GGY403
Mali Analiz Teknikleri
Doç. Dr. Erol DEMİR
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
Finansal tablolar analizinde kullanılan teknikler…
1- Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz)
2- Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz)
3- Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend Analizi) 4- Oran Yöntemi ile Analiz
*** Analiz teknikleri birbirinin alternatifi değil tamamlayıcısıdır.
Bilançoda Dikey Analiz Değerlerinin Hesaplanma Şekli
Bilançoda Dikey Analiz Değerlerinin Hesaplanma Şekli
Hesaplar Tutar (TL) Dikey Analiz
Değeri (%) Hesaplanma Şekli
I. Dönen Varlıklar 1.172.500 42,75 1.172.500 / 2.742.500*100
Hazır Değerler 210.000 7,66 210.000 / 2.742.500*100
Menkul Kıymetler 12.500 0,46 12.500 / 2.742.500*100
Ticari Alacaklar 460.000 16,77 460.000 / 2.742.500*100
Stoklar 490.000 17,87 490.000 / 2.742.500*100
II. Duran Varlıklar 1.570.000 57,25 1.570.000 / 2.742.500*100
Maddi Duran Varlıklar 1.120.000 40,84 1.120.000 / 2.742.500*100
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 450.000 16,41 450.000 / 2.742.500*100
AKTİF TOPLAMI 2.742.500 100,00 2.742.500 / 2.742.500*100
III. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 350.000 12,76 350.000 / 2.742.500*100
Ticari Borçlar 350.000 12,76 350.000 / 2.742.500*100
IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 1.100.000 40,11 1.100.000 / 2.742.500*100
Banka Kredileri 1.100.000 40,11 1.100.000 / 2.742.500*100
V. Özkaynaklar 1.292.500 47,13 1.292.500 / 2.742.500*100
PASİF TOPLAMI 2.742.500 100,00 2.742.500 / 2.742.500*100
Gelir Tablosunda Dikey Analiz Değerlerinin Hesaplanma Şekli
Gelir Tablosunda Dikey Analiz Değerlerinin Hesaplanma Şekli
Hesaplar Tutar (TL) Dikey Analiz
Değeri (%) Hesaplanma Şekli
Net Satışlar 990.000 100,00 990.000 / 990.000 * 100
Satılan Malın Maliyeti (-) 640.000 64,65 640.000 / 990.000 * 100
Brüt K/Z 350.000 35,35 350.000 / 990.000 * 100
Faaliyet Giderleri (-) 180.000 18,18 180.000 / 990.000 * 100
Ar-Ge Giderleri 50.000 5,05 50.000 / 990.000 * 100
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 96.000 9,70 96.000 / 990.000 * 100
Genel Yönetim Giderleri 34.000 3,43 34.000 / 990.000 * 100
Faaliyet K/Z 170.000 17,17 170.000 / 990.000 * 100
Faaliyet Dışı Gelir ve Karlar 24.000 2,42 24.000 / 990.000 * 100
Faaliyet Dışı Gider ve Zararlar (-) 11.000 1,11 11.000 / 990.000 * 100
Olağan K/Z 183.000 18,48 183.000 / 990.000 * 100
Olağandışı Gelir ve Karlar 21.000 2,12 21.000 / 990.000 * 100
Olağandışı Gider ve Zararlar (-) 9.000 0,91 9.000 / 990.000 * 100
Net K/Z 195.000 19,70 195.000 / 990.000 * 100
Yorumlama sırasında dikkat edilecek hususlar…
1- Aktiflerin oransal dağılımı (Dönen – Duran Varlık karşılaştırması)
2- Pasiflerin oransal dağılımı (Toplam borç – Özkaynak karşılaştırması)
3- Likidite analizi (Dönen varlık – Kısa Vadeli Yabancı Kaynak karşılaştırması)
4- Ticari Alacaklar ve Stoklardaki Yoğunluk
Yorumlama sırasında dikkat edilecek hususlar…
Bilanço ile ilgili Dikey Analiz yapılırken hesap kalemlerinde dikkate alınacak hususlar
Finansal Tablo Yapılan
İnceleme Ayrıntılar Elde Edilen Sonuçlar
Bilanço
Aktiflerin oransal
dağılımı Dönen ve Duran varlık kalemlerini karşılaştır
Dönen Varlıklar > Duran Varlıklar = Pasif Duran Varlıklar > Dönen Varlıklar = Agresif Duran Varlıklar = Dönen Varlıklar - Dengeli
Pasiflerin oransal
dağılımı Toplam borç ve özkaynak kalemlerini karşılaştır
Toplam Borç > Özkaynak = Yüksek Faiz Yükü Özkaynak > Toplam Borç = Düşük Faiz Yükü Toplam Borç = Özkaynak - Dengeli
Likidite Analizi Dönen Varlık ve KVYK karşılaştır
Dönen Varlıklar > KVYK = Likidite sorunu yok Dönen Varlıklar < KVYK = Likidite
sorunu var
Dönen varlıkların
diğer kalemleri Ticari Alacaklar ve Stok kalemlerindeki yoğunluk
Ticari Alacaklar tutarı yüksek ise bu durum bize şirketin alacaklarını tahsil etmede sıkıntı yaşadığını, Stok kalemlerinin yüksekliği ise malların satışında sorun yaşandığını gösterir.
Yorumlama sırasında dikkat edilecek hususlar…
1- İşletmenin kar / zarar durumu 2- Kar / Zararın nedenleri
Yorumlama sırasında dikkat edilecek hususlar…
Gelir Tablosu ile ilgili Dikey Analiz yapılırken hesap kalemlerinde dikkate alınacak hususlar Finansal
Tablo Yapılan İnceleme Ayrıntılar Elde Edilen Sonuçlar
Gelir Tablosu
Şirketin Kar edip -
etmediği Net K / Z rakamı Dip rakama bakılarak K / Z anlaşılır.
K / Z Nereden
kaynaklanmaktadır? Gelir Tablosundaki farklı gruplar analiz edilir
Her kar elde eden şirket başarılı değildir.
Esas olan ana faaliyet konularından kar elde etmesidir. Gelir Tablosu 3 ayrı gruba
ayrılır. 1. Grup Faaliyet Grubu: Net Satışlardan Faaliyet Karı rakamına kadar olan gruptur. Faaliyet Karının pozitif olması şirketin başarılı olduğu anlamı taşır. 2. Grup Faaliyet Dışı Grubu: Şirketin esas faaliyeti
dışındaki hususlardan kaynaklanan gelir- gideri (faiz-komisyon-kambiyo farklılıkları)
ifade eder. Ancak bu gelirler karın önemli bir kısmını oluşturmamalıdır. 3. Grup Olağan Dışı Grubu: Söz konusu gelir- giderler şirketin her zaman karşılaştığı gelir-gider türlerinden değildir. Ancak istisnai durumlarda karşılaşılır ve şirket karının önemli bir kısmını oluşturmaması
istenir.
Yatay Analizde Tabloların Yorumlanması
Yatay analiz tekniğinin yorumu neden – sonuç ilişkisine dayanır.
Yorum yapılırken kesinlikle kesin yargılarda bulunulmamalıdır.
Yatay Analizde Bilançoyu Yorumlarken İzlenecek Yollar
Şirketin büyüme durumu kontrol edilir.
Bu çerçevede, şirketin toplam aktif rakamının dönemler itibariyle değişimi kontrol edilir.
Toplam aktif rakamları artıyorsa bu durum bize şirketin büyüdüğünü tersi durumda ise küçüldüğünü gösterir.
Söz konusu büyüme veya küçülmenin nereden kaynaklandığının tespit edilmesi gerekir.
a) Duran varlıklardan kaynaklı bir büyüme ise şirketin yatırımlarla büyüdüğü,
b) Dönen varlıklardan kaynaklı bir büyüme ise gerçek yatırımlardan kaynaklanmayan bir büyümeyi işaret eder.
c) Finansmanın nereden kaynaklandığına bakılır. Borçlanma veya Özkaynak hangisi?
d) Artan borçların vadelerine bakılır. Ne kadarı KV, Ne kadarı UV?
Bilançonun Yorumlanmasında İzlenecek Yollar…
1) Likidite durumu, 2) Yatırım politikası
3) Finansman politikası ve finansal riski 4) Borçlanma politikası
5) Varlık – Kaynak vade yapısının uyumu 6) Dönen varlıkların detaylarına bakılması
7) Duran varlıklar, KVYK, UVYK aynı işleme tabi tutulur 8) Öz kaynak yapısı aynı işleme tabi tutulur.
9) Oto Finansman Gücü 10) Sonuç bölümünde;
Likidite Durumu, Finansman Politikası değerlendirilmeli ve tespit edilen sorunlar belirtilmeli ve alınabilecek önlemler
konusunda tavsiyelerde bulunulmalıdır.
KAYNAKLAR
Finansal Analiz, Prof. Dr. Figen AYIKOĞLU ZAİF, Prof. Dr. Aydın KARAPINAR, Gazi Kitabevi, Ankara.
Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN, Prof. Dr. Nejat TENKER, Gazi Kitabevi, Ankara, 2010
Finansal Yönetim, Dr. Öztin AKGÜÇ, Avcıol Basın Yayın, İstanbul.
Mali Tablolar Analizi, Dr. Öztin AKGÜÇ, Genişletilmiş 15. Baskı, Avcıol Basın Yayın, İstanbul, 2013.
Mali Tablolar Analizi, Prof. Dr. Şerafettin SEVİM, Dumlupınar Üniversitesi Yayınları, Kütahya.
