İNTERAKTİF EĞİTİM CD UYGULAMASININ ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSESİ (11. Sınıf) GRAFİK TASARIM DERSİNE KATKISI

(1)

T.C.

GAZĐ ÜNĐVERSĐTESĐ

EĞĐTĐM BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ

GÜZEL SANATLAR ANA BĐLĐM DALI

RESĐM-ĐŞ ÖĞRETMENLĐĞĐ BĐLĐM DALI

ĐNTERAKTĐF EĞĐTĐM CD UYGULAMASININ ANADOLU GÜZEL

SANATLAR LĐSESĐ (11. Sınıf) GRAFĐK TASARIM DERSĐNE

KATKISI

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan Hakan HASUSTA

Ankara Ağustos, 2010

(2)

T.C.

GAZĐ ÜNĐVERSĐTESĐ

EĞĐTĐM BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ

GÜZEL SANATLAR ANA BĐLĐM DALI

RESĐM-ĐŞ ÖĞRETMENLĐĞĐ BĐLĐM DALI

ĐNTERAKTĐF EĞĐTĐM CD UYGULAMASININ ANADOLU GÜZEL

SANATLAR LĐSESĐ (11. Sınıf) GRAFĐK TASARIM DERSĐNE

KATKISI

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan Hakan HASUSTA

Danışman: Prof. Nur GÖKBULUT

Ankara Ağustos, 2010

(3)

ÖN SÖZ

Teknolojinin neredeyse sınır tanımaz gelişimi ve değişimi çağımızı bilgi ve sürat çağı haline getirmiştir. Günümüz teknolojisinin bu değişimi eğitim-öğretim alanında da kendini göstermeye başlamıştır.

Her alanda olduğu gibi görsel sanatlar eğitiminde de bilgisayar destekli eğitimin uygulanması eğitim sürecinin ve niteliğinin gelişmesinde önemli rol oynamaktadır.

Bu araştırmada görsel medya araçlarından biri olan Đnteraktif Eğitim CD’lerinin öğrenme sürecine katkısının artırılması amacıyla öğrenci, öğretmen ve diğer kullanıcılara kolay ulaşılabilir, anlaşılır, ilgi ve merak uyandıran kaynak materyal niteliğinde bir tasarım çalışması yapılmıştır.

Bu araştırmamın gerçekleştirilmesinde bana destek olan ve çalışmalarımda emeği geçen tez danışmanım, Sayın Prof. Nur GÖKBULUT ve Ankara Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Öğretim Görevlisi Alev SUDAN öğretmenime verdikleri destek ve cesaretten dolayı teşekkür eder saygılar sunarım.

Araştırmamın başlangıcından sonuna kadar büyük bir özveriyle bana destek olan ve varlığımı borçlu olduğum aileme sabırlarından dolayı minnettarım.

Hakan HASUSTA Ankara, Ağustos 2010

(4)

ii

ÖZET

ĐNTERAKTF EĞĐTĐM CD UYGULAMASININ ANADOLU GÜZEL SANATLAR ve SPOR LĐSESĐ (11. Sınıf) GRAFĐK TASARIM DERSĐNE KATKISI

HASUSTA, Hakan

Yüksek Lisans, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Nur GÖKBULUT

Ağustos-2010, 152 sayfa

Bu araştırma; Görsel medya araçlarından biri olan eğitim CD’lerinin, örgencilerin kalıcı öğrenme süreçlerine katkısının artırılması, öğretmenlerin farklı ve etkili eğitim materyalleri kullanarak başarı seviyelerini üst sıralara taşıyabilmeleri, örgenci, öğretmen ve diğer kullanıcılara kolay ulaşılabilir, anlaşılır, ilgi ve merak uyandıran kaynak materyal tasarlamak amacıyla yürütülmüştür.

Araştırma bölgesi olarak Ankara ili Çankaya Ankara Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi seçilmiştir. Bu lisede 11. Sınıf öğrencilerinden 8’şer kişilik 3 grup olacak şekilde 24 kişilik bir örneklem oluşturulmuş araştırma bu örneklem üzerinden yürütülmüştür. Oluşturulan bu 3 gruptan biri kontrol grubu seçilmiştir. Oluşturulan diğer iki grup ise deney grubudur. Kontrol grubuna anlatım yöntemi ile ders verilmiştir, diğer iki gruptan birinde öğrencilere daha önceden hazırlanmış olan “Grafik Tasarımına Giriş” konulu Đnteraktif Eğitim CD’si verilmiş, diğerin de ise Đnteraktif Eğitim CD’si ve ders anlatımı birlikte uygulanmıştır. Her üç gruba da uygulama öncesi ve sonrası olmak üzere aynı başarı testi uygulanmıştır.

Veri toplama aracı olarak Başarı Testi kullanılmıştır. Başarı testi 6 sorudan oluşmuştur. Uygulama başında ve sonunda olmak üzere aynı başarı testi tüm örneklem grubuna yaptırılmış ve uygulamanın test sonuçlarına olan etkisi saptanmıştır. Gruplar, yüzdesel başarı olarak değerlendirilerek kıyaslanmıştır. Tüm bu veriler tablolaştırılmıştır.

Araştırma sonucunda Grafik Tasarım Dersinde konunun anlatım yöntemi ve Đnteraktif Eğitim CD uygulamasının birlikte verilmesi ile öğrencilerin; derse katılımın arttığı, öğrenme sürecini hızlandırdığı, pekiştireçler sayesinde öğrenmelerini daha kalıcı kıldığı, ilgi ve merak uyandırarak öğrenme ve araştırma yapma isteklerini arttırdığı ve başarı seviyelerini olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

(5)

ABSTRACT

THE CONTRIBUTION OF APPLYING INTERACTIVE EDUCATIN CD TO THE GRAPHIC DESIGN CLASSES IN ANATOLIAN FINE ARTS AND SPORTS HIGH

SCHOOL (11th GRADE)

HASUSTA, Hakan

Master Program, Institute of Educational Sciences Department of Fine Arts Teaching

Thesis Supervisor: Professor Nur GÖKBULUT August-2010, 152 pages

On this research as a tool for visual media education CD is going to be presented with its assistance on education, to expand the usage of teaching materials for affective teaching. The CD design is prepared to create understandable, interesting and effective resource of material for teaching.

For the research and survey Çankaya Ankara Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi is chosen. Three groups are made from 8 students each from the 11th grade students in this high school. Thus, a sample of 24 people is created and the survey is carried out on this sample. One of these three groups is the control group The other two groups are going to be experimental group. The control group is taught using explanation methods and in one of the other groups students are given an Interactive Education CD called ‘An Introduction to the Graphic design’ which has been prepared before. To the other group both the Interactive Education CD and standard teaching methods are applied. All the groups have been applied achievement tests both before and after the application.

As a data collection tool, Achievement Test is used. Achievement Test consists of 6 questions. Used both at the beginning and at the end, the same Achievement Test is applied to all sample groups and the effects of the application on the test results are determined. All the datum are shown with the diagrams.

As a result of the research, the application of Interactive Education CD and the stardart teaching methods together supplies permanent and interesting teaching period at Graphic Design Classes, so that focusing durations of students is extended while instruction period gets shorter which affects the success rates of students positively.

(6)

iv ĐÇĐNDEKĐLER ÖN SÖZ ... i ÖZET ... ii ABSTRACT... iii ĐÇĐNDEKĐLER ... iv

TABLOLAR LĐSTESĐ ... viii

RESĐM LĐSTESĐ ... ix BÖLÜM I GĐRĐŞ... 1 1.1. Problem Durumu ... 1 1.2. Problem Cümlesi ... 3 1.3. Alt Problemler ... 3 1.4. Araştırmanın Amacı... 3 1.5. Araştırmanın Önemi ... 4 1.6. Varsayımlar ... 4 1.7. Sınırlılıklar ... 5 1.8. Tanımlar / Terimler... 5 BÖLÜM II 2.1. Görsel Sanat Eğitimi... 7

2.1.1. Görsel Sanat Eğitiminin Gerekliliği ... 8

2.1.2. Görsel Sanat Eğitiminin Amaçları, Đşlevleri ... 9

2.1.3. Görsel Sanat Eğitiminin Yöntemleri ... 10

2.2. Görsel Sanatların Đnsan Yaşamındaki Yeri ve Önemi ... 14

2.3. Bilim ve Teknolojide Görsel Sanatların Yeri ve Önemi... 15

2.4. Uzaktan Eğitim (UE) ... 15

2.4.1. Uzaktan Eğitimin Amaçları... 16

2.4.2. Uzaktan Eğitimin Yararları ... 16

2.4.3. Uzaktan Eğitimin Sınırlılıkları ... 17

2.4.4. Uzaktan Eğitimin Özellikleri ... 19

(7)

2.6. Bilgisayar Destekli Eğitim ... 22

2.6.1. Bilgisayar Destekli Eğitimin Amaçları... 23

2.6.2. Bilgisayar Destekli Eğitimin Yararları ... 24

2.6.3. Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları (Dezavantajları) ... 25

2.7. Bilgisayar Destekli Öğretim Program Türleri ... 26

2.8. Çokluortam (Multimedia) ve Etkileşimli (Đnteraktif) Çoklu Ortam ... 27

2.8.1. Kullanıcılar ve Uygulamalar Arasındaki Etkileşim... 28

2.8.2. MMI (Man-Machine Interation, Đnsan-Makine Etkileşimi)... 29

BÖLÜM III ĐNTERAKTĐF EĞĐTĐM CD ĐÇERĐĞĐ 3.1. Tasarım Nedir? Tasarımın Dalları Nelerdir? ... 30

3.2. Grafik Sanatlar / Grafik Tasarım Nedir? ... 31

3.2.1. Tasarım Süreci... 31

3.2.2. Tasarım Elemanları... 35

3.2.3. Tasarım Đlkeleri ... 37

3.3. Grafik Tasarım Ürünleri Ve Çeşitleri... 41

3.3.1. Tipografi... 41

3.3.2. Đllüstrasyon ... 42

3.3.3. Afiş Tasarımı... 44

3.3.4. Amblem - Logo (Logotype) ... 45

3.3.5. Simgesel Đşaretler ve Piktogramlar... 47

3.3.6. Ticari Markalar ... 48

3.3.7. Görsel Kimlik Tasarımı ... 49

3.3.8. Ambalaj Tasarımı ... 50

3.3.9. Kitap Kapağı Tasarımı... 51

3.3.10. Kartvizit Tasarımı... 53

3.3.11. Posta Pulu Tasarımı ... 54

3.3.12. Web Tasarım ... 57

3.4. Grafik Tasarımın Doğuşu ... 57

3.4.1 Mağara Resimleri ... 57

3.4.2. Yazının Ortaya Çıkışı ... 59

(8)

vi

3.4.4. Matbaanın Đcadı ... 62

3.4.5. Tipografinin Kullanılması... 63

3.4.6. Endüstri Devrimi ... 65

3.4.7. Modern Sanat Hareketlerinin Doğuşu ... 66

3.4.8. Litografinin Bulunuşu... 67

3.4.9. Fotoğrafın Bulunması ... 69

3.4.10. Ofset Baskı Tekniğinin Kullanılmaya Başlanması... 70

3.4.11. Art and Crafts Hareketi... 71

3.4.12. Art Nouveau Hareketi... 73

3.4.13. Dünya Savaşı ile Ortaya Çıkan Afişler... 74

3.4.14. De Stıj L Hareketi... 76

3.4.15. Đşlevsel Akım ve Bauhaus Okulları ... 77

3.4.16. Dünya Savaşı ve Sonrası... 79

3.4.17. Amerika’da Gelişen Afiş ... 80

3.4.18. Polonya Afişleri... 81

3.4.19. Grafik Tasarımında 20. Yüzyılın Đkinci Yarısı ... 82

3.4.20. Postmodernist Akımlar ... 82

3.5. Türkiye’de Grafik Tasarımının Gelişimi ... 84

3.5.1. Matbaanın Kurulması ve Gelişimi... 84

3.5.2. Fotoğrafın Kullanılmaya Başlanması ... 87

3.5.3. Cumhuriyet’in Đlanından Sonra Ortaya Çıkan Grafik Tasarımı... 87

3.6. Türk Grafik Sanatçıları... 90

3.6.1. Đhap Hulusi GÜREY... 90

3.6.2. Münif Fehim ÖZERMAN... 95

3.6.3. Mesut MANĐOĞLU... 97 3.6.4. Mengü ERTEL ... 100 3.6.5. Sait MADEN ... 103 3.6.6. Erkal YAVĐ ... 106 3.6.7. Sadık KARAMUSTAFA ... 108 3.6.8. Bülent ERKMEN... 111 3.6.9. Yurdaer ALTINTAŞ... 113

(9)

BÖLÜM IV YÖNTEM ... 117 4.1. Araştırma Yöntemi ... 117 4.2. Evren ... 117 4.3. Örneklem... 117 4.4. Verilerin Toplanması ... 118

4.5. Veri Toplama Aracının Hazırlanması... 118

4.6. Verilerin Analizi ... 119

BÖLÜM V 5.1. BULGULAR VE YORUMLAR ... 120

5.1.1. Öğrencilere Uygulanan Başarı Testi Sonuç Çizelgesi... 120

5.1.2. Öğrencilerin Grafik Sanatın Tanımını Tespit Etme Durumu... 122

5.1.3. Öğrencilerin Tasarım Tanımını Tespit Etme Durumu... 123

5.1.4. Öğrencilerin Afiş Tanımını Tespit Etme Durumu... 123

5.1.5. Öğrencilerin Đllüstrasyon Tanımını Tespit Etme Durumu ... 124

5.1.6. Öğrencilerin Amblem Tanımını Tespit Etme Durumu... 125

5.1.7. Test Sonuçlarının Đstatistiksel Olarak Hesaplanması ... 125

BÖLÜM VI SONUÇLAR ve ÖNERĐLER ... 130 6.1. SONUÇLAR ... 130 6.2. ÖNERĐ ... 131 KAYNAKÇA ... 132 WEB ... 135 EKLER ... 136 EK-1 ... 136 EK-2 ... 139 EK-3 ... 143 EK-4 ... 1436

(10)

viii

TABLOLAR LĐSTESĐ

Tablo 1: Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 11. Sınıf Öğrencilerine

Uygulanan Başarı Test Sonuçları ... 120

Tablo 2: Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 11. Sınıf Öğrencilerine Uygulanan Başarı Testinin 6. Sorusunun Sonuç Çizelgesi ... 121

Tablo 3: Başarı Testi 1. Sorunun Gruplara Göre Cevap Tablosu... 123

Tablo 8: A Grubu Öğrencilerinin Ön Test - Son Test Puanlarının Karşılaştırılması ... 126

Tablo 9: B Grubu Öğrencilerinin Ön Test- Son Test Puanlarının Karşılaştırılması ... 126

Tablo 10: C Grubu Öğrencilerinin Ön Test- Son Test Puanlarının Karşılaştırılması ... 127

Tablo 11: Öğrencilerin Gruplarına Göre Ön Test Puanlarının Karşılaştırılması... 128

Tablo 12: Öğrencilerin Gruplarına Göre Son Test Puanlarının Karşılaştırılması ... 128

(11)

RESĐM LĐSTESĐ

Resim 1: Đhap Hulusi GÜREY ... 92

Resim 3: Đhap Hulusi GÜREY... 92

Resim 9: Münif Fehim ÖZERMAN... 96

Resim 12: Mesut MANĐOĞLU... 98

Resim 18: Mengü ERTEL ... 101

Resim 24: Sait MADEN ... 104

Resim 30: Erkal YAVĐ ... 107

(12)

x

Resim 34: Sadık KARAMUSTAFA ... 109

Resim 42: Bülent ERKMEN ... 112

Resim 43: Bülent ERKMEN... 112

Resim 48: Yurdaer ALTINTAŞ ... 115

Resim 49: Yurdaer ALTINTAŞ... 115

Resim 56: Giriş jeneriği... 139

Resim 57: Ana Menü... 139

Resim 58: Tanımlar Menüsü... 140

Resim 59: Tarihçe Menüsü ... 140

Resim 60: Sanatçılar Menüsü ... 141

Resim 61: Sanatçıların kişisel galerisi ... 141

Resim 62: Galeri Menüsü ... 141

Resim 63: Galeri Menüsünden detay ... 141

Resim 64: Programlar Menüsü ... 142

Resim 65: Soru Bankası Menüsü ... 142

(13)

GĐRĐŞ

1.1. Problem Durumu

Yirmi birinci yüzyıla damgasını vuran teknoloji, çeşitli uygulamalarla eğitim dünyasının da temel yapı taşlarından biri konumuna gelmiştir. Modern yaşamın vazgeçilmez öğeleri olan teknolojik araçlar, sahip oldukları birçok üstünlük ve sağladıkları katkılar nedeni ile öğrencilerin derslerdeki öğrenim deneyimlerinin şekillendirilmesinde de yaygınlıkla kullanılmaktadır. Son derece esnek bir yapıya sahip olan bilgisayarlar, özel hazırlanmış öğretim programları aracılığıyla, öğretme – öğrenme sürecinde zengin bir yaşantı oluşturabilmektedir. Bilgisayarlar bugünkü durumda öğrenimi daha büyük oranda bireyselleştirerek geleneksel sınıf öğretiminin olumsuzluklarını ortadan kaldırmaktadır.

Sanat Eğitiminde bilgisayar teknolojisi kullanımının olumsuz yanları olmasına karşın dersin verimliliği açısından büyük faydaları vardır.

Teknolojiler;

“öğrenmenin niteliğini artırır.

Öğrencilerin ve öğretmenlerin hedefe ulaşmak için harcadıkları zamanı azaltır. Öğretmenin etkinliğini artırır.

Niteliği düşürmeden eğitimin maliyetini düşürür. Öğrenciyi ortamda etkin kılar.”

Eğitim alanlarından biri olan Görsel Sanat Eğitimi, teknolojinin sıklıkla kullanıldığı alanlardan birisidir. Çünkü; Sanat eğitimi dinamik bir yapı içerir, güncel gelişmeleri ve değişimleri izlemediği taktirde geçerliliğini sürdüremez. Zamanı yakalamak ve bir adım ilerisine gitmek için sanat eğitiminde teknolojik açıdan zengin materyallerin öğretim sürecine girmesi kaçınılmazdır.

Bu araştırmanın yapılacağı ders, bu materyallerin sıklıkla ihtiyaç duyulduğu Grafik Tasarım dersidir. Grafik Tasarımı;

“iletilmek istenen bir mesajın eldeki objeler kullanılarak belirli bir düzen içinde birleştirilip iletilmek istenen kişiye ulaştırmaya hazır hale

(14)

2

getirilmesidir” (http://www.yunuserturk.com/2007/09/grafik-tasarm-nedir-trkiyede-ne-durumda.html).

“genel olarak, her tür iletişim aracı üzerinde okunan ve izlenen görüntülerin tasarımıyla ilgilidir.”

“Tasarımı bir problemin çözümü olarak tanımlarsak, grafik tasarımı yaptığı iş problem çözümünün iki boyutlu bir düzlem üzerinde gerçekleştirilmesidir” (Ketenci-Bilgili, 2006:278)

şekillerinde tanımlayabiliriz.

Becer’e göre; Grafik tasarım terimi ilk kez 20. Yüzyılın ilk yarısında metal kalıplara oyularak yazılan ve çizilen ve daha sonra da çoğaltılmak üzere basılan görsel malzemeler için kullanılmıştır. Teknoloji geliştikçe, sadece basılı malzemeler değil; film aracılığıyla perdeye yansıtılan, video ile ekrana gönderilen ve bilgisayarlar yardımıyla üretilen görsel malzemeler de grafik tasarım kapsamı içine girmiş ve bu terimin anlamı oldukça genişlemiştir. Çağımızda hayatın her alanında karşımıza çıkan bu sanatın eğitim ortamında da en doğru şekilde yer almasından doğal bir şey yoktur.

Eğitim ortamında kullanılan öğretim yöntemleri her öğrencinin ilgi, yetenek ve algılama özelliklerine göre farklılıklar göstermelidir. Farklı bilgi, beceri ve tutum düzeyindeki bireylerden oluşan bir sınıfta, bilgisayar aracılığıyla her bireye kendi yeteneğinde gelişmelerine olanak sağlamakta, çeşitli beklentileri karşılanabilmektedir. Bu da öğrencilerin görsel-işitsel algılama özelliklerine göre projektör, slayt, ses, televizyon, video, müzik, grafik, semboller, fotoğraf, tepegöz, bilgisayar, internet ve Çoklu Ortam Sistemleri eğitim ortamında kullanılması anlamına gelmektedir.

Bu materyallerden özellikle Çoklu Ortam Sistemleri “eğitimin amaçlarına yönelik olarak görsel, işitsel ve etkileşimli ortamların iyi bir kombinasyonla birleştirilmesi ile multimedia istemleri denen çoklu ortamlar oluşturulmuştur. Çoklu ortam seti, tek bir konuyla ilgili birden fazla araç içeren öğretim ve öğrenme materyallerinin bir bileşimidir. Bu setlerde ses kasetleri, kayıtlar, hareketsiz resimler, filmler, slaytlar, saydamlar, haritalar, çalışma kâğıtları, şemalar, broşürler, gerçek objeler ve modeller bulunabilir. Modül, tek ve bağımsız bir öğretim ünitesidir. Öğrenme etkinlikleri paketi, bireyselleştirilmiş öğretim paketi ya da öğretim paketi de denir. Öğrencinin kapasitesi ve koşulları doğrultusunda kendi hızında öğrenmesini sağlayan bağımsız çalışma araçlarıdır” (Gözütok, 2006:313).

Klasik eğitim anlayışının ötesinde öğrenciyi pasif durumdan katılımcı, yönlendirici konuma getiren, kullanıcı kontrollü, öğrenciye kendi hızında öğrenme

(15)

olanağı sağlayan, kendi kendine öğrenme sürecinde öğrencinin araştırma yapmasına, yön belirlemesine ve istenilen konuların tekrar edilebilmesine olanak tanıyan Etkileşimli Çoklu Ortam Sistemleri (Đnteraktif Eğitim CD) çağdaş eğitim anlayışının temellerini temsil etmektedir.

1.2. Problem Cümlesi

Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi 11. sınıf öğrencilerinin Grafik Tasarım Dersinde konunun Đnteraktif Eğitim CD’si ile verilmesinin öğrenime katkısı nelerdir?

1.3. Alt Problemler

Bu araştırmada;

1. Görsel Sanatlar Dersinde Đnteraktif Eğitim CD’sinin uygulama sürecinde kullanma ve uygulama arasında geri bildirim ve etkileşim sağlamakta mıdır? 2. Görsel Sanatlar Dersinde Đnteraktif CD ile verilen konuyla ilgili etkili

öğrenme gerçekleştirmekte midir?

1.4. Araştırmanın Amacı

Çoğu sanat eğitimcilerinin gözlemlerine göre özellikle bu alanla ilgili ders programlarının yoğunluğu, genelde okulların fiziki yapısının görsel sanatlar eğitimi dersinin gerçekleştirmesi için yetersiz olması, uygulama derslerinin zaman alması gibi nedenlerden dolayı, öğrenci ve öğretmenler açısından sıkıntılar yaşanmaktadır.

Görsel Sanatlar Eğitimi ders programlarındaki konuların tam anlamıyla öğrenciye aktarılması ve öğrenci tarafından anlaşılması için gerekli sürenin olmaması verimli eğitim sürecini aksatan nedenler arasındadır.

Öğrencilere aktarılan bilgilerin zaman veya donanım yetersizliği nedeniyle ve gelecekte bilgilerin tekrarı, bilgiye doğru ve hızlı olarak ulaşamama gibi durumlar söz konusu olmaktadır.

Bilgisayar teknolojisi çağımızın vazgeçilmezlerinden biri haline gelmiş olmasına karşın, asıl ihtiyaç duyulan görsel sanatlar eğitimi alanında, yeteri kadar uygulanmamaktadır.

(16)

4

Bu çalışmanın amacı, görsel medya araçlarından biri olan Đnteraktif Eğitim CD’lerinin, bu tür problemlere çözüm olma potansiyeli var mı sorusuna bir yanıt aramaktır.

1.5. Araştırmanın Önemi

Günümüzde görsel sanatlar eğitimi anlayışı öğrencileri çok fazla bilgiyle donatmak yerine bu dünyada öğrenilecek çok bilginin var olduğunu fark ettirmek biçiminde değişmiştir. Bu bilgileri verme yolları sürekli araştırılmaktadır.

(Doğru yollarla servis edilen her yemek servis yapılan kişide iştah, merak, tatmin, haz ve ilham yaratır.) Görsel Sanatlar Eğitimin de bu ilkeler doğrultusunda hazırlanmış olan servisler, büyük önem kazanmaktadır. Öğrencinin yeni bakış açıları, çözüm yolları, dünyayı ve kendini kavrayış yolunda önemli adımlar atmasını sağlayan bu derslerde, öğrenciyi korkutabilecek, bildiklerinden kuşku duymasına neden olabilecek birçok yeni kavram vardır.

Görsel Sanatlar Eğitimi derslerinde bu kavramları geçmiş bilgiler ile sentezleyerek yeni adımlar atılması önemlidir. Bu açıdan bilginin önemi büyük olsa da yanlış sunulması bilgiyi kavramada sorunlar yaşanmasına neden olabilir.

Bu araştırmada elde edilecek sonuçlar gelecekte Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi ve dengi okullarda Eğitim/Öğretim materyallerinden biri olan Đnteraktif Eğitim CD uygulamasının öğrenci, öğretmen ve okul için olumlu/olumsuz yanlarının görülmesi açısından önemlidir.

1.6. Varsayımlar

Bu araştırmada aşağıdaki varsayımlardan hareket edilmektedir.

1. Günümüz teknolojisindeki hızlı değişimin bilgisayar destekli eğitimi gerekli kıldığı varsayılmıştır.

2. Sanat eğitiminin birey ve topluma ulaşmasında kullanılabilecek etkin araçlardan biri bilgisayar teknolojisi olduğu varsayılmıştır.

3. Etkin ve yararlı bir sanat eğitiminin bilgisayar teknolojisi kullanılarak daha geniş kitlelere ulaştırabileceği varsayılmıştır.

4. Araştırmada kullanılan veri toplama araçlarının istenilen bilgiyi elde etmede geçerli ve güvenilir olduğu varsayılmıştır.

(17)

1.7. Sınırlılıklar

1. Bu araştırma 2009 - 2010 öğretim yılları içersinde Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi 11. Sınıf bünyesinde Grafik Tasarım Dersinde yürütülecektir.

2. Đnteraktif Eğitim CD’sinde mevcut olan ders müfredatı ve güncel bilgiler dikkate alınacaktır.

3. Đnteraktif Eğitim CD’si hazırlanırken öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınacaktır.

4. Hazırlanacak olan Đnteraktif Eğitim CD’si görsel materyal, video, güncel literatür araştırması, fotoğraf elemanları ile oluşturulacaktır.

5. Araştırma Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi 11. Sınıf birinci dönem ile sınırlandırılmıştır.

6. Araştırma;

Grafik Sanatlar ve Tarihi Gelişimi

Türkiye’de Grafik Sanatlar ve Grafik Sanatçıları Konuları ile sınırlandırılacaktır.

1.8. Tanımlar / Terimler

CD: Compact Disk, yoğun teker. Manyetik olmayan ince metalden oluşmuş ve

yüksek yoğunluklu ışık kaynağı kullanılarak optik tarama düzeneği ile okunan veri saklama aracı.

Interactive: Đnteraktif, etkileşimli. Đnsanın etkin biçimde etkileştiği, insandan

girdi kabul eden insan - makine arayüzüne ilişkin.

Multimedia: Çokluortam, (çoğulortam) Ses, veri, imge, video, grafik gibi

(18)

BÖLÜM II

Bilgi iletiminin bugün ulaştığı noktaya gelebilmesi, bilgi birikimlerinin yaygın biçimde paylaşılmasıyla mümkün olmuştur. Paylaşım ise, iletişime dayanmaktadır. Đletişimi biçimsel açıdan ele alan Merih Zıllıoğlu’na (1993:10) göre, onun fiziksel, psikolojik ve zamansal boyutlarını incelerken, iletişimin “bilgilenmek, ikna etmek, bilgilendirmek, yönetmek, eğlenmek” gibi amaçlar taşıdığını vurgulamaktadır. Kitle iletişim araçlarının ortaya çıkmasıyla bilginin sadece yazıyla değil, ses ve görüntüyle de geniş kitlelere ulaştırabilme olanağı, iletişim teknolojilerinde yeni iletişim ortamlarına zemin hazırlamıştır.

Teknolojilerin ve farklı alanların birbirine yakınlaşması ile kullanıcının aynı anda birden fazla program modülü kullanabilmesine izin veren yazılımların ortaya çıkısı, çokluortamı herkese yönelik yani “kolay kullanılabilir” bir ortam yapmıştır.

Tasarımla yapılandırılan çoklu ortam uygulamaları kullanıcılara geniş olanaklar sağlamakta ve kullanım alanları eğitim, öğretim, sanat, tıp, eğlence gibi alanları da içine alarak gitgide genişlemektedir. Özellikle eğitici ve eğlendirici materyali bir arada kullanarak bilgileri derinlemesine ve destekleyici bir biçimde isleyen eğitim uygulamaları; bu alanların en etkilisi olarak öne çıkmaktadır.

Bugünün eğitim sistemi bir konuyu anlatırken sözün dışındaki baksa araçlara gereksinim duymaktadır. Artık öğrenme, eğitim, bilgiye erişim ve bilgiyi kullanma kavramlarının iç içe geçtiği ve bu davranışların kesinlikle sınıf içi ya da okul sıralarının dışına taştığı günümüzde, belirli bir işlem için tasarlanmış geleneksel sistemlerin felsefesinden farklılıklar gösteren çokluortam; eğitimde birçok avantaj sağlamaktadır

Bilgi kazanımı ve problem çözme gibi öğrenme süreçleri çokluortam tarafından desteklenmektedir. Çokluortamın bilgi kazanımını desteklemedeki rolü çokluortam sistem çerçevesi içinde kullanıcılara kendi yollarını geliştirmeye yardım eden etkileşim yoluyla öğrenmedir. Kullanıcının kendi hızına uygun öğrenme süreci yasaması en büyük avantajlardan biridir. “Duyarak öğrendiklerimizin %20’sini, duyarak ve görerek öğrendiklerimizin %40’ını, duyarak, görerek ve uygulayarak öğrendiklerimizin %75’ini anımsadığımız” bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Ses, görüntü, metin, grafik gibi iletişim unsurlarını bir arada bulunduran çokluortam görsel – işitsel iletişim temeline dayalı olması nedeniyle birden çok algı ve duyu merkezlerini uyarabilmektedir.

(19)

Çokluortamda bireyler; geleneksel olarak alışageldiği tekdüze konu çerçevesinden çıkarak, konulara farklı açılardan yaklaşabilmekte, eylemsizlik içeren bir konumdayken, birçok iletişim ortamının birleşmesi ile bir çeşit hareketlilik ve katılımcılık kazanmaktadır. Öğretimde metin ve sözel bilgiler ek olarak çokluortam olanaklarıyla konunun aktarılması ve sunulması, konuları daha anlaşılabilir hale getirerek eğitimin kalitesini arttırabileceği kuskusuzdur (Ekinci, 1991:262).

2.1. Görsel Sanat Eğitimi

Görsel sanatlar eğitiminde sanat, öğrencilerin kendi toplumlarını geleneksel sanat biçimleri içinde tanımlamalarına, değer vermelerine ve topluma katılmayı öğrenmelerine yardımcı olmaktadır. Öğrenci hayal kurarken, yaratırken ve düşünürken aynı zamanda okul süreçleri için gerekli olan sözel ve sözel olmayan yeteneklerini de geliştirir. Ayrıca öğrencilere sanatın verdiği zihinsel istekler onların problem çözme yeteneklerini ve çözümleme, birleştirme ve beğenme gibi güçlü düşünme becerilerini geliştirmelerine yardım eder. Bunlara ek olarak yapılan birçok araştırma öğrencilerin diğer konulardaki ve standart sınavlar üzerindeki başarıları ile görsel sanatlar eğitimi arasında tutarlı ve olumlu bir ilişki olduğuna işaret eder. Kapsamlı ve çağdaş bir sanat eğitimi programı öğrencilere hayatta başarılı olmak için gerekli olan öz güdülenme, iş birliği, öz disiplin ve özgüvenlerini geliştirmelerine yardım eden süreç oluşturur (Özsoy, 2003: 51).

Çevremize olan duyarlılığımızın düzeyinin alacağımız sanat eğitimine, edineceğimiz sanatsal deneyimlere sıkı sıkıya bağlı olduğunu görmemiz gerekir. Eğer her gün önünden geçtiğimiz bir elektrik direğine asılı duran ve her an düşecek olan paslı tabeladan; sokaklarımızda kokusu beynimizi uyuşturan, yırtılarak suları kaldırıma akmış artıkların bulunduğu paslı çöp tenekesinden, kimi taşları ve kaplamaları yerinden oynamış, kırılmış ve yüksekliği dolayısıyla çocuklu ve hamile hanımlarla, yaşlıların çıkamadığı kaldırımlardan; otomobiliyle giderken gerekli gereksiz korna çalan sürücülerden, rüzgârın savurarak ağaçların, çalıların ve tel örgülerin üstlerine taktığı naylon poşetlerden ve ortalığa atılan izmarit ve ambalaj malzemelerinden; sanat adına yapılan çirkin nesnelerden rahatsız olmuyor isek duyarlılığımız nasırlaşmış demektir. Bunu kazımanın tek yolu vardır; o da Eisner’in belirttiği gibi “sanat” tır (Özsoy, 2003: 22).

(20)

8

Dar anlamıyla sanat eğitimi görsel sanatların eğitimi ve öğretimiyle ilgilenir. Bu öğretimin kapsamı içinde, pratik sanat etkinlikleri, sanat yapıtı inceleme, sanat tarihi ve estetik yer alır. Dahası, sanat eğitimi, araç, gereç ve işlik donanımı ile müfredat programları, çalışma düzeni, değerlendirme gibi yöntemsel konuları da içerir. Geniş anlamıyla ‘görsel sanat eğitimi’ ise eğitbilimin bir dalı olarak sanatın, estetiğin, sanat tarihinin eğitim ve öğretimle ilgili bütün sorunlarıyla ilgilenir. Bireyin sanatsal ve estetik gelişimi, sanatta öğrenme ve yaratıcılık eğitimi, sanat öğretiminin araştırma konuları içinde yer alır. Kısaca sanat eğitiminin metodolojisi ile ilgili sorunlara felsefe, psikoloji, toplumbilim ve antropoloji gibi bilim dallarıyla ilişki kurarak üst düzeyde çözümler arar. Bu çözümleri uygulamaya sunar. Kuramını oluştururken bu dalların bilimsel araştırmalarından, araştırma yöntem ve tekniklerinden yararlanır (Kırışoğlu,1991:7).

Sanat eğitimcilerinin birleştikleri düşünce; resim eğitimi yoluyla çocukta yaratıcı, yapıcı ve estetik kişiliğin geliştirilmesidir (Etike, 2001: 34). Sanat eğitimi yoluyla öğrenci çarpıklıklardan, düzensizlikten rahatsız olacak ve ileride yaşamı içinde bunları düzeltmeye çalışacaktır (Telli,1996: 42).

2.1.1. Görsel Sanat Eğitiminin Gerekliliği

Đnsanı başka varlıklardan ayıran özelliklerin başında, onun yaratıcılığı, güzeli araması ve yaratması gelir. Bu yaratıcılık ise kendini en çok sanat alanında gösterir. Bundan dolayı tarihçiler, tarihte gelmiş geçmiş devletler üzerinde yargıya varırken, onların siyasal örgütlerinden ve hareketlerinden çok, sanat ürünlerini göz önünde tutarlar. Çünkü sanat, gerçeklerini ve özelliklerini toplumdan alır, toplumu yüceltmeye çalışır. Bu ulusun kültür düzeyini, en çok, yetiştirdiği sanatçılar ve yarattığı sanat eserleri belirler (Kavcar, 2003: 43).

Fischer’in Sanatın Gerekliliği adlı kitabında sanat ile ilgili olarak “Đçinde oluştuğu ve yaşayıp geliştiği sosyal çevrenin ürünü olduğuna göre içinde yaşadığı bu çevreyi ilgilendiren çeşitli görevleri de üstlenir. Sanatın her şeyden önce topluma karsı eğiticilik görevi vardır. Sanat kendi içinde taşıdığı belirli bir bilgi gurubunu insanları eğitmede kullanır. Bu görevini de kişiyi zorlamadan hatta farkında olmadan ve zevk aldırarak, onu hoşnut ederek yapar. Ayrıca insanın sanat eseri aracılığıyla kendini görüp tanımasına ve bazı durumlarda rahatlayıp huzur bulmasını da sağlar. Sanat bazen de insana hayatında gerçekten yaşayamayacağı şeyleri de yaşatır ve bu onun için yapılması

(21)

güç hatta imkânsız olan olaylar içinde yasamasını sağlarken onu tutkularından da bir ölçüde kurtararak rahatlatır” şeklinde ifadelere yer verilmektedir.

Olcay Kırışoğlu sanat eğitiminin gerekliliğini, “Eğitim nasıl bir insan hakkı ise sanat ve kültür eğitimi de bir insan hakkıdır. Bu hak sanatı bilime, anlama hakkı olduğu kadar yetenekleri özgür yaratmada ortaya çıkarma hakkıdır. Yine bu hak, sanat yoluyla düşüncelerin ve duyguların özgürce anlatılması hakkıdır. Yine bu hak, sanatı izleme anlama, kültür değerlerini tanıma, estetik beğeni geliştirme, sanattan tat alma hakkıdır. Sanat yoluyla insan, olaylara ve olgulara tepki göstermeyi, insancıl değerlere yönelmeyi, yeni bir dünya kurmayı öğrenir. Bilim, teknoloji ve sanat insanın ve toplumların gelişmesinin vazgeçilmezleridir. Sanat aynı zamanda ortak bir dildir. Toplumlar birbirini sanat yoluyla tanır ve değerlendirir. Sanat değerlerle düşünmedir. Çocuk ve genç birikim sağlamadan düşünemez, kısaca öğrenmeden sanatı yaşayamaz” şeklinde ifade etmiştir (Şahin, 2007: 28).

2.1.2. Görsel Sanat Eğitiminin Amaçları, Đşlevleri

Günümüzde çağdaş saat eğitiminin ana amacı öğrenciyi, kapasitesi doğrultusunda entelektüel, duygusal ve sosyal gelişme açsından destekleyerek onun kişisel istemlerine yanıt verebilme abasını hedefler. Ayrıca sanat sadece estetik amaçlarıyla değil, eğitici ve öğretici amaçları da bu anlamda düşünülmesi gereken önemli bir konudur. Bu gelen amaçlarının yanı sıra çağdaş sanat eğitiminin belirli özel amaçları vardır ki bunlar:

• Sanatsal aktivitelerin (sanatsal etkinliklerin) ve yaratıcılığın doğasını tanımaları ve benimsemelerini sağlamak,

• Duygusal, duyuşsal, bilgisel entelektüel etkinliklere bağlı artistik becerileri kazanmalarını sağlamak,

• Sanatsal etkinliklerle ilgili ortaya çıkan düşünce ve hareket özgürlüğü ile ilgili bazı olasılıkları öğrenmelerini sağlamak,

• Görme, ayrımsama (görsel duyarlılığın gelişimi) ve görsel olan her şeyin netleştirilmesine olanak sağlayan aktif bir algılama işlevi olduğu şeklinde beceri kazanmaları. Sanat yapıtlarını değerlendirebilecek, onları ayrımsayabilecek nitelikli, sanat tarihi ve estetiksel bilgi birikimine sahip olmalarını sağlamak,

(22)

10

• Günümüzün en önemli sorunlarından biri olan “çevre” kavramının ne anlama geldiğini anlamalarını, yetişkin bir birey olarak onun geliştirilmesi için duyarlı olmalarını, sorululuk alabilmelerini sağlamak, • Araştıran, inceleyen, sorgulayan, hoşgörülü, geniş, özgür düşünceli

bireylerin yetişmesine olanak sağlamak,

• Toplumsal ve kültürel yaşamda kendine güvenen katılımcı, sorumluluk sahibi, üretken kişiliklerin oluşumuna katkı sağlamak (Artut, 2004: 103-104) gibi çağdaş sanat eğitiminin belirli özel amaçları da vardır.

Artut’a (2004: 104) göre, bir ölçüde sanat eğitiminin amaçları ile örtüşen sanat eğitiminin işlevlerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz. Buna göre bireyin:

1. Yaratıcılığını geliştirmek.

2. Araştırıcı, inceleyici, sorgulayıcı bir kimlik kazandırmak. 3. Entelektüel, kültürel bakış açısını geliştirmek.

4. Kendine olan güven duygusunu kazandırmak, kendini tanımlamasını olanaklı kılmak.

5. Analitik düşünme becerisinin gelişimini sağlamak.

6. Eleştirel bakış açısı ve sezgi gücünün gelişimini sağlamak. 7. Sanatsal sorunları çözebilme becerisini kazandırmak.

8. Görme becerisi, olasılıkları tahmin edebilme gücünün kazandırılması 9. Sağlıklı düşünce ve kişilik gelişiminin oluşması.

10. Taklit ve kopyacılıktan uzak özgün ve yaratıcı bir anlayış geliştirmek. 11. Teknik bilgi ve beceri kazandırmak.

12. Manevi (tinsel), duyuşsal, bilişsel, algısal gücünün gelişimine olanak sağlamak.

13. Sorunlarıyla başa çıkabilme, deşarj olabilme gücünün, ortamının yaratılması.

14. Bireyin sosyal ve duygusal gelişimine katkıda bulunmak.

2.1.3. Görsel Sanat Eğitiminin Yöntemleri

Eğitimde yöntem kavramı ele alındığında öğrencilere yeni davranışları kazandırma işleminin nasıl gerçekleşeceği konusu karşımıza çıkmaktadır. Eğitim hedeflerinin gerçekleşmesi uygu bir yöntemin seçilmesiyle sağlanabilir. Bu nedenle her

(23)

ders için tek bir yöntem değil, çok farklı yöntemlerin kullanılması söz konusu olmaktadır (Artut, 2004: 112).

Sanatı öğreten kişi öğrettiği teknik ve kullandığı malzemeyle ilgili eksiksiz bilgiye sahip olmalı ve bu bilgiyi de aktarabilmelidir. Eğitmen yeni bilgilere de açık olmalı, bilgisini, farklı şekilde kelimeler, konular ya da süreçler halinde sunabilmelidir. Öğrenci önünde uygulayarak, yaparak gösterme, söylev şeklinde sunma, konuyu ve olayı örneklerle gösterme biçiminde değişik öğretim yöntemleri denenmelidir. Bilgisayar destekli, bireysel yöntemi temel alan öğretim, ihtiyaçları karşılayıcı eğitim, grup çalışmalarına yönelik eğitim, örnek olay inceleme yöntemi gibi öğrencilere yönelik uygulanan çeşitli yöntemlerden bahsedilebilir (Erbay, 1997: 42).

Genellikle ülkemizdeki ilk ve ortaöğretim okullarında sanat eğitimi, (büyük kentlerde) genellikle branş öğretmenleri tarafından verilmiş olmasına rağmen, sanat öğretiminde bu dersi veren öğretmenlerin, özellikle sanatsal bilgi birikimi, deneyimi ve ilgilerine göre sanat eğitimi yöntemleri belirlenmekte bazen de sadece bir yöntem üzerinde yoğunlaşabilmekte, birbirinden kopuk, bağımsız proje veya etkinlikler şeklinde yürütülmektedir (Artut, 2004: 112).

Aşağıda öğretmenler tarafından en çok dikkate alınan öğretim yöntemlerinden bazıları verilmiştir.

1. Kolaydan Zora – Yakından Uzağa Yöntemi. Yakından uzağa, bilinenden

bilinmeyene ilkesi; bireyin bildiği nesnelerden, kendi çevresinde tanıdığı ve bildiği olgu ve araçlardan başlamak. Öğrenci yeni şeyleri eski bildikleri ile ilişki kurak birbirine bağlayarak öğrenir. “Soyut şeyleri algılamak zordur. Kesin standartlar koyulmazsa da ele tutulur gözle görülür şeyler daha kolay kavranır. Cennet, tanrı, ruh, rüya gibi gözlemi olmayan şeylerin konu olarak verilmesi öğrenciyi zorlar” (Erbay, 1997: 43). Bu ilke eğitimde göz önünde bulundurulmalıdır.

2. Kopya Yöntemi. 17 ve 18. Yüzyılda hızla gelişen Avrupa endüstrisinin bir

anlamda tasarım gereksinimlerine çabuk, doğru ve planlı çizim oluşturma alışkanlığının kazandırılması hedeflenmiştir. Kopya yöntemi, sanat eğitiminde asla bir maç olarak görülmemelidir. Ancak sanatsal bazı estetik sorunların çözümünde, teknik, beceri ve bilgilerin geliştirilmesinde bir araç olarak düşünülebilir (Artut, 2004: 114). Yaratıcı

(24)

12

kaygılardan uzak olan bu yöntem, noktalarla kopya, karelere ayırarak ve doğrudan doğruya nesnelerin kopyaları baz alınarak gerçekleştirilmektedir.

3. Bellek Eğitimi Yöntemi. Bellek; “yaşananları, öğrenilen konuları, bunların

geçmişle ilişkilerini bilinçli olarak zihinde saklama gücü’dür. Çevreyle ilişki kuran birey, duyu organları yoluyla algılanın bir kısmını zihninde bilinçli olarak saklar ve zamanı geldiğinde ya da ihtiyaç duyduğunda bunları kullanır. “Bellek eğitimi yöntemi, amaçlı olarak bellekte depolanan ve kullanım için hazır halde tutulan izlerin, çocuğun sanatsal yaratıcılığında kullanılmasını hedefleyen bir yöntem” olarak ortaya atılmıştır (Yolcu, 2004: 102).

4. Müzikli Yöntem. Bu yöntem daha çok Avrupa’da (özellikle Almanya ve

Avusturya) bazı okullarda uygulanmıştır. Genellikle müzik dinletilerek yaptırılan çalışmalarda yaracılığın geliştirilmesi esas alınır. Sesler çocuğun yaratıcı gücünü zorlayarak, renk ve şekillere dönüştürülerek anlamlaştırılır. Seslerin görselleştirilmesi Müzik ile motive olarak ritim’ler simgesel öğelere dönüştürülebilir. Bu yöntemin uygulanmasında uygun koşulların çok iyi hazırlanması gerekmektedir. Dinletilecek müziğin seçimi, öğretmen ve öğrencinin konsantrasyonu, fiziki koşullar sonuçta etkili olabilmektedir (Artut, 2004: 114).

5. Psikolojik Yöntem. Eğitim çalışmalarında öğrencinin psikolojik yapısı

öğrenmeyi engeller yada destekler. Bu açıdan öğrencin psikolojik yapısını esas alan bu yöntemde; öğrencinin, psikolojik açıdan tanınması öncelikle önemlidir. Öğrencinin psikolojik yapısının tanınmasında eğitimcilere pek çok görev düşmektedir. Đyi bir gözlemci olan eğitimci iyi bir iletişimcide olmalıdır. Aldığı pedagojik eğitimi sanatsal bilgileriyle birlikte değerlendirerek kendi psikolojik özelliğini ön plana çıkarmadan öğrenciye ulaşmaya çalışmalıdır (Erbay, 1997: 45).

6. Yaratıcı Drama (Dramatizasyon - Oyunlaştırma) Yöntemi. Bilindiği gibi

drama çocukların görme, algılama, tanımlama, yaratma, anlama ve iletişim kurma yetilerini geliştiren oldukça önemli bir etkinliktir (San, 1979: 37).

(25)

Dramatizasyon yöntemi çeşitli öğretim ve öğrenim amaçları için kendiliğinden meydana gelen hazırlıksız, yaşam tecrübelerinin aslına benzer canlı sunuluşları gerçekleştirme yöntemidir. Bir başka değişle bir takım durum ve olayların hareket konuşma ve taklit gibi öğelerden yararlanılarak hayali bir ortam içinde canlandırılmasına oyunlaştırmasına denir (Erbay, 1997: 47). Bu yöntem, daha çok grup çalışması içinde yer alır.

7. Görsel Etkinlikler (Demonstrasyon) Yöntemi. Duyu organlarının tamamı

ya da bir bölümünü harekete geçirici görsel materyaller kullanılarak oluşturulan yöntemdir. Bu yöntem son derece etkili olup, sergiler, slâytlar, (sesli, sessiz, hareketli) gösteri, sembol ve posterlerin kullanılması ile anlamlı sonuçlar elde edilebilir.

Gözlem, öğrencide var olan inceleme ve araştırma yönelmesinin, eğitimde bilimsel bir biçim almasındır. Herhangi bir nesne, olgu ya da olayı iyi kavramak için nesne olgu yada olayın türlü belirti yada koşullarını bir plan çerçevesinde göz yada görsel araçlar yoluyla oluş halinde evre evre incelemek ve izlemektir. Bu yöntemle öğrenciler, doğrudan doğruya bilgi edinirler, bilimsel inceleme ve araştırmalar ile ilgili bir takım temel beceriler kazanırlar, öğrenici kuramsal bilgilerle, gözlenecek nesneler arasında anlamlı ilişkiler kurabilir. Kuramsal bilgileri, daha kalıcı bir nitelik kazanır (Erbay, 1997: 48).

8. Sanat Yoluyla Eğitim Yöntemi. Sanatçı kişiliğini ve algılamasını sanatında

bilinçsizce yansıtır. Yaratma ne kadar özgürce yapılırsa, o kişilik o kadar belirgince ortaya çıkar. “Onun için görsel sanat eğitiminde özgür ifadeyi engelleyip ketleyecek her türlü etmeni ortadan kaldırmak, yeti ve güçlerin özgürce gelişip serpilmesini saplamak gerekir” (San, 1985: 27). Çünkü, sanat ürünü bir kişiliğin ve o kişiliğin özelliklerinin anlatımıdır.

9. Gösteri Yöntemi. Gösteri; eğitmen ya da öğrenci gruplarının, sanatsal alanla

ilgili atölyede ya da sınıfta diğer öğrencilerin önünde deneyerek, araç ve gereçleri kullanarak sundukları eğitimdir. Bu teknikten yararlanmak isteyen eğitmen, tekniğin etkinliğini arttırmak için amaç ve içeriğini iyi belirlemeli, mümkünse önceden deneme yapmalı ve öğrencilerin dikkatlerini uyanık tutacak şekilde düzenlemelidir (Erbay, 1997: 47).

(26)

14

10. Çözümleme ve Birleştirme Yöntemi (Analiz – Sentez). Çözümleme ve

birleştirme yöntemi düşüncenin en genel işlemlerinden biridir. “Çözümleme belirli bir verinin maddi bakımdan yada düşüncede unsurlarına ilkelerine ayrılmasıdır. Bileşim ise çeşitli öğeleri bir araya getirme ve bir bütün halinde birleştirme işlemidir.” Bu sayede bir çalışmanın değerlendirilmesi sırasında bilgiler arasında bağlantı kurma, benzer ve farklı yönleri belirtme, evrelerinin kullanılmasıdır. Eğitmen burada gözleyici ve yaratıcı olarak öğrenicin sanatsal çabasının çözümleme ve birleştirme hareketlerini destekler. Sentez ve analiz yöntemi olarak bilinen bu yöntem; sanat eserlerinin incelenmesinde kullanılan yöntemlerdendir (Erbay, 1997: 47).

11. Bilgisayar Destekli Yöntem. “Bilgisayarın eğitimde kullanılması, esas

itibariyle, gör-işit tekniklerinin mantıki bir gelişimidir.” Bununla beraber bu araç, diğer yardımcı eğitim araçları yanında yer alması eğitim tekniklerinde yeni bir cağın başlamasına yol açacağa benzemektedir (Artut, 2004: 116).

Plastik sanatlar eğitiminde bilgisayar destekli öğretim avantajları vardır. Bilgisayara, öğrencin bireysel çalışmaları ile ilgili bilgiler depolanır, gerektiğinde tekrar çağrılabilir. Yaptığı sanatsal çalışmalarla ilgili sayısız düzenlemeler ortaya çıkarılabilir. Öğrenci; bilgisayarlardan binlerce kilometre uzaktaki eğitim kurumlarına, sanatsal çalışmalara ve sanatçılara kısaca sanatsal tüm bilgilere, en kısa zamanda ulaşır. Öğrenci bu bilgi akışı ile etkileşim ile sanatsal sorunların çözümüne kolayca ulaşır. Sanatsal çalışmaların sunumunda öğrencinin reaksiyonunun gözlemlemesinde önemli bir araçtır (Erbay, 1997: 49).

2.2. Görsel Sanatların Đnsan Yaşamındaki Yeri ve Önemi

Her kültürde olduğu gibi bizde de hiç kuşkusuz görsel sanatların vazgeçilmez bir yeri vardır. Görsel sanatlar yaşantılarımıza canlılık verir, biz hassas yapar ve kim olduğumuza ve neye inandığımıza ilgi duymamızı; bazı zamanlar acı verici de olsa kendimizi ve toplumumuzu aynaya yansıtmamızı sağlar. Görsel bir sanat eseri düşünceleri, duyguları ve algılarımızı sergiler. Görsel sanatlar her bireyin benzersizliğiyle, özgünlüğüyle, kişilikli birey olmanın yüceliği ile ve yaratıcı hayaller kurma ile ilgilenir. Görsel sanatlar olmaksızın mimarlık olmayabilirdi; büyük yapılar, o yapıların içerisindeki çiniler, mozaikler, vitraylar, moda, resim, seramik, tezhip, hat,

(27)

minyatür ya da heykel olmaz, manzara resmi yapılmazdı; uyumlu çevre düzenlemesi, güzellik olmazdı. Hayatı kimse sana olmaksızın hayal edemezdi. Sanat, günlük hayatımızda en az fen ve sosyal bilimler ve diğer alanlar kadar önemlidir (Özsoy, 2003: 41).

2.3. Bilim ve Teknolojide Görsel Sanatların Yeri ve Önemi

Bugün için kanıtlanan bir gerçek vardır o da bilim ve teknoloji. Bilim ve teknoloji, dier sanatsal gelişmeleri yanına almadan ilerleme yoluna girerse, yaratıcılık ve güzellik özelliğinden çok şey kaybeder. Yapılan çağdaş gelişmeler daima güzeli arayan, güzellikler içinde doğruyu bulmaya çalışan, insanı güzellikler içinde düşündüren bir özellik taşımalıdır. Eğer bunlardan yoksunsa, bütün çalışmalar özsüz, duygusuz ve ruhsuz kalır (Uçar, 2004: 15).

Okul öncesinden başlayarak, öğretimin her aşamasında sürdürülen bir sanat eğitimi bu amaca hizmet taşıyacaktır. Öğrencinin kişiliğini oluşturan düşünme ve yaratma yeteneklerini geliştiren derslerin başında, görsel sanatları içine alan resim-iş dersleri gelmektedir. Köklü ve tutarlı bir sanat eğitimi alan öğrenci, topluma yaratıcı bir kişilikle katılır. Buradaki yaratıcılık kavramı, yalnız sanatsal çalışmalar için değildir. Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri de içine alan geniş bir sahayı kaplar. Yaratıcı insan, alışılmışın dışında yeni ürünler ortaya koyan kişidir. Bu ürünleri hazırlarken herkesin duyamadığı, düşünemediği görüşleri ortaya getirme kaygısı vardır. Đşte, görsel sanat eğitimi, farklı düşünmenin, alışa gelmişin dışına taşmanın yollarını arayan bir öneme sahiptir (Kılıçkan, 1998: 17).

2.4. Uzaktan Eğitim (UE)

Uzaktan eğitim sistemiyle ilgili tanımlar incelendiğinde ulaşılan ortak sonuca göre: belirli yaş ve öğretim düzeyinde olma zorunluluğunun bulunmaması; zaman esnekliği; mekân ya da ortam serbestliği; iletişim ve etkileşimin özel olarak sağlanması; yüksek standartlardaki öğretim gereçleri üretme ve uygulamaların merkezden yürütülmesi; öğrenen ve öğretmenin fiziksel olarak ayrı olması; çok sayıda bireyin yaşadığı yerlerde bilgilendirilmesi; kendi kendine çalışma şeklinin sistematik düzenlenmesi; elektronik medya ve kişiye özel öğrenme gereçlerinin kullanılması; öğretmen ve öğrenen arasında bir ya da kullanılan öğretim süreçlerine göre iki yönlü

(28)

16

iletişimin sağlanması; öğretmen ile öğrenenin zaman ve mekân bakımından farklı boyut ve konumda bulunması; değerlendirmeyi içeren eğitim organizasyonunun sağlanması, öğretmenle öğreneni birleştirecek ve içeriği (mesajı) iletecek eğitim ortamlarının kullanımı ve öğrenme-öğretme etkinliklerinin iletişim teknolojileriyle gerçekleştiği eğitim sistemi modeli gibi temel fikirlerin vurgulandığı görülmektedir (Yurdakul, 2005: 252).

2.4.1. Uzaktan Eğitimin Amaçları

Uzaktan eğitimin ortaya çıkmasında en etkin sebep daha fazla kişiye daha kısa yoldan eğitim götürebilmek olmuştur.

Şimşek (2001:4) uzaktan eğitimin amaçlarını şu şekilde özetlemiştir: • Daha fazla kişiye eğitim götürmek.

• Öğrenme fırsatlarını çeşitliliğini arttırmak • Fiziksel uzaklığı eğitim sürecinden çıkarmak • Eğitim maliyetlerini düşürmek.

• Hedef kitleye daha hızlı erişebilmek. • Eğitim sürecini hızlandırmak.

• Öğrenmeyi hızlandırmak.

• Öğrencileri daha aktif hale getirmek.

2.4.2. Uzaktan Eğitimin Yararları

Uşun’a (2006:19-20) göre;

• Çağdaş öğrencinin değişen, gelişen ve yaşam boyu sürekli bağımsız öğrenme gereksinimlerini karşılayabilmekte, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ulusal gelişimine önemli katkılar sağlayabilmektedir.

• Sürekli, yaşam boyu, bireysel ve bağımsız öğrenme olanağı sağlar. Öğrenme sorumluluğunun bireyde olması, bireylerin bilgiye erişim ve girişimcilik yönlerini ve kendi kendilerine karar verme yeteneklerini geliştirir.

(29)

• Öğrenme ve öğretme süreçlerinde; öğrenim yaşı, öğretim amaçları, öğrenme ve öğretme ortamı, yöntem ve teknikleri vb. açılardan “esneklik” ve “çeşitlilik” sağlar.

• Sistem hizmetlerinin sunumu (başlangıç yatırım ve harcamaları hariç) pahalı değildir. Yani maliyet/yarar analizi açısından bakıldığında, ucuza gelen bir eğitim uygulamasıdır.

• Kamu veya özel kurum veya kuruluşlarda çalışan bireylere, görevlerini bırakmadan eğitimlerini sürdürebilme, kendilerini geliştirebilme ve meslekte yükselme olanağı sağlar.

• Kolay güncellenebilir ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemleri sunar. • Alternatif ve çok çeşitli (yazılı ve basılı, görsel-işitsel, çok ortamlı

(multimedia) ve etkileşimli) öğrenme-öğretme ortamları sunar.

• Mesajların birinci elden (kaynaktan) alıcılara gönderilmesini ve alıcıların da (mümkün olabildiğince eşit bir biçimde) fırsat eşitliği ile bu mesajlardan yararlanabilinmelerini sağlar. Demokratik eğitim ve küreselleşme gibi amaçlara da hizmet eder.

• Eğitim programlarının (hedef, içerik, eğitim durumu ve değerlendirme öğeleri açısından) standardizasyonunu sağlar.

• Gereksinimlere göre şekillendirilmiş, göreve özgü eğitim olanakları sunar.

• Geleneksel eğitim süreçleri ile bütünleşmek suretiyle, bu süreçlerin zenginleşmesine katkıda bulunur.

• Örgün ve yaygın eğitim kademelerinde ve çok çeşitli ve değişik türde disiplinlerin öğretiminde kullanılabilir. Özel eğitime muhtaç bireylerin eğitiminde de etkili olarak kullanılabilir.

Uzaktan eğitim toplumun her bireyine eşit ulaşmasını ve bilgi aktarımını sağlamaktadır.

2.4.3. Uzaktan Eğitimin Sınırlılıkları

Uşun’a (2006:20-21) göre; uzaktan eğitim sisteminin bireysel, toplumsal veya eğitim açısından eksik, yanlış veya tersiz kaldığı alanlar mevcuttur. Bunlardan bazıları;

(30)

18

• Bilişsel alanda, davranışların kazandırılmasında etkili olmasına rağmen, duyuşsal ve psiko-motor davranışların kazandırılmasında ve uygulamaya dönük disiplinler (dersler) de etkili değildir.

• Bireysel ve bağımsız çalışma ve öğrenme alışkanlığı olmayan öğrenciler açısından yeterince etkili olmayabilmektedir.

• Kamu veya özel kurum veya kuruluşlarında çalışan öğrenciler, dinlenme için ayrış oldukları zamanın önemli bir bölümünü uzaktan eğitim etkinlikleri için ayırmak zorunda kalmaktadırlar.

• Öğrenci destek hizmetlerinin sağlanmasında ve sistemde kaynaklar ile alıcılar arasında etkili bir iletişim ve etkileşim sağlanmasında nicel ve nitel bazı sınırlılıklar söz konusu olabilmektedir. Öğrenme güçlükleri ya da öğrenme yetersizlikleri için gereken yardım, rehberlik ya da dönüt-düzetme işlemleri yaşanan sorunlarla eşzamanlı olarak çözülememektedir.

• Öğrenme ve öğretme süreçlerinde kullanılan, yazı ve basit materyaller, radyo ve televizyon yayınları ve çağdaş iletişim teknolojilerinin dağıtım ve erişiminde bir takım teknik, mali, ulaşım vb. sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

• Uzaktan eğitim süreçlerinin yüz yüze eğitim boyutunu oluşturan, akademik danışmanlık hizmetlerinin sunulması ve sağlanmasında planlama, eğitim ortamı, hizmetin etkili sunumu ve hedef kitleye erişimi vb. bazı sorunlar ve sınırlılıklar söz konusu olabilmektedir.

• Yüz yüze iletişim ve etkileşim açısından sınırlılıklar göstermektedir. Çoğu zaman öğrenen-öğrenen, öğrenen-öğretmen iletişim ve etkileşimi gerçekleşmemektedir. Bu nedenle, öğretim sürecinin sosyal bağlamında oluşan akran etkileşimleri ya da bireyin diğerleriyle etkileşiminden doğabilecek istendik kazanımlar oluşmamaktadır.

• Uzaktan öğretim süreçlerinde birey, kendine güvenmek zorundadır. Genellikle fikirlerini oluşturmak için sözlü anlatımlardan daha çok basılı öğretim materyallerini incelemek zorunda kalmaktadır.

• Verim düşük gerçekleşmektedir. Çoklu ortam olanaklarıyla (grafik, resim, animasyon, simülasyon, video gibi kaliteli görsel işitsel eğitim materyali) desteklendiğinde bile verimlilik grup eğitiminde %35-40’lara

(31)

kadar yükseltilebilmektedir. Grup küçüldüğünde ya da eğitim bire-bir verildiğinde ise verim ancak %43’lere ulaşabilmektedir.

2.4.4. Uzaktan Eğitimin Özellikleri

Barkan’a (1988:121) göre uzaktan eğitimin genel özellikleri şu şekilde sıralanabilir.

1. Küreselleşme. Uzaktan eğitim hizmeti veren kurumlar genel olarak küresel

düzeyde eğitim verebilecek niteliğe sahiptirler. 100 yılı aşkın bir süredir. Özellikle Đngiltere ve Fransa olmak üzere Avrupa da 100 yılı aşkın bir süredir uzaktan eğitim hizmeti veren kurumlar genel olarak küresel düzeyde eğitim verebilecek niteliğe sahiptir.

Bu tür faaliyetlerde bulunan ülkeler deniz aşırı bölgelerde çalışan veya ikamet eden vatandaşlarına düzenli olarak uzaktan eğitim hizmeti vermektedir.

2. Kişiselleştirme – Özelleştirme. Doğu ve Batıdaki Geleneksel Eğitim

sisteminin en belirgin özeliği eğitmen ve öğrencinin yüz yüze iletişim kurmasıdır. Bu tip eğitim genel olarak öğrencilerin değişik zekâ ve öğrenme yetenekleri yerine grubun genel seviyesine göre düzenlenmektedir. Ancak ideal olan, her öğrencinin kişisel özellikleri dikkate alınarak hazırlanmış ders içerikli eğitim sistemidir. Geleneksel Eğitim anlayışı ile gerçekleştirilmesi çok zor olan bu sistem, uzaktan eğitim sayesinde hayata geçirilmeye başlanmıştır. Bu durumun sağlayacağı avantajların yanı sıra getireceği sosyolojik ve psikolojik dezavantajlar da halen tartışılmaktadır.

3. Endüstrileşme. Büyük bir kitlenin bir ürüne olan artan ihtiyacını

karşılayabilmek için ilgili endüstrilerin kurulmasına benzer bir şekilde, insanların artan eğitim taleplerine hızlı ve etkin bir şekilde cevap verebilmek için uzaktan eğitim kurumlarının açılması kaçınılmaz duruma gelmiştir.

4. Geleneksel Eğitime Uygun Olmayan Öğrencilere Hizmet Verme. Bununla

(32)

20

olmayanlar (tam zamanlı olarak çalışanlar, memurlar, askerler, farklı şehirde / ülkede yaşayanlar) için beklenilen bir seçimdir. Bu eğitim sistemi hasta, özürlü ve suçlu insanlar için ise tek seçenektir. Uzaktan eğitim, dünya çapında her yıl milyonlarca kişi tarafından tercih edilen bir eğitim sistemidir.

5. Hareket Kabiliyeti. 1980’li yıllarda, uzak mesafeler arasında iletişim kurmak

amacıyla sabit bilgisayar konferans sistemleri ve iki yönlü video fongeras sistemleri kullanılmakta iken, günümüzde bunlara ilave olarak portatif bilgisayarlar ve cep telefonları önemli düzeyde kullanılmaya başlanmıştır. Yer / zaman bağımsız uzaktan eğitim sistemi, kablosuz iletişim imkânı sayesinde kişilere eğitim esnasında hareket özgürlüğü de sağlamıştır.

6. Hızlı Dönüt Almak. Günümüzde uzaktan eğitim sayesinde öğrenciler,

e-posta yolu ile dünyanın herhangi bir yerinden günün herhangi bir saatinde ödevlerini gönderebilmekte ve bu çalışmalarının değerlendirme sonuçlarını hemen aynı şekilde www üzerinden alabilmektedirler.

7. Diğer Eğitim Sistemlerine Göre Ucuz Olması. Altyapıya yönelik yatırımın

çok yüksek düzeyde olması ya da öğrenci başına düşen ücretlendirmenin Geleneksel Eğitime göre daha yüksek olması veya yapılan yatırım maliyetini karşılayacak sayıda öğrencinin bulunamaması durumları hariç, genel anlamda uzaktan eğitim, eğitim sistemleri arasında en ucuz olanıdır.

8. Vergi Yükümlülerine Eğitim. Ulusal eğitim bütçeleri kullanılarak,

ilköğretim, lise ve üniversite düzeyinde vatandaşların eğitim görmeleri sağlanmaktadır. Günümüzde profesyonel iş hayatı sürekli kendini yenileyen gelişim halinde bulunan bilgi birikiminden güç aldığı için bireyin “hayat boyu eğitim” ilkesi doğrultusunda yetiştirmesi gerekmektedir. Bu sayede ulusal eğitim bütçesi için daima kaynak bulmak mümkün olacaktır.

(33)

2.5. Bilgisayarların Eğitim Alanında Kullanılması

Hemen her alanda kullanılan bilgisayar teknolojisi, eğitime de girmiş ve günümüzde yoğun biçimde kullanılmaktadır. Hepimizin bildiği gibi, eğitimin amaçlarından biri, bireyleri toplumun gereksinmeleri doğrultusunda yetiştirmektir. Bu nedenle eğitim sistemleri günümüzde bilgi çağına uygun, bilgi toplumu üyesinin özelliklerini taşıyan bireyler yetiştirmekle yükümlüdür. Eğitim kurumları bireyleri yeni teknolojilerden haberdar etmeli ve onları nasıl kullanacaklarını öğrenmeli hem de kendileri yeni teknolojilerden yararlanmalıdır.

Yapılan araştırmalar, bilgisayarın temel becerilerin öğretip pekiştirilmesi ve kalıcılığın sağlanmasında; sorun çözme, model geliştirme, eleştirici düşünme, deney kurma, karar verme gibi üst düzey zihinsel becerilerin kazandırılmasında önemli bir etkiye sahip olduğunu gösterilmiştir (Koşar, 2002:120-121). Bilgisayar teknolojilerinin eğitimde kullanılması için öğretmenlerin eğitimden geçirilmesi, program içerikleri ile öğretim yöntemlerinin denenmesi gerekmektedir.

Bilgisayarlar Kaser’e (1988:73) göre, eğitimde hem amaç hem de araç olarak kullanılmaktadır. Bir amaç olarak bilgisayar öğretimi, bilgisayarın ne olduğu ile ilgili bilgilerden, programlama dillerine kadar oldukça geniş bir alanı kapsamaktadır. Bir eğitim aracı olarak bilgisayarların eğitim açısından üstün yönleri şunlardır.

Bilgisayarların öğrenciyle etkileşim halinde olması, kullanım acısından esneklik ve çeşitliliğe sahipliği, eğitim araçları içinde genel bir kullanım alanına sahip olması, uygulamada farklı yaklaşımlarla dersi zevkli hale getirmesi ve hem bireysel hem de grup öğretimlerde kullanılabilirliği açısından eğitimde bazı üstün niteliklere sahiptir.

• Etkileşimli bir araçtır, öğrenci bilgisayar karşısında denetim yetkisini kullanmayı öğrenir.

• Büyük bir esnekliğe sahiptir, etkin bir pekiştiricidir, sabrı sonsuzdur. • Yazı tahtası, ders kitabı kadar geneldir. Yazı, çizi, grafik, sayı, renk, ses

vb. çok çeşitli bildirim simgesini durgun ya da hareketli olarak kullanabilir ve çeşitli kaynaklardan yararlanabilir.

• Uygun biçimde hazırlanmış bir çeşit program kullanabilir.

• Ders yazılımlarında çok değişik sürprizlere yer verilerek eğitimi zevkli e ilgi çekici hale getirebilir.

• Bireysel öğretim ve grup öğretiminde kullanılabilir.

(34)

22

• Öğrencinin sorulara verdiği cevapların kaydeder, istendiği an sonuçları bildirebilen eşsiz bir sınav aracıdır ve soru da üretebilmektedir.

2.6. Bilgisayar Destekli Eğitim

Bilgisayarların öğrenme-öğretme ve okul yönetimi ile ilgili bütün faaliyetlerde kullanılması “Bilgisayar Destekli Eğitim” olarak tanımlanabilir (Demirel, Seferoğlu, Yağcı, 2004:129). Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) denildiğinde eğitim-öğretim etkinlikleri sırasında eğitimi zenginleştirmek ve kalitesini yükseltmek için öğretmene yardımcı bir araç olarak bilgisayarlardan yararlanılması anlaşılmaktadır.

Eğitim için bilgisayarın kullanım şekilleri içinde en fazla dikkat çeken ve üzerinde en çok çalışılan bilgisayar destekli öğretim şeklidir. Bu şekilde bilgisayarın öğretim kurumlarındaki en yaygın kullanma biçimini oluşturmakta ve öğrencilerin belli konuları öğrenmelerinde destek olacak ortamları sağlamaya yönelik olarak kullanılmaktadır (Koşar, 2002: 123-124). Öğretim sürecinde bilgisayarın seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, sistemi güçlendirici bir öğe olarak kullanılmasıdır.

Bilgisayar destekli öğretim; bilgisayarın öğretimde öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığı, öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğretim hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisiyle birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemidir. Bu yöntemin öğrenme-öğretme süreçlerindeki başarısı çeşitli değişkenlere baplı olmakla birlikte, yönetimin başarısında öğretim hedef ve amaçlarına uygun ders yazılımlarının sağlanması oldukça önemlidir.

(Demirel, Seferoğlu, Yağcı, 2004: 129-130) göre; bilgisayarları okullarda kullanma yolları aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Ders yazılımları kullanılarak ders konularının öğretilmesinde,

• Eğitsel yazılımlar kullanılarak problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesinde,

• Bilimsel çalışmalar için yazılımlar hazırlanmasında,

• Ödev raporlarının sözcük işlemci programlarını kullanarak hazırlanmasında,

(35)

• Uygulama programlarının kullanılması ile öğrencilerin sanatsal yeteneklerinin geliştirilmesinde,

• Bilgisayar okuryazarlığının öğretilmesinde,

• Ölçme ve değerlendirme işlemlerinin yapılmasında • Rehberlik faaliyetlerinde,

• Đdari yazışmaları ve evrakların hazırlanmasında, • Öğrenci kayıtlarının yapılmasında ve saklanmasında, • Muhasebe işlerinin bilgisayar ortamında yapılmasında,

• Öğrenci ve öğretmenlerle ilgili akademik bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesinde

• Eğitimle ilgili istatistikî bilgilerin toplanması, korunması ve işlenmesinde, vb. durumlarda bilgisayarların kullanımı söz konusu olabilir.

2.6.1. Bilgisayar Destekli Eğitimin Amaçları

Bilgisayar destekli eğitim, ülkemiz için gerekli olan bilgi teknolojileri çağını yakalayacak ve geçecek insan gücünün yetiştirilmesini amaçlamaktadır. Eğitim kalitesini BDE sayesinde artırmak, ülkemizi bilim ve teknoloji alanında OECD ülkelerinin seviyesine yaklaştırmak ve hatta yakalayıp geçmek be bu sayede hızlı gelişen teknolojiyi ülkemizin de yakalamasını sağlamaktır.

BDE’in öğrenciler için hedeflenen genel amaçlarını sıralayacak olursak; • Öğrencinin motivasyonunu artırmak,

• Öğrencinin bilimsel düşünme yeteneğini geliştirmek, • Grup çalışmalarını desteklemek,

• Öğretme yöntemlerini geliştirmek,

• Öğrencinin kendi kendine öğrenme yeteneklerini geliştirmek,

• Öğrencide ileri düzeyde düşünme becerisinin geliştirilmesini desteklemek,

• Mantık yolu ile problemlere çözüm bulmalarını desteklemek,

• Hipotez kurmaya cesaretlendirmek, vb. şekilde genel amaçlar ortaya çıkmaktadır.