T e r a s l a r ı n i z o l â s y o n u
Y a z a n : K a r i S c h m i d tŞekil 14
(Şekil 3 ve 14) akıntı betonsuz meyilli bir tavan göstermektedir, A ş a ğ ı d a n b a k ı n c a d ü z bir m a n z a r a göstermesini kolayca t e m i n e t m e k için inşa çeliğinden sıva halısı (yani B a u s t a h l p u t z m a t t e n ) veya R a b i t z tarzında bir tavan asmak kâfidir. B u n . d a hasıl olacak h a v a boşluğu izolasyona hizmet K a l ı n bir akıntı tabakası yerine kaburgaların k a i m o l d u ğ u n u gösteriyor ki bunların üstüne zayif b e t o n d a n krişler k o n u r ve onların üstüne d e teksif edici nesiç gelir.
(Şekil 2 v e 7 ) ise akıntı b e t o n u n u n ayni za-m a n d a tecrit tabakası vazifesini g ö r d ü ğ ü bir kons-trüksiyonu göstermektedirler. E n ince yerinde en a z ( 3 ) santim kalınlığı olan ve akıntıya v a z o l u n a n m a l z e m e hafif b e t o n d a n d ı r ve genişleme faslı müş-tereklerile inkısam ettirilir.
Teksif tabakası ( İ z o l a s y o n ) :
M i m a r ı n v e m ü t e a h h i d i n b i r taraça konstrüksi.
y o n u n d a başarmaları icap eden esas şart ayni za-m a n d a en g ü ç vazifedir, yani t a za-m b i r teksiftir. Ke-sifliğini k a y b e d e n bir taraçada ekseriyetle örtü ta-bakasını ve teksif tata-bakasını k a l d ı r m a k l â z ı m gelir, ç ü n k ü su, n ü f u z e d i p girdiği y e r d e n değil de tama-m e n başka bir yerden çıktığı cihetle kesafetini k a y . b e d e n noktalar hariçten öyle kolaylıkla anlaşılamaz. Teksif (İzolasyon) tabakasının esas kısmı ola-rak tabiî asfalt ile petrol asfaltı kullanılır k i b u n l a r ı n ikisi d e « A s f a l t b i t ü m e n i » m e f h u m u içine girer ve m u h t e l i f şekillerle istimal olunurlar.
Satıhlara sürülecek m a d d e l e r v e p a s t a l a r :
Ü z e r i n d e yürünecek o l a n ö r t ü tabakası altı-na teksif edici sürülme m a d d e s i olarak eskiden kat-ran kullanılırdı. F a k a t U m u m î H a r p t e n sonraki ilk senelerde teksif meselesinin b i t ü m e n s ü r ü l m e
mad-deleri ve b i t ü m e n pastaları ile halledileceği
düşünül-dü. Bu m a d d e l e r su k a b u l etmez, mahiyette olmak-la beraber ve yetecek kalınlıkta sürüldüklerinde bir dereceye k a d a r su sızdırmadıkları h a l d e ümitler b o . şa çıkmıştır, ç ü n k ü kendilerinden b e k l e n e n işler k e n d i bünyeleri v e terkipleri itibarile başaramıyacak-ları mahiyette idi. Taşıyıcı t a v a n d a k i hareketler y ü . z ü n d e n , sürülmüş m a d d e l e r d e husule gelen çatlak-lıklara, elyaf ihtiva eden b i t ü m e n l e r k o y m a k sure-tile d a h i m a n i o l u n a m a y ı n c a b u sürülme mad-delerini, çürümeye karşı m u k a v e m e t l i ve em-preniye edilmiş b i r j ü t nesiç içine yataklandırdılar. M a k s a t temelden gelen gerilmeleri b u nesiç ile kar-şılamaktı. İyi tatbik e d i l d i ğ i hallerde b u usul bir dereceye k a d a r iyi neticeler vermiştir. F a k a t , üze-rinde yürünecek olan ö r t ü tabakasının v a z ı n d a n ev-vel, sürülme ameliyesi y a p ı l m ı ş olan yerlerin iyice kurumasını b e k l e m e k l ü z u m u y ü z ü n d e n inşaatın ça-b u k ilerilemesi sekteye uğruyordu. B u seça-bepledir ki, ister istemez, f a b r i k a d a yapılıp hazır h a l d e satılan teksif örtülüklerini istimal etmek suretile b i r soto-kif tabakası v ü c u d e getirmek y o l u n a gidildi.
B i r deri h a l i n d e y a p ı l a n teksif :
üzere, üzerinde yürünecek örtü tabakası ile asıl tek. sif kısmı arasına k o n a n bir tevzin tabakasıdır. İçine k o n d u ğ u n u söylediğimiz hususî m a d d e l e r y ü n l ü keçeli k a r t o n v e j ü t nesiç o l u p iki veya ü ç kat h a . linde birbirlerile öyle sıkı sıkıya yapıştırılmış o l m a l ı , dır k i ancak bir veya diğer kısmın tahribi ile ayrıl-maları m ü m k ü n olabilsin. (Şekil 3 )
A l m a n sanayi n o r m l a r ı n ı n D V M 2 1 1 9 numa-rası mucibince. Y ü n l ü keçe k a r t o n u n n o r m l a n m ı ş içim m a d d e s i ile içirilmesi suretile A l m a n sanayi normlarının D V M 2 129 n u m a r a s m d a k i b i t ü m e n kar-tonu ( y a n i : B i t u m e n p a p p e r ) elde edilir, k i b u ica-bında, iki tarafına hususî birer üst t a b a k a h a l i n d e b i . t ü m e n m a d d e s i d e geçirilerek, teksif ö r t ü l ü ğ ü h a l i n d e kullanılır. B u n l a r imallerinde kulanılan y ü n l ü keçe k a r t o n u n metre kare sıkletine göre ( 6 2 5 ) lik veya ( 5 0 0 ) lük diye tarif olunurlar. ( 1 0 ) ilâ ( 2 0 ) met-re uzunlukta ve ( 1 ) metmet-re genişlikte, rulolar halin-de satılırlar.
J ü t nesiç örtülükler ise her iki tarafında
bitü-m e n tabakası ile k a p l a n bitü-m ı ş ve içirilbitü-miş, yani ebitü-mpri- empri-me edilmiş, j ü t nesiçten m a m u l d ü r . Bahsedilen bi-tümen kartonları ile nesiç örtülükler arasındaki esas fark nesiç örtülüklerin cer m u k a v e m e t i n i n ve elas-tikiyetinin d a h a yüksek olmasındadır. B i t ü m e n kar-tonları için n o r m a l a r sadece y ü z d e ( 2 ) inbisat şartı k o y d u k l a r ı h a l d e nesiç örtülüklerin inbisatı ( A I B ) denilen A l m a n D e v l e t Demiryolları nizamnamesine tevfikan en az y ü z d e ( 6 ) o l m a k icap ediyor. Hat-tâ birinci sınıf m a m u l â t t a b u n d a n d a fazla olup yüzde ( 1 2 ) v e d a h a ziyadedir. ( 3 0 0 ) l ü k nevi-den olan h a m j ü t nesiç beher metrekarede ( 0 , 3 0 0 ) kilo ağırlığında olmalıdır. Ç ü r ü m e y e karşı emniyetli surette içirilmiştir v e iki tarafına m a k i n e vasıtasile yüksek kıymette b i t ü m e n sıvanmıştır. ( P l o m b i t ) ismindeki m a r u f b i r fabrika m a m u l â t ı n d a n olanla-rın d a kalınlığı ( 2 ) m m . (beher metrekaresi 2 , 3 ki-l o ) ve ( 3 ) miki-limetre ( b e h e r metrekaresi 3,3 k i ki-l o ) o l d u ğ u görülür. A l m a n D e v l e t D e m i r y o l l a r ı ahkâ-m ı n a göre en az ( 3 ) ahkâ-m i l i ahkâ-m e t r e kalınlıkta olahkâ-ması ve fırçalandıktan sonra beher metrekaresi ( 3 , 2 ) kilo gelmesi l â z ı m d ı r . F a b r i k a d a i m â l edilip hazır-lanmış örtülükler ( 1 0 ) ilâ ( 1 5 ) metre u z u n l u k t a ve ( l ) metre genişlikte rulolar h a l i n d e piyasaya çıkarılır. R u l o n u n içinde y a p ı ş m a l a r hasıl olmasına engel o l m a k üzere örtülüklere talk ile pudralanmış-tır, yahut d a aralarına k â ğ ı t konulmuştur.
K a r t o n örtülükler m i h a n i k i tesirlere karşı ne-siç örtülüklerden d a h a m u k a v e m e t l i iseler d e onlar kadar elâstikî değillerdir. B u sebeple su geçirmez deriyi, y a h u t cilt d a h i diyebileceğimiz tabakayı o suretle tertip etmelidir ki, ayni z a m a n d a icap eden kayma i m k â n ı n ı t e m i n etmek üzere, b i r nesiç örtü-lüğü iki adet k a r t o n ö r t ü l ü k arasına k o n u l m u ş bu-lunsun denilebilir. B u takdirde, dış tarafta b u l u n a n kartonlar, içerideki teksif ö r t ü l ü ğ ü n ü n k a y m a
kabi-CABTEVM4» „-,r';KABAKtil
liyetini haleldar etmeksizin, iltisak ettikleri t a b a k a , larla yapışabilirler.
Bilhassa kartonların k â f i gelmiyecek kalınlık-ta yapıştırma kalınlık-tabakası ihtiva ettikleri hallerde iki kat b i t ü m e n k a r t o n u kifayetli b i r teksif tabakası teşkil etmez.
S ü r ü l m e y e m a h s u s m a d d e l e r iki türlü olup bir
kısmı sürülmeye hazır bir h a l d e piyasaya çıkar v e soğuk olarak sürülür. D i ğ e r kısmı ise katı bir h a l d e piyasaya çıkar ve ısıtılarak sürülecek hale getirilir, o n d a n sonra sürülür. S o ğ u k m a y i halindekiler, pra-tik o l m a d ı k l a r ı n d a n , tavsiye edilmeğe lâyık değil-lerdir. Sıcak m a y i halindekiler soğuyunca katılaşır. Bunlar öyle sürülme evsafına m a l i k olmalıdırlar k i sürüldükleri z a m a n b o ş yerler ve m e s a m a t hasıl o l u p kalmasın ve b u hal hattâ hararet tebeddülâtı hallerinde d a h i d a i m î surette böylece d e v a m etsin. Y a p ı ş t ı r m a m a d d e s i n i n y u m u ş a k h a d d i her şeyden evvel teksif tabakasının u m u m î surette maruz kala-cağı tesirlere göre hesaplanmış b u l u n m a l ı d ı r , kezalik teksifin icra edildiği esnada mevcut olan hararete göre d e olmalıdır.
Y a p ı ş t ı r m a sathının hazırlanması v e iptidaî
Masif alt kısım, teksif b a ş l a m a d a n evvel, itina ile temizlenir. B u sathın pek k a b a olmaması lâzım-dır. F a k a t öyle k a y a k bir d ü z g ü n l ü k t e d e o l m a m a , lıdır k i ilk sürülecek t a b a k a kabarcıklar teş-kil etmesin v e b u n a rağmen n ü f u z etsin. İlk sürüm üzerine ! -2 milimetre kalınlıkta olarak sı-t a b a k a sı-teşkil eder. B u sebeple ancak ince m a y i ha-linde, soğuk sürüm m a d d e l e r i ( Asfalt lakları) bul-l a n m a bul-l ı v e b u n bul-l a r ı k u p k u r u satıh üzerine sürmebul-lidir.
Teksif ( i z o l â s y o n ) tabakalarının k o n m a s ı :
h a v a d a ve kuru esas üzerine yapılması lâzımdır. İlk sürüm üzerine 2-1 milimetre kalınlıkta olarak sıcak yapıştırıcı m a d d e ile birinci sürüm yapılır. ö r t ü -l ü ğ ü yapıştırmak için a-lt tarafına a y n i yapıştırıcı m a d d e soğuk h a v a d a takriben ancak ( 3 0 ) santim genişlikte sürülür. S o n r a örtülük kısım kısım v e kuv-vetli surette üstüne bastırılır. Örtülüklerin suyun akışı istikametinde konması ve ek yerlerinin ( 1 0 ) santim birbiri üstüne gelmesi l â z ı m d ı r . ( A İ B ) de-nilen « A l m a n Devlet D e m i r y o l l a r ı n d a mühendislik inşaatının teksifine mahsus m u v a k k a t talimat» - yani mucibince, üst üste gelecek ek yerlerine sıcak bitü-m e n bitü-m a d d e s i n i n altlı üstlü sürülbitü-mesi l â z ı bitü-m d ı r , yani altta kalacak kısım üstüne ve üste gelecek kısım al-tına sıcak b i t ü m e n m a d d e s i sürülmelidir. Kenarlar sıcak h a v a d a merdane, el veya spatül ile iyice bas-tırılır. H a v a soğuk ise, her iki ö r t ü l ü ğ ü n eriyip bir-birine karışması için, orta derecede ısıtılmış bir de-m i r ile ütülenir. Nihayet, kenarlar üstüne b i t ü de-m e n sürülür. İkinci ve üçüncü örtülükler y a r ı m örtü ge-nişliği k a d a r alttakine n a z a r a n kaydırılmış h a l d e konur. A r z a n î ek yerleri d a h i b ö y l e kaldırılmış ola-rak tertip edilir.
E n üstteki kat üzerine 1-2 milimetre kalınlıkta bir üst sürüm yapılır. Esas itibarile bakılınca b u tarz teksif yeni bir şey değildir, ç ü n k ü b u , d a h a ( 1 9 0 0 ) senesinde Berlindeki i l k yer altı demiryolları inşa-atında (Biensche D i c h t u n g ) n a m i l e y a n i ( B i e h n ) sisteminde teksif ismi altında muvaffakiyetle tatbik edilmiştir.
Ü z e r i n d e yürünen ö r t ü tabakası :
Bir nevi örtü zarı veya ö r t ü tabakası d e m e k olan b ö y l e bir teksifte, elverişli inşa malzemesinin izah o l u n d u ğ u surette intihabı m ü h i m o l m a k l a be-raber, b u teksifin b ü t ü n satıh üzerinde d e v a m l ı v e mütecanis olarak serilmiş b u l u n m a s ı n a kat'iyetle lü-z u m vardır. B u sebepledir k i , bir kere i m a l edilip v ü c u d e getirilmiş b u l u n a n arzanî m a k t a ı n binanın hareketlerile büyümesi caiz değildir, ç ü n k ü b u tak-dirde rütubet alır ve b i t ü m e n kartonlar şişebilirler. B u n u n neticesinde d e teksifin b o z u l m a y a başladığı-na hükmedebiliriz, ç ü n k ü karton ç ü r ü m e y e ve sü-r ü m tabakası d a i n h i l â l etmeye başlıyacak demek-tir. Hararet tecrit tabakasını izah ettiğimiz sırada, ağaç talaşından m a m û l levhaları rütubetlenmekten m u h a f a z a için bunların iki kat tecrit k a r t o n u ara-sına konması l ü z u m u n a işaret etmiştik. Ç ü n k ü , bu gibi tecrit edici m a d d e l e r ş ü m u l l ü surette yumuşak-laşınca teksif tabakasının bir tarafı gerginliğindenki sıkılığı kaybeder ve b ü t ü n konstrüksiyonun kesifliği t a m a m e n kaybetmesini m ü m k ü n kılar.
Ü z e r i n d e yürünen t a b a k a n ı n g ö r d ü ğ ü diğer bir hizmet de, yüksek elâstikiyet ve kesafet evsafını haiz olması icap eden v e binaenaleyh bir derece hassas b u l u n a n su geçirmez tabakayı haricî tesirlere karşı m u h a f a z a etmektir. Y a ğ m u r sularının teksif zarına k a d a r nüfuz etmeden a k ı p gitmesini t e m i n
eder. M ü k e m m e l olan b i r taraça izolasyonunun yüksek d a ğ m m t a k a l a r ı n d a d a d a y a n m a s ı l â z ı m g e . lir. A l m a n y a n ı n b u r a l a r ı n d a kış m e v s i m i n d e h a v a öğleyin 45 dereceye k a d a r sıcak, geceleyin d e 15 dereceye k a d a r soğuk olabilir, yani ( 2 4 ) saat içinde b a z a n 60 dereceye k a d a r hararet farkı görülür. B u itibar ile üzerinde y ü r ü n e n örtü taba-kasının en az 4 santim kalınlıkta b u l u n m a s ı icap eder ki teksif tabakasını h a v a n ı n b u tesirlerinden koruyabilsin. Ü z e r i n d e yürünen örtü tabakası vazi-yetine göre ç i m e n t o şap olarak v e icabında içine tel hasır k o n m a k suretile yapılabileceği gibi, harç için-d e y a t a k l a n m ı ş l e v h a l a r için-d a n m ü r e k k e p b i r t a b a k a halinde, iki katlı asfalt d ö k ü m tabakası h a l i n d e ve y a h u t d a kenarları üst üste gelen a ğ a ç kayışlar ha-l i n d e d e yapıha-labiha-lir.
E n basit ve fakat değeri en az olan şekil çi-m e n t o şaptır.
Ç i m e n t o şap :
G e r ç e k â f i bir akıntı verildiği v e iş güvenilir bir t a r z d a icra e d i l d i ğ i t a k d i r d e y a ğ m u r sularının a k ı p gitmesi m ü m k ü n d ü r . F a k a t çimento şap esas itibarile su geçirmez vasıfta değildir ve ıslak h a l d e iken d o n olursa hasara uğrar. Tecrit edici b a z ı mad-deler ilâve etmek, tel hasır k o y m a k ve 2 ilâ 3 metre mesafelerle genişleme faslı müşterekleri ya-p ı ya-p aralarına d a b i t ü m d ö k ü m m a d d e s i d o l d u r m a k suretile b u çimento şap usulünü ıslâh etmeğe çalı-şılmıştır. Bu suretle her ne k a d a r b i r çimento şap tabakasının ç a t l a m a ğ a karşı m u k a v e m e t i n i yükselt-m e k yükselt-m ü yükselt-m k ü n olabilir ise de z a yükselt-m a n geçtikçe yine d e çatlaklıkların p e y d a olacağını v e kesafetin kaybo-lacağını hesaba k a t m a k l â z ı m d ı r .
L a v h a l a r ile y a p ı l a n ö r t ü tabakası :
Preselenmiş betonlar, sun'î taş, kil, jklinker, arduvaz, m e r m e r gibi piyasada mevcut malzeme-den y a p ı l m ı ş l e v h a l a r d a n m a m u l örtü tabakaları göze bilhassa hoş görünür. Bunların satıhları m ü m -k ü n o l d u ğ u -k a d a r mesamatsız o l m a l ı v e su çe-kme- çekme-melidir. B ü t ü n satıhlarile z e m i n e i n t i b a k etmiyen levhaların kullanılması caiz değildir. Ü z e r i n d e yü-r ü n ü l d ü ğ ü z a m a n b u t a b a k a d a hasıl olan tazyikin alttki t a b a k a y a m ü m k ü n o l d u ğ u k a d a r mütecanis bir surette intikal etmesi v e kenarların levhalar do-layısile tazyike u ğ r a m a m a s ı için bunların ( 3 0 X 3 0 ) santimden k ü ç ü k olması caiz görülemez. L e v h a l a r n e k a d a r k ü ç ü k olursa taraça sathında akıntı istika-m e t i n d e o k a d a r çok arzanî faslı istika-müşterek b u l u n u r v e b u sebeple d e y a ğ m u r sularının icap eden ça-b u k l u k l a akıp gitmesi k a ça-b i l o l a m a z .
B ü y ü k levhalarda d a ç a t l a m a tehlikesi fazla-dır. F a k a t içine tel hasır k o n m a k suretile bu tehlike azaltılabilir ve b u t a k d i r d e ( 1 X 0 metre
lüğe k a d a r levhalar mahzursuz olarak kullanılabilir ( G a r t e n m a n n sisteminde taraça örtü tabakalarını tetkik ediniz.)
Levhaların k o n m a s ı n d a en b ü y ü k itinayı gös-termek l â z ı m d ı r ve b u n l a r ı n , teksif zarı y a h u t tek-sif tabakası v a z e d i l d i k t e n sonra m ü m k ü n olan sür-atle yerleştirilmesi icap eder. Bilhassa iltisakların yapılması b i r a z müşkülâtlıdır. Levhaların d o ğ r u d a n d o ğ r u y a kalın bir k u m tabakası üzerine konulma-sını, hattâ mütehassıslar bile d a i m a tavsiye ederler ise de b i z i m fikrimizce bu şüpheli bir iştir, hattâ belki d e tehlikelidir. H e r ne k a d a r bu tarzda döşe-nildiği takdirde, d a i m î hareketlere m a r u z b u l u n a n bu t a b a k a n ı n k a y m a i m k â n ı t e m i n edilmiş olur ise de, t a m bir kesafet ile i m â l edilmiş olmayınca, su-lar b u n u n altındaki k u m u alıp götürürler, levhasu-ların kenarları eğilir ve neticede izolasyon bozulur. Baş-ka b i r tehlikede levhanın altına nüfuz eden suların donması v e m a l û m olan tahri edici âkıbetlere se-bebiyet vermesi ihtimalidir.
D ö k m e asfalt :
Beheri takriben 15 milimetre kalınlıkta iki kat olarak y a p ı l d ı ğ ı t a k d i r d e yarı elâstikî bir izolas-yonun yegâne şekli elde edilmiş olur. T a b i î d ö k ü m asfaltı ile b i t ü m e n d e n ve k a b a k u m veya k ü ç ü k kırılmış taşlardan y a p ı l m ı ş bir halita o l d u ğ u için su geçirmezlik vasfı iyice kuvvetli bir malzeme-dir. ( B u hususta Bronnschvveig şehrinde G a r k ü c h e n u m a r a 3 adresinde k â i n şose v e inşaat işlerinde tabiî asfalt meseleleri d a n ı ş m a cemiyeti tarafından neşredilmiş olan A s h a l t m e r k b u c k ismindeki asfalt muhtıra k i t a b ı n a m ü r a c a a t edilebilir.) N o r m a l h a v a hararetlerinde d ö k m e asfalt güvenilebilir bir teksif maddesidir. Mevcut çatlaklıklar güneşin harareti ile b i t ü m e n i n y u m u ş a m a s ı neticesinde tekrar kapanır. Fakat b u iyi vasfın bir m a h z u r u d a v a r d ı r : Sıcak yaz günlerinde k o n a n masalar, sandalyalar ve sivri eşya y ü z ü n d e n örtü tabakası ezilip delinebilir. Diğer bir m a h z u r u d a d ö k m e asfaltın sıfır derece civarın-d a k i hararetlercivarın-de ç a t l a m a ğ a meyletmesicivarın-dir v e b u halde d a h i bittabi kesafet bozulur. B u sebeple dök-me asfalt orta A v r u p a için taraçalara mahsus t a m manasile güvenilebilir. Bir örtü tabakası sayılamaz. Yüksek tazyikli d ö v m e asfalt levhalar d a h i her za-m a n iyi netice verza-miş değillerdir.
A ğ a ç l a ö r t m e k ( B i r n e v i a h ş a p ıskara) :
B u şekil bilhassa d ü z d a m l a r d a k i jimnastik yerleri için elverişlidir. Y a ğ m u r suları, üzerinde yü-rünen t a b a k a ü s t ü n d e a k m a y ı p ıskaranın faslı müş-terekleri arasından n ü f u z ederek teksif tabakası üs-tünden akıp gittikleri için ahşap ıskara t a m a m e n uf-kî vaziyette yapılabilir. (Cannstatt - Stuttgart şeh-rinde k â i n B r a v n , Bitumitektwerk fabrikasının: d ü z d a m meselesinin inşaat b a k ı m ı n d a n halli - ( D i e konstruktive L ö s u n g de, Flachdaches ismindeki ese-rine müracaat e d i n i z ) .
( D i c h t u n g Bichnsche) d e n i l e n teksif usulü ile
iştirakti b u l u n a n G a r t e n m a n n sistemi :
(İki kat ( 5 0 0 ) lük çıplak b i t ü m e n kartonu ve b i r k a t teksif yolluğu ile f a b r i k a d a silindirlenmiş, erime kabiliyeti yüksek b i t ü m e n örtüsü ve 4 tabaka b i t ü m e n sürümü, y a n i 4 kat b i t ü m e n sıva) üzerin-de yürünülecek t a b a k a iki kat h a l i n d e i m â l edilir. A l t t a k i kat ( 3 , 5 ) ü ç b u ç u k santim kalınlıkta o l m a k üzere su geçirmez m a d d e l e r ilâvesile y a p ı l m ı ş za-yif beton ( Y a n i : M a g e r b e t o n ) ile yapılır.
İçine, kolları ( U ) şeklinde b ü k ü l m ü ş ve yine ( U ) şeklinde kıvrık irtibat parçalarile teçhiz edil-miş haç şeklinde demirler k o n m a k suretile ( 1 , 5 ) santim genişlikte faslı müşterekler i m a l edilir ve böylelikle üzerinde yürünecek t a b a k a takriben ( 1 ) metrekare b ü y ü k l ü ğ ü n d e hanelere inkısam eder. İçine hane b ü y ü k l ü ğ ü n d e bir tel hasır yataklanmış olan b e t o n , vazedilip d o n a r d o n m a z içindeki de-mirler çıkarılır ve genişleme faslı müşterekleri, bi-tümenle b a ğ l a n m ı ş b i r m a d d e ile ıspatol ameliyesi-ne t â b i tutulur. (Şekil 4 ) . İşte b u alt kat üzeriameliyesi-ne su geçirmez ve sert üst b e t o n katı, d a h a taze iken, v a z o l u n u r ve hususî b i r faslı müşterek kesmebıçağı ile aynen alt kattaki b i t ü m e n faslı müşterekleri üs-t ü n d e n kesilir (Sekil 6 ) . Bu üsüs-t kaüs-t basiüs-t bir be-ton levha h a l i n d e yapılabileceği gibi renkli, d ü z ve y a habbeli, ö ğ ü d ü l m ü ş sun'î taşlar ilâvesile tama-m e n renkli olarak d a h i i tama-m â l olunabilir ve satık ka-b a ka-bırakılmış veya p e r d a h l a n m ı ş ka-bulunaka-bilir. Hane-lerin b ü y ü k l ü ğ ü n ü m i m a r örtülecek sathın büyüklü-ğ ü n e veya b i n a mikyasının derecesine göre tayin eder. Fiyatı, iyi bir levha örtüden d a h a fazla değildir.
İnşa r u t u b e t i :
Y a ş taraça konstrüksiyonlarında (takriben be-her metrekareye 20-30 k i l o ) olup be-her ameliyeden sonra bir m ü d d e t k u r u m a y ı beklemeyi icap ettirir.
K u r u konstrüksiyonlar :
o l m a k üzere d o k t o r R u f f akıntı meylini akıntı tec-rit levhaları k u l l a n m a k suretile i m â l etmeyi tavsiye ediyor. ( I I ) n u m a r a l ı şekilde bu gibi tecrit levha-ları döşenmiş olan bir ( H o u r d i s ) tavanı görünmektedir. B u r a d a kullanılması icap eden içi b o ş m a d d e -ler ( d o u b l e - H o u r d i s ) o l u p istinat mesafesi b ü y ü k olunca d a h a yüksek bir putrel profili a l m a k icap eder. A k ı n t ı levhalarından yalnız bir şekil ile muh-telif kalınlıklarda iki basit alt levhaya l ü z u m var-dır. B u m e y a n d a takriben y ü z d e 2 - 3 dere-cesinde bir n o r m a l meyil esas tutulmalıdır. K u r u bir tavan ile yaş inşa a k s a m ı n d a n ayrıca y a p ı l m ı ş b i r konstrüksiyon ve kezalik b u n u n aksi manasızdır.
S u y u n uzaklaştırdması :
Çatıların d i k çatıdan b a ş l a m a k üzere kürsü üstü şeklinde yalnız bir tarafa meyilli, semer gibi iki tarafa meyilli, d ö r t tarafa meyilli veya bunlara ben-zer m ü t e a d d i t şekilleri vardır. T a r a ç a n m içeriye doğru sudan kurtarılması işinde bu çatı tarzlarının m u k a a r şekilleri hasıl olur. Suların uzaklaştırılması hususundaki b u tarz bilhassa ç o k karlı mıntakalar-d a muvafıktır. Suların mıntakalar-dışarıya mıntakalar-d o ğ r u uzaklaştırıl-masında suların d o n m a ve buzların ç ö z ü l m e hâdi-seleri y ü z ü n d e n çatı oluklarına ve iniş b o r u l a r ı n d a suyun m u n t a z a m surette uzaklaşması sekteye uğrar. Suları içeriye doğru uzaklaştırılan bir b i n a d a iniş borusu d a i m a d o n m ı y a c a k b i r hararet derecesinde bulunur. Suların dışarıya d o ğ r u uzaklaştırıldığı hal-lerde (Şekil 7 ) d e k i gibi asılmış bir saç oluk kul-lanıp iniş borusunu g ö r ü l ü r bir surette v a z e t m e k m i yoksa oluğu geri alıp iniş borusunu bir d u v a r dik-mesi içine m i (Şekil 8 ) yerleştirmek m u v a f ı k ola-cağını d ü ş ü n m e k icap eder.
Y a k a şeklinde dışarı d o ğ r u bir b e t o n oluk, bilhassa profili zayif olunca, hararet değişmeleri h a l i n d e pek m u k a v e m e t etmez. B e t o n silmeleri içine g ö m ü l ü p teksif edilen m a d e n î oluklar da-h a iyi netice vermiştir; ç ü n k ü m a d e n ile be-ton arasındaki irtibat teksif tabakası ile b e t o n ara-sındaki irtibat k a d a r sıkı değildir. Teferruatı şekil-lere istinaden a ş a ğ ı d a izah edilmiştir.
İnşaî teferruat :
H a t a l a r bilhassa, taraçaların k o r k u l u k dikmeleri tarafından delinip geçilmesinde kezalik k â r g i r k o r .
k u l u p duvarları, kapılar, su oldukları ve tepe ışığı aksamı ile olan iltisaklarında hasıl olur. B u r a l a r d a d a h i arzu edilen sağlamlığı ve emniyeti elde e d e . b i l m e k için itinalı ve inşaat b a k ı m ı n d a n ku-sursuz bir tetkikata l ü z u m vardır. P a r m a k l ı k l a r d a n y a p ı l a n k o r k u l u k l a r d a d ü ş ü n m e k icap eder ki her bir p a r m a k l ı k ç u b u ğ u , n o r m a l surette, koruyucu ta-v a n zarının y a h u t t a ta-v a n tabakasının delinmesi demektir. (Şekil 1 2 ) .
Delinen yerler ise, eğer iltisak kusursuz ya-p ı l m a m ı ş ise, d a i m î surette rütubet n ü f u z ettiren bir m e n b a demektir. B u n d a n d o l a y ı d ı r ki, p a r m a k l ı k çubuklarını b i n a n ı n haricî d u v a r ı n a k o y m a ğ ı tercih etmelidir, ç ü n k ü b u t a k d i r d e ö r t ü l m ü ş ve teksif edilmiş b u l u n a n yerler delinmiş olmaz.
Taraça konstrüksiyonlarmdıa, saç iltisakların-d a n i m k â n o l iltisakların-d u k ç a iltisakların-d a i m a k a ç ı n m a l ı v e teksif taba-kasının malzemesi veya o cinsten m a l z e m e ile çalış-malıdır. Ö n ü n d e oluk b u l u n a n y u k a r ı d u v a r l a r d a veya k o r k u l u k d u v a r l a r ı n d a b u n u ( G a r t e n m a n n ) tabakası ile icra etmek bilhassa faideli v e kolaydır. (Şekil 1 0 ) . Sıçrıyan suların n ü f u z u n a m â n i ol-m a k için teksif tabakası ile üzerinde yürünen örtü tabakası a m u d î d u v a r kısımlarında en az ( 3 0 ) santim yukarıya k a d a r uzatılmalıdır. D u v a r ı n için-d e u f k î bir tevkif tabakası y a p ı l m a k suretile kuv-vetli sağnak h a l i n d e k i y a ğ m u r l a r d a n ü f u z eden ru-tubetin d u v a r ı n içinden aşağı inip t a v a n ı n içine gir-mesine m â n i o l u n m u ş olur. K a p ı l a r d a çıkış basa-m a k l a r ı iltisakları d a b u t a z d a yapılır (Şekil 14 ve 1 3 ) .
Suların içeriye d o ğ r u uzaklaştırılması hallerin-de iniş b o r u l a r ı n a olan iltisaklar en fazla tehlikeye maruz b u l u n a n yerlerdir. Ç ü n k ü b u a r d a b ü t ü n sular birleşir. (Şekil 5 ve 16) d a gösterilmiş o l a n su uzaklaştırma ç a n a ğ ı iyi bir iltisak teminine ya-rar. Şekil 5 de b ö y l e bir ç a n a k yerine vazedilmiş rünüşleri, perspektifleri temin edecek çareleri b u l m a k tadır.)
Teksif, k e n a r ı n d a n geçirilir ve üzerine vidala-n a vidala-n bir h a l k a ile tesbit oluvidala-nur. K ü ç ü k h a l k a üs-tündeki ince t a b a k a ile bağlı olarak vazedilir ve bu t a b a k a y a n ü f u z eden sular ç a n a ğ a d a girebi-lirler.
