SAĞLIK HİZMETLERİ MYO
TIBBİ DOKÜMANTASYON VE SEKRETERLİK PROGRAMI
TDS 216 –GENEL İŞLETME
Öğr.Gör. Aysel ARSLAN
Sistem Yaklaşımı ve İşletme Çevresi
TDS 216 –Genel İşletme
Hafta-4
• İşletmeler çevre ile ilişkileri olan,iç ve dış çevrelerine duyarlı dinamik yapıya sahip birimlerdir.
• İşletme Sistemi
• Sistem: Aralarında karşılıklı ilişki olan parçaların birbirleriyle ilişkilerinin
belirlenmesi ve düzenlenmesi sonucu ortaya çıkan bir bütündür.
• İşletme Sistemi Ögeleri:
• - Girdi - Süreç - Çıktı - Geri Bildirim ve Kontrol
Bir sistem 4 öğeden oluşur ;
• Girdi: hammadde, insan, sermaye, bilgi
• Süreç. İşletmenin dış çevreden aldığı tüm maddi ve insana dayalı kaynaklar ile bilgi, işletme amaçlarına uygun şekilde değişik işletme birimleri tarafından değerlendirilir, kullanılır, değişime uğrar.
• Çıktı: işletmenin süreç sonrası dış çevreye sunduğu temelde mal ve
hizmetlerdir.(mallar,hizmetler,fikirler,atıklar)
• Geri bildirim ve kontrol: işletmenin belirli bir faaliyet döneminde dış çevrede,
dolayısıyla işletme içinde elde ettiği
sonuçlar, işletme içi ve dışı değişimler ile bunlara yönelik değerlendirmelerdir.
Böylece bir sonraki faaliyet dönemine yönelik gerekli yönetsel önlemlerin
alınmasına ve işletmenin mevcut
sisteminde değişiklik yapılmasına imkan verir.
• Açık Sistem: Çevreden girdiler alan, bunları işleyerek çevreye çıktılar sunan ve çevresel faktörlerden etkilenen sistemlerdir. Açık sistemlerin Büyüme yeteneği ve kendilerini koruma eğilim ve yeteneği vardır.
• Kapalı Sistem:Çevresiyele ilişkiye girmeyen ve çevresi ile hiçbir enerji alışverişinde bulunmayan,çeveresinden hiç girdi almayan ve çevresine çıktı sunmayan sistemlerdir. Örneğin termostat sistemi, bir kapalı sistemdir. Kapalı sistemler, kendi iç bünyesinde geri besleme sağlayabilen, bir ölçüde kendi kendisini düzenleyebilen ve denetleyebilen bir niteliğe sahiptir.
ÇEVRENİN TANIMLANMASI
•BİR ÖRGÜTÜN ÇEVRESİ,
•ÖRGÜTÜN PERFORMANSINI ETKİLEYEN VE
•ÖRGÜTÜN PERFORMANSINDAN ETKİLENEN İÇ VE DIŞ FAKTÖRLERİN TOPLAMINDAN OLUŞUR.
İşletme Çevresini
• iç çevre (mikro çevre)
• dış çevre (makro çevre)
olmak üzere 2 başlıkta toplayabiliriz.
• İç Çevre: İşletmenin yönetilmesinde oldukça özel ve ani etkilere sahip bileşenleri içeren işletmenin iç çevresidir. İşletmeye daha yakın olan ve makro çevre faktörlerine kıyasla daha kolay etki altına alınabilen unsurlar mikro çevre unsurlarıdır.
İşletmenin Mikro Çevresi
• İşletmenin Yakın Mikro Çevresi (Yakın İş Çevresi)
• İşletmenin Genel Mikro Çevresi (Genel İş Çevresi)
1- İşletmenin Yakın Mikro Çevresi
• İşletme Sahipleri (Girişimciler) ve Ortaklar
• Yöneticiler ve Çalışanlar
• Tüketiciler/Müşteriler (Tüketici hakları)
• İşletmeye Girdi Sağlayan Kuruluşlar
• İşletme çıktılarını Tüketicilere ulaştıran kişi ve kuruluşlar
• Rakipler
• 2- İşletmenin Genel Mikro Çevresi
• Merkezi ve Yerel Yönetimler
• Mesleki Kuruluş ve Örgütler
• Demokratik Kitle Örgütleri ve Komuoyu
İŞLETMELERİN MAKRO DIŞ ÇEVRESİ
İşletmenin kuruluş aşamasından itibaren ve faaliyetlerini sürdürürken doğrudan veya dolaylı ilişkide olduğu genel çevresi ve bu çevreyi oluşturan faktörlerdir.
• Doğal çevre koşulları
• Sosyal ve kültürel koşullar
• Ekonomik Koşullar
• Hukuki ve Politik Çevre Koşulları
• Teknolojik Koşullar
• Uluslararası Çevre Koşulları
• Doğal Çevre Koşulları:
• Doğal çevre koşulları,işletme çalışanlarını ve işletmedeki faaliyetlerin sürdürülmesine yardımcı olan araç gereçleri olumlu
olumsuz etkileyebilen tabiatta var
yada olan hava,su,toprak vb.koşullardan oluşur.
• Örneğin aşırı sıcakların ya da soğukların işletme çalışanlarının ya da işletmede bulunan makinelerin performansını düşürmesi gibi.
• Sosyal ve
belirlediği çeşitli yazılı Kültürel ve Koşullar:Toplumların ya da yazılı olmayan kurallar işletmeler için de önemlidir.Toplumsal gelişimlerin çok hızlı yaşandığı ve insan ihtiyaçlarının sınırsız olduğu bir dünyada toplumları etkileyen bu kurallar da zaman zaman bu gelişim ve yeniliklere paralele olarak değişim gösterir.Toplumsal değer yargılarını dışlayan,saygı duymayan işletmelerin varlıklarını sürdürmesi mümkün değildir.
• Ekonomik Koşullar:Bu faktör ülkenin ekonomik yapısını içermektedir (enflasyon, milli gelir, ekonomik sistem vb.). Örneğin; Liberal ekonomik sistemin olduğu ekonomilerde işletmeler neyi üreteceğine,kaç liradan satacağına,talep durumu ve tüketici gelir düzeyi,ekonomik yapıdaki denge,enflasyon düzeyi gibi piyasa koşullarına bakarak karar vermekte yani,devlet müdahalesi bulunmamaktadır.
• Karma ekonomik sistemin var olduğu ülkelerde ise devletin piyasaya kısmi müdahalesi vardır.
• Hukuki ve Politik Çevre Koşulları:İşletmelerin faaliyetlerini yerine getirmeleri için çeşitli
hukuki prosedürleri yerine getirmeleri ve
hukuki kurallara uymaları gerekir.İşletmelerin faaliyetlerini düzenleyen çeşitli kanunlar
sayesinde kişilerin ve toplumun çıkarları
korunmuş olur.Örneğin her işletmenin ürettiği ürünlerin fiyatını düzenlerken ekonomik
dengeyi çok fazla bozmayacak şekilde düzenlemesi gibi.
• Politik çevre,toplumun yönetimini üstlenen hükümetlerin eğilimlerini,davranış ve
tepkilerini,sosyal hayata ve iş hayatına bakışını içermektedir.İşletmeler devlet ve hükümetlerin politik görüşleri paralelinde çıkan önlemlere ,idari ve yasal
düzenlemelere uymak zorundadır.
• Teknolojik Koşullar:Teknoloji,işletmelerin mal ve hizmet üretiminde kullandıklarıteknolojik araç ve gereçlerle yani bilişim ve otomasyon teknolojisiyle iş yapma süreçlerini içerir.Teknolojik yeniliklerin toplumsal hayata girmesiyle birlikte işletmelerin bu yeniliklere duyarsız kalması imkansız hale gelmiştir.Çünkü işletmelerin en önemli beklentileri verimliliğin artması,az zamanda çok işin yapılması,üretim maliyetlerinin en düşük seviyeye çekilmesi,hataların azaltılması ve üertimin arttırılmasıdır.
İŞLETMELERİN ULUSLARARASI ÇEVRESİ
• Günümüzde bilimsel ve teknolojik gelişmeler sonucunda dünya küçük bir pazara dönüşmüştür.Bir ülkede üretilen mallar çok fazla değişiklik yapılmadan bir çok ülkede
pazarlanabilir hale gelmiştir.Kitle iletişimin yaygınlaşması ve hız kazanmasıyla dünyanın birbirinden uzak pek çok noktasındaki pazarda yaşanan değişimlerin diğer pazar ve tüketiciler üzerindeki etkisi göz ardı edilemez.İşletmeler kendi ülkelerindeki başarıyı farklı ülkelerde de bu ülkelerin koşullarını dikkate alarak sürdürebilir.
• Günümüzde işletmelerin ulusal sınırları aşması,uluslararası
halinde ilişki kurulan
nitelik kişi ve
kazanması kurumların miktarı, nitelikleri genişleyerek uluslar arası bir görünüş kazanır.Çok uluslu işletmeler,gittikleri ülke hükümeti,ekonomik ve ticari kurumları ile ekonomik ilişkileri düzenleyici anlaşmalar yapmak ve uluslararası yasal düzenlemelere uymak durumundadır.
PEST ANALİZİ
PEST ANALİZİ -Genellikle bir organizasyon ya da ürünün hangi noktada olduğunu ve nereye doğru gittiğini içeride olan olayları bir süre sonra etkileyecek olan dış çevredeki gelişmeler çerçevesinde -tespit etmek için kullanılan bir araçtır.
• -Faaliyet gösterilen çevredeki büyük resmin görülmesine ve bu çevrede organizasyon için fırsat ve tehdit olarak algılanabilecek olan faktörlerin tespit edilmesine yardımcı olan çok kullanışlı bir analiz aracıdır. Organizasyonun ya da departmanın dış çevresinin iyi analiz edilmesiyle fırsatlar avantaja çevirebilir, tehditler en aza indirilebilir.
• -Özellikle pazar büyümesi yada küçülmesi ile ortaya çıkan riskleri ve bu riskler karşısında organizasyonun pozisyonunun ne olduğunun anlaşılması için çok kullanışlı bir araçtır.
Organizasyonu bir şekilde etkileyen dış çevre faktörleri organizasyonun kontrolü ve etkisi dışındadır, ancak ürün geliştirme, iş planları, stratejik planlar ortaya koyma aşamasında bilinmesi ya da tahmin edilmesi çok önemlidir. Bu inceleme ve tahmin işlemleri için de PEST analizi çok önemli bir analiz aracı olarak karşımıza çıkar. PEST Analizi, stratejik planlama yaparken içinde yer aldığımız çevresel faktörleri irdelememize yarayan, bunların bizim üzerimizdeki etkilerinin neler olduğunu ve olacağını görmekte kullandığımız ve
Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik anlamda çevrenin ne olduğunu ve nereye gitmekte olduğunu gösteren bir analizdir.
SWOT ANALİZİ
• Dış çevre faktörleri işletmenin sistemini, işleyişini ve yaşamını olumlu veya
olumsuz yönde sürekli etkileyecek durumlar yaratabilir.
• Olumlu etki ve gelişmeler=fırsat
• Olumsuz etki ve gelişmeler=tehdit Fırsatlardan yararlanma+tehditlerden sistemi koruyucu önlemler alma
S : Strength Organizasyonun güçlü/üstün olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir.
W :Weakness Organizasyonun güçsüz/zayıf olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir.
O :Opportunity Organizasyonun sahip olduğu fırsatları ifade etmektedir.
T :Threat Organizasyonun karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeleri ifade etmektedir.
FIRSATLAR ÜSTÜNLÜKLER
TEHDİTLER ZAYIFLIKLAR
Rekabet Üstünlüğü
Faaliyetlerin Terki…
DIŞ ÇEVRE VE PAZAR
STRATEJİK KARARLAR
DIŞ ÇEVRE
