ ȱ ȱ GGRGkȱ

ȱ

ȱ Üniversitelerȱ kurulmayaȱ baóladÍklarÍȱ andanȱ itibarenȱ öÂrencilerinȱakademik,ȱsosyalȱveȱkültürelȱalanlardaȱfarklÍȱihtiyaçlarÍnaȱ cevapȱ verebilecekȱ dinamikȱ birȱ yapÍȱ oluóturmayaȱ çalÍómÍólardÍr.ȱ Buȱ dinamikȱyapÍyÍȱoluóturmaȱçabasÍnÍȱ1980’liȱyÍllardanȱitibarenȱbaólayanȱ yükseköÂretimȱreformȱhareketiȱdahaȱdaȱhÍzlandÍrmÍótÍr.ȱ20.ȱyüzyÍlÍnȱ ikinciȱ yarÍsÍndanȱ itibarenȱ yükseköÂretimȱ reformlarÍnÍȱ enȱ çokȱ küreselleómeȱ etkilemióȱ veȱ öÂrenciȱ hareketliliÂiniȱ deȱ enȱ çokȱ küreselleómeȱdesteklemiótirȱ(Wilkins,ȱBalakrishnanȱ&ȱHuisman,ȱ2012;ȱ Süngüȱ veȱ BayrakçÍ,ȱ 2010).ȱ Aktanȱ (2007),ȱ yükseköÂretimdeȱ globalȱ trendlerȱveȱyeniȱparadigmalarȱolarakȱtanÍmladÍÂÍȱreformȱhareketlerini;ȱ yükseköÂretimȱ hizmetlerininȱ sunumuȱ veȱ finansmanÍndaȱ deÂióim,ȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍnÍnȱ yönetimiȱ alanÍndaȱ deÂióimȱ veȱ eÂitim,ȱ öÂretimȱveȱöÂrenmeȱmetodolojilerindeȱparadigmaȱdeÂióimleriȱolarakȱ üçȱ anaȱ baólÍkȱ altÍndaȱ toplamÍótÍr.ȱ Glkȱ reformȱ olarakȱ tanÍmlananȱ yükseköÂretimȱ hizmetlerininȱ sunumuȱ veȱ finansmanÍndakiȱ deÂióiklikler,ȱyükseköÂretiminȱuluslararasÍlaómasÍnÍȱdaȱiçermektedir.ȱ YükseköÂretiminȱ uluslararasÍlaómasÍȱ ise,ȱ yükseköÂretiminȱ sÍnÍrȬ ötesineȱ taóÍnmasÍȱ veȱ uluslararasÍȱ akademikȱ hareketlilikȱ anlamÍnaȱ gelmektedir.ȱ Bilgiȱ veȱ iletióimȱ teknolojilerininȱ katkÍsÍȱ veȱ gelióimiyle,ȱ yükseköÂretimdekiȱ buȱ uluslararasÍlaómaȱ bilinci,ȱ etkiȱ alanÍnÍȱ giderekȱ artÍrmaktadÍr.ȱȱ ȱ ȱ ȱ





20.yy’dan itibaren

h×zlanan

uluslararas

×laüma

süreci,

yüksekö

ùretimi

a

üaù×daki alanlarda

deùiüim ve geliüime

zorlam

×üt×r;

x Akademik, sosyal

ve kültürel

alanlarda sunduùu

hizmet ve

ekonomik imkânlar

x Eùitim, öùretim ve

öùrenmede

kullan

×lan yöntem

ve teknikler

ȱ UluslararasÍȱalandaȱkurulanȱetkileóim,ȱhaberleómeninȱsürekliȱ geliómesiyleȱherȱgeçenȱgünȱdahaȱetkinȱhaleȱgelmektedir.ȱ(Robertson,ȱ 1999;ȱakt.ȱKaraman,ȱ2010;ȱRuperez,ȱ2003).ȱGeçtiÂimizȱyüzyÍlÍnȱ ortalarÍndanȱgünümüzeȱkadarȱolanȱsüreçte;ȱiletióim,ȱulaóÍmȱaÂlarÍȱveȱ araçlarÍ,ȱekonomik,ȱsosyalȱveȱkültürelȱalandakiȱgeliómelerȱfarklÍȱ toplumlaraȱmensupȱinsanlarÍnȱbirbirleriyleȱolanȱtemaslarÍnÍȱartÍrmÍó,ȱ ülkelerinȱküreselȱiliókilerininȱgeliómesineȱönemliȱkatkÍdaȱbulunmuóturȱ (Gültekin,ȱ2015).ȱ

ȱ Küreselleómeyiȱ oluóturanȱ faktörlerȱ veȱ tümȱ süreçlerȱ birbiriyleȱ baÂlantÍlÍȱolarakȱilerlemektedir.ȱBirȱolgusalȱbütünlükȱolarakȱtanÍmlananȱ küreselleóme,ȱ eÂitimdenȱ baÂÍmsÍzȱ olarakȱ düóünülememektedirȱ (Giddens,ȱ2000).ȱKüreselleómeȱulaóÍmȱveȱiletióimiȱartÍrarakȱhizmetlereȱ erióimiȱdeȱkolaylaótÍrmÍó,ȱböyleceȱfarklÍȱamaçlarlaȱeÂitiminiȱyurtȱdÍóÍndaȱ devamȱ ettirmekȱ isteyenȱ öÂrenciȱ sayÍsÍndaȱ artÍóaȱ nedenȱ olmuótur.ȱ DolayÍsÍylaȱ eÂitimȱ uluslararasÍȱ birȱ halȱ almÍóȱ veȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍȱarasÍndakiȱrekabet,ȱortaklÍkȱarayÍóÍnÍȱdaȱönȱplanaȱçÍkarmÍótÍr.ȱ AyrÍca,ȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍndanȱ beklentileriȱ artÍrmÍóȱ veȱ çeóitlendirmiótir.ȱ Günümüzdeȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍndanȱ beklentilerȱ sadeceȱ eÂitimȬöÂretimleȱ sÍnÍrlandÍrÍlmamaktadÍr.ȱ YükseköÂretimȱ kurumlarÍnÍnȱ 21.ȱ yüzyÍlȱ bilgiȱ toplumunaȱ ayakȱ uydurabilen,ȱnitelikli,ȱheyecanÍnÍȱkoruyan,ȱmerakȱuyandÍran,ȱdinamik,ȱ araótÍrmaȱ veȱ geliótirmeyeȱ açÍkȱ veȱ yönȱ verici,ȱ toplumsalȱ veȱ ekonomikȱ kalkÍnmayaȱkatkÍȱsaÂlayacakȱnitelikteȱolmasÍȱbeklenmektedirȱ(kahinȱveȱ Alkan,ȱ 2016).ȱ Özellikleȱ deȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍndaȱ bilimselȱ gelióimȱ veȱ akademikȱ verimliliÂiȱ artÍrmaȱ adÍnaȱ uluslararasÍȱ deÂióimȱ programlarÍnÍnȱönemiȱhÍzlaȱartmaktadÍrȱ(kimóekȱveȱBakÍr,ȱ2016).ȱ

hQLYHUVLWHOHULQJHOHFHùH\|QHOLN

KHGHIOHULQLJHUoHNOHüWLUHELOPHOHULLoLQ

XOXVODUDUDV×ER\XWWDGüQPHOHUL

JHUHNPHNWHGLU

Yüksekö

ùretimin

uluslararas

×laümas×

sürecinde yabanc×

öùrencilerin

ülkelere olan dolar

baz

×nda y×ll×k

ekonomik

katk

×lar×na

bak×ld×ù×nda;

2008-2014 y×llar×

aras

×ndaki verilere

göre, uluslararas

×

ö

ùrencilerden y×ll×k

en fazla katk

× alan

ülkeler s×ras×yla;

ƒ Amerika

ƒ Avustralya

ƒ Birleüik Krall×k

ƒ Kanada

ƒ Fransa

ƒ Yeni Zelanda

ƒ Almanya’d×r.

ȱ

GeleceÂeȱ yönelikȱ hedefleriniȱ koyarkenȱ üniversitelerinȱ tanÍnÍrlÍklarÍnÍȱ artÍracakȱ veȱ diÂerȱ yükseköÂretimȱ kurumlarÍylaȱ olanȱ ióbirlikleriniȱ geliótirecekȱ hedeflerȱ belirlemeleriȱ önemlidir.ȱ UluslararasÍlaómanÍnȱ hayataȱ geçirilebilmesiȱ için,ȱ üniversitelerinȱ yurtȱ dÍóÍndaȱeÂitimȱverenȱyükseköÂretimȱkurumlarÍylaȱortakȱprojelerȱüretmeleri,ȱ kÍsaȱ veȱ uzunȱ süreliȱ öÂrenciȱ deÂióimiȱ yapmalarÍȱ veȱ tümȱ buȱ hedefleriȱ belirlerkenȱ yabancÍȱ öÂrencilerinȱ memnuniyetleriniȱ deȱ gözȱ önündeȱ bulundurmalarÍȱ gerekmektedirȱ (Cevher,ȱ 2016).ȱ Küreselleómeȱ sürecindeȱ uluslararasÍȱdeÂióimȱprogramlarÍndaȱbulunanȱöÂrenciler,ȱeÂitimȱsektöründeȱ önemliȱ birȱ pazarȱ payÍnaȱ sahiptirler;ȱ çünküȱ öÂrencilerȱ diÂerȱ sektörlereȱ yaptÍklarÍȱharcamalarlaȱülkedekiȱekonomikȱcanlÍlÍÂaȱkatkÍȱsaÂlamaktadÍrlar.ȱ NitekimȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱülkelerinȱekonomisineȱyaptÍklarÍȱkatkÍȱeleȱ alÍnÍrsa,ȱ 2008ȱ yÍlÍndaȱ Kanada’yaȱ katkÍsÍȱ 7,7ȱ milyarȱ dolarȱ iken,ȱ Yeniȱ Zelanda’yaȱ katkÍsÍȱ 2,1ȱ milyarȱ dolardÍrȱ (WEB1).ȱ 2010ȱ yÍlÍndaȱ Amerika’yaȱ katkÍsÍȱ 18.8ȱ milyarȱ dolardÍrȱ (WEB2).ȱ Yineȱ aynÍȱ yÍlȱ içindeȱ Avustralya’yaȱ katkÍsÍȱ14.42ȱmilyarȱdolarȱiken,ȱBirleóikȱKrallÍk’aȱkatkÍsÍȱ10.77ȱmilyarȱdolardÍrȱ (WEB1).ȱ 2011ȱ yÍlÍndaȱ Almanyaȱ ekonomisineȱ katkÍsÍȱ iseȱ 1.5ȱ milyarȱ dolarȱ (WEB3)ȱiken,ȱ2014ȱyÍlÍndaȱFransa’yaȱkatkÍsÍȱ5,76ȱmilyarȱdolardÍrȱ(WEB4).ȱȱ

UluslararasÍȱ öÂrenciler,ȱ ülkelerarasÍȱ diplomatikȱ iliókilerdeȱ ióbirliÂiȱ veȱ dayanÍómayÍȱ artÍrÍcÍȱ rolȱ oynamaktadÍrlar.ȱ Buȱ durumȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱaldÍklarÍȱhizmetinȱkalitesininȱartÍrÍlmasÍnÍȱgerektirmektedir.ȱBuȱ baÂlamda,ȱ uluslararasÍȱ hareketliliÂeȱ katÍlanȱ öÂrencilerinȱ görüóȱ veȱ önerilerininȱ deÂerlendirilmesi,ȱ geleceÂeȱ yönelikȱ uluslararasÍlaómaȱ faaliyetlerindeȱüniversitelereȱfarklÍȱbirȱbakÍóȱaçÍsÍȱkazandÍracaktÍrȱ(ÖzoÂlu,ȱ GürȱveȱCoókun,ȱ2012).ȱ ȱ

EÂitimȱ Ekonomisiȱ Góȱ Konseyiȱ Raporuȱ (EEGK)’naȱ (2012)ȱ göre,ȱ günümüzdeȱülkeler,ȱfarklÍȱióȱpolitikalarÍnaȱdahaȱiyiȱhâkimȱolabilmekȱveȱyerelȱ öÂrencilerinȱ ufkunuȱ genióletmekȱ amacÍylaȱ uluslararasÍȱ öÂrenciȱ deÂióimȱ programlarÍnaȱverdikleriȱönemiȱartÍrmayaȱbaólamÍólardÍr.ȱ1975Ȭ2012ȱyÍllarÍȱ arasÍȱ öÂrenciȱ deÂióimȱ programlarÍnÍnȱ aktifliÂineȱ bakÍldÍÂÍnda,ȱ geliómióȱ ülkelerȱ baótaȱ olmakȱ üzere,ȱ buȱ deÂióimȱ hareketindenȱ faydalanmakȱ isteyenȱ öÂrenciȱsayÍsÍndaȱdüzenliȱbirȱartÍóȱolduÂuȱgörülmektedirȱ(EEGK,ȱ2012).ȱ

Uluslararas

×laüma;

kalite çal×ümalar×,

akreditasyon,

teknolojinin etkin

kullan

×m×,

uluslararas×

i

übirlikleri ve

giri

üimcilik

konular

×nda

ba

üar×l× olmay×

gerektirir.

Yüksekö

ùretimde

uluslararas

×laüma

konusunda

baüar×l× olan

ülkeler, kendi

yükseköùretim

sistemlerini

dünyan×n çeüitli

bölgelerine

nitelikli i

ü gücü

saùlamak ve

kendi refah

seviyelerini

artt

×rmak için

ȱSonȱkÍrkȱyÍllÍkȱsüreȱzarfÍnda,ȱkendiȱülkesiȱdÍóÍndaȱyükseköÂretimȱiçinȱeÂitimeȱgidenȱöÂrenciȱsayÍsÍȱdörtȱ kattanȱ fazlaȱ artmÍóȱ veȱ dörtȱ milyonuȱ geçmiótir.ȱ YükseköÂretimȱ uzmanlarÍnÍnȱ öngörülerineȱ göreȱ buȱ artÍóȱ devamȱ ederekȱ2025ȱyÍlÍndaȱyediȱmilyonȱcivarÍnaȱulaóacaktÍrȱ(DEGK,ȱ2013).ȱ

Kutuȱ1.ȱÜlkelereȱGöreȱGönderilenȱUluslararasÍȱÖÂrenciȱYüzdeleriȱ(DEGK,ȱ2013)ȱ ȱ

ȱ Kutuȱ1’dekiȱtabloȱveȱóekildeȱülkelereȱgöreȱgönderilenȱuluslararasÍȱöÂrenciȱyüzdeleriȱyerȱalmaktadÍr.ȱȱ EÂitimȱ kalitesi,ȱ tanÍnmÍólÍkȱ veȱ imkânȱ bakÍmÍndanȱ tercihȱ edilenȱ veȱ öneȱ çÍkanȱ ülkelerȱ “evȱ sahibi”ȱ konumundakiȱ ülkelerȱolarakȱtanÍmlanmaktadÍr.ȱUluslararasÍȱeÂitimde,ȱevȱsahibiȱülkelereȱkararȱverilirkenȱülkelerinȱbüyüklükleriȱ ileȱ aldÍklarÍȱ öÂrenciȱ sayÍsÍȱoranlanarak,ȱbuȱ ülkelerinȱuluslararasÍȱ eÂitimȱsektöründekiȱ paylarÍȱ hesaplanmaktadÍr.ȱ Kutuȱ 1ȱ içindekiȱ tablodaȱ görüldüÂüȱ gibi,ȱ Asyaȱ ülkelerininȱ uluslararasÍȱ eÂitimȱ sektöründeȱ diÂerȱ ülkelereȱ öÂrenciȱ gönderenȱ konumundaȱ aktifȱ yolȱ oynadÍklarÍȱ görülmektedir.ȱ Kutuȱ 1’dekiȱ tablodaȱ ülkelerȱ sÍralÍȱ birȱ biçimdeȱ yerȱ almamaktadÍrȱveȱbazÍȱyüzdeleriȱverilmiótir.ȱYüzdeleriȱincelendiÂinde,ȱenȱfazlaȱoranaȱsahipȱolanȱülkelerȱarasÍndaȱ Çin,ȱ Hindistanȱ veȱ Güneyȱ Koreȱ ülkeleriȱ bulunmaktadÍr.ȱ OECD’ninȱ 2016ȱ yÍlÍndaȱ yayÍnlananȱ raporunaȱ göreȱ deȱ

UluslararasÍȱÖÂrenciȱGönderenȱ Ülkelerȱ Yüzdeȱ(%)ȱ Çinȱ 17ȱ Hindistanȱ 5,9ȱ GüneyȱKoreȱ 3,7ȱ Almanyaȱȱ 3ȱ Türkiyeȱ 1,4ȱ 17 5,9 3,7 3 1,4₀ 5 10 15 20

Çin

Hindistan

GüneyȱKore

Almanya

Türkiye

uluslararasÍȱöÂrenciȱhareketliliÂindeȱAsyaȱülkelerininȱbuȱhareketliliÂeȱyönȱverenȱpozisyondaȱolduÂuȱbelirtilmiótirȱ (OECD,ȱ2016).ȱ

Tabloȱ1.ȱȱEvȱSahibiȱÜlkelerinȱUluslararasÍȱEÂitimȱSektöründekiȱÖÂrenciȱPaylarÍȱ(DEGK,ȱ2013)ȱ

ȱ Tabloȱ1,ȱDÍóȱEkonomikȱGliókilerȱKuruluȱ(DEGK)ȱRaporuȱ2013ȱverilerineȱgöre,ȱevȱsahibiȱülkelerinȱuluslararasÍȱ eÂitimȱ sektöründekiȱ öÂrenciȱ paylarÍnÍȱ göstermektedir.ȱ Tabloȱ 1ȱ incelendiÂinde,ȱ Amerikaȱ öÂrenciȱ alanȱ evȱ sahibiȱ ülkelerȱarasÍndaȱ%19’lukȱbirȱoranȱileȱilkȱsÍradadÍr.ȱGngiltereȱ%10,ȱAvustralyaȱveȱFransaȱ%6,ȱAlmanyaȱ%5ȱoranÍnaȱ sahipȱiken,ȱÇinȱ%2ȱveȱTürkiyeȱiseȱ%1ȱoranÍnaȱsahipȱolanȱevȱsahibiȱülkelerȱarasÍndadÍrȱ(DEGK,ȱ2013).ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱÜlkeȱSeçimindeȱEtkiliȱOlanȱFaktörlerȱ Yüzdeȱ(%)ȱ HayatȱtecrübesiniȱartÍrmakȱ 3,32ȱ ÜlkeninȱsaygÍnlÍÂÍȱ 3,3ȱ Ülkedekiȱrefahȱveȱgüvenlikȱ 3,3ȱ EÂitimȱmasraflarÍȱ 3,25ȱ ÖÂrenciȱvizesiȱkolaylÍÂÍȱȱ 3,05ȱ MezunȱoluncaȱióȱbulmaȱkolaylÍÂÍȱ 3ȱ Tabloȱ2.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱÜlkeȱSeçimindeȱEtkiliȱOlanȱFaktörlerȱ(LeaskȱveȱWillcoxson,ȱ2009)ȱ ȱ

Tabloȱ 2,ȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ gidecekleriȱ ülkeȱ veȱ üniversiteleriȱ seçerkenȱ çoÂunluklaȱ nelereȱ dikkatȱ ettikleriniȱgöstermektedir.ȱTabloȱ2’dekiȱverilereȱbakÍldÍÂÍnda,ȱuluslararasÍȱeÂitimȱiçinȱgidilecekȱülkelerȱseçilirkenȱ “hayatȱtecrübesiniȱartÍrmak”ȱenȱönemliȱsebepȱolarakȱbelirtilmektedir.ȱBunu;ȱülkeninȱsaygÍnlÍÂÍ,ȱülkedekiȱrefahȱveȱ güvenlik,ȱ eÂitimȱ masraflarÍ,ȱ öÂrenciȱ vizesiȱ kolaylÍÂÍȱ veȱ mezunȱ oluncaȱ ióȱ bulmaȱ kolaylÍÂÍȱ gibiȱ deÂiókenlerȱ takipȱ etmektedirȱ(LeaskȱveȱWillcoxson,ȱ2009).ȱȱ ȱ UluslararasÍȱÖÂrenciȱAlanȱÜlkelerȱ Yüzdeȱ(%)ȱ Amerikaȱ 19ȱ Gngiltereȱ 10ȱ Avustralyaȱ 6ȱ Fransaȱȱ 6ȱ Almanyaȱ 5ȱ Çinȱ 2ȱ Türkiyeȱ 1ȱ

Tabloȱ3’teȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱdünyaȱgenelindekiȱbölümȱtercihȱyüzdeleriȱverilmiótir.ȱȱ

Tabloȱ3.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYurtdÍóÍȱBölümȱTercihleriȱ ȱ

Sosyalȱ bilimlerdeȱ ióletme,ȱ bankacÍlÍkȱ veȱ reklamcÍlÍkȱ bölümleriȱ tercihȱ edilirken,ȱ fenȱ bilimlerindeȱ iseȱ mühendislik,ȱbilgiȱteknolojileriȱveȱsaÂlÍkȱgibiȱalanlarÍȱseçilmektedir.ȱÖÂrencilerinȱbranóȱseçimi,ȱgittikleriȱülkelereȱ göreȱ farklÍlaómaktadÍr.ȱ ÖrneÂin,ȱ Amerikaȱ veȱ Avustralyaȱ ’yaȱ gidenȱ öÂrencilerinȱ tercihȱ ettikleriȱ branólarȱ ióletmeȱ yönetimi,ȱmühendislikȱveȱbilgiȱteknolojileriȱiken;ȱÇin’eȱgidenȱöÂrencilerinȱenȱçokȱsanatȱveȱÇince’yeȱilgiȱduyduklarÍȱ veȱ buȱ branólarÍȱ seçtikleriȱ görülmüótürȱ (DEGK,ȱ 2013).ȱ Tabloȱ 3’tekiȱ bilgilereȱ göre,ȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ çoÂunluÂunun,ȱGóletme,ȱBankacÍlÍkȱveȱReklamcÍlÍkȱbölümleriniȱtercihȱettikleriȱgörülmektedir.ȱDahaȱsonraȱenȱçokȱ tercihȱedilenȱbölümȱMühendislikȱileȱSosyalȱBilimlerȱveȱSanat’tÍr.ȱAynÍȱzamandaȱBilgiȱTeknolojileriȱbölümününȱTÍp,ȱ EczacÍlÍkȱveȱVeterinerlikȱbölümlerindenȱdahaȱfazlaȱtercihȱedildiÂiȱgörülmektedir.ȱÖÂretmenlikȱbölümününȱTeorikȱ BilimlerȱileȱYaratÍcÍȱSanatlarȱveȱDizaynȱbölümlerindenȱsonraȱtercihȱedildiÂiȱgörülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱBölümȱTercihleriȱ Yüzdeȱ(%)ȱ Góletme,ȱBankacÍlÍkȱveȱReklamcÍlÍkȱ 23ȱ Mühendislikȱ 12ȱ SosyalȱBilimlerȱveȱSanatȱ 12ȱ BilgiȱTeknolojileriȱ 11ȱ TÍp,ȱEczacÍlÍkȱveȱVeterinerlikȱ 9ȱ TeorikȱBilimlerȱ 5ȱ YaratÍcÍȱSanatlarȱveȱDizaynȱ 5ȱ ÖÂretmenlikȱ 4ȱ TurizmȱveȱKonaklamaȱGóletmeciliÂiȱ 3ȱ Gngilizceȱ 3ȱ DiÂerȱȱ 9ȱ Bilinmiyorȱ 4ȱ

TÜRKGYE’DEȱYÜKSEKÖ<RETGMȱVEȱ ULUSLARARASILAkMAȱ

ȱ Türkiye,ȱ geçtiÂimizȱ onȱ yÍllÍkȱ süreçȱ içerisindeȱ yükseköÂretimȱ ileȱ ilgiliȱ olarakȱ nicelȱ veȱ nitelȱ anlamdaȱ önemliȱ geliómelerȱ katȱ etmiótir.ȱ Üniversitelerinȱ veȱ öÂrencilerinȱ yerleótikleriȱ bölümlerinȱ sayÍsÍndakiȱ veȱ çeóitliliÂindekiȱ artÍóȱ Türkiye’dekiȱ yükseköÂretimȱ ileȱ ilgiliȱ yaóananȱ sorunlarÍȱ azaltmÍótÍrȱ (Günayȱ veȱ Günay,ȱ 2011).ȱ 2000Ȭ2010ȱ yÍllarÍȱ arasÍndaȱ toplamdaȱ 66ȱ yeniȱ üniversiteȱ açÍlmasÍ,ȱ 2010Ȭ2012ȱ yÍllarÍȱ arasÍndakiȱüçȱyÍllÍkȱsüreçteȱiseȱ29ȱyeniȱüniversiteninȱkurulmasÍ,ȱ gözlenenȱ enȱ iyiȱ artÍóȱ miktarÍȱ olarakȱ belirtilmektedirȱ (DEGK,ȱ 2013).ȱ 2008ȱ yÍlÍndanȱitibarenȱ Türkiye’deȱ herȱ ildeȱ birȱüniversiteȱ bulunmaktadÍrȱ veȱ buȱ yayÍlÍm,ȱ yükseköÂretimȱ alanÍndaȱ ülkemizeȱ büyükȱ katkÍȱ saÂlamaktadÍr.ȱ2015Ȭ2016ȱ YÖKȱ Gstatistikȱ verilerineȱ göreȱ 109ȱ devletȱ üniversitesi,ȱ 76ȱ vakÍfȱ üniversitesi,ȱ 8ȱ vakÍfȱ meslekȱ yüksekokuluȱ toplamdaȱ iseȱ 193ȱ kurumȱ bulunmaktadÍrȱ(WEB5).ȱ

ȱ Ülkemizdekiȱ uluslararasÍȱ öÂrenciȱ sayÍsÍ,ȱ üniversiteȱ sayÍsÍnaȱ göreȱ kÍyaslandÍÂÍndaȱ düóükȱ sayÍlmaktadÍr,ȱ ancakȱ özellikleȱ sonȱ beóȱ seneȱ içerisindeȱ ülkemizeȱ gelenȱ uluslararasÍȱ öÂrenciȱ sayÍsÍndaȱ önemliȱ birȱ artÍóȱ gözlenmiótirȱ (WEB6).ȱ 2008ȱ yÍlÍndanȱ itibarenȱ YükseköÂretimȱ Kuruluȱ (YÖK)’nunȱ “YurtdÍóÍndanȱ ÖÂrenciȱ Kabulüneȱ DayalÍȱ Esaslar”ȱ olarakȱ tanÍmladÍÂÍȱ çalÍómalarȱ yükseköÂretimdeȱ uluslararasÍlaómaȱ anlamÍndaȱ ülkemizinȱ önemliȱ adÍmlarȱ atmasÍnaȱ katkÍȱ saÂlamÍótÍr.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

Uluslararas× öùrenciler;

ƒ Ev sahibi ülkenin

kültür ve sanat×na

katk

×da bulunur.

ƒ Ev sahibi ülkenin

tan×t×lmas×n× saùlar.

ƒ Ev sahibi ülke için

entelektüel bir

birikim olu

üturur

(Smith & Khawaja,

2011).

ƒ Ev sahibi ülkenin 21.

yüzy×l×n ihtiyaçlar×na

uygun bir

üekilde

eùitim politikalar×n×

düzenlemesini

saùlar (Karaman,

2010).

Bu do

ùrultuda,

ülkelerin eùitim

politikalar

×n×

uluslararas×

ö

ùrencilere göre

düzenlemeleri önem

arz etmektedir.

Türkiye, günümüz

eùitim sektöründe

yüksekö

ùretimin

uluslararas×laümas×

anlam

×nda eùitim

politikalar×nda

yap

×lanmaya giden

ülkeler aras

×nda yer

ȱ

kekilȱ1,ȱ2003Ȭ2004ȱöÂretimȱyÍlÍndanȱ2015Ȭ2016ȱöÂretimȱyÍlÍnaȱkadarȱolanȱsüreçteȱülkemizdekiȱuluslararasÍȱ öÂrencilerinȱsayÍsÍndakiȱartÍóÍȱgöstermektedir.ȱ

ȱ kekilȱ1.ȱTürkiye’deȱYÍllaraȱGöreȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱSayÍsÍȱ(WEB6)ȱ

ȱ kekilȱ 1’dekiȱ verilereȱ bakÍldÍÂÍnda,ȱ 2015Ȭ2016ȱ yÍlÍndakiȱ uluslararasÍȱ öÂrenciȱ sayÍsÍnÍnȱ 2003Ȭ2004ȱ öÂretimȱ yÍlÍndakiȱsayÍyaȱgöreȱyaklaóÍkȱ6ȱkatȱarttÍÂÍȱgörülmektedirȱ(WEB6).ȱTürkiyeȱbuȱartÍólaȱbölgeȱülkeleriȱarasÍndaȱliderȱ olmanÍnȱyanÍȱsÍra,ȱAmerika,ȱAvustralya,ȱGngiltere,ȱFransaȱgibiȱbirçokȱgeliómióȱülkeyleȱdeȱrekabetȱedebilecekȱkonumaȱ gelmeyeȱbaólamÍótÍr. ȱ ȱ ȱ 14690 14794 15481 15893 16829 18158 21361 25545 31170 43251 48183 72178 87903 2003Ȭ2004 2004Ȭ2005 2005Ȭ2006 2006Ȭ2007 2007Ȭ2008 2008Ȭ2009 2009Ȭ2010 2010Ȭ2011 2011Ȭ2012 2012Ȭ2013 2013Ȭ2014 2014Ȭ2015 2015Ȭ2016 UluslararasÍȱÖÂrenciȱSayÍlarÍ Ö Â retim ȱY Íl Í

ȱ

UluslararasÍȱöÂrenciȱsayÍsÍndakiȱartÍóÍnȱsebepȱolduÂuȱrekabetȱ ortamÍndaȱ sözȱ sahibiȱ olabilmekȱ veȱ buȱ artÍóÍnȱ sürdürülebilirliÂiniȱ saÂlamakȱiçin,ȱülkemizeȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’dekiȱ eÂitimlerineȱyönelikȱgörüólerininȱaraótÍrÍlmasÍȱoldukçaȱönemlidir.ȱBuȱ baÂlamda,ȱ Türkiye’ninȱ etkiliȱ birȱ uluslararasÍȱ öÂrenciȱ politikasÍȱ geliótirebilmesiȱ için,ȱ öncelikliȱ olarakȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ Türkiye’deȱ aldÍklarÍȱ eÂitiminȱ mevcutȱ durumunaȱ iliókinȱ deÂerlendirmelerininȱ veȱ aldÍklarÍȱ eÂitiminȱ etkiȱ veȱ deÂerineȱ iliókinȱ görüólerininȱ araótÍrÍlmasÍȱ veȱ deÂerlendirmesiȱ önemȱ arzȱ etmektedir.ȱ Buȱ deÂerlendirmelerinȱ mevcutȱ üniversitelerinȱ politikalarÍnÍnȱ veȱ Türkiyeȱ ölçeÂindeȱ uluslararasÍlaómaȱ politikalarÍnÍnȱ oluóturulmasÍndaȱyararlÍȱolacaÂÍȱdüóünülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ

ȱ

ȱ

ȱ

ȱ

Bu çal

×üman×n amac×,

Türkiye’deki

uluslararas

×

öùrencilerin

Türkiye’de ald×klar×

eùitimin mevcut

durumuna ili

ükin

de

ùerlendirmelerini

ve ald

×klar× eùitimin

etki ve deùerine iliükin

görüülerini farkl×

deùiükenler aç×s×ndan

incelemektir.

Çal×üman×n

sonucunda elde

edilecek bulgular

×n,

ba

üta YÖK olmak

üzere, üniversiteler ve

uluslararas

× öùrenciler

ile diùer kuruluülar×n

yükseköùretimin

uluslararas

×laümas×

anlam

×ndaki

çal

×ümalar×na katk×

sa

ùlayacaù×

ȱ

ȱ

YÖNTEMȱ

Örneklemȱ

UluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱ Üniversiteȱ veȱ Ülkeȱ Seçimleriniȱ Etkileyenȱ Faktörlerȱ veȱ Üniversiteȱ UyumlarÍnÍnȱ AraótÍrÍlmasÍȱprojesiȱkapsamÍndaȱfarklÍȱillerdenȱtoplamȱ850ȱyabancÍȱuyrukluȱöÂrenciyeȱdemografikȱbilgiȱformuȱveȱ 2ȱfarklÍȱölçekȱuygulanmÍótÍr.ȱÖrneklemȱbelirlenirkenȱtabakalÍȱörneklemeȱyöntemiȱkullanÍlmÍótÍr.ȱȱVeriȱtoplanacakȱ olanȱ üniversitelerȱ belirlenirkenȱ Türkiyeȱ Gstatistikiȱ Bölgeȱ Birimleriȱ sÍnÍflandÍrmasÍȱ kullanÍlmÍóȱ veȱ buradakiȱ altȱ bölgelerȱdikkateȱalÍnmÍótÍrȱ(WEB7).ȱȱ

VeriȱtoplananȱaltȱbölgelerȱGstanbulȱaltȱbölgesi,ȱAnkaraȱaltȱbölgesi,ȱGzmirȱaltȱbölgesi,ȱBursaȱaltȱbölgesi,ȱKocaeliȱ altȱ bölgesi,ȱ Antalyaȱ altȱ bölgesi,ȱ Adanaȱ altȱ bölgesiȱ veȱ Gaziantepȱ altȱ bölgesidir.ȱ Altȱ bölgelerinȱ coÂrafiȱ konumlarÍȱ nedeniyleȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesiȱileȱAntalyaȱveȱAdanaȱaltȱbölgesiȱbirleótirilerekȱanalizlereȱtabiȱtutulmuótur.ȱ

ȱGstanbulȱaltȱbölgesiȱkapsamÍndaȱGstanbulȱilindekiȱ17ȱfarklÍȱüniversiteden,ȱAnkaraȱaltȱbölgesiȱkapsamÍndaȱ Ankaraȱilindekiȱ5ȱfarklÍȱüniversiteden,ȱGzmirȱaltȱbölgesiȱkapsamÍndaȱGzmirȱilindekiȱ6ȱfarklÍȱüniversiteden,ȱBursaȱveȱ Kocaeliȱ altȱ bölgesindekiȱ 3ȱ üniversiteden,ȱ Antalyaȱ veȱ Adanaȱ altȱ bölgesindekiȱ 2ȱ üniversitedenȱ veȱ Gaziantepȱ altȱ bölgesiȱkapsamÍndaȱGaziantep,ȱAdÍyamanȱveȱKilisȱillerindekiȱ3ȱfarklÍȱüniversitedenȱveriȱtoplanmÍótÍr.ȱȱ

ȱ

Tabloȱ4.ȱAltȱBölgelereȱGöreȱVeriȱToplananȱÜniversiteȱSayÍsÍȱ

Anketlerinȱ veȱ ölçeklerinȱ uygulanmasÍȱ gönüllülükȱ esasÍnaȱ dayalÍȱ olarakȱ öÂrencilerleȱ yüzȱ yüzeȱ gerçekleótirilmiótir.ȱ

AraótÍrmanÍnȱModeliȱ

ȱ BuȱçalÍóma,ȱTürkiye’dekiȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’deȱaldÍklarÍȱeÂitiminȱmevcutȱdurumunaȱiliókinȱ deÂerlendirmeleriniȱveȱaldÍklarÍȱeÂitiminȱetkiȱveȱdeÂerineȱiliókinȱgörüóleriniȱfarklÍȱdeÂiókenlerȱaçÍsÍndanȱincelemekȱ içinȱbetimselȱtaramaȱmodeliȱileȱyürütülmüótür.ȱBetimselȱtaramaȱmodeli,ȱgeçmióteȱyaȱdaȱhalenȱvarȱolanȱbirȱdurumuȱ varȱ olduÂuȱ óekliyleȱ betimlemeyiȱ amaçlayanȱ araótÍrmaȱ yaklaóÍmÍdÍrȱ (Karasar,ȱ 2012).ȱ ÇalÍómanÍnȱ örnekleminiȱ Türkiye’dekiȱfarklÍȱüniversitelerdeȱöÂrenimȱgörenȱuluslararasÍȱöÂrencilerȱoluóturmaktadÍr.ȱ *ȱUluslararasÍȱöÂrencilerinȱYerleótikleriȱBölgelerȱoluóturulurkenȱTürkiyeȱGstatistikiȱBölgeȱBirimleriȱSÍnÍflandÍrmasÍȱ(GBBS)ȱdikkateȱ alÍnmÍótÍr.ȱ ȱ AltȱBölgeler*ȱ VeriȱtoplananȱÜniversiteȱSayÍsÍȱ GstanbulȱAltȱBölgesiȱ 17ȱ AnkaraȱAltȱBölgesiȱ 5ȱ GzmirȱAltȱBölgesiȱ 6ȱ BursaȱveȱKocaeliȱAltȱBölgesiȱ 3ȱ AntalyaȱveȱAdanaȱAltȱBölgesiȱ 2ȱ GaziantepȱAltȱBölgesiȱ 3ȱ Toplamȱ 36ȱ

ȱ VeriȱToplamaȱAraçlarÍȱ

ȱ AraótÍrmadaȱveriȱtoplamaȱaraçlarÍȱolarakȱdemografikȱbilgiȱformuȱveȱRadmardȱ(2012)ȱtarafÍndanȱgeliótirilenȱ 12ȱ sorulukȱ “UluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱ Mevcutȱ EÂitimlerineȱ Gliókinȱ DeÂerlendirmeleriȱ ÖlçeÂi”ȱ veȱ 11ȱ sorulukȱ “UluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱ Türkiye’dekiȱ EÂitimlerininȱ Etkiȱ veȱ DeÂerineȱ Gliókinȱ Görüóleriȱ ÖlçeÂi”ȱ ȱ kullanÍlmÍótÍr.ȱ AnketlerinȱhemȱTürkçeȱhemȱdeȱGngilizceȱformlarÍȱhazÍrlanmÍótÍr.ȱ

ȱ VeriȱToplanmasÍȱ/ȱUygulanmasÍȱ

ȱ Örneklem,ȱ evreniȱ temsilȱ edecekȱ óekildeȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ toplamȱ sayÍsÍȱ bazȱ alÍnarakȱ oluóturulmuótur.ȱ Glȱseçiminde,ȱ enȱazȱikidenȱ fazlaȱüniversiteyeȱ sahipȱ illerȱ örneklemeȱ dâhilȱedilmiótir.ȱ ȱ Örneklemȱ seçimiȱikiȱaóamalÍdÍr.ȱGlkȱaóamadaȱdevletȱveȱvakÍfȱüniversiteleriȱolasÍlÍÂaȱdayalÍȱolarakȱseçilmiótir,ȱbenzerȱóekildeȱ ikinciȱaóamadaȱdaȱüniversitelerdekiȱöÂrenciȱoranlarÍnaȱgöreȱöÂrencilerȱolasÍlÍÂaȱdayalÍȱolarakȱseçilmiótir.ȱÇalÍómadaȱ 850ȱöÂrencidenȱtoplananȱverilerȱdeÂerlendirilmiótir.ȱ

ȱ Bunaȱgöre,ȱuygulamalarȱilkȱolarak,ȱkatÍlÍmcÍlarÍnȱsÍrasÍylaȱcinsiyet,ȱgeldikleriȱbölge,ȱyerleótikleriȱbölgeȱveȱ altȱbölge,ȱyaó,ȱprogramȱveȱöÂrenimȱgördükleriȱalanlaraȱiliókinȱbilgileri,ȱTürkiye’deȱeÂitimȱgörmeȱistemeȱnedenleri,ȱ yerleóimȱ daÂÍlÍmlarÍ,ȱ geldikleriȱ bölgeȱ bazÍndaȱ imkânȱ daÂÍlÍmlarÍ,ȱ Türkiye’yeȱ gelmedenȱ eÂitimȱ görecekleriȱ üniversiteȱ hakkÍndaȱ enȱ sÍkȱ tercihȱ ettikleriȱ bilgiȱ kaynaklarÍ,ȱ Türkçeyiȱ öÂrendikleriȱ yerȱ tercihleri,ȱ Türkiye’deȱ gördükleriȱyükseköÂrenimȱsonrasÍndakiȱkariyerȱplanlarÍȱdemografikȱbilgiȱformuȱaracÍlÍÂÍylaȱtoplanmÍótÍr.ȱGkincilȱ olarakȱsÍrasÍyla,ȱkatÍlÍmcÍlarÍnȱmevcutȱeÂitimlerineȱiliókinȱdeÂerlendirmelerineȱveȱTürkiye’dekiȱeÂitimlerininȱetkiȱ veȱdeÂerineȱiliókinȱgörüólerineȱdayalÍȱölçeklerȱbirebirȱveȱyüzȱyüzeȱgörüómelerȱyoluylaȱuygulanmÍótÍr.ȱ

VerilerinȱAnaliziȱ

ȱ Demografikȱbilgilerȱyüzdeȱveȱfrekansȱanaliziȱileȱbetimlenmiótir.ȱAyrÍcaȱ“UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱMevcutȱ EÂitimlerineȱ Gliókinȱ DeÂerlendirmeleriȱ ÖlçeÂi”ȱ veȱ “UluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱ Türkiye’dekiȱ EÂitimlerininȱ Etkiȱ veȱ DeÂerineȱ Gliókinȱ Görüóleriȱ ÖlçeÂi”ndenȱ aldÍklarÍȱ puanlarÍnȱ demografikȱ deÂiókenlereȱ göreȱ deÂióimȱ gösteripȱ göstermediÂiȱ varyansȱ analiziȱ ileȱ deÂerlendirilmiótir.ȱ Tümȱ verilerinȱ analiziȱ SPSSȱ 20ȱ paketȱ programÍȱ kullanÍlarakȱ gerçekleótirilmiótir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

BULGULARȱ

BuȱbölümȱuluslararasÍȱöÂrencilereȱiliókinȱdemografikȱbilgileriȱveȱveriȱtoplamaȱsürecindeȱkullanÍlanȱ ölçeklerdenȱalÍnanȱsonuçlarÍȱiçerecekȱóekildeȱikiȱkÍsÍmdanȱoluómaktadÍr.ȱ ȱ 1. ULUSLARARASIȱÖ<RENCGLEREȱGLGkKGNȱDEMOGRAFGKȱBGLGGLER ȱ Tabloȱ5,ȱçalÍómayaȱkatÍlanȱuluslararasÍȱöÂrencilereȱiliókinȱcinsiyet,ȱgeldikleriȱbölge,ȱyaó,ȱprogramȱveȱalanȱ deÂiókenlerineȱgöreȱdemografikȱbilgilerȱiçermektedir.ȱ ȱ ȱ Tabloȱ5.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilereȱGliókinȱDemografikȱBilgilerȱȱ ȱ *cinsiyetȱdeÂiókeniȱiçinȱ13,ȱyaóȱdeÂiókeniȱiçinȱ3,ȱprogramȱdeÂiókenȱiçinȱ21,ȱalanȱdeÂiókeniȱiçinȱ46ȱkióidenȱyanÍtȱalÍnamamÍótÍr.ȱ **ȱYÖKȱtarafÍndanȱyayÍnlananȱTürkiyeȱYükseköÂretimȱYeterliliklerȱÇerçevesiȱ(TYYÇ),ȱaraótÍrmacÍlarȱtarafÍndanȱincelenerekȱveȱüzerindeȱ tartÍóÍlarak,ȱalanlarȱbelirlenmiótirȱ(WEB8).ȱ ȱ

KióiȱSayÍsÍȱ(n)ȱ Yüzdeȱ(%)ȱ Evren(%)ȱ

Cinsiyetȱ ȱ ȱ ȱ ȱ KadÍnȱ ȱ 290 34,6 31,5 Erkekȱ ȱ 547 65,4 68,4 GeldikleriȱBölgeȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Asyaȱ ȱ 228 27,6 25,9 OrtadoÂuȱ ȱ 221ȱ 26,7ȱ 30,8ȱ Afrikaȱ ȱ 218ȱ 26,4ȱ 18,5ȱ Avrupaȱ(AB)ȱ ȱ 55 6,7 4,02 Avrupaȱ ȱ 66ȱ 8ȱ 16ȱ Amerikaȱ ȱ 7ȱ 0,8ȱ 0,8ȱ Balkanlarȱ ȱ 31 3,7 4,4 Yaóȱ ȱ ȱ ȱ ȱ 20’denȱküçükȱ ȱ 158ȱ 18,7ȱ 12,1ȱ 20Ȭ24ȱ ȱ 516 61 44,7 25Ȭ29ȱ ȱ 129ȱ 15,2ȱ 24,4ȱ 30Ȭ34ȱ ȱ 41ȱ 4,8ȱ 12,8ȱ 35Ȭ39ȱ ȱ 2ȱ 0,2 6,6 Programȱ ȱ ȱ GngilizceȱHazÍrlÍkȱ ȱ 79ȱ 9,5ȱ TürkçeȱHazÍrlÍkȱ ȱ 211 25,5 Önlisansȱ ȱ 11 1,3 25,2 Lisansȱ ȱ 456ȱ 55ȱ 58,7ȱ YüksekȱLisansȱ ȱ 59 7,1 13,0 Doktoraȱ ȱ 13 1,6 3,1 Alan**ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ BeóeriȱBilimlerȱȱ ȱ 39 4,8 5,1 SaÂlÍkȱBilimleriȱ ȱ 119 14,8 11,4 SosyalȱBilimlerȱveȱ Góletmeȱ ȱ 232ȱ 28,8ȱ 42,2ȱ EÂitimȱveȱSosyalȱ Hizmetlerȱ ȱ 27ȱ 3,4ȱ 2,9ȱ Mühendislikȱ ȱ 321 40 22,6 DoÂaȱBilimleriȱveȱ Matematikȱ ȱ 60ȱ 7,5ȱ 14,8ȱ TarÍmȱveȱHayvancÍlÍkȱ ȱ 6ȱ 0,7 0,7

Türkiye’ninȱ 6ȱ farklÍȱ altȱ bölgesindekiȱ yabancÍȱ uyrukluȱ öÂrencilereȱ ulaóÍlmÍótÍr.ȱȱ

ÖÂrencilerinȱyaklaóÍkȱ%65,4’üȱerkek,ȱ%34,6’sÍȱkadÍndÍr.ȱ

UluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%61’iȱ20Ȭ24ȱyaóȱaralÍÂÍndadÍr.ȱ

AraótÍrmaȱ örneklemindeȱ deȱ gelenȱ öÂrenciȱ sayÍlarÍnaȱ bakÍldÍÂÍndaȱ (Tabloȱ5),ȱgeldikleriȱbölgeȱbazÍndaȱenȱfazlaȱöÂrenciȱAsyaȱbölgesindenȱ olmaklaȱ birlikte,ȱ Asya,ȱ OrtadoÂuȱ veȱ Afrikaȱ Bölgelerindenȱ gelenȱ öÂrencilerinȱoranÍȱbirbirineȱyakÍnȱveȱ%27ȱcivarÍndadÍr.ȱ

ÜniversitelereȱkayÍtlÍȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyaklaóÍkȱ%55’iȱlisansȱ programlarÍndaȱ öÂrenimȱ görürken,ȱ %7,1’iȱ yüksekȱ lisans,ȱ %1,6’sÍȱ doktoraȱprogramlarÍndaȱöÂrenimȱgörmektedir.ȱȱ

UluslararasÍȱ öÂrencilerȱ çoÂunluklaȱ Mühendislikȱ AlanÍnÍȱ veȱ Sosyalȱ BilimlerȱveȱGóletmeȱalanlarÍnÍȱtercihȱetmektedir.ȱ

ȱ

ȱ

KadÍnȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ eÂitimȱ görmekȱ içinȱ ilkȱ tercihleriniȱ Türkiye’denȱ yanaȱ kullanmaȱ oranÍȱ %65,5ȱ iken;ȱ erkekȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ ilkȱ tercihleriniȱ Türkiye’denȱ yanaȱ kullanmaȱ oranÍȱ %63,8’dir.ȱ Cinsiyetȱ gruplarÍndaȱ yüzdelerinȱ birbirineȱ yakÍnȱ olduÂuȱ görülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱ ÖncelikliȱOlarakȱTürkiye’yiȱ TercihȱDurumlarÍȱ ȱ ȱ GlkȱTercihiȱTürkiyeȱyaȱdaȱDiÂerȱ ÜlkelerȱOlanȱUluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱCinsiyetȱDaÂÍlÍmÍȱ ȱ 63,40 % 34,60 % Evet HayÍr 63,80 % 35,80 %

Erkek

Türkiye DiÂerȱülkeler 65,50 % 34,50 %

KadÍn

Türkiye DiÂerȱülkeler

Türkiye’yi tercih eden yabanc× uyruklu öùrenciler

büyük oranda Asya, Ortadoùu ve Afrika

ȱȱ Kutuȱ2.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’deȱYükseköÂrenimȱGörmeȱGstemeȱNedenleri*ȱ Kutuȱ2’dekiȱtabloȱveȱóekleȱgöre,ȱTürkiye’ninȱekonomikȱaçÍdanȱgeliómióliÂi,ȱöÂrencilerinȱülkemizdeȱyükseköÂrenimȱ görmeȱnedenleriȱarasÍndaȱenȱfazlaȱyüzdeyeȱsahiptirȱ(%38,4).ȱBunu,ȱTürkiye’ninȱyükseköÂrenimȱimkânlarÍȱ(%36,4)ȱ veȱkültürelȱyakÍnlÍkȱ(%32,7)ȱtakipȱetmektedir.ȱ *UluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’deȱyükseköÂrenimȱgörmekȱistemeȱnedenleriȱaraótÍrÍlÍrkenȱöÂrencilereȱbirdenȱfazlaȱcevapȱ hakkÍȱverildiÂiȱiçinȱyüzdelerȱtoplamÍȱ100’eȱeóitȱdeÂildir. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 EkonomikȱaçÍdanȱgeliómiólik YükseköÂrenimȱsaÂlama imkânlarÍ KültürelȱyakÍnlÍk Yaóamȱmaliyetlerininȱdüóük olmasÍ CoÂrafiȱkonumu Türkiye’deȱakrabalarÍnÍnȱolmasÍ Vizeȱiólemleri/ikametȱizni kolaylÍklarÍ GüçlüȱekonomikȬsiyasi baÂlantÍlar KendiȱülkesindeȱeÂitim düzeyininȱdüóükȱolmasÍ YükseköÂretiminȱözgürlükçü yapÍsÍ. GöçȱetmeȱimkânlarÍ,ȱkolaylÍklarÍ Tesadüfi,ȱkasÍtlÍȱbirȱseçimȱdeÂil KendiȱülkesindekiȱeÂitim sistemiȱileȱbenzerliÂi EÂitimȱgördüÂüȱbuȱprogramÍn kendiȱülkesindeȱolmamasÍ Baókaȱnedenler UluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’deȱYükseköÂrenimȱ GörmeȱGstemeȱNedenleri*ȱ %ȱ (NRQRPLNDoÕGDQJHOLúPLúOLN 38,4ȱ <NVHN|÷UHQLPVD÷ODPDLPNkQODUÕ 36,4ȱ .OWUHO\DNÕQOÕN 32,7ȱ <DúDPPDOL\HWOHULQLQGúNROPDVÕ 23,2ȱ &R÷UDILNRQXPX 20,1ȱ 7UNL\H¶GHDNUDEDODUÕQÕQROPDVÕ 18,9ȱ 9L]HLúOHPOHULLNDPHWL]QLNROD\OÕNODUÕ 18,6ȱ *oOHNRQRPLNVL\DVLED÷ODQWÕODU 17,2ȱ .HQGLONHVLQGHH÷LWLPG]H\LQLQGúNROPDVÕ 16,5ȱ <NVHN|÷UHWLPLQ|]JUONo\DSÕVÕ 16,4ȱ *|oHWPHLPNkQODUÕNROD\OÕNODUÕ 14,2ȱ 7HVDGILNDVÕWOÕELUVHoLPGH÷LO 13,8ȱ .HQGLONHVLQGHNLH÷LWLPVLVWHPLLOHEHQ]HUOL÷L 11,9ȱ (÷LWLPJ|UG÷EXSURJUDPÕQNHQGLONHVLQGH ROPDPDVÕ 10,5ȱ %DúNDQHGHQOHU 7,8ȱ

TürkiyeȱGstatistikiȱBölgeȱBirimleriȱSÍnÍflandÍrmasÍnaȱGöreȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’deȱ YerleóimȱDaÂÍlÍmÍȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱ Türkiye’deȱYerleótikleriȱAltȱ Bölgelerȱ ȱ ÖrneklemȱYüzdesiȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ EvrenȱYüzdesi

østanbul Alt Bölgesi 43,80 40,44

Ankara Alt Bölgesi 26,44 19,99

øzmir Alt Bölgesi 9,44 6,37

Bursa ve Kocaeli Alt Bölgesi 9,09 18,73

Gaziantep Alt Bölgesi 6,13 5,95

Antalya ve Adana Alt Bölgesi 5,07 8,49

Tabloȱ6.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’dekiȱAltȱBölgelere*ȱgöreȱYerleóimȱDaÂÍlÍmÍȱ

ȱ

Tabloȱ6’daȱgösterildiÂiȱgibi,ȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyaklaóÍkȱ%44’üȱGstanbulȱaltȱbölgesindekiȱüniversiteleriȱtercihȱ etmiótir.ȱ Gstanbulȱ altȱ bölgesineȱ yerleóenȱ tümȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerȱ Türkiye’ninȱ %40,4’ünüȱ oluóturmaktadÍr.ȱ GstanbulȱaltȱbölgesindenȱsonraȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱenȱçokȱtercihȱettiÂiȱaltȱbölgeȱ%26,4’lükȱbirȱoranlaȱAnkaraȱ altȱbölgesidir.ȱAnkaraȱaltȱbölgesineȱyerleóenȱtümȱuluslararasÍȱöÂrencilerȱTürkiye’ninȱ%20’siniȱoluóturmaktadÍr.ȱȱ UluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ Türkiye’deȱ enȱ azȱ tercihȱ ettiÂiȱ altȱ bölgelerȱ %5,1ȱ ileȱ Antalyaȱ veȱ Adanaȱ altȱ bölgeleridir.ȱ AntalyaȱveȱAdanaȱaltȱbölgelerineȱyerleóenȱtümȱuluslararasÍȱöÂrencilerȱTürkiye’ninȱ%8,5’iniȱoluóturmaktadÍr.ȱȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Tabloȱ7’deȱUluslararasÍȱöÂrencilerinȱalan,ȱcinsiyet,ȱprogramȱveȱgeldikleriȱbölgelerinȱTürkiye’dekiȱaltȱbölgelereȱgöreȱ daÂÍlÍmlarÍȱverilmiótir.ȱ

Cinsiyet,ȱProgramȱveȱGeldikleriȱ Bölgelerȱ Gaziantep ȱ Alt ȱBölgesi (%) ȱ Gstanbul ȱAlt Bölgesi ȱ(%) Gzmir ȱAlt ȱ Bölgesi ȱ(%) Bursa ȱve ȱ Kocaeli ȱAlt Bölgesi(%) ȱ Ankara ȱAlt Bölgesi ȱ (%) ȱ Antalya ȱve ȱ Adana ȱAlt ȱ Bölgesi ȱ(%) Alanȱ BeóeriȱBilimlerȱȱ 0,00ȱ 48,70ȱ 5,10ȱ 12,80ȱ 25,60ȱ 7,70ȱ SaÂlÍkȱBilimleriȱ 5,90ȱ 31,10ȱ 10,90ȱ 6,70ȱ 31,10ȱ 14,30ȱ SosyalȱBilimlerȱveȱGóletmeȱ 1,30ȱ 44,20ȱ 15,20ȱ 20,30ȱ 17,30ȱ 1,70ȱ EÂitimȱveȱSosyalȱHizmetlerȱ 14,80ȱ 55,60ȱ 0,00ȱ 7,40ȱ 22,20ȱ 0,00ȱ Mühendislikȱ 11,30ȱ 52,80ȱ 5,60ȱ 2,80ȱ 24,10ȱ 3,40ȱ DoÂaȱBilimleriȱveȱMatematikȱ 3,30ȱ 18,30ȱ 3,30ȱ 3,30ȱ 68,30ȱ 3,30ȱ TarÍmȱveȱHayvancÍlÍkȱ 0,00ȱ 33,30ȱ 33,30ȱ 0,00ȱ 16,70ȱ 16,70ȱ Cinsiyetȱ KadÍnȱ 4,80ȱ 46,20ȱ 7,60ȱ 11,00ȱ 25,90ȱ 4,50ȱ Erkekȱ 7,00ȱ 41,90ȱ 10,50ȱ 8,10ȱ 27,00ȱ 5,50ȱ Programȱ GngilizceȱHazÍrlÍkȱ 8,90ȱ 35,40ȱ 8,90ȱ 2,50ȱ 44,30ȱ 0,00ȱ TürkçeȱHazÍrlÍkȱ 0,00ȱ 36,50ȱ 11,80ȱ 12,80ȱ 31,80ȱ 7,10ȱ ÖnȱLisansȱ 0,00ȱ 36,40ȱ 0,00ȱ 9,10ȱ 54,50ȱ 0,00ȱ Lisansȱ 9,50ȱ 50,90ȱ 7,90ȱ 9,90ȱ 18,30ȱ 3,50ȱ YüksekȱLisansȱ 1,70ȱ 25,90ȱ 17,20ȱ 0,00ȱ 41,40ȱ 13,80ȱ Doktoraȱ 7,70ȱ 23,10ȱ 7,70ȱ 15,40ȱ 38,50ȱ 7,70ȱ Geldikleriȱ Bölgeȱ Asyaȱ 2,20ȱ 46,30ȱ 7,50ȱ 14,10ȱ 24,70ȱ 5,30ȱ OrtadoÂuȱ 14,90ȱ 47,10ȱ 5,90ȱ 3,20ȱ 26,20ȱ 2,70ȱ Afrikaȱ 5,60ȱ 37,50ȱ 13,90ȱ 2,80ȱ 32,40ȱ 7,90ȱ Avrupaȱ(AB)ȱ 1,80ȱ 36,40ȱ 14,50ȱ 9,10ȱ 27,30ȱ 10,90ȱ Avrupaȱ 1,50ȱ 40,90ȱ 6,10ȱ 27,30ȱ 24,20ȱ 0,00ȱ Amerikaȱ 0,00ȱ 50,00ȱ 12,50ȱ 0,00ȱ 37,50ȱ 0,00ȱ Balkanlarȱ 0,00ȱ 58,10ȱ 6,50ȱ 25,80ȱ 9,70ȱ 0,00ȱ Tabloȱ7.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAlan,ȱCinsiyet,ȱProgramȱveȱGeldikleriȱBölgelerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱ Türkiye’dekiȱDaÂÍlÍmÍȱ     kekilȱ2’de,ȱalanȱdeÂiókeniȱaçÍsÍndanȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyerleótikleriȱaltȱbölgelereȱgöreȱdaÂÍlÍmlarÍȱayrÍntÍlÍȱ olarakȱgösterilmektedir.ȱAlanȱdeÂiókeniȱaçÍsÍndanȱDoÂaȱBilimleriȱveȱMatematikȱalanÍnÍnȱaÂÍrlÍklÍȱolarakȱAnkaraȱ altȱbölgesindeȱtercihȱedildiÂiȱdikkatȱçekmektedir.

Alan

7stanbulaltbölgesi

_genel

_{olarakençok}

tercih

edilenbölge

konumundad

Ŧr.

Cinsiy

e

t

Kad

ŦnlarŦnve

erkeklerin

en

yo

ŒunolduŒu

bölge

7stanbulalt

bölgesidir.



Pr

ogr

am

ve

Geldikleri

Bölg

e

_Uluslararas

_Ŧ

ö

Œrencilerin

program

ve

geldikleri

bölge

de

ŒiƔkenlerine

göre

yine7stanbul

altbölgesinde

yoŒunlaƔtŦklarŦ

görülmektedir

.



kekilȱ2.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱAltȱBölgelereȱGöreȱAlanȱDaÂÍlÍmlarÍȱ

ȱ

AltȱbölgelereȱgöreȱalanȱdeÂerlendirmesiȱyapÍldÍÂÍnda,ȱGstanbulȱaltȱbölgesineȱyerleóenȱöÂrencilerinȱçoÂuȱEÂitimve Sosyalȱ Hizmetlerȱ (%56)ȱ alanÍnÍȱ tercihȱ etmiótir.ȱ Ankaraȱ altȱ bölgesiȱ içinȱ DoÂaȱ Bilimleriȱ veȱ Matematikȱ (%68)ȱ uluslararasÍȱöÂrencilerinȱenȱçokȱtercihȱettikleriȱalandÍr.ȱGzmirȱaltȱbölgesiȱiçinȱSosyalȱBilimlerȱveȱGóletmeȱalanlarÍnÍnȱ tercihȱedilmeȱoranÍnÍnȱ%15,ȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesiȱiçinȱdeȱaynÍȱalanÍnÍnȱtercihȱedilmeȱoranÍnÍnȱ%20ȱolduÂuȱ görülmektedir.ȱGaziantepȱaltȱbölgesiȱiçinȱEÂitimȱveȱSosyalȱHizmetlerȱalanÍȱ(%15)ȱenȱfazlaȱtercihȱedilenȱalandÍr.ȱ AntalyaȱveȱAdanaȱaltȱbölgesiȱiçinȱTarÍmȱveȱHayvancÍlÍkȱ(%17)ȱalanÍȱdiÂerȱalanlaraȱgöreȱdahaȱçokȱtercihȱedilmiótir.ȱ ȱ ȱ ȱ 00% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% BeƔeriBilimler SaŒlŦkBilimleri SosyalBilimlerVe7Ɣletme EŒitimveSosyalHizmetler Mühendislik DoŒaBilimleriveMatematik TarŦmveHayvancŦlŦk

AntalyaveAdanaBölgesi AnkaraBölgesi BursaveKocaeliBölgesi

UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱ YerleótikleriȱAltȱBölgelereȱGöreȱ DaÂÍlÍmlarÍȱ ȱ KadÍnȱ(%)ȱ ȱ Erkekȱ(%)ȱ GstanbulȱAltȱBölgesiȱ 46,2ȱ 41,9ȱ AnkaraȱAltȱBölgesiȱ 25,9ȱ 27ȱ BursaȱveȱKocaeliȱAltȱBölgesiȱ 11ȱ 8,1ȱ GzmirȱAltȱBölgesiȱ 7,6ȱ 10,5ȱ GaziantepȱAltȱBölgesiȱ 4,8ȱ 7ȱ AntalyaȱveȱAdana AltȱBölgesiȱ 4,5ȱ 5,5ȱ ȱ Kutuȱ3.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱBölgelereȱGöreȱCinsiyetȱDaÂÍlÍmlarÍȱ ȱ CinsiyetȱdeÂiókenineȱgöreȱuluslararasÍȱkadÍnȱ(%46,2)ȱveȱerkekȱ(%41,9)ȱöÂrencilerinȱenȱyoÂunȱolduÂuȱbölgeȱGstanbulȱ altȱ bölgesidir.ȱ Ankaraȱ altȱ bölgesiȱ tercihȱ sÍralamasÍndaȱ enȱ çokȱ tercihȱ edilenȱ 2.ȱ altȱ bölgedirȱ veȱ %25,9ȱ oranlaȱ uluslararasÍȱkadÍnȱveȱ%27ȱoranlaȱdaȱuluslararasÍȱerkekȱöÂrencilerȱtarafÍndanȱtercihȱedilmiótir.ȱAntalyaȱveȱAdanaȱ altȱbölgesininȱiseȱcinsiyetȱdeÂiókenineȱgöreȱenȱazȱtercihȱedilenȱaltȱbölgeȱolduÂuȱgörülmektedir.ȱAntalyaȱveȱAdanaȱ altȱbölgesindeȱuluslararasÍȱkadÍnȱveȱerkekȱöÂrenciȱyüzdelerininȱsÍrasÍyla,ȱ%4,5ȱveȱ%5,5ȱolduÂuȱKutuȱ3’tekiȱtablodaȱ görülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ 0 20 40 60 7stanbulAlt Bölgesi Antalyave AdanaAlt Bölgesi Bursave KocaeliAlt Bölgesi 7zmirAltBölgesi GaziantepAlt Bölgesi AnkaraAlt Bölgesi KadŦn(%) Erkek(%)

gösterilmektedir.ȱ ȱ kekilȱ3.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱBulunduklarÍȱProgramlaraȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱ               0 10 20 30 40 50 60 GaziantepAltBölgesi 7stanbulAltBölgesi 7zmirAltBölgesi BursaveKocaeliAltBölgesi AnkaraAltBölgesi AntalyaveAdanaAltBölgesi

Doktora YüksekLisans Lisans ÖnLisans TürkçeHazŦrlŦk 7ngilizceHazŦrlŦk

kekilȱ3’eȱgöre,ȱDoktoraȱprogramÍndaȱbulunanȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱbüyükȱçoÂunluÂuȱ%38,5’likȱileȱ AnkaraȱaltȱbölgesindeȱbulunmaktadÍr.ȱ

YüksekȱLisansȱyapanȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%41,4’üȱdeȱAnkaraȱaltȱbölgesindedir.ȱȱ

Lisansȱ programÍndaȱ bulunanȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ %50,9’uȱ Gstanbulȱ altȱ bölgesindeȱ öÂrenim görmektedir.ȱȱ

ÖnȱLisansȱprogramÍȱiçinȱuluslararasÍȱöÂrencilerin,ȱ%54,5’iȱAnkaraȱaltȱbölgesiniȱtercihȱetmiótir.ȱ

UluslararasÍȱ öÂrencilerin,ȱ Türkçeȱ HazÍrlÍkȱ programÍȱ için,ȱ %36,5’ininȱ Gstanbulȱ altȱ bölgesindeȱ bulunduklarÍȱgörülmektedir.ȱGngilizceȱHazÍrlÍkȱprogramÍndaȱbulunanȱöÂrencilerin,ȱ%44,3’üȱAnkaraȱalt bölgesindedir.ȱȱ ȱ ȱ ȱ Genelȱolarak,ȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱbulunduklarÍȱprogramaȱgöre,ȱGstanbulȱveȱAnkaraȱaltȱ bölgeleriniȱtercihȱettikleriȱgörülmektedir.ȱ ȱ

ȱ 0 10 20 30 40 50 60 GaziantepAltBölgesi 7stanbulAltBölgesi 7zmirAltBölgesi BursaveKocaeliAltBölgesi AnkaraAltBölgesi AntalyaveAdanaAltBölgesi

Balkanlar Amerika Avrupa Avrupa(AB) Afrika OrtadoŒu Asya

kekilȱ4.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱGeldikleriȱBölgelereȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱ ȱ ȱ kekilȱ4,ȱUluslararasÍȱöÂrencilerinȱgeldikleriȱbölgelereȱgöreȱyerleótikleriȱaltȱbölgeȱdaÂÍlÍmlarÍnÍȱgöstermektedir.ȱ UluslararasÍȱöÂrencilerinȱgeldikleriȱbölgelereȱgöreȱdahaȱçokȱGstanbulȱaltȱbölgesiniȱtercihȱettikleriȱgörülmektedir.ȱ Avrupa,ȱAmerikaȱveȱBalkanlar’danȱgelenȱöÂrencilerinȱAntalyaȱveȱAdanaȱaltȱbölgeleriniȱtercihȱetmedikleriȱdikkatȱ çekmektedir.ȱGeldikleriȱbölgelereȱgöreȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyerleótikleriȱilkȱüçȱaltȱbölgeyeȱgöreȱdaÂÍlÍmlarÍȱ açÍsÍndanȱincelendiÂinde,ȱBalkanlar’danȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%58,1’ininȱGstanbulȱaltȱbölgesinde,ȱ %25,8’ininȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesinde,ȱ%9,7’sininȱAnkaraȱaltȱbölgesindeȱöÂrenimȱgördükleriȱgörülmektedir.ȱ Amerika’danȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyarÍsÍȱGstanbulȱaltȱbölgesinde,ȱ%37,5’iȱAnkaraȱaltȱbölgesinde,ȱ%12,5’iȱ iseȱGzmirȱaltȱbölgelerindeȱbulunmaktadÍr.ȱAvrupa’danȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerin,ȱilkȱsÍradaȱ%40,9ȱoranlaȱ Gstanbulȱaltȱbölgesini;ȱikinciȱsÍradaȱ%27,3ȱoranlaȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesini,ȱüçüncüȱsÍradaȱȱ%24,2ȱoranlaȱ Ankaraȱaltȱbölgesiniȱtercihȱettikleriȱgörülmektedir.ȱAvrupa(AB)’danȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrenciler,ȱ%36,4ȱ oranÍndaȱGstanbulȱaltȱbölgesinde,ȱ%27,3ȱoranÍndaȱAnkaraȱaltȱbölgesindeȱveȱ%14,5ȱoranÍndaȱGzmirȱaltȱbölgesindeȱ bulunmaktadÍrlar.ȱAfrikaȱbölgesindenȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%37,5’ininȱGstanbulȱaltȱbölgesinde,ȱ %32,4’ününȱAnkaraȱaltȱbölgesinde,ȱ%13,9’ununȱGzmirȱaltȱbölgesindeȱbulunduklarÍȱgörülmektedir.ȱOrtadoÂuȱ bölgesindenȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%47,1’iȱGstanbulȱaltȱbölgesinde,ȱ%26,2’siȱAnkaraȱaltȱbölgesindeȱveȱ %14,9’uȱGaziantepȱaltȱbölgesindeȱöÂrenimȱgörmektedirler.ȱAsya’danȱgelenȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ%46,3’ününȱ Gstanbulȱaltȱbölgesini,ȱ%24,7’sininȱAnkaraȱaltȱbölgesini,ȱ%14,1’ininȱiseȱBursaȱveȱKocaeliȱbölgesiniȱtercihȱetikleriȱ görülmektedir.ȱGstanbul,ȱAnkaraȱveȱGzmirȱaltȱbölgelerindeȱbulunanȱuluslararasÍȱöÂrenciler,ȱgeldikleriȱbölgelereȱ göreȱbirbirineȱyakÍnȱoranlardaȱyerȱalÍrken,ȱGaziantepȱaltȱbölgesindeȱaÂÍrlÍklÍȱolarakȱOrtadoÂu’danȱgelenȱ öÂrencilerȱbulunmaktadÍr.ȱ ȱ GstanbulȱyabancÍȱuyrukluȱöÂrenciȱoranÍnÍnȱenȱfazlaȱolduÂuȱaltȱbölgedirȱveȱBalkanlardanȱgelenȱöÂrencilerinȱ oranÍȱbuȱbölgedeȱyoÂunluktadÍr.ȱ

ȱ ȱ Kutuȱ4’teȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱTürkiye’yeȱgelióȱimkânlarÍnaȱgöreȱyerleótikleriȱaltȱbölgeȱdaÂÍlÍmlarÍȱ verilmiótir.ȱ ȱ ȱ   Kutuȱ4.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’yeȱGelióȱGmkânlarÍnaȱGöreȱYerleótikleriȱAltȱBölgeȱ DaÂÍlÍmlarÍȱ ȱ ȱ 0 20 40 60 80 7zmirAltBölgesi BursaveKocaeliAltBölgesi AnkaraAltBölgesi AntalyaveAdanaAlt Bölgesi 7stanbulAltBölgesi GaziantepAltBölgesi

KendiDevletininBursu TRBursu KendiBirikimi DiŒer

UluslararasŦÖŒrencilerinTürkiye’yeGeliƔ7mkânlarŦnaGöreYerleƔtikleriAltBölgeDaŒŦlŦmlarŦ   Kendi DevletininBursu(%) Türkiye Bursu (%) Kendi Birikimi (%) DiŒer (%) 7stanbulAltBölgesi 14,60 38,80 41,60 5,10 AnkaraAltBölgesi 23,00 48,60 26,10 1,80 7zmirAltBölgesi 13,90 43,00 31,60 11,40 BursaveKocaeliAltBölgesi 6,60 77,60 13,20 2,60 GaziantepAltBölgesi 9,60 55,80 28,80 5,80 AntalyaveAdanaAltBölgesi 14,00 53,50 30,20 2,30 Ortalama 13,61 52,88 28,58 4.83 Kutuȱ4’teȱyerȱalanȱtablodakiȱverilereȱbakÍldÍÂÍnda,ȱenȱçokȱtercihȱedilenȱGstanbulȱaltȱbölgesineȱyerleóenȱ öÂrencilerinȱyüzdelikȱçoÂunluÂununȱkendiȱbirikimiȱileȱgeldiÂiȱgörülmektedir.ȱTürkiyeȱCumhuriyetiȱ(TR)ȱ tarafÍndanȱsaÂlananȱbursȱileȱgelenȱöÂrencilerinȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesindeȱyoÂunlaótÍÂÍȱdikkatiȱçekmektedir.ȱ Kutuȱ4’teȱbulunanȱóekleȱgöre,ȱuluslararasÍȱöÂrencilerȱTürkiye’yeȱgelirkenȱçoÂunluklaȱ(TR)ȱbursuȱkullanmaktadÍr.ȱ BuȱbulguȱtümȱbölgelerȱiçinȱortaktÍr.ȱÖÂrencilerinȱkullandÍÂÍȱikincilȱkaynakȱiseȱkendiȱbirikimleridir.ȱȱTürkiyeȱ bursuȱileȱöÂrenimȱgörenȱöÂrenciȱsayÍsÍȱortalamasÍȱdikkateȱalÍndÍÂÍnda;ȱBursaȱveȱKocaeliȱaltȱbölgesindeȱbuȱ imkânlaȱeÂitimleriȱdevamȱedenȱöÂrencilerinȱsayÍsÍnÍnȱoldukçaȱyüksekȱolduÂuȱgörülmektedir.ȱGstanbulȱaltȱ bölgesindeȱiseȱkendiȱbirikimiȱileȱTürkiye’deȱöÂrenimȱgörenȱöÂrencilerinȱsayÍsÍ,ȱdiÂerȱimkânlarȱarasÍndaȱyüksekȱ birȱyüzdeye sahiptir.

ȱ ȱ ȱ Kutuȱ5.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’yeȱGelióȱGmkânlarÍnaȱGöreȱGeldikleriȱBölgeȱDaÂÍlÍmlarÍȱ ȱ DaÂÍlÍmlarȱincelendiÂinde,ȱTürkiyeȱbursununȱkullanÍlmaȱoranÍnȱenȱyüksekȱolduÂuȱilkȱüçȱbölge,ȱsÍrasÍylaȱBalkanlarȱ (%62,1),ȱOrtadoÂuȱ(%50,2)ȱveȱAfrikaȱ(%50)’dÍr.ȱBuȱbursuȱenȱazȱkullananȱbölgeȱiseȱAmerikaȱ(%25)ȱ’dÍr.ȱAmerika’danȱ gelenȱ veȱ Türkiye’deȱ öÂrenimȱ görenȱ öÂrencilerinȱ yaklaóÍkȱ yarÍsÍnÍnȱ (%50)ȱ kendiȱ imkânlarÍȱ ileȱ eÂitimleriniȱ sürdürdüÂüȱgörülmektedir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȱ GeldikleriȱBölgeȱȱ

Asyaȱ OrtadoÂuȱ Afrika Avrupa(AB) Avrupa Amerikaȱ Balkanlar

Kendiȱ Devletininȱ Bursuȱ 15,20 11,60 19,00 18,90 20,00 25,00 0,00 TRȱBursuȱ 43,90 50,20 50,00 35,80 49,20 25,00 62,10 Kendiȱ Birikimiȱ 39,50 31,20 25,50 39,60 27,70 50,00 31,00 DiÂerȱ 1,30 7,0 5,10 5,10 3,10 0,00 6,90 0 20 40 60 80 Asya OrtadoÂu Afrika Avrupa(AB) Avrupa Amerika Balkanlar KendiȱDevletininȱBursu TRȱBursu KendiȱBirikimi DiÂer

Kutuȱ6’daȱverilmiótir.ȱ ȱ Kutuȱ6.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱEÂitimȱGörmekteȱOlduklarÍȱÜniversiteȱHakkÍndaȱEnȱÇokȱTercihȱEttikleriȱ BilgiȱKaynaklarÍȱ ȱ ȱ Kutuȱ6’dakiȱtablodakiȱverilereȱgöre,ȱtümȱaltȱbölgelerdeȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱeÂitimȱgörmekteȱolduklarÍȱ üniversiteȱhakkÍndaȱbilgiȱalmakȱiçinȱtercihȱettikleriȱönemliȱüçȱbilgiȱkaynaÂÍȱsÍrasÍyla,ȱakademisyenȱtavsiyesi,ȱaileȱ tavsiyesiȱ veȱ internetȱ kaynaklarÍdÍr.ȱ Eldeȱ edilenȱ verilereȱ göreȱ öÂrencilerȱ tarafÍndan,ȱ Türkiye’yeȱ gelirkenȱ bilgiȱ edinmedeȱ kullanÍmÍȱ pekȱ tercihȱ edilmeyenȱ kaynakȱ arkadaóȱ tavsiyesidir.ȱ Altȱ bölgeȱ bazÍndaȱ tercihȱ edilenȱ bilgiȱ kaynaklarÍȱ genelȱ olarakȱ deÂerlendirildiÂinde,ȱ birȱ bilgiȱ edinmeȱ kaynaÂÍȱ olarakȱ devletȱ kurumlarÍnÍn,ȱ diÂerȱ kaynaklarȱ arasÍndaȱ çokȱ etkinȱ kullanÍlmadÍÂÍȱ görülmektedir.ȱ UluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ kullandÍklarÍȱ bilgiȱ kaynaklarÍnÍnȱdaÂÍlÍmÍnÍnȱaltȱbölgeȱdeÂiókenineȱekȱolarak,ȱalanȱbazÍndaȱincelenmesiȱTabloȱ8’deȱverilmiótir.ȱ 0,00 50,00 100,00 GzmirȱAltȱBölgesi BursaȱveȱKocaeli AltȱBölgesi ȱAnkaraȱAltȱBölgesi AntalyaȱveȱAdana AltȱBölgesi GstanbulȱAlt Bölgesi GaziantepȱAlt Bölgesi EÂitimȱkirketleri DevletȱKurumlarÍ TanÍdÍk Gnternet KaynaklarÍ AileȱTavsiyesi Akademisyen Tavsiyesi Yerleútikleri Alt Bölgeler

øzmir Alt Bölgesi Bursa ve Kocaeli Alt Bölgesi Ankara Alt Bölgesi Antalya ve Adana Alt Bölgesi østanbul Alt Bölgesi Gaziantep Alt Bölgesi E÷itim ùirketleri 10,10 7,80 28,20 7,00 12,60 13,50 Devlet KurumlarÕ 24,10 9,10 15,00 30,20 13,10 42,30 TanÕdÕk _{11,40 10,40 18,20 4,70 8,40 19,20} ønternet KaynaklarÕ 48,10 48,10 57,50 58,10 46,50 21,20 Aile Tavsiyesi 89,90 89,60 79,60 88,40 74,90 59,60 Akademisyen Tavsiyesi 83,50 93,50 83,70 86,00 85,50 73,10 Arkadaú Tavsiyesi 0,00 0,00 0,00 0,00 0,30 0,00

24 ȱ ȱ Tablo ȱ8. ȱUluslararas Íȱ Ö Â rencil erin ȱAlt ȱBö lg eȱve ȱAlanlara ȱGöre ȱBilgi ȱEd in me ȱKaynaklar Ín Ín ȱDa ÂÍ lÍm Íȱ

Kutuȱ8.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱAltȱBölgelereȱGöreȱEvrenȱveȱÖrneklemdekiȱCinsiyetȱDaÂÍlÍmÍȱ ȱ

Kutuȱ 8’dekiȱ tabloȱ veȱ óekildeȱ görüldüÂüȱ gibi,ȱ tümȱ altȱ bölgelerdeȱ erkeklerinȱ oranÍȱ kadÍnlarÍnȱ oranÍndanȱ dahaȱ fazladÍr.ȱ Buȱ farkȱ Gaziantepȱ altȱ bölgesindeȱ enȱ fazlaȱ ikenȱ (kadÍnȱ %26,9;ȱ erkekȱ %73,1)ȱ Bursaȱ veȱ Kocaeliȱ altȱ bölgelerindeȱenȱazdÍrȱ(kadÍnȱ%42,1;ȱerkekȱ%57,9).ȱȱ ȱ ȱ ȱ ȱ    UluslararasŦ ÖŒrencilerinAlt BölgelereGöre Cinsiyet DaŒŦlŦmlarŦ  7zmirAlt Bölgesi (%)  BursaveKocaeli AltBölgesi (%)  AnkaraAlt Bölgesi (%)  Antalyave AdanaAlt Bölgesi (%)  7stanbulAlt Bölgesi(%)  Gaziantep AltBölgesi (%) KadÕn  27,80  42,10  33,80  30,20  37,0  26,90 Erkek  72,20  57,90  66,20  69,80  63,0  73,10 KadÕn (evren)   34,53   30,75   34,46   31,21   36,64   26,08 Erkek (evren)   65,47   69,24   65,53   68,78   63,35   73,92    

Kutuȱ9.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱYerleótikleriȱAltȱBölgelereȱGöreȱGeldikleriȱBölgeȱDaÂÍlÍmÍ 

Kutuȱ9’dakiȱverilereȱgöre,ȱGzmirȱAltȱBölgesindeȱaÂÍrlÍklÍȱolarakȱAfrikaȱbölgesindenȱgelenȱöÂrencilerȱyerȱalÍrkenȱ (%40),ȱenȱazȱoranÍȱAmerika’danȱgelenȱöÂrencilerȱ(%1,3)ȱoluóturmaktadÍr.ȱAsyaȱbölgesindenȱgelenȱöÂrencilerinȱ BursaȱveȱKocaeliȱAltȱBölgesindekiȱdaÂÍlÍmÍnÍnȱ(%42,10)ȱGstanbulȱaltȱbölgesineȱgöreȱ(%29,20)ȱȱdahaȱfazlaȱolduÂuȱ görülmektedir.ȱ Ankaraȱ Altȱ Bölgesindeȱ Asyaȱ (%25,3),ȱ OrtadoÂuȱ (%26,2)ȱ veȱ Afrikaȱ (%31,7)ȱ bölgelerindenȱ gelenȱ öÂrencilerinȱoranlarÍȱbirbirineȱyakÍndÍr.ȱAntalyaȱveȱAdanaȱaltȱbölgelerindeȱAfrikaȱbölgesindenȱgelenȱöÂrencilerȱ çoÂunluÂuȱoluóturmaktadÍrȱ(%41,5).ȱGstanbulȱaltȱbölgesindeȱiseȱAsyaȱ(%29,2),ȱOrtadoÂuȱ(%29)ȱveȱAfrikaȱ(%22,6)ȱ bölgelerindenȱgelenȱöÂrencilerȱGstanbulȱaltȱbölgesindekiȱtoplamȱöÂrencilerinȱ%80,8’iniȱoluóturmaktadÍr.ȱAvrupaȱ (AB),ȱ Avrupa,ȱ Amerikaȱ veȱ Balkanlardanȱ gelenȱ öÂrencilerȱ %19,2’likȱ birȱ oranlaȱGstanbulȱ altȱ bölgesindeȱ öÂrenim görmektedir. Gaziantepȱ altȱ bölgesindeȱ OrtadoÂuȱ bölgesindenȱ gelenȱ öÂrencilerȱ (%63,5)ȱ çoÂunluÂuȱ oluóturmaktadÍr.ȱGaziantepȱaltȱbölgesiȱAmerikaȱveȱBalkanlardanȱgelenȱöÂrencilerȱtarafÍndanȱtercihȱedilmemiótir.ȱ ȱ UluslararasÍȱ ÖÂrencilerinȱ YerleótikleriȱAltȱ BölgelereȱGöreȱ Geldikleriȱ Bölgelerȱ Gzmirȱ Altȱ Bölgesiȱ (%)ȱ Bursaȱveȱ KocaeliȱAltȱ Bölgesiȱȱ (%)ȱ AnkaraȱAltȱ Bölgesiȱȱ (%)ȱ AntalyaȱveȱAdanaȱ AltȱBölgesiȱȱ (%)ȱ GstanbulȱAltȱ Bölgesiȱ(%)ȱ Gaziantepȱ AltȱBölgesiȱ (%)ȱ Asyaȱ 22,70ȱ 42,10ȱ 25,30ȱ 29,30ȱ 29,20ȱ 9,60ȱ OrtadoÂuȱ 17,30ȱ 9,20ȱ 26,20ȱ 14,60ȱ 29,00ȱ 63,50ȱ Afrikaȱ 40,00ȱ 7,90ȱ 31,70ȱ 41,50ȱ 22,60ȱ 23,10ȱ Avrupaȱ(AB)ȱ 10,70ȱ 6,60ȱ 6,80ȱ 14,60ȱ 5,60ȱ 1,90ȱ Avrupaȱ 5,30ȱ 23,70ȱ 7,20ȱ 0,00ȱ 7,50ȱ 1,90ȱ Amerikaȱ 1,30ȱ 0,00ȱ 1,40ȱ 0,00ȱ 1,10ȱ 0,00ȱ Balkanlarȱ 2,70ȱ 10,50ȱ 1,40ȱ 0,00ȱ 5,00ȱ 0,00ȱ  0 20 40 60 80 Asya Ortadoùu Afrika Avrupa (AB) Avrupa Amerika Balkanlar

Gaziantep Alt Bölgesi ústanbul Alt Bölgesi

Antalya ve Adana Alt Bölgesi Ankara Alt Bölgesi

Bursa ve Kocaeli Alt Bölgesi úzmir Alt Bölgesi

     UluslararasÕ Ö÷rencilerin Türkçe Ö÷renim KaynaklarÕ Yüzde (%) TÖMER 56,8

Üniversite øçi Dersler 17,4

TV 16,5 Di÷er 15,8 Aile 12,6 Ülkesindeki Kurslar 11,8                 Kutuȱ10.UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkçeȱÖÂrenimȱKaynaklarÍȱ    Kutuȱ10’dakiȱtabloȱveȱóekildeȱgörüldüÂüȱgibi,ȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱyarÍdanȱfazlasÍȱ(%56,8)ȱTürkçeȱöÂrenmekȱ içinȱTÖMER’denȱfaydalanmaktadÍr.ȱBununȱdÍóÍnda,ȱdiÂerȱseçeneklerinȱtercihȱedilmeȱoranlarÍȱbirbirineȱyakÍnȱveȱ %20’ninȱ altÍndadÍr.ȱ TÖMER’inȱ sÍklÍklaȱ tercihȱ edilmeȱ nedeniȱ iseȱ buȱ kurumunȱ yaygÍnȱ birȱ óekildeȱ üniversiteȱ bünyesindeȱkurulmuóȱolmasÍȱgösterilebilir.ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ 0 10 20 30 40 50 60 Aile Ülkesindeki Kurslar TÖMER Üniversite7çi Dersler TV DiŒer Yüzde(%)

 Kutuȱ11.ȱUluslararasÍȱÖÂrencilerinȱTürkiye’deȱGördükleriȱÖÂrenimȱSonrasÍȱKariyerȱPlanlarÍȱ ȱ VerilereȱbakÍldÍÂÍnda,ȱuluslararasÍȱöÂrencilerinȱ“kendiȱülkesineȱdönmeȱisteÂi”ȱ(%34,5)ȱȱveȱ“Türkiye’deȱçalÍómaȱ isteÂi”ȱ(%31,2)ȱenȱfazlaȱoranaȱsahipȱkariyerȱplanlarÍȱolarakȱgörülmüótür.    ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱMezunȱOlduktanȱSonrakiȱKariyerȱPlanlarÍȱ DaÂÍlÍmÍȱ Yüzdeȱ(%)ȱ KendiȱÜlkesineȱDönmeȱGsteÂiȱ 34,5ȱ Türkiye’deȱÇalÍómaȱGsteÂiȱ 31,2ȱ KararsÍzȱ 13,4ȱ GeliómióȱbirȱÜlkeyeȱGitmeȱGsteÂiȱ 12,2ȱ ÜlkesineȱKomóuȱOlanȱBaókaȱBirȱÜlkeyeȱGitmeȱGsteÂi 5,9ȱ DiÂerȱ 1,7ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ 0 10 20 30 40 Türkiye'deÇalŦƔma 7steŒi KendiÜlkesine Dönme7steŒi ÜlkesineKomƔuOlan BaƔkaBirÜlkeye Gitme7steŒi GeliƔmiƔBirÜlkeye Gitme7steŒi KararsŦz DiŒer Yüzde(%)

ÖÂrencilerinȱTürkiye’dekiȱEÂitimlerininȱEtkiȱveȱDeÂerineȱGliókinȱGörüólerininȱȱ“GeldikleriȱBölge,ȱ YerleótikleriȱBölge,ȱCinsiyet,ȱAlanȱveȱTürkçeȱKonuómaȱDüzeyi”ȱDeÂiókenlerineȱgöreȱ DeÂerlendirilmesiȱ  Raporunȱbuȱbölümünde,ȱkatÍlÍmcÍlarÍnȱmevcutȱeÂitimlerineȱiliókinȱdeÂerlendirmelerineȱveȱTürkiye’dekiȱ eÂitimlerininȱetkiȱveȱdeÂerineȱiliókinȱgörüóleriniȱiçerenȱsonuçlaraȱyerȱverilmiótir.ȱTabloȱ11,ȱuygulananȱölçeklerinȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ “geldikleriȱ bölge,ȱ yerleótikleriȱ bölge,ȱ cinsiyet,ȱ alanȱ veȱ Türkçeȱ konuómaȱ düzeyi”ȱ deÂiókenlerineȱgöreȱanlamlÍȱfarkȱbulunupȱbulunmadÍÂÍnÍȱgöstermektedir.ȱȱ

Tabloȱ11.UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱÖlçekȱBazÍndaȱ“GeldikleriȱBölge,ȱYerleótikleriȱBölge,ȱCinsiyet,ȱAlanȱveȱTürkçeȱKonuómaȱ Düzeyi”ȱDeÂiókenlerineȱGöreȱDemografikȱBilgileriȱ



+ȱ sembolü,ȱ deÂiókeneȱ göreȱ anlamlÍȱ birȱ farkÍnȱ olduÂunu,ȱ Ȭȱ sembolüȱ iseȱ deÂiókeneȱ göreȱ anlamlÍȱ birȱ farklÍlÍÂÍnȱolmadÍÂÍnÍȱtanÍmlamaktadÍr.ȱ

ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱTabloȱ 11’dekiȱ verilereȱ göre,ȱ uluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ Türkiye’deȱ aldÍklarÍȱ yükseköÂretiminȱ mevcutȱ durumunaȱ iliókinȱ deÂerlendirmelerineȱ göreȱ geldikleriȱ bölgeȱ veȱ cinsiyetȱ deÂiókenlerindeȱ anlamlÍȱ farkȱ bulunmazken;ȱyerleótikleriȱbölge,ȱalanȱveȱTürkçeȱkonuómaȱdüzeyiȱdeÂiókenleriȱiçinȱanlamlÍȱfarkȱbulunmaktadÍr.ȱȱ

UluslararasÍȱ öÂrencilerinȱ Türkiye’dekiȱ eÂitimlerininȱ etkiȱ veȱ deÂerineȱ iliókinȱ görüólerineȱ dayalÍȱ ölçekȱ sonuçlarÍnaȱbakÍldÍÂÍnda,ȱgeldikleriȱbölge,ȱcinsiyetȱveȱalanȱdeÂiókenlerineȱgöreȱanlamlÍȱfarkȱyokken;ȱyerleótikleriȱ bölgeȱveȱTürkçeȱkonuómaȱdüzeyiȱdeÂiókenlerineȱgöreȱanlamlÍȱfarkȱvardÍr.ȱ

BuȱaraótÍrmada,ȱkullanÍlanȱölçeklerdenȱalÍnanȱpuanlarÍn,ȱaraótÍrmanÍnȱbaÂÍmsÍzȱdeÂiókenlerindenȱolanȱ “geldikleriȱ bölge,ȱ yerleótikleriȱ bölge,ȱ alan,ȱ cinsiyetȱ veȱ Türkçeȱ konuómaȱ düzeyi”ȱ açÍsÍndanȱ “p”ȱ deÂerleriȱ hesaplanmÍótÍr.ȱ“p”ȱdeÂeriȱbuȱçalÍómadaȱistatistikiȱbirȱgenelȬgeçerȱkuralaȱbaÂlÍȱbirȱóekildeȱ“pǂ0.05ȱveyaȱpǃ0.05”ȱ olmakȱ üzereȱ yorumlanmÍótÍr.ȱ Tümȱ ilçelerȱ içinȱ eÂerȱ SPSSȱ tarafÍndanȱ hesaplananȱ “p”ȱ deÂeriȱ “0.05”ȱ deÂerindenȱ dahaȱ büyükse,ȱ buȱ deÂerȱ ölçeklerdenȱ alÍnanȱ puanlarÍn,ȱ baÂÍmsÍzȱ deÂiókenlerȱ açÍsÍndanȱ herhangiȱ birȱ farklÍlÍkȱ meydanaȱgetirmediÂiniȱgöstermektedir.ȱÖteȱyandanȱ“p”ȱdeÂeriȱ“0.05”ȱdeÂerineȱeóitȱyaȱdaȱdahaȱküçükse,ȱbuȱdeÂerȱ

 Geldikleri

Bölge

YerleƔtikleri Bölge

Cinsiyet Alan Türkçe KonuƔma Düzeyi ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱMevcutȱ EÂitimlerineȱGliókinȱ DeÂerlendirmeleriȱÖlçeÂiȱ(Ö1)ȱ

Ͳ

(F=1.342, p=.236)



+



(F=8.629, p=.000)



Ͳ

(t=Ͳ1.342, p=.236)





+



(F=2.157, p=.045)





+ (F=4.646, p=.003)



ȱ UluslararasÍȱÖÂrencilerinȱ Türkiye’dekiȱEÂitimlerininȱEtkiȱveȱ DeÂerineȱGliókinȱGörüóleriȱÖlçeÂiȱ (Ö2)ȱ

Ͳ

(F=1.767, p=.103)



+



(F=5.183, p=.000)



Ͳ

(t=Ͳ0.242, p=.809)





Ͳ

(F=0.533, p=.783)





+ (F=5.227, p=.001)