Ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin okul yönetici ve üyelerinin görüşlerinin değerlendirilmesi

T.C.

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI

EĞİTİM YÖNETİMİ, TEFTİŞİ, PLANLAMASI VE EKONOMİSİ

BİLİM DALI

UZAKTAN EĞİTİM

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

ORTAÖĞRETİMDEKİ OKUL AİLE

BİRLİKLERİNİN İŞLEYİŞİ VE

SORUNLARINA İLİŞKİN OKUL YÖNETİCİ

VE ÜYELERİNİN GÖRÜŞLERİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

BEDRİYE YEŞİL

PROJE DANIŞMANI

DOÇ. DR. TUNCER BÜLBÜL

EDİRNE, 2017

Projenin Adı: Ortaöğretimdeki Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin

Okul Yönetici ve Üyelerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Hazırlayan: Bedriye YEŞİL

ÖZET

Eğitim ve öğretim sürecinde sağlıklı bireyler yetişmesi için ailelerin katılımı da gereklidir. Öğrencilerin başarısında tek başına okullar eğitim öğretim sürecinde etkin değildir. Aileler bu başarının sağlanmasında büyük bir öneme sahiptir. Öğrencinin eğitim ve öğretim yönünden başarılı olması için okul ve ailenin işbirliği içerisinde olması gerekir. Bu sebepler okullarda okul aile birliklerinin kurulmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin işleyişi ve

sorunlarına ilişkin yönetici ve üyelerin görüşleri bilimsel olarak ele alınıp incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma deseni görüşme formu hazırlanarak, görüşmeler yapılmıştır. Bu çerçevede İstanbul İlinin, Büyükçekmece İlçesine bağlı üç lisedeki okul aile birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin okul yöneticilerinin ve okul aile birliği üyelerinin görüşlerine yönelik görüşme yapılmış olup çıkan sorunlara yönelik önerilerde bulunulmuştur. Araştırma sonucunda; öğrencilerin eğitim – öğretimde daha başarılı olması, okul ve ailenin iyi bir iletişim ve işbirliği içerisinde olması için sosyal devlet anlayışı gereği Milli Eğitim Bakanlığının eğitime daha fazla bütçe ayırması gerektiği görülmektedir.

Name of Project: Evaluation of the Opinios of the School Administrators and

Membersregarding the Functioning and Problems of the Family unions in Secondary Education

Prepared by: Bedriye YEŞİL

ABSTRACT

During the education process the contribution of the families are needed in order to raise healty individuals. In the success of the students school cannot solely be effective. Families have great importance in gaining the desired success. The success of the student depends on the collaboration of the families and the school. This is the reason why the parent – teacher associations are founded at schools. In this study the process and the problems are scientifically analysed by considering the views of the members and managers of these associations at schools. Qualititative research desing interview form was prepared and interviewed. In this context three highschools parent – teacher associations in Büyükçekmece region of İstanbul city are analysed by considering the views of the members via interviews focusing on the process and problems of these associations, problems are aimed to be spotified and hyptheses of solutions are tried to be conveyed and suggestions are put forward. As a result of the research; It is seen that the Ministry of National Education should allocate more budget to the understanding of the social state in order that the students are more successful in education and the school and the familya re in good communication and cooperation.

Keywords: School, Family, Parent – Teacher Associations, Secindary Education, Parents, Student

TEŞEKKÜR

Tezsiz yüksek lisans öğrenimim ve proje çalışmalarım boyunca her konuda bana gösterdiği ilgi, sabır ve desteği için çok değerli hocam Doç. Dr. Tuncer Bülbül’ e, Doç. Dr. Yılmaz Çakıcı’ ya ve Yrd. Doç. Dr. Birol Yiğit’e en içten duygularımla teşekkürlerimi sunarım.

Eğitim öğrenim hayatım boyunca bana başta güvenen, manevi ve maddi desteğini esirgemeyen; anneme, babama ve ağabeyime çok teşekkür ederim. Sevgili Kızım Ada İdil’ in yüksek lisans programın başından beri bana göstermiş olduğu destek ve sevgisi unutulmazdı. Aslında bütün dersleri kızımla beraber dinledik ve yorulduğum günlerde gösterdiği sevgi her zaman aklımda ve kalbimdedir. Teşekkürler Ada İdilim… Okul müdürüme, iş arkadaşlarıma, öğrencilerime ve proje çalışmamın uygulanması kısmında yer alan okul yöneticilerine, okul aile birlikleri başkan ve üyelerine teşekkürlerimi sunarım.

İÇİNDEKİLER

1.2. Amaç ve Alt Amaçlar ... 5

1.3. Önem ... 5 1.4. Sayıltılar ... 7 1.5. Sınırlılıklar ... 7 1.6. Tanımlar ... 7 1.7. İlgili Araştırmalar ... 8 II. BÖLÜM İLGİLİ ALANYAZIN 2.1. Okul Aile Birliklerinin Tarihsel Süreci ………... 11

Sayfa No

2.2. Okul Aile Birliklerinin Dünyadaki Uygulamaları ……….. 13

2.3. Okul Yöneticisinin Görevleri ……… 16

2.4. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunları ……….……… 17

2.5. Okul Aile Birliği Yönetmeliği ……….. 19

2.6. Okul Aile Birliği Yönetim Kurulu ………. 21

III. BÖLÜM YÖNTEM 3.1. Araştırma Modeli ………... 23 3.2. Çalışma Grubu ………... 23 3.3. Verilerin Toplanması……… 27 3.4. Verilerin Analizi………... 28 3.5. Geçerlilik ve Güvenirliği………... 28 IV. BÖLÜM BULGULAR VE YORUM 4.1. Okul Aile Birliklerinin İşleyiş ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinden Okul Müdürlerinin Görüş ve Önerileri ……… 29

4.2. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinden Müdür Yardımcılarının Görüş ve Önerileri……… 34

4.3. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Aile Birliği Başkanlarının Görüş ve Önerileri ……… 39

4.4. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Aile Birliği

Üyelerinin Görüş ve Önerileri ………. 44 4.5. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinin,

OAB Başkanlarının ve Üyelerinin Ortak Görüş ve Önerileri ………. 48 4.6. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinin, OAB Başkanlarının ve Üyelerinin Farklı Görüş ve Önerileri……….. 50

V. BÖLÜM SONUÇ VE ÖNERİLER 5.1. Sonuç ………. 51 5.2. Öneriler ………... 53 KAYNAKÇA ………. 56 EK ………. 59

TABLO LİSTESİ

Sayfa No

Tablo. 1 : Okul Müdürlerine Ait Bilgiler ... 24

Tablo. 2 : Okul Müdür Yardılarına Ait Bilgiler ……….……. 25

Tablo. 3 : Okul Aile Birliği Başkanlarına Ait Bilgiler ………..….. 25

Tablo. 4 : Okul Aile Birliği Üyelerine Ait Bilgiler ……….…… 26

KISALTMA LİSTESİ

MEB : Milli Eğitim Bakanlığı OAB : Okul Aile Birlikleri M1 - M3 : Müdür

MY1 – MY3 : Müdür Yardımcısı

B1 – B3 : Okul Aile Birliği Başkanı Ü1 – Ü3 : Okul Aile Birliği Üyesi

I.

BÖLÜM

GİRİŞ

Bu bölümde; araştırmanın amacı, önemi, sayıltıları, sınırlılıkları, tanımları ve ilgili araştırmalar yer almaktadır.

1.1. Problem Durumu

Eğitimin çeşitli tanımları vardır. Semih Ertürk’e göre eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir (Balyer, 2016, 1). Eğitim, kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı ve istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir (Tekin, 1991, 1). Bir başka tanımda ise eğitim, fiziksel uyarımlar sonucu oluşan biyokimyasal değişiklikler oluşturma sürecidir (Sönmez, 1985, 2). Durkheim ise eğitimi, yetişkin kuşakların yetişen kuşakları etkileme süreci olarak değerlendirir (Balyer, 2016, 1). Eğitim yoluyla kültürel değerler bir kuşaktan diğerlerine aktarılır. İnsanlar hatta toplumlar arasında sosyalleşme gerçekleşir ve bilgi paylaşımı gerçekleşir. Eğitimin bireysel ve toplumsal işlevleri vardır. Bu işlevler eğitimin genel ve özel amaçları çerçevesinde 1739 Saylı Milli Eğitim Temel Kanunu’nda belirtilmiştir. Eğitimin bireysel işlevlerinin başında bireyin kendini gerçekleştirmesini sağlamak gelir. Eğitimin toplumsal işlevlerinin başında ise bireyin sosyalleşmesini sağlamak gelir.

Örgün eğitim kurumu olarak okul sosyal bir örgüttür. Günümüzde okulu çevresinden soyutlayamayız. Okulun iç ve dış paydaşları vardır. Okulun ve öğrencilerin başarısı iç ve dış paydaşların birlikte etkileşimiyle gerçekleşmektedir. Okulun iç paydaşları, öğretmen, öğrenci, yönetici ve çalışan personellerdir. Okulun

dış paydaşlarından biri Milli Eğitim Bakanlığıdır. Okulun ihtiyaçlarının karşılanmasının birinci sorumlusu devlettir. Devletin bu sorumluluğunu Milli Eğitim Bakanlığı kurul ve organları eliyle yerine getirir. Bakanlık tüm eğitim öğretim kurumlarının açılışı, işleyişi ve kapanışı ile ilgili tüm işlemleri yerine getirir. Toplumun ve bireylerin eğitim öğretim ihtiyaçlarını karşılayan Bakanlık, okulların tüm ihtiyaçlarını karşılayamayabilir. Devlet kaynaklarından eğitime ayrılan pay çağ nüfusunun eğitim gereksinimlerini karşılamak imkanlı görünmemektedir. Eğitimde fırsat ve imkan eşitliği sağlayabilmek için ailelerin okulları ekonomik, toplumsal ve kültürel açıdan desteklemeleri gerekmektedir (Porsuk, 2010, 15).

Okulların ihtiyaçlarını karşılamak için dış paydaşlardan biri olan ailelerin yardımına ihtiyaç vardır. Yani öğrenci velilerinin maddi manevi desteğine ihtiyaç vardır. “Okulların etkili olabilmesinin en temel koşullarından biri de okulların, okul – aile birliğine sahip olması gerektiğidir. Okul – aile birliği sayesinde okulun paydaşları olan velilerle etkili bir iletişim sağlanmakta, ailenin de eğitim-öğretim sürecine katılmasına olanak sağlanmaktadır. Böylece değişimler karşısında okullar ayakta durabilmekte, toplumun istediği nitelikte bireyeler yetiştirilmekte, öğrencilerin akademik başarısı da oldukça yüksek olabilmektedir ” ( Çalışkan ve Ayık, 2015, 71).

Okul ile aile arasındaki işbirliğini sağlamak ve öğrencinin ihtiyaçlarını karşılamak için okul aile birlikleri kurulmuştur. Milli Eğitim Bakanlığı 09.02.2012 yılında yayınladığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinde "okul ile aile arasında bütünleşmeyi gerçekleştirmek, veli ile okul arasında iletişimi ve iş birliğini sağlamak, eğitim ve öğretimi geliştirici faaliyetleri desteklemek, okulun ve maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin eğitim ve öğretimle ilgili zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere okullar bünyesinde tüzel kişiliği haiz olmayan birlikler kurulur" ifadesiyle tanımlanır.

Okul aile birliği yönetmeliği temel olarak sistem içinde örgütün nasıl kurulup nasıl işletileceğini belirlemektedir. Her demokratik kurum gibi bu yapı içerisinde

de ilk olarak gönüllülük esası mevcuttur. Üyeler gönüllüler arasından seçim yoluyla belirlenir.

Üyeler okulun ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet satın almak, bu hizmetlere ilişkin sosyal güvenlik primi, vergi ve benzeri ödemelerin yapılmasını sağlamak okul aile birliği ekibinin görevidir (MEB Mevzuat, 09.02.2012, sayı:28199).

Okul aile birliklerinin kuruluşu, işleyişi, amacı, kapsam ve dayanağı yönetmelik tarafından belirlenmiştir. Okul aile birlikleri görevlerini yerine getirirken yönetmeliği ne derecede uygulayabildikleri, yönetmelikte yer almayan konularda yönetmeliğin dışına ne derecede çıkabildiklerine ilişkin yönetici ve üyelerin görüşleri en doğru şekilde ele alınıp incelenmeye çalışılacaktır. Ayrıca, okul yöneticileri ile okul aile birlikleri üyeleri arasındaki ilişkilerin uyumunun nasıl olduğu, hangi sorunların yaşandığı gibi konular problem olarak ele alınacaktır. Yöneticilerle, üyeler arasındaki iletişim durumunun tespit edilmesi araştırma açısından önemlidir.

Okulun finansına devletin ve velilerin katkısı okul aile birliklerinin önemli sorunlarındandır. “Yönetmeliğin içeriğinin finans ağırlıklı olduğu, diğer boyutların fazla geliştirilmediği yine yönetmeliğe yönelik eleştirilerdendir. Ancak mevcut uygulama ve isleyişin nasıl olduğu, hangi sonuçlara yol açtığı sorunların ve yararların neler olduğunun alanda yapılan araştırma ve ilgili yöneticilerin, Okul Aile Birliği üyelerinin görüşleriyle saptanması konunun anlaşılmasına katkı sağlayacaktır” (Nural, Kaya ve Kaya, 2013, 61).

Okul Aile Birliklerinin gelir kaynakları gönüllülük temelindeki bağışlara dayanır. Bağışların okulun hangi ihtiyaçlarını karşıladığı, önceliğin neye verildiği değerlendirilecektir. Bu konuyla ilgili derinlemesine bilgi edinmek için nitel bir araştırmayla okul yöneticileri ile okul aile birlikleri üyelerinin görüşleri alma yoluna gidilmiştir.

1.2. Amaç

Araştırmanın amacı kamuya bağlı ortaöğretim kurumlarındaki okul aile birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin okul idarecilerinin, okul aile birliği başkanları ve üyelerinin görüşlerini alıp değerlendirmektir. Böylece Okul Aile Birliklerinin işlevlerini ne kadar gerçekleştirebildiklerini göstermektir. Ortaöğretimdeki Okulların Okul-Aile Birliği çalışmalarında karşılaştıkları işleyişi, sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmektir. Böylece okul, aile ve öğrenci arasındaki iletişim ve ilişkinin daha iyi kurulmasını ve sorunların en aza indirilmesini sağlamaktır. Amaçlara ulaşabilmek için aşağıdaki şu sorulara yanıt aranmıştır.

Alt Amaçlar

1. Okul yöneticilerinden Müdürlerin okul aile birliklerinin işleyiş ve sorunlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

2. Okul yöneticilerinden Müdür Yardımcısının okul aile birliklerinin işleyiş ve sorunlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

3. Okul Aile Birliği Başkanlarının okul aile birliklerinin işleyiş ve sorunlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

4. Okul Aile Birliği Üyelerinin okul aile birliklerinin işleyiş ve sorunlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

1.3. Önem

Ortaöğretimde hizmet veren okulların ve öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak ve başarılarını artırmak için kurulmuş olan okul aile birliklerinin eğitim hizmetine vermiş oldukları yararını ortaya koymaktır. Bu konudaki çalışmaların okulların çevreleriyle bir bütün oluşturmalarına, iyi bir iletişim kurmalarına katkı sağlayacağından dolayı önemli bir işleve sahip olacaktır. Bu alandaki nitel bilimsel çalışmalara katkı sağlaması açısından da bu çalışma okul ve ailelerin iletişimi, işbirliği açısından önemli bir yere sahiptir.

Bu çalışma sayesinde okul aile birliği çalışmalarındaki eksiklikleri giderebilecek yönler ve uygulama aksaklıkları belirlenmeye çalışılacaktır. Araştırmanın okul - aile birliği yönetmeliğinin geliştirilmesi konusunda ilgililere görüş sağlayabileceği düşünülmektedir.

Mevcut Milli Eğitim yönetmeliği içerisinde okulların çevre ile ilişkisini, öğretmen-veli ilişkisini, veliler arası ilişkileri, bağış toplama, ihtiyaç belirleme, alım satım süreçlerini okul aile birliği yürütmektedir. Okul aile birliği davranış ve çalışmaları Okul aile birliği yönetmeliği ile belirlenmiş olup yönetmelik üzerinde 2012 yılında değişiklik yapılmıştır. Şehirlerin ve köylerin sosyal, ekonomik, kültürel yapıları birbirlerinden farklıdır. Bu farklılıklar okul aile birliklerinin çalışmaları açısından da farklı sonuçlar yaratmaktadır.

Dolayısıyla farklı durumlar için farklı çözüm önerilerinin üretilmesini gerekmektedir. Bu araştırma ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin yaşadıkları

problemleri ve görevlerini gerçekleştirme düzeylerini belirlemektir. Elde edilecek veriler doğrultusunda ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin çalışmalarında karşılaşılan güçlükleri giderebilmeyi ve verimliliği arttırmaya yönelik çözüm önerilerinde bulunulacaktır.

1.4. Sayıltılar

Araştırmaya katılan okul yöneticilerin ve okul aile birliği üyelerinin sorulara samimi cevaplar verdiği varsayılmıştır. Ortaöğretimdeki Okul Aile Birliklerinin işleyiş ve sorunlarını ortaya konulacağı varsayılmıştır. Sorunların çözümüne ilişkin önerilerin ortaya konulacağı varsayılmıştır. Ayrıca bu önerilerin bu konuda yapılan araştırmalara ve Milli Eğitim Bakanlığının okul aile birliği çalışmalarına katkı sağlayacağı varsayılmıştır.

1.5. Sınırlılıklar

Bu araştırma 2016-2017 Eğitim - Öğretim Yılı İstanbul İli Büyükçekmece İlçesindeki üç lisedeki Okul Müdürlerinin, Müdür Yardımcılarının, Okul Aile Birlikleri Başkanlarının ve Üyelerinin Okul Aile Birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin görüş ve önerilerini değerlendirilmesini kapsamaktadır. Bu konudaki ilgili alanyazından ve yönetmeliklerden de yararlanılmıştır.

1.6. Tanımlar

Okul Aile Birlikleri: Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda okul ile aile arasında bütünleştirmeyi gerçekleştirmek, veli ve öğretmenler arasında işbirliği sağlamak amacı ile kurulmuş bir birliktir.

Okul Yöneticisi: Bir zaman dilimi içinde birtakım amaçlara ulaşmak için insan,

para, ham madde, malzeme ve makine gibi üretim araçlarını bir araya getiren, onlar arasında uygun bir bileşim ve uyumlaşma sağlayan kişidir ( Aydoğan, 2011 ).

Veli: Öğrencinin annesi, babası veya yasal olarak sorumluluğunu üstlenen kişiyi ifade eder (MEB Mevzuat, 09.02.2012, sayı:28199).

Üye: Örgün eğitim kurumlarında okulun yönetici ve öğretmenleri ile öğrenci

velilerini; yaygın eğitim kurumlarında ise okulun yöneticisi ve öğretmenleri, usta öğreticileri, velileri, onsekiz yaşını doldurmuş kursiyer, çırak, kalfa, ustaları, eğitsel kulüp üyelerini ve gönüllü kişilerini ifade eder (MEB Mevzuat 2012, sayı:28199).

Lise:

1.7 İlgili Araştırmalar

Yapılan araştırmalardan Genç (2005), ilköğretim I. kademedeki okul-aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşlerini belirlemektir. Araştırmada, Erzurum il merkezindeki 10 ilköğretim okulunda görev yapan 200 öğretmen ve öğrenim

gören 200 öğrenci velisi örneklem grubuna alınmıştır. Veri toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan anketler (öğretmen ve veli anketi) kullanılmıştır. Anketler “öğretmen-veli görüşmeleri”, “veli toplantıları” ve “okul-aile birliği” biçiminde üç boyutta öğretmenler ve veliler için ayrı ayrı hazırlanmış; okul-aile işbirliğiyle ilgili öğretmen ve velilerin görüşleri alınmıştır. Anketin kapsam geçerliliği ile ilgili alan uzmanlarıyla görüşülüp ifadeler üzerinde tartışılmış, ayrıca anketler 20 öğretmene, 20 de veliye uygulanıp dil, anlam ve içerik açısından gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Güvenirliği belirlemek için de, Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısına bakılmıştır. Buna göre, Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı öğretmen anketi için 0.84, veli anketi için 0.73 olarak bulunmuştur. Sonuçta, öğretmen ve veli görüşlerine göre, “öğretmen-veli görüşmeleri” nin sağlıklı bir şekilde yürütüldüğü, yılda en az iki defa “veli toplantısı” yapıldığı görülmüştür. Velilerin buna katılımlarının yüksek olduğu, “okul aile birliği” ile ilgili olarak da yılda en az bir defa “okul-aile birliği” toplantısının yapıldığı ve velilerin katılımlarının yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

Velilerle ilgili yapılan diğer bir araştırmada Yıldırım ve Dönmez, (2008) okul-aile işbirliğine ilişkin öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman incelemesi teknikleri kullanılarak veri çeşitlemesi yoluna gidilmiştir. Her sınıf düzeyi için birer sınıf rehber öğretmeni, okul rehber öğretmeni ve her sınıf düzeyi için birer veli olmak üzere toplam 17 kişiyle yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Doküman incelemesi kapsamında okul-aile işbirliğine ilişkin mevzuat ve okul-aile işbirliğine ilişkin toplantı tutanakları incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre okul-aile işbirliği öğrenci başarısında önemli rol oynamaktadır. Velilerle iletişim kurmada yüz yüze görüşmenin daha etkili olduğu ancak en iyi yöntem ve tekniğin duruma göre değişebileceği vurgulanmıştır.

Kıncal (1991:128-130) tarafından yapılan “Okul-Aile Birliğinin Fonksiyonlarını Gerçekleştirme Düzeyi” ile ilgili araştırmada, öğretmenler ile veliler arasındaki iletişim çok sınırlı bir çerçevede gerçekleşmektedir. Okulla işbirliği yapma konusunda velilerin yeterli çaba sarf etmediği, bunun da okul-aile iş birliğinin gerçekleşmesini engelleyen önemli bir faktör olduğu belirtilmektedir. Diğer taraftan, hem velilerin hem de öğretmenlerin okul-aile birliğinin okul ile aile birliğinin gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahip olduğu görüşü ortaya çekmiştir. Diğer bir sonuca göre, velilerin okul-aile birliğinden beklentilerinin çocukların başarı düzeyini yükseltmek olduğu görülmüştür. Aynı araştırmanın bir başka sonucuna göre de, velilerin %73,3’ünün öğretmenlerle yaptıkları görüşmelerin konusunu çocukların derslerdeki başarı durumları oluşturmaktadır.

Akbaba ve Samancı (2003:1435-1440) tarafından yapılan “İlköğretimde Veli-Öğretmen Görüşmelerinin Değerlendirilmesi” ile ilgili çalışmada, veli-öğretmen görüşmelerinde öğrencilerin en fazla başarı ve başarısızlık durumları (%64), ikinci olarak da sınıf içi problemlerin (%46) ön plâna çıktığı bulunmuştur.

Diğer bir araştırmada ise Yiğit, Bayrakdar, (2006) incelemeye alınan konularla ilgili örnek olaylar verilerek, kuram ve uygulama dengesi sağlanmaya çalışılmış, çevre konusunda okulun daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olabilecek formlar geliştirilmiştir. Kitabın eğitim sistemimizde, özellikle de okul ile çevre arasındaki iletişimin sağlanması ve yaşanan sorunların bir bölümünün giderilmesi konusunda alana katkı sağlayacağı inancındayız

Yapılan araştırmalar incelendiğinde ortak sorunların; Okulların Okul Aile Birliği çalışmalarına veli katılımı ile başarıya yakın oldukları, veli ilgisizliklerinin gözlemlendiği okullarda başarının olumsuz etkilendiği gözlemlenmektedir. Veli katılımının az olduğu okullarda bir de ödenek sıkıntısı eklenince eğitimi olumsuz etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak okul veli işbirliği öğrencinin başarısı için çok

önemlidir. Okul veli işbirliğin artırılması, velilerin bilinçlendirilmesi ile başarının yükseltileceği ve ödenek sıkıntısının büyük sorun olmaktan çıkacağı düşünülmektedir.

II.

BÖLÜM

İLGİLİ ALANYAZIN

2.1. Okul Aile Birliklerinin Tarihsel Gelişimi

Eğitim birbirini tamamlayan öğrenim basamaklarını toplumsal ve bireysel etkiyi ayrıca çevre gibi birçok öğeyi içerir. Ortaöğretim okulları ergenlik döneminde ki gençlerin yaş grubunu içerdiği için eğitim – öğretim hayatının en önemli kısmından birisidir. Onun içinde eğitim kurumunu ve onu yan yapılarını yönetmek daha büyük önem kazanmaktadır. Okul Aile Birlikleri de en önemli yan yapı olmaktadır. Bunun içinde Okul Aile Birliğini işlevsel bir şekilde yönetmek ve yararlarını geliştirmek büyük önem taşımaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinde de Okul Aile Birliği gelirleri ayrı bir kalem olarak gösterilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığının ortaöğretim okullarına finansman aktarmadığı düşünüldüğünde okul aile birliklerinin eğitime ayrılan diğer kaynaklara oranla okul bütçesine daha fazla katkıda bulunması beklenmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı okul aile birliklerinin okulun gelirlerini artırması konusunda daha etkin olarak çalışmasını beklenmektedirler. Daha etkin ve yararlı bir eğitim – öğretim süreci için okulların finansman kaynaklarının yeterli düzeyde olması gerekir.

Okul Aile Birlikleri, okul ile aile arasında iletişimin kurulmasına, işbirliğinin geliştirilmesine katkı sunan birimlerdir. Okul Aile Birliklerinin kuruluşu 1940’ lı yıllara kadar uzanmaktadır.

Okul Aile Birliğine bütün veliler ve okulun yönetici ve öğretmenleri üye kaydedilir. Okul aile iş birliğinin amacı aile ve okul arasındaki ilişkileri

güçlendirmek, iş birliğini sağlamak, öğrencilerin daha başarılı olmaları için ortaklaşa önlemler almaktır. Okul aile birliğinin organları; genel kurul, yönetim kurulu ve denetleme kuruludur. Bu organlar yönetmelik hükümlerine göre çalışır (Tebliğler Dergisi, 20.06.1983, Sayı:2141).

Okul Aile Birliklerine duyulan önem ve ihtiyaç eğitim sistemimizde her zaman gündeme gelmektedir. Tebliğler Dergisiyle de resmen ortaya konmuştur. Mevcut yönetmelikte Okul Aile Birliklerinin kuruluşu aşağıda açıklanmıştır.

Kuruluş

Madde 5-

(1) Okul ile aile arasında bütünleşmeyi gerçekleştirmek, veli ile okul arasında iletişimi ve iş birliğini sağlamak, eğitim ve öğretimi geliştirici faaliyetleri desteklemek, okulun ve maddi imkanlardan yoksun öğrencilerin eğitim ve öğretimle ilgili zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere okullar bünyesinde tüzel kişiliği haiz olmayan birlikler kurulur.

(2) Birlik, kurulduğu okulun adını alır. (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199)

Şu an yürürlükte olan yönetmelikte belirtildiği gibi okul aile birliklerinin kuruluş amaçları; veli ile okul arasında iletişim kurmak, iş birliğini sağlamak, okulun ve imkanlardan yoksun öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamaktır. Aynı zamanda amaç, görev ve yetkileri de yönetmelikte açık bir şekilde belirtilmiştir. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz. Okul Aile Birlikleri toplumun ve okulun gelişimine bağlı olarak zorunlu olarak ortaya çıkan bir kuruldur.

2.2. Okul Aile Birliklerinin Dünyadaki Uygulamaları ve

Ülkemizle Karşılaştırılması

Genelde bireylerde davranış değiştirme süreci olarak tanımlanan eğitimin insanlık tarihi ile birlikte ortaya çıktığı ve günümüzde de uygarlık düzeyi ne olursa olsun her toplumda devam ederek geliştirildiği bilinmektedir. Toplumlar sosyal yaşamını sürdürebilmek amacıyla çeşitli kurumlar geliştirmişler, eğitimin kurumsallaşması sonucu da okullar ortaya çıkmıştır. Bu anlamda okul, bireyin eğitiminden sorumlu sosyal bir kurum olarak nitelendirilmektedir. Okul, görev sorumluluğunu, kendisini oluşturan ögelerin tam bir koordinasyonla çalıştığı bir düzende yerine getirebilmektedir. Bu nedenle okulun geliştirilmesi ve tüm ilgililerin eğitim sürecine katılması gerekir. Okulda gerçekleştirilen eğitim-öğretim etkinliklerinin plânlanmasında ve uygulanmasında en önemli sorumluluğu öğretmenler üstlenmektedir. Temelde esas olan, öğrencinin nitelikli yetiştirilmesi ve hayata hazırlanması ise, çocukların başarısı için çaba harcayan ailelerin sürecin dışında tutulması düşünülemez (Gökçe, 2000, 191).

Dünyada ki birçok ülkede okul ile aile arasında ilişkilerin daha iyi bir şekilde geliştirilmesi için bir takım kurumlar kurulmuştur. Velilerin okullardaki ilgisi ve etkisi ülkeden ülkeye değişiklikler göstermektedir. Eğitim alanında gelişmiş ülkelerde okul ile aile ilişkileri çok önem verilmektedir. “ABD’de müfredat programlarında bile görüş belirtir, hazırlanmasında görev alır, hatta velilerin istemediği programların okullarında uygulanması çok zordur ” ( Porsuk, 2015, 9).

ABD gibi ülkelerde ailelerin çocuklarını eğitmeleri için ailelerin eğitimini üstlenen çalışmalar yapılmaktadır. “…ailelerin çocukların davranışlarını yönetme ve etkili iletişim kurmalarını geliştirme konusunda etkileşimle, görsel işitsel eğitim materyali (CD-ROM) kullanılarak eğitilmesi (Gordon, 2000) şeklinde göze çarpmaktadır. Bunun yanında, ailelere sosyal destek sağlamak amaçlı kendi

kendine yardım grupları (Wolfe ve Hirsch, 2003) anne-babalar için psikolojik danışma ve tartışma grupları (Lang, 1998) ve anne babaların çeşitli iletişim

becerileri konusunda eğitilmeleri ve aileleri güçlendirmek amaçlı programlar ( Gordon, 2002) dikkat çekmektedir ” ( Kocabaş, 2005, 145 ).

Velilerin okula katılımlarına ilişkin Amerika’da yapılan bir araştırmada aile katılımının faydaları şöyle sıralanmıştır.

1. Aile katılımı öğrencinin ahlakını, tutumlarını geliştirir ve tüm konu alanlarındaki akademik başarısını artırır.

2. Katılım ile aileleri çocukların akademik başarısızlık ve okulu bırakma risklerini azaltmış olurlar.

3. Aile katılımı ayrıca çocukların davranışlarını ve sosyal uyumlarını da geliştirirler. Ailenin ve okulun çocuğun eğitim konusunda iş birliği yapmasının sayısız yararları vardır (Bayrakçı ve Dizbay, 2013, 101).

Zorunlu eğitim ise, bir yurttaşın belirtilen yaşa geldiğinde yasal olarak görmesi gereken eğitimi ifade etmektedir. Devletin her vatandaşa devamla yükümlü kıldığı bu eğitim kimi ülkelerde sadece ilköğretimi kapsarken kimisinde ortaöğretimi de içine almaktadır (Gültekin, 1998, 73 – 74). UNESCO (2007a) verilerine göre, Ülkelerin zorunlu eğitim süreleri 5-13 yıl arasında değişmekle beraber 198 ülkenin yarısından fazlası 9 ve üstü yıl zorunlu eğitim süresine sahiptir (Nural, 2013, 59) . Tüm bu sayılan değerler ışığında gelişmiş ülkelerin, zorunlu eğitim sürelerini uzatma ve daha çok sayıda çocuğa daha uzun süre temel eğitim olanağı sağlama eğiliminde olduğunu, buna karşın gelişmekte olan pek çok ülkenin, ilköğretimde çeşitli yetersizliklerle baş etme mücadelesi verdiğini söyleyebiliriz (Kavak, 1997, 29 – 30). Küresel düzeyde gerçekleşen konferanslarda eğitimin bir hak olduğu teyit edilerek ilköğretimin zorunlu ve parasız olduğu vurgulanmış olmasına rağmen, ülkemizde eğitime kaynak sağlamada zorlanılmaktadır.

Dünyada eğitime kaynak sağlamada, eğitim gelirlerinin kamu bütçesinden sağlanması yani vergilerle finansman anlayışı, eğitimde parasal kaynakların yararlanan öğrenci ve ailelerden sağlanması yaklaşımı ve bu iki zıt ucu temsil eden eğitimde doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanan her kesimin kaynak sağlayıcı olması yani karma finansman anlayışını olmak üzere üç yaklaşım bulunmaktadır. Bununla beraber söz konusu finansman yaklaşımlarının odak noktasında devlet bulunmaktadır. Zira devlet eğitim hizmetlerinin temel sunucusu konumundadır. (Tural, 2002, 192 – 193).

Ülkemizde Milli Eğitim Bütçesinin, ortaya çıkan ihtiyacı karşılayacak kadar artmadığı görülmektedir. Son yıllarda bütçeden eğitime ayrılan pay rakamsal olarak artmakla birlikte eğitimin milli gelir içindeki payı fazla değişiklik göstermemiştir. Eğitimin içinde bulunduğu sorunların çözümü için ayrılan kaynaklar yeterli düzeyde değildir. Eğitim-öğretimde başarıya ulaşmak isteyen okul yönetimi, uygulanacak olan programda öğretmen kadar anne-babaları da katılımcı hale getirebilmek için, anne-baba ve öğretmen ilişkisine önem vermelidir. Ana-babanın okul etkinliklerine katılımı ile çocuğun eğitime ilgisi ve başarısı arasında doğrudan yüksek bir ilişki olduğu saptanmıştır (Aktana Çelenk, 2003).Türkiye’ de ise okul-aile arasında planlı bir iletişim olduğu söylenemez. Bulgulara göre yönetici, öğretmen, okul ve aile arasındaki ilişkiler plansız ve rastlantısaldır (Aslan, 1984, 211-212).

Türkiye’ deki okullarda okul-aile işbirliğinin nitelikli bir biçimde kurulduğunun söylenilmesi oldukça güçtür. Doğan tarafından yapılan bir araştırmada okul yöneticilerinin okul-aile iletişimi konusunda ilgisiz ve isteksiz davrandıkları ve yeterli bilgiye sahip olmadıkları sonucu ortaya konulmuştur (Doğan, 1995, 11).

2.3 Okul Yöneticisinin Görevleri

Okul yöneticisinin görev, yetki ve sorumluluklarına başlamadan önce okul yöneticisini tanımını yapmak gerekmektedir. “Okul yöneticisi, bir zaman dilimi içinde birtakım amaçlara ulaşmak için insan, para, ham madde, malzeme ve makine gibi üretim araçlarını bir araya getiren, onlar arasında uygun bir bileşim ve uyumlaşma sağlayan kişidir” (Aydoğan, 2011). Okul yöneticisi, okuldaki bütün işleyişten ve Bakanlık, il, ilçe milli eğitim müdürlükleri adına birinci dereceden yetkili ve sorumludur. Okul Yöneticisi; öğrencileri, öğretmenleri ve çalışan diğer personelleri yönetmelikler çerçevesinde yönetmeye yetkilidir.

Aydoğan’a göre, okul yöneticisinin görev ve sorumlulukları şunlardır: “ Örgüt-içi ve örgüt dışı unsurlara duyarlı olmak,

Üstleri ve astları ile iyi bir iletişim ağı kurmak,

Örgütünü, kurumun amaçlarına, ihtiyaçlarına göre örgütlemek, Personel seçiminde mutlaka yer almak,

Yeni çalışmaları, araştırmaları inceleyerek, bunların kendi örgütüne yararlı olanlarından faydalanmak,

Konusu ile ilgili bilgileri çeşitli düzenlemeler ile çalışanlarına aktarmak,

Örgütün informal ve formal yapısını ayırmak ve her iki yapıyı da önemsemek ” (Öngören, 2014).

Bunların dışında da görevleri vardır. Örnek: Öğretmenleri denetlemek, rehberlik etmek, öğretmenlerin performans değerlendirmesini yapmak ve stajyer öğretmenlere puan vermek gibi birçok görev ve yetkiye sahiptir.

Okul Müdürü; öğretmen, öğrenci, çalışan personel, veli, il ve ilçe milli eğitim müdürlükleriyle, çevredeki sivil toplum kuruluşlarıyla iyi ilişkiler içinde olmalıdır. Okul Aile Birliği üyeleriyle ilişkilerini iyi bir iletişimle sürdürmelidir. Böylece okulun eğitim öğretimini daha üst seviyeye ve çevre ile olan iletişimde yine okulun manevi maddi açıdan güçlenmesini sağlayacaktır. Bu da öğrencilerin başarısını olumlu etkileyerek, toplumda daha sağlıklı ve bilinçli bireylerin olmasını sağlayacaktır.

2.4. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunları

Okul Aile Birlikleri Genel Kurulu toplandıktan sonra genel kurul tarafından okul aile birliği yönetim kurulu ve denetim kurulu seçilmektedir. Okul Aile Birliğinin yönetimini, yönetim kurulu başkan ve üyeleri yerine getirmektedir.

Yönetim Kurulunun denetimini ise denetleme kurulu yerine getirmektedir. Okul Aile Birlikleri; birlik gelirleri, bedel tespiti, kiralama, gelirlerin dağılımı, harcanması gibi işlevleri ve bunları tutulacak defter, dosya ve belgelerle kayıt altına almaktadırlar.

“MADDE 15- (1) Resmi okullarda Birliğin gelirleri; a) Ayni, nakdi, şartlı/şartsız bağış ve yardımlardan… MADDE 16-

( 1 ) Gelirler birlik adına bankalarda açılacak hesapta toplanır. Gelirin dağılımı 17. Maddede belirtilmiştir.

MADDE 18-

( 1 ) Birlik gelirlerinin; okulun bütçe disiplini çerçevesinde, eğitim ve öğretim giderleri ile maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarına

harcanması esastır. Tüm harcamalar, birlik yönetim kurulunun kararı ile yapılır. Okul için gerekli ihtiyaç ve harcamalar için okul yönetiminden yazılı talep alınır.

Mal ve hizmet alımları birlik yönetim kurulu üyeleri veya uzmanlık gerektiren işlerde okul aile birliği üyelerinden oluşan en az üç kişilik bir komisyon marifetiyle yapılır (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199).

MADDE 20-

( 1 ) Birlik; kantin ve benzeri yerleri öncelikle işletmecilere kiralama usulü ile işlettirir veya işletmecinin bulunmadığı durumlarda işletir. Kantin ve benzeri yerlerin kiraya verilmesinde, eğitim ve öğretimin aksatılmaması esastır (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199).

Okul yöneticilerle yapılan görüşmelerde tespit edildiği üzere, okul aile birliği kurumunu uygulamalarında sıklıkla yaşanan problemlerin başında kurul üyesi olmaya istekli olmayan veliler gelmektedir. Ortaöğretimde velilerin büyük bir çoğunluğunun toplantıya katılma konusunda ne yazık ki isteksiz olmaları bu sorunun en önemli nedenidir. Veliler toplantılara okul yönetiminin ciddi çabaları ve ikna etmeleri sonucu katılmaktadır.

Velilerin okul aile birliği kurumunun işleyişi, görevleri konusunda yeterli bilgiye sahip olmayışı ve yönetim kurulu üyelerinin yapılması gereken işlemlerin yöntemleri hakkında yetkin olmayışı büyük bir sorun yaratmaktadır. Örneğin SGK ile yapılacak bir yazışmada nasıl bir yol izlenmesi gerektiği veya yazılacak yazıların nasıl yazılabileceği gibi konularda bilgi sahibi olmamalarıdır. Çalışan, eğitimli velilerin ağırlıklı olduğu durumlarda ise velilerin okul aile birliği çalışmalarına yeterli zaman ayıramaması karşımıza büyük bir problem olarak çıkmaktadır (Akbaşlı, 2005).

Okul Aile Birlikleri görevlerini yerine getirirken bir takım sıkıntılarla karşılaşmaktadır. Bu sıkıntılar genel kurulun yeterli sayıda toplanamaması, velilerin yetersiz / yanlış bilgiye sahip olması, iletişim sorunu, velilerin isteksiz olması, hizmet ve mal alımlarında, kiralama işlemlerinde, yetki ve görev karışıklığı gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar bireysel, ekonomik, yönetsel sorunlardan kaynaklanabilir. Bu sorunları araştırmamızın bulgular kısmında ortaya çıkarmaya çalışacağız.

2.5 Okul Aile Birliği Yönetmeliği

Okul Aile Birliği Yönetmeliği, beş bölümden 32 maddeden oluşur.

Birinci Bölüm; amaç, kapsam, dayanak ve tanımlardan oluşmaktadır. Dört madde

içermektedir.

“MADDE 1-

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve eğitim kurumlarında okul- aile birliklerinin kuruluş, işleyiş, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199).

İkinci Bölüm; kuruluş, görev, yetki ve üyeliklerden oluşmaktadır. Üç madde

içermektedir.

“MADDE 5-

( 1 ) Okul ile aile arasında bütünleştirmeyi gerçekleştirmek, veli ile okul arasında iletişimi ve iş birliğini sağlamak, eğitim ve öğretimi geliştirici faaliyetleri

desteklemek, okulun ve maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin eğitim ve öğretimle ilgili zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere okullar bünyesinde tüzel kişiliği haiz olmayan birlikler kurulur (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199).

Üçüncü Bölüm; okul aile birliği organlarının oluşumu, görev, yetki ve

sorumluluklarından oluşmaktadır ve altı madde içermektedir. “MADDE 8-

(1) Birlik organları şunlardır: a) Genel kurul.

b) Yönetim kurulu.

c) Denetleme kurulu (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199)

Dördüncü Bölüm; okul aile birlik gelirleri, muhammen bedel tespiti, kiralama,

gelirlerin dağılımı, harcanması, tutulacak defter, dosya ve belgelerden oluşmaktadır. Dokuz madde içermektedir.

“ MADDE 15-

(1) Resmi okullarda Birliğin gelirleri;

a) Ayni, nakdî, şartlı/şartsız bağış ve yardımlardan,

b) Okulların bünyesindeki kantin ve benzeri yerlerin işlettirilmesi, gerektiğinde işletilmesinden elde edilen gelirlerinden,

c) Kamu kurum ve kuruluşları, özel hukuk tüzel kişilikleri ve gerçek kişilerin, örgün ve yaygın eğitim kurumları bünyesinde eğitim ve öğretimin yapıldığı saatler dışında gerçekleştirdikleri sosyal, kültürel, sportif, kurs, proje, sınav,

toplantı, kampanya ve benzeri gelir getirici etkinliklerinden sağlanan gelirlerden,

d) Diğer gelirlerden oluşur.

(2) Birlikler, velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlayamaz, okul kayıt döneminde bağış ve yardım toplayamaz. Ayrıca bakanlık tarafından yürütülen proje ve yapılan protokoller kapsamında okul ve kurumlarda yapılacak faaliyetlerden ücret talep edilemez (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199)

Beşinci Bölüm; çeşitli ve son hükümlerden oluşur. Dokuz maddeden oluşur.

MADDE 24 –

“(1) Okul-aile birlikleri, 6’ncı madde kapsamında yapacakları işlemler ve düzenlenen kâğıtlar yönünden damga vergisi ve harçlardan muaf olup, okul-aile birliklerine ve okul-aile birlikleri tarafından yapılan bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden muaftır.” ( www.meb.gov.tr)

2.6. Okul Aile Birliği Yönetim Kurulu

Yönetim kurulu görevini yerine getirirken yönetmelik çerçevesinde, okul yönetimiyle iş birliği içinde görev ve sorumluluklarını yerine getirmektedir. Okul Aile Birliğinin yapacağı etkinlikler yönetim kurulu aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Yönetim kuruluna ilişkin yönetmeliğe incelediğimizde,

MADDE 13 – (1) Yönetim kurulu birlik adına görev yapar; genel kurulda alınan kararları okul yönetimiyle iş birliği yaparak bir plan dâhilinde yürütür. (2) Eğitim ve öğretimin kalitesinin yükseltilmesine ilişkin önerilerde bulunmak, karşılaşılan güçlüklerin giderilmesine katkı sağlamak üzere okul müdürlüğü ve velilerle iş birliği yapar. (3) Eğitim ve öğretim yılı içinde en az dört üyenin katılımı ile ayda bir toplanır ve karar yeter sayısı üçtür. Toplantılar gerektiğinde okulun eğitim ve öğretime açık olmadığı zamanlarda da yapılabilir. (4) Başkan yardımcısı, başkanın bulunmadığı zamanlarda başkana vekâlet eder. Muhasip, birliğin gelir-gider işlemlerini, sekreter de yazışmalarını yürütür. Birlik adına yapılan her türlü harcama ile iş ve işlemlere ilişkin yazışmalar okul müdürü ile koordineli yapılır. (5) Yönetim kurulu kararları, karar defterine el ile yazılarak imzalanır. (6) Özürsüz olarak üst üste üç toplantıya katılmayan yönetim kurulu üyesinin görevi sona erer. Bu şekilde görevi sona erenler ile öğrencisinin okuldan ayrılması veya öğrenciliğin sona ermesi nedenleriyle yönetim kurulu üyeliği sona eren velinin yerine yedek üyeler, aldıkları oy sırasına göre asıl üye olarak göreve çağırılır. (7) İhtiyaç hâlinde eğitim kampüsü yönetimine birliği temsilen başkan veya yönetim kurulu üyelerinden biri görevlendirilir. (8) Yönetim kurulu üye sayısının, yedeklerle birlikte karar yeter sayısının altına düşmesi hâlinde, öncelikle başkan veya okul müdürü tarafından bir ay içinde genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır. Olağanüstü genel kurul tarafından seçilen yönetim kurulu, olağan genel kurul toplantısına kadar görevine devam eder. Yönetim kurulu, yaptığı iş ve işlemlerden dolayı genel kurula karşı sorumludur. (9) Yönetim kurulu, birlik tahmini bütçesini hazırlar ve genel kurulda görüşülen bütçeyi okul ilan panosu ve internet sayfasında duyurur. (10) İlgili mevzuatına göre tutulan gelir gider kayıtları, eğitim öğretim yılında her dönem en az birer defa velilerin görebileceği şekilde okulun ilan panosunda ve internet sayfasında duyurulur (MEB Mevzuat, 09.02.2012, 28199).

III. BÖLÜM

YÖNTEM

Bu bölümde; araştırma modeli, çalışma grubu, veri toplama araçları, verilerin analizi alt bölümleri ele alınacaktır.

3.1. Araştırmanın Modeli

Proje çalışmamızda nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma yüz yüze yapılan görüşme tekniğiyle yapılmıştır. Bu araştırmanın verileri görüşme türlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Araştırmada nitel araştırma çalışma deseni kullanılmıştır. Nitel araştırma deseninin seçilmesinin nedeni daha detaylı bilgi edinmektir. Nitel araştırma, gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle nitel araştırma, kuram oluşturmayı esas alan bir anlayışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan bir yaklaşımdır (Yıldırım ve Şimşek, 2008:39)

3.2. Çalışma Grubu

İstanbul ili Büyükçekmece İlçesindeki üç ortaöğretim okulundaki her okulun; okul müdürü, bir okul müdür yardımcısı, okul aile birliği başkanı ve bir okul aile birliği üyesi çalışma grubumuzu toplam 12 kişi oluşturmaktadır.

Okul müdürlerine ait bilgiler Tablo 1’de, okul müdür yardımcılarına ait bilgiler Tablo 2’ de, okul aile birliği başkanlarına ait bilgiler Tablo 3’te, okul aile birliği üyelerine ait bilgiler ise Tablo 4’te yer almaktadır.

Tablo1: Okul Müdürlerine Ait Bilgiler

M Görevi - Mesleği - Branşı - K - M.K. - Ö.S - ÖRT.S - E.D. – G.S M1 Okul müdürü - Öğretmen - Edebiyat - 18 - 6 - 920 - 44 - Yüksek Lisans - 2

M2 Okul müdürü - Öğretmen – Tarih - 21 - 4 - 900 - 55 - Yüksek Lisans - 4

M3 Okul müdürü - Öğretmen - Tarih - 35 - 27 - 860 - 50 - Lisans - 7

K. : Kıdemi (Müdürler İçin) M.K. : Müdürlük Kıdemi

Ö.S: Öğrenci sayısı (Müdürler için) ÖRT.S : Öğretmen sayısı (Müdürler İçin) E.D. : Eğitim durumu

G.S. : Görev Süresi

Tablo 1’e baktığımızda; okul yöneticilerinin 2’si Tarih branşında, 1’i Türk Dili ve Edebiyatı branşında öğretmen olduğu görülmektedir. İkisi yüksek lisans biri ise lisans mezunudur. Okul müdürlerinin 18- 35 yıl aralığında öğretmenlik mesleğini icra ettikleri görülmektedir. Bir müdürün 6 yıldan az kıdemi mevcut iken diğer müdür 6- 10 yıllık yönetici, bir müdür ise 20 yılın üzerinde yöneticilik yapmıştır. Bütün müdürler 4 - 7 yıl aralığında şu andaki okullarında

yönetici olarak görev yapmaktadırlar. Okulların öğretmen sayısı 44 - 55 aralığındadır. Okulların Öğrenci sayısı 860 - 920 aralığındadır.

Tablo 2 : Okul Müdür Yardımcılarına Ait Bilgiler

MY Görevi - Mesleği - Branşı - Eğitim Durumu - Görev Süresi MY1 Müdür Yardımcısı - Öğretmen - Edebiyat - Lisans - 8

MY 2 Müdür Yardımcısı - Öğretmen - Sosyal Bilgiler - Lisans - 3

MY3 Müdür Yardımcısı - Öğretmen - Felsefe - Lisans - 4 ay

MY : Müdür Yardımcısı

Tablo 2’e baktığımızda; okul müdür yardımlarının 1’i Türk Dili ve Edebiyat branşında, 1’i Sosyal Bilgiler, 1’i ise Felsefe branşında öğretmen olduğu görülmektedir. Müdür yardımcılarının üçü de lisans mezunudur. Müdür yardımcılarının 4 ay - 8 yıl aralığında şu andaki okullarında yönetici olarak görev yapmaktadırlar.

Tablo: 3 Okul Aile Birliği Başkanlarına Ait Bilgiler

B Görevi - Mesleği - Eğitim Durumu - Görev Süresi B1 O.A.B. Başkanı - Ev Hanımı - Üniversite - 2

B2 O.A.B. .Başkanı - Ev Hanımı - Lise - 2

O.A.B. Başkanlarına baktığımızda, İki kişinin ev hanımı, bir kişinin emekli olduğu gözlenmektedir. Eğitim durumlarına bakıldığında; bir kişinin üniversite, iki kişinin lise mezunu olduğu gözlenmektedir. Görev sürelerine baktığımızda üç kişinin de iki yıldır bu görevde bulunduğu gözlenmektedir.

Tablo: 4 Okul Aile Birliği Üyelerine Ait Bilgiler

Ü Görevi Mesleği Eğitim Durumu Görev Süresi Ü1 O.A.B. Üyesi Ev Hanımı Lise 1 Ü2 O.A.B. Üyesi Ev Hanımı Ortaokul 1 Ü3 O.A.B. Üyesi Ev Hanımı Lise 1

Tablo 3’e baktığımızda O.A.B. üyelerinin üçü de Ev Hanımıdır. İkisi Lise mezunu biri ise ortaokul mezunudur. O.A.B’ deki görev sürelerine baktığımızda, üçünün de bir yıllık görev yaptıkları gözlenmektedir.

3.3 . Verilerin Toplanması

Araştırmada veri toplama aracı olarak okul aile birlikleri tarafından düzenlenmiş basılı evrakların - tutanakların incelenmesi ve Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği çerçeve olarak kabul edilerek geliştirilen görüşme formu uygulamasından yararlanılmıştır. Çalışma grubumuz; İstanbul ili Büyükçekmece İlçesindeki üç ortaöğretim okulundaki her okulun; okul müdürü, bir okul müdür yardımcısı, okul aile birliği başkanı ve bir okul aile birliği üyesidir.

Okul Aile Birliklerini konu alan literatür taraması yapılmıştır. Alan uzmanlarının görüşü alınır. Veriler yüz yüze yapılan görüşme formu ile toplanmıştır. Veriler toplanırken olumlu bir ortamda, görüşmenin seyrini etkilemeden, tarafsız bir şekilde toplanmıştır.

Okul Yöneticileri, Okul Aile Birlikleri başkan ve üyelerine ait kişisel bilgilere ilişkin sorular hazırlanmıştır. Kişisel bilgiler mesleki, eğitim düzeyi ile ilgili bilgileri içermektedir. Yöneticilere ilişkin kişisel bilgileri içeren soruların bazıları okul aile birliği başkan ve üyelerine sorulmamıştır.

Okul yöneticilerin görüşlerinden, Okul Müdürü M1, M2, M3 şeklinde ve Müdür Yardımcıları MY1, MY2, MY3, ele alınmıştır. O.A.B Başkanlarının görüşleri B1, B2, B3 şeklinde verilmiştir. O.A.B Üyelerinin görüşleri ise, Ü1, Ü2, Ü3 şeklinde verilmiştir.

Okul Aile Birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin sorular dokuz maddeden oluşmaktadır. Okul yöneticileri ve okul aile birliği üyelerine sorulan sorular aynıdır.

3.4. Verilerin Analizi

Araştırmanın verilerinin analizinde tarama modelinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Görüşmelerde elde edilen veriler analiz edilmiş, konu ile ilgili eserlerden alıntılar alınmış bütüne ilişkin sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada açık uçlu sorular sorulmuş ve yanıtlar alınmaya çalışılmıştır. Sorulara verilen cevapların analizi tarafsız bir şekilde yapılmıştır.

3.5. Geçerlilik ve Güvenirlik

Araştırmanın geçerlilik ve güvenirliğine önem verilmiştir. Soruların standart şekilde hazırlanması, konuyu kapsaması, çalışma grubuna uyarlanması çalışmanın geçerliliğini gösterir. Sorulara verilen cevapların olduğu gibi aktarılması, tarafsız olarak değerlendirilmesi güvenirlik derecesini göstermektedir.

Tümüklü’ye göre ( 2000), geçerlik, ulaşılan yargının ve bilginin doğruluğu ve gerçekliği anlamına gelmektedir. Görüşme tekniğinin kullanıldığı çalışmalarda geçerlik, görüşme yapılan kişinin vermiş olduğu yanıtlara ve bu yanıtların analizi sonrasında okuyucuya sunulan bilgilere ve yargılara yönelik bir pozisyon alıştır (Öngören, 2014 ).

IV.

BÖLÜM

BULGULAR VE YORUM

Bu başlık altında görüşmeler yoluyla elde edilen verilerin analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular aşağıdaki başlıklar altında ele alınıp incelenmiş ve yorumlanmıştır.

Araştırma kapsamında, katılımcılar ile yapılan görüşmelerde katılımcılara dokuz adet soru yöneltilmiştir. Bu sorular OAB’ nin amaçları ve en yaygın faaliyetleri, mevzuatın okul ihtiyacını karşılayıp karşılamadığı, OAB’ nin üyelerin seçimi ve işleyişi hakkında, okul yönetimi ile OAB’ i arasında yetki-yönetim-iletişim - kaynak kullanımı vb. konular ile ilgili sorular olup bunlara yönelik bulguları ve bunların analizini içermektedir.

4.1. Okul Aile Birliklerinin İşleyiş ve Sorunlarına İlişkin Okul

Yöneticilerinden Okul Müdürlerinin Görüş ve Önerileri

1. Mevcut durumda OAB’ nin okullardaki amaçları ve en yaygın faaliyetleri nelerdir?

“ Mevcut durumda OAB’ nin okullardaki en yaygın faaliyetleri okula ihtiyaçlarının karşılanması, maddi gelir sağlayacak etkinlikleri planlamak. Okul yönetimi, veliler ve öğrenciler arasındaki iletişimi sağlamak ve güçlendirmek.”(M1)

“ Okulun mali durumuna katkıda bulunmaktır. Eğitim öğretim sürecinde okul idaresi ve öğretmenlere yardımcı olmaktır. ” ( M3)

Okul müdürlerinin 1. Soruya verdikleri cevaba baktığımızda, genel olarak şunları söyleyebiliriz: OAB’ nin temel amacı öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak, okul yönetimine, öğretmen ve öğrencilere destek olmak, okula maddi gelir sağlamak olduğunu ifade etmişlerdir.

En önemli faaliyetler ise okula maddi destek sağlamak için yapılan etkinliklerdir. Bunun yanı sıra sosyal ve kültürel faaliyetlerdir. Özellikle okul idaresi ve öğretmenlere çalışmalarında yardımcı olmaktır diye ifade etmişlerdir.

Okul Aile Birliğinin çalışmalarını finanse edebilmek için hangi tür kaynakların kullanımına öncelik verilmektedir? Sorusuna öncelik sırasına göre aşağıdaki şekilde yanıt vermişlerdir: Bu soruya müdürlerin 3’ü okulların bünyelerindeki kantinlerden elde ettikleri kira bedelleri, servis kira bedelleri, 2’si velilerin yapmış olduğu bağışlar, 2’si sosyal etkinlikler ( kermes, piknik vb.), 1’i hayırseverlerin yapmış olduğu bağışlardan biçiminde yanıt vermişlerdir (Nural, Kaya& Kaya 2013,62).

2. Yasal görev ve sorumluluklarından en çok hangisi ile ilgileniyorlar?

“ Maddi kaynak üretmektir. “ ( M1 )

“ Özellikle veli ve öğretmen arasında köprü vazifesini görüyorlar. “ ( M2 ) “ Okul ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamaktır. “ ( M3 )

Yasal görev ve sorumluluk olarak en çok okul bütçesine katkıda bulunmak için kaynak temini sağlamaya çalışmak olarak gördükleri gözlenmektedir. Ayrıca öğretmen ve veli arasındaki iletişimi sağlayan en önemli unsur olarak da gördüklerini ifade etmişlerdir.

3. Okul Aile Birliğinin çalışmalarını finanse edebilmek için hangi tür kaynakların kullanımına öncelik verilmektedir?

“ Kantin geliri, veli ve hayırseverlerden alınan bağışları söyleyebiliriz. “ ( M1 ) “ Velilerden alınan aidatlar “ ( M2 )

“ Spor salonu, kantin, servis ve bağışlar “ ( M3 )

Verilen cevaplara bakıldığında en çok kantin ve velilerden gelen bağışların kaynak kullanımında öncelik taşıdığını belirtmektedirler. M3 ise; hayırseverlerden alınan bağışlar, spor salonu ve servisden gelen kaynaklar daha sonra geldiğini ifade etmiştir.

4. Okulun finansman kaynaklarını karşılamada karşılaştığı güçlükler nelerdir?

“ Okulun giderlerini karşılayacak gelirlerin bulunamaması en önemli güçlüktür. Çünkü veliler okulun tüm ihtiyaçlarının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılandığını düşünüyor. “ (M1)

“ Velilerden yeterli manevi ve maddi desteğin sağlanamamasıdır. Veliler toplantıya gelme konusunda bile çok isteksiz düşünün ki maddi kısımda nasıl bir yaklaşımı olduklarını… Yetersiz ve yanlış bilgi sahibi oldukları için ne kadar düzeltmeye çalışsak da ülkenin ve ailelerin maddi durumu daha da güçleştiriyor. “ ( M2 ) “ Velilerin her türlü ilgisizliği gelmektedir. “ ( M3 )

Okul müdürlerinin 4. Soruya verdikleri cevaba bakıldığında üç müdürün en çok üzerinde durduğu velilerin bağış yapmakta isteksiz olması ve herşeyi Milli Eğitimin karşıladığını düşündüklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca M2; velilerin yetersiz ve yanlış bilgi sahibi olduğunu söylemiştir.

5. OAB’ nin performans/başarı durumları sizce nasıldır? Amaçlarını ne ölçüde gerçekleştirebiliyorlar? Okullar için OAB sizce başarılı bir uygulama mıdır ?

“ İyi sayılır. OAB amaçlarının birçoğunu gerçekleştirebilmektedirler. Seçilen okul aile birliğine göre değişir. ”(M1)

“ Evet okula faydalıdır. Şu an çalıştığımız OAB üyeleri oldukça gayretli ve istekliler. Her dönem için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. OAB okullar için başarılı bir uygulamadır.”(M2)

“ OABN’ nin performans/başarı durumu çok iyi… Amaçları büyük oranda gerçekleştiriyorlar. Kesinlikle başarılı bir uygulamadır.”(M3)

M1’nın dışındaki yöneticilerin hepsi OAB’ nin performansını iyi görmekte ve OAB’ nin başarılı bir uygulama olduğunu ifade etmişlerdir. M1 dışında ki müdürler amaçların gerçekleşme durumunu başarılı gördüklerini ifade etmişlerdir. M1 Okulda seçilen okul aile birliğinin başarısının seçilen üyelere göre değiştiğini söylemiştir.

6. OAB yasal çerçevesi ile ilgili sorunlar yaşanıyor mu? Mevcut mevzuat ihtiyacı karşılıyor mu? Bununla ilgili gördüğünüz sorunlar ve önereceğiniz değişiklik / düzeltmeler nelerdir?

“ …Herhangi bir sorun yaşanmamaktadır. Yönetmelikte özellikle ihalelerde bütün yekinin OAB’ ne verilmesi çok da doğru değil.” (M1)

“…Sorun yaşanmıyor fakat okul yönetimine daha çok yetki verilmelidir. Okul yönetiminin ihtiyaç alımında biraz daha yetkili kılınması işlerin yürümesi açısından faydalı olur.”(M2)

“… Hayır yaşamıyoruz. Okul müdürlerinin biraz daha aktif görevleri olmalıdır. Üyelerin seçiminde, ihalelerde okul yönetimi yetkileri artırılmalıdır. “(M3)

Okul müdürleri genel olarak mevcut yönetmelikte sorun görmediklerini ifade etmişlerdir. Fakat yönetmelikte bazı konularda değişikliğin gerekli olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. M1; bütün yetkinin OAB’ ne verilmesinden şikayetçi görünmektedir. M2; okul yönetiminin yetkisinin artırılmasını istemediğini

belirtmiştir. M3; özellikle üye seçimi ve ihalelerde okul yönetimine daha çok yetki verilmesini istediğini belirtmiştir.

7. OAB’ nin yapısı, üye ve yöneticilerinin seçimi ve çalışma sistemi ile ilgili ( varsa) ne tür sorunlar yaşanmaktadır? Örneklerle açıklar mısınız? Bu tür sorunlara yönelik ne tür çözümler önerirsiniz?

“ Herhangi bir sıkıntı yaşanmadı şuana kadar.” ( M1 )

“ Okulumuzda herhangi bir sorun yaşanmamaktadır. “ ( M2 )

“ OAB’ ne genel kuruluna katılım çok az olmaktadır. Bazı veliler yönetim kuruluna aday olmakta, seçilince de bir daha ilgilenmemektedir. “ ( M3 )

M1, M2 herhangi bir sorun görmediklerini ifade etmişlerdir. M3 ise, genel kurula katılımın çok az olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca yönetim kurulana seçilenlerin ilgisizliğini de sorunlardan birisi olarak gördüğünü belirtmiştir.

8. Okul yönetimi ile OAB arasında yetki-yönetim-iletişim-kaynak kullanımı vb. konularda sorunlar yaşanıyor mu? En sık ne tür sorunlarla karşılaşılıyor, örneklerle açıklar mısınız? Bu sorunlar sizce nasıl çözülebilir?

“…Herhangi bir sorun yaşanmamaktadır. “ ( M1)

“…Zaman zaman iletişim sorunu ilgisizlik vs olsa da büyük bir sorun yaşanmamaktadır. “ ( M2 )

“ Kaynak kullanımı önceliğinde sorun yaşanmaktadır. Örneğin; Okul idaresi laboratuvara öncelik verirken, OAB mefruşata öncelik vermektedir. “ ( M3 )

M1 problem yaşamadığı söylemektedir. M2, OAB’ nin zaman zaman ilgisiz ve iletişim sorunu olduğunu ama çok büyük problem yaşanmadığını ifade etmiştir. M3 ise kaynak kullanımı önceliğinde okul yönetimi ve OAB’ nin önceliği ile ilgili sorun olduğunu ifade etmiştir.

9. Bir Okul Aile Birliği modeli önerecek olsanız nasıl bir model önerirdiniz?

“ Mevcut model iyi sayılır. “ ( M1 ) “ Şu an olan model uygundur. “ ( M2 )

“ Okul müdürünün eş başkanlığında ve çok şevfaf bir OAB modeli önerirdim. “ (M3)

M1 ve M2 mevcut OAB modelinin iyi olduğunu belirtmiştir. M3 ise Okul müdürünün daha yetkili olduğu ve daha açık bir OAB modeli önermiştir.

4.2 . Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul

Yöneticilerinden Okul Müdür Yardımcılarının Görüş ve

Önerileri

1. Mevcut durumda OAB’ nin okullardaki amaçları ve en yaygın faaliyetleri nelerdir?

“ Okulun ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet satın almaktır. Okul yönetimi ile işbirliği yapmak. Okula yapılan nakdi ve ayni bağışları kabul ederek kayıtları tutmaktır. ”( MY1 )

“ Okul ihtiyaçlarının karşılanmasında okul idaresine yardımcı olmaktır.”( MY2 ) “ Aile, veli ve öğretmenler arasında işbirliği sağlamaktır. Okulun genel ve özel hedeflerini gerçekleştirmek.” ( MY3)

Okul müdür yardımcılarının 1. Soruya verdikleri cevaba baktığımızda, genel olarak şunları söyleyebiliriz: OAB’ nin temel amacı olarak okulun ihtiyaçlarını karşılamak olarak belirtmişlerdir. Okul müdürlerinin üçü de okul ve veli arasında ki işbirliği üzerinde durmuştur. M3 ayrıca OAB’ nin amaçlarından birisinin okulun genel ve özel hedeflerini gerçekleştirmek diye belirtmiştir.

2. Yasal görev ve sorumluluklarından en çok hangisi ile ilgileniyorlar?

“ Okulun ihtiyaçları için mal ve hizmet satın almak. Eğitim – Öğretim ile ilgili diğer etkinliklere destek olmaktır. “ ( MY1 )

“ Okulun eksikliklerini gidermektir.“ ( MY2 )

“ Aile, veli ve öğretmenler arasında iletişim kurmaktır.“ ( MY3 )

MY1 ve MY2 yasal görev ve sorumluluk olarak en çok okul ihtiyaçlarını gidermek olarak ifade etmiştirlerdir. MY3 ise daha çok okul ve veli arasındaki iletişimle daha çok ilgilenildiğini söylemiştir.

3. Okul Aile Birliğinin çalışmalarını finanse edebilmek için hangi tür kaynakların kullanımına öncelik verilmektedir?

“ Okula yapılan nakdi yardımlar. Ayrıca Belediyeler, diğer toplum kuruluşları ile iş adamları ile görüşmelere öncelik veriliyor.“ ( MY1 )

“ Servis ve kantin gelirleri“ ( MY2 )

“ İşletme gelirleri, bağışlar, etkinliklerden sağlanan gelirlere öncelik veriyoruz. “ ( MY3 )

MY1 ve MY3 bağışların kaynak kullanımında öncelik taşıdığını ifade etmişlerdir. M2 ise; kantin ve servisten gelen kaynak kullanımında öncelik taşıdığını belirtmiştir. Ayrıca MY1, kurum ve hayırseverlerle yapılan görüşmelerin önemini belirtmiştir.

4. Okulun finansman kaynaklarını karşılamada karşılaştığı güçlükler nelerdir?

“ Yapılan yardımların yetersiz olması en büyük güçlüktür. Vaad edilenlerin vaktinde gerçekleşmemiş olması ve insanların okula bakış açısındaki sığlık yani yanlış / eksik bilgi sahibi olmaları gelmektedir. “ (MY1)

“ Ödemelerin zamanında yapılmamasıdır. “ ( MY2 ) “ Velilerin her türlü ilgisizliği gelmektedir. “ ( MY3 )

Okul müdür yardımcılarının 4. Soruya verdikleri cevaba bakıldığında üç müdür yardımcısının maddi yardımların zamanında olmayışı ve yetersiz oluşunu ifade etmişlerdir . Ayrıca MY1; velilerin eksik ve yanlış bilgi sahibi olduğunu ve bunu okula karşı olan ilgisizlikleri ile gösterdiklerini söylemiştir.

5. OAB’ nin performans/başarı durumları sizce nasıldır? Amaçlarını ne ölçüde gerçekleştirebiliyorlar? Okullar için OAB sizce başarılı bir uygulama mıdır ?

“ OAB’ nin çok da başarılı bir uygulama olduğu söylenemez. Amaçlarının bir çoğuna uygun çalışmıyor ve gerçekleştiremiyorlar. ”( MY1)

“ Okula çok faydalıdır. OAB, ellerinden gelen performansı göstermekte bu konuda okul idaresinden destek almaktadır. ” ( MY2 )

“ Okula yararlı bir uygulamadır. OAB, amaçlarını ve görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirmektedir. ” (MY3)

MY1’nın dışındaki müdür yardımcıları OAB’ nin performansını faydalı bulmaktadır ve OAB’ nin başarılı bir uygulama olduğunu söylemektedirler. MY1 dışında ki müdür yardımcıları OAB’ nin amaçlarını gerçekleşme durumunu başarılı görmektedirler. MY2 ve MY3 OAB’ nin okula yararlı bir uygulama olarak görmektedirler.

6. OAB yasal çerçevesi ile ilgili sorunlar yaşanıyor mu? Mevcut mevzuat ihtiyacı karşılıyor mu? Bununla ilgili gördüğünüz sorunlar ve önereceğiniz değişiklik / düzeltmeler nelerdir?

“ Mevcut mevzuat uygulanabilir olursa ihtiyaçları karşılar. Ancak uygulanabilirliği yok.” (MY1)

“ Evet bazen yaşanıyor. Özellikle okula yapılan bağışlar konusunda sıkıntılar olmaktadır. ” ( MY2)

“ Hayır yaşanmamaktadır. Konuyla ilgili bir sorun görmedim. “(MY3)

MY3 OAB’ nin yasal çerçeve ile ilgili sorun yaşamadığını ve mevcut mevzuatın ihtiyacı karşıladığını belirtmektedir. MY1, mevzuatın uygulanabilir olmadığını ve ihtiyaçları karşılamadığını belirtmiştir. MY2 ise bazen sıkıntı yaşandığını özellikle de okula yapılan bağışlar konusunda olduğunu belirtmiştir.

7. OAB’ nin yapısı, üye ve yöneticilerinin seçimi ve çalışma sistemi ile ilgili ( varsa) ne tür sorunlar yaşanmaktadır? Örneklerle açıklar mısınız? Bu tür sorunlara yönelik ne tür çözümler önerirsiniz?

“ OAB’ ne başkan ve üye olmak isteyenler bunu bir ayrıcalık olarak görebiliyor. Kimisini ise biraz zorlayarak OAB’ ye dahil ediyoruz. Henüz içeriği, amacı

kişilerce anlaşılmamış. Üyeleri aradığımız zaman ulaşmak çok zor oluyor. ” ( MY1 )

“ OAB üyelerinin okula gelmeleri konusunda sıkıntı yaşanmaktadır. Bu durumda da sorunların birçoğu okul idaresi tarafından giderilmektedir. “ ( MY2 )

“ OAB’ ne genel kuruluna katılım çok az olmaktadır. Bazı veliler yönetim kuruluna aday olmakta, seçilince de bir daha ilgilenmemektedir. “ ( MY3 )

MY1, MY3 OAB’ ne genel kurula katılımın çok az olduğu ile ilgili sorun yaşandığını belirtmiştir. Ayrıca MY1 başkan ve üye olmak isteyenlerin bunu bir