EöøTøM BøLøMLERø ENSTøTÜSÜ
øLKÖöRETøM ANA BøLøM DALI
SINIF ÖöRETMENLøöø BøLøM DALI
øLKÖöRETøM 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJø DERSøNDE
øNTERAKTøF EöøTøM YAZILIMLARI KULLANIMININ
KAYNAùTIRMA ÖöRENCøLERøNøN BAùARISINA ETKøSø
YÜKSEK LøSANS TEZø
Hazırlayan
Tu÷ba KOCADAö
Tez Danıúmanı
Yrd. Doç. Dr. Halil DøNDAR
Tu÷ba KOCADAö tarafından hazırlanan “ølkö÷retim 4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersinde ønteraktif E÷itim Yazılımları Kullanımının Kaynaútırma Ö÷rencilerinin Baúarısına Etkisi” baúlıklı bu çalıúma, ………. tarihinde yapılan savunma sınavı sonucunda (oy birli÷i / oy çoklu÷u) ile baúarılı bulunarak jürimiz tarafından ølkö÷retim Ana Bilim Dalı / Sınıf Ö÷retmenli÷i Bilim Dalı’nda yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiútir.
Adı Soyadı ømza
Baúkan : Doç. Dr. Ali Gül ………
Üye : Doç. Dr. Mehmet Yılmaz ………
ÖNSÖZ
Türkiye’de bilgisayar kullanımının her alanda zorunlu hale gelmesi e÷itim alanına da yansımıútır. Bilgisayar ortamında konuların iúlenmesi ö÷rencilerin baúarısına olumlu yönde katkılar sa÷lamaktadır. Ancak bu tür uygulamaların kaynaútırma ö÷rencilerine Fen ve Teknoloji dersinde nasıl bir etkisi olaca÷ı üzerine yeterli araútırma bulunmamaktadır.
Bu araútırmada Fen ve Teknoloji dersinde Düz Anlatım Yöntemi ile ønteraktif E÷itim yazılımı kullanılarak, iki ö÷retim yönteminin kaynaútırma ö÷rencilerinin baúarısına ve kalıcılı÷a etkisi incelenmiútir. Araútırmanın, BDE ve BDÖ alanında kullanılan programların kaynaútırma ö÷rencilerinin Fen ve Teknoloji ö÷retimleri açısından kalitesini arttırma, e÷itime ve çocu÷un geliúimine uygun olması çalıúmaları yönünde alana katkı sa÷layaca÷ı düúünülmektedir.
Tez çalıúmamın her safhasında fikirleri ile çalıúmama yön veren ve yardımlarını esirgemeyen tez danıúmanım, Sayın Halil DøNDAR’a sonsuz teúekkürlerimi sunuyorum.
Ayrıca, verilerin analizi ve yorumlanmasında görüú ve düúüncelerinden yararlandı÷ım, Sayın Ali BECERøKLø’ye ve her zaman her konuda bana destek veren aileme teúekkür eder, çalıúmamın tüm e÷itimcilere faydalı olmasını dilerim.
ÖZET
øLKÖöRETøM 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJø DERSøNDE øNTERAKTøF EöøTøM YAZILIMLARI KULLANIMININ KAYNAùTIRMA ÖöRENCøLERøNøN BAùARISINA ETKøSø
Kocada÷, Tu÷ba
Yüksek Lisans, Sınıf Ö÷retmenli÷i Bilim Dalı Tez Danıúmanı : Yrd. Doç. Dr. Halil DøNDAR
Kasım, 2009
Bu araútırma, ilkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji dersinde interaktif e÷itim yazılımları kullanımının kaynaútırma ö÷rencilerinin baúarısına ve kalıcılı÷a etkisini incelemek amacıyla yapılmıútır.
ølkö÷retim 4. sınıf ö÷rencilerinin baúarı düzeyleri, araútırmanın ba÷ımlı de÷iúkenidir. Teste tabi tutulan ö÷rencilerin, kendilerine uygulanan ö÷retim yöntemlerine göre oluúturuldukları gruplar (Deney ve Kontrol Grupları) araútırmanın ba÷ımsız de÷iúkenini oluúturmaktadır.
Çalıúma grubu, Ankara Yenimahalle ølçesinden seçilen 3 okulun 4. sınıfındaki kaynaútırma ö÷rencilerinden, ö÷retmen görüúleri do÷rultusunda ön test uygulanarak belirlenmiútir. Deney ve kontrol grupları için ön test uygulanan 60 ö÷renciden 40 ö÷renci seçilmiútir.
Araútırma sonucunda deney grubu, son test verilerine göre kontrol grubuna nazaran anlamlı bir baúarı elde etmiútir. Bu sonuca göre, interaktif e÷itim uygulamalarının ö÷renci baúarısı üzerinde olumlu etkisi oldu÷u söylenebilir.
ABSTRACT
THE EFFECT ON THE SUCCESS OF THE USAGE OF INTERACTIVE EDUCATIONAL SOFTWARE IN SCIENCE AND TECHNOLOGY LESSONS
FOR YEAR 4 STUDENTS IN PRIMARY SCHOOL
Kocada÷, Tu÷ba
M. Sc. Thesis, Primary Department of Primary Education Counsellor of Thesis : Yrd. Doç. Dr. Halil DøNDAR
November, 2009
This study has been conducted in order to examine the success and sustainability of the merged students through the usage of interactive educational software in Year 4 Science and Technology lessons given in Primary schools.
The success rate of the year 4 primary school students is the dependent variable of this study. The groups (Experiment and Control Groups) that the tested students have established in accordance with the teaching methods applied to them, form the independent variable of this study.
The Study group has been determined by applying a pre-test in accordance with the views of the teachers to the merging students in year 4 of 3 schools that have been chosen from the district of Yenimahalle in Ankara city. 40 students have been chosen out of the 60 students who have been subjected to the pre-test for Experiment and Control groups.
As a result of the Study, the Experiment Group has proved to be successful when compared with the Control Group in relation to the latest test data. In conclusion, it can be said that the interactive educational applications have a positive effect on the success of the students.
øÇøNDEKøLER
ÖNSÖZ...i
ÖZET………..ii
ABSTRACT………..iii
øÇøNDEKøLER...iv
TABLOLAR LøSTESø... vii
KISALTMALAR LøSTESø……….viii BÖLÜM I GøRøù………1 1.1.Problem Durumu...1 1.2.Problem Cümlesi...4 1.3.Alt Problem…...4 1.4.Araútırmanın Amacı...4 1.5.Araútırmanın Önemi...5 1.6.Sayıtlılar …………...………5 1.7.Kapsam ve Sınırlılıklar...6 1.8.Tanımlar...6 1.9.Kısaltmalar……….………. .8 BÖLÜM II KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE øLGøLø ARAùTIRMALAR……….…….…. 9
2.1. ølkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ö÷retimi……….…….. ..9
2.1.1. Ünitenin Amacı………..…….. 12
2.1.2. Konu Baúlıkları... 13
2.2. Bilgisayar Destekli E÷itim……….. 13
2.2.1. Bilgisayar Destekli E÷itimin Getirdi÷i Avantajlar……….. 15
2.2.3. Özel Ders Yazılımları………...……17
2.2.4. Özel Ders Yazılımı Hazırlama ølkeleri……….17
2.2.4.1.Ö÷retim Materyali Hazırlama ølkeleri……….... 17
2.2.4.2.Etkili Ö÷retim Yöntemleri ve E÷itim ølkeleri………… 18
2.3. ølgili Araútırmalar………19
BÖLÜM III YÖNTEM ………..………..….. …. 23
3.1.Araútırmanın Modeli………..…………..……... 22
3.2. Evren ve Örneklem ………..……….… 24
3.3. Veri Toplama Araçları……….………..… 24
3.4. Baúarı Testi Analiz Sonuçları……… 25
3.5. Araútırmanın Uygulaması……….…. 25
BÖLÜM IV BULGULAR VE YORUMLAR .………..………..…..…. 27
Alt Probleme øliúkin Bulgular………40
BÖLÜM V SONUÇLAR VE ÖNERøLER………..………..….. .…. 42
Sonuçlar……….42
Öneriler.………..…..43
TABLOLAR LøSTESø
Tablo 1- ølkö÷retim Fen ve Teknoloji Programı 4. Sınıf Ö÷renme Alanları,
Üniteleri Ve Sürelerini Gösterir Tablo……….…... 11
Tablo 2- Araútırmanın Simgesel Görünümünü Gösterir Tablo……….…..25
Tablo 3- Kontrol Grubu Ön Test Yüzde ve Frekans Tablosu……….26
Tablo 4- Kontrol Grubu Ön Test Yüzde ve Frekans Tablosu……….27
Tablo 5- Son Test Deney Grubu Yüzde ve Frekans Tablosu………..28
Tablo 6- Son Test Deney Grubu Yüzde ve Frekans Tablosu………..29
Tablo 7- Deney Grubu ve Kontrol Grubu Arasındaki Baúarı Farkını Gösterir Tablo……….38
KISALTMALAR LøSTESø
BDE : Bilgisayar destekli e÷itim
BDÖ : Bilgisayar destekli ö÷retim
BEP : Bireysel E÷itim Planı
F : Frekans
KR-20 : Kuder Richardson 20 formülü
N :Sayı P :Anlamlılık de÷eri SS :Standart sapma SD :Serbestlik derecesi % :Yüzde
x
: OrtalamaBÖLÜM - I
GøRøù
Araútırmanın bu bölümünde, giriú, problem durumu, problem cümlesi, alt problemler, araútırmanın amacı, önemi, sayıtlılar, kapsam ve sınırlılıklar, tanımlar ve kısaltmalar yer almaktadır.
1.1. Problem Durumu
E÷itim yoluyla bireyler tarafından kazanılan her türlü bilgi, beceri, davranıú ve tutumlar nesilden nesile aktarılmıútır. Dünden bugüne her zaman tartıúılan ve insan yaúamında her zaman büyük bir öneme sahip olan e÷itim, günümüzde bilgisayarların da günlük yaúamın vazgeçilmez ö÷eleri olarak yerini almasıyla farklı bir boyut kazanmıútır. Bilim ve teknolojideki geliúmeler, bir taraftan yeni e÷itim gereksinimlerini yaratırken bir taraftan da e÷itim uygulamalarına yeni olanaklar sunmaktadırlar.
Bilgisayarlar, di÷er teknolojik araçlarla bütünleúik olarak birebir ö÷retim ortamı sa÷layabilme ve bilginin kalıcı úekilde aktarılmasında etkili olma özellikleri nedeniyle ö÷renme-ö÷retme aracı olarak kullanılmaktadır. Literatürde “Bilgisayar Destekli E÷itim” olarak tanımlanan bu ö÷retim biçiminin ö÷renme-ö÷retme sürecine sa÷layaca÷ı faydaları pek çok araútırma ve geliútirilen e÷itim yazılımı uygulamaları ile kanıtlanmaya çalıúılmıútır.
BDE konusunda yapılan araútırmalar sürekli olarak geleneksel yöntemlerden daha iyi bir ö÷renci baúarısı sa÷ladı÷ını göstermektedir. BDE uygulamalarının úu gibi avantajları vardır:
¾ Bilgisayarlar ö÷rencilerin ö÷renme hızlarına göre, hızlı veya yavaú, çalıúırlar. Bu da her kullanıcının rahat etmesine ve daha iyi ö÷renmesine yardımcı olur.
¾ Ö÷renci girdiyi sa÷ladı÷ında bilgisayar anında de÷erlendirmeleri yaparak cevabin do÷ru ya da yanlıú oldu÷una bakar ve de gerekli de÷iúikli÷i yapar.
¾ Bilgisayarın yardımıyla ö÷rencilerin ilgisini çekebilecek yazılar, grafikler ve sesler eklenebilir.
¾ Ö÷renmede zorluk çeken ö÷renciler için, örne÷in yazılardan ve resimlerden, alternatif yöntemler sa÷layabilir.
¾ Her bir ö÷renci için ayrı bir kayıt tutaca÷ı için hem ö÷rencinin kaldı÷ı yerden devam etmesini hem de ö÷retmenin tam olarak ö÷rencilerinin genelinin zorlu÷a düútü÷ü konuları tekrar gözden geçirmesini ve sistemin daha kararlı ve iyi çalıúmasını sa÷lar.
¾ Ö÷rencinin ö÷renmeyi sa÷lamak için ö÷reticinin ö÷retmeye hazır oldu÷u zamanı yakalaması ve de o esnada kendi ö÷renme iste÷ini koruması gerekmez ve istedi÷i anda çalıúabilir.
Türkiye’de Bilgisayar Destekli E÷itimin geliúimine bir göz atılacak olursa, 1985-1986 ö÷retim yılında, ça÷ atlamak amacıyla, Milli E÷itim Bakanlı÷ının 1100 adet bilgisayarı satın almasıyla baúlamıútır. Milli E÷itim Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Celal Güzel zamanında baúlayan BDE projesi bakan Avni Akyol’un zamanında da destek alarak devam etmiútir. Pilot uygulamaları yürütmek üzere METARGEM (Mesleki Teknik E÷itim Araútırma ve Geliútirme Merkezi) kurulmuútur. METARGEM çeúitli üniversiteler ve bilgisayar úirketleri ile ba÷lantı kurarak bilgisayar donanımları ve yazılımları ile ilgili bilgiler almıútır. Ancak projenin devreye girmesi ile birlikte birçok sorun gündeme gelmiútir. BDE için e÷itilebilen ö÷retmenlere bakanlıktan ek kaynak ayrılamaması ve kamuda uygulanan tasarruf tedbirleri nedeni ile bilgisayar laboratuarlarında yeterli elemanın bulundurulmaması projenin gelece÷ini etkileyen önemli sorunların baúında gelmektedir. Projeyi verimli kılacak önemli etkenlerin birisi de yazılımlardır. Okulların bakanlık tarafından belli bir standarda oturtulmuú yazılımlarla sürekli
desteklenmesi gerekmektedir. Oysaki bugüne de÷in ülkemizde e÷itim a÷ırlıklı yazılımlar çok geliúmiú de÷ildir (Bilgisayar,1989).
Aynı zamanda BDE’in ülkemizde kullanımında úu gibi sınırlılıklar bulunmaktadır.
¾ Çocukların bilgisayar baúında uzun süre kalmalarının geliúimlerine zarar verebilece÷i düúünülmektedir. Bunun nedeni olarak da çocukların geliúmelerini tamamlayabilmeleri için gerekli olan di÷er çocuklarla ve yetiúkinlerle olan iliúkilerdeki azalma gösterilmektedir.
¾ Bazı çocuklar için bilgisayardan gelen do÷ru cevabi bildiklerini belirten bir uyarı yerine, arkadaúları ve/veya ö÷retmenlerinin gayretlendirici söz/davranıúları gereklidir.
¾ Her ö÷renci için bir bilgisayar tahsis etmenin ekonomik açıdan güç oluúu bir bilgisayarı birden fazla ö÷rencinin aynı anda kullanmak zorunda kalmasına neden olmaktadır.
¾ BDE için yazılmıú programların müfredatla ve belirlenen hedeflere uyması zorunludur, aksi halde program ne kadar yüksek kalitede olursa olsun kullanılamaz.
¾ Bir di÷er önemli faktör ise BDE konusunda yeterli sayıda kaliteli yazılımın bulunmamasıdır.
Türkiye’de BDE’den en verimli biçimde yararlanabilmek ve bu yolda mevcut problemlerin tespitini yapıp telafi yolları aramak için birçok araútırma yapılmaktadır. Özellikle Fen ve Teknoloji dersinde somutlaútırmalar yapabilmek, animasyon ve farklı görsellerle ö÷rencilerin bilgileri genelleyebilmeleri amaçlanmaktadır. Yapılan araútırmalar normal ilkö÷retim ö÷rencileri üzerinedir. Biliúsel, sosyal ve iletiúim gibi birçok alanda akranları seviyesinden anlamlı derecede gerilik gösteren kaynaútırma ö÷rencileri için bu tarz araútırmalar yeterli düzeyde de÷ildir. Bu ö÷rencilerin e÷itimi bireysel e÷itim planları do÷rultusunda gerçekleútirilmektedir. Ö÷retim ö÷rencinin
ö÷renme hızına göre devam etmektedir. BDE’in bireysel farklılıklara uygun olarak kullanılabilmesi kaynaútırma ö÷rencileri için aslında ne kadar uygun bir ö÷retim yöntemi oldu÷unu ortaya koymaktadır.
BDE’in öneminin giderek artması ve bireysel farklılıklara göre uygulanabilmesi sebebiyle kaynaútırma ö÷rencilerinin ö÷retiminde yaralı olaca÷ı düúünülmüútür. Benzer bir araútırmanın da mevcut olmaması sebebiyle BDE’in kaynaútırma ö÷rencilerinin Fen ve Teknoloji dersindeki baúarısına etkisi araútırılmıútır.
1.2. Problem Cümlesi
ølkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji dersinde interaktif e÷itim yazımları kullanımının, kaynaútırma ö÷rencilerinin baúarısına etkisi var mıdır?
1.3. Alt problem
ølkö÷retim 4. sınıf Fen ve Teknoloji dersi ‘Gezegenimiz’ ünitesinde, interaktif e÷itim yazımları kullanarak yapılan ö÷retim ile düz anlatım yöntemi kullanılarak yapılan ö÷retimdeki hafif düzeyde zeka gerili÷i olan ö÷renci baúarısında anlamlı bir fark var mıdır?
1.4.Araútırmanın Amacı
Türkiye’de bilgisayar kullanımı hızla artmakta ve bu artıú e÷itim alanında da hızla geliúmektedir. MEB okullarda bilgisayar destekli e÷itime girmiútir. Ancak bu çalıúmalar normal ilkö÷retim okulları için yapılmaktadır. Bu uygulamaların özel e÷itime muhtaç ö÷rencilerin e÷itiminde kullanılabilir olup olmadı÷ı ya da nasıl kullanılması gerekti÷i üzerine yeterli araútırma bulunmamaktadır.
MEB’in Bilgi Teknolojileri için seçmiú oldu÷u, Bilden interaktif e÷itim yazılımının Fen ve Teknoloji dersi ‘Gezegenimiz’ ünitesinin ö÷retiminde, hafif düzeyde zeka gerili÷i olan ö÷rencilerin baúarısına etkisinin incelenmesi ve gerekli tavsiyelerin bulunulması araútırmanın amacını oluúturmaktadır.
1.5.Araútırmanın Önemi
Türkiye’de Bilgisayar Destekli E÷itim alanına büyük adımlar atılmıútır. Fakat hafif düzeyde zekâ gerili÷i bulunan çocuklar için bu tür araútırmalar bulunmamaktadır.
Bu çocuklarda Fen Bilgisi ö÷retimi, ö÷renci için hazırlanmıú bireysel e÷itim programlarına göre gerçekleútirilmektedir. Bireysel e÷itimin öneminin giderek daha da dikkate alınmasıyla sadece zeka gerili÷i bulunan ö÷renciler için de÷il tüm ö÷renciler için bireysel e÷itime yönelik araútırmalar artırılmıútır. BDE ve BDÖ alanında kullanılan programlar da bireysel e÷itime yönelik olarak kullanılabilmektedir.
Bu araútırmanın önemi; BDE ve BDÖ alanında kullanılan programların hafif düzeyde zeka gerili÷i olan çocukların Fen ve Teknoloji ö÷retimleri açısından kalitesini arttırma, e÷itime ve çocu÷un geliúimine uygun olması çalıúmaları yönünde alana katkı sa÷lamasıdır.
1.6. Sayıltılar
¾ Araútırmada örneklem olarak alınan ö÷rencilerin Fen ve Teknoloji dersinde yakın düzeyde bilgi birikimine sahip olacaklardır.
¾ Araútırmada örneklem olarak alınan ö÷renciler yeterli bilgisayar kullanma bilgisine sahip olacaklardır.
¾ Araútırmada kullanılan veri toplama aracı oluúturulurken, yeterli uzman kanısına baúvurulacaktır.
1.7. Kapsam ve Sınırlılıklar
¾ Araútırma Ankara ili Yenimahalle ilçesi ølkö÷retim Okullarında 4. sınıfta okuyan hafif düzeyde zeka gerili÷i olan ö÷renciler ile sınırlıdır.
¾ Deney grubunda kullanılacak interaktif e÷itim yazılımı, Bilden ølkö÷retim 4. sınıf Fen ve Teknoloji dersi interaktif e÷itim yazılımı ile sınırlıdır.
¾ Araútırma 2008-2009 ö÷retim yılı ølkö÷retim 4. sınıf Fen Bilgisi dersi ‘Gezegenimiz’ ünitesi ile sınırlıdır.
1.8.Tanımlar
Özel E÷itim: Özel e÷itime muhtaç bireylerin e÷itimleri için özel olarak yetiútirilmiú
personel, geliútirilmiú e÷itim programları ve ö÷retim yöntemleri ile bu bireylerin özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen çalıúmalara denir (KHK, 573 Özel E÷itim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 23011 Sayılı Resmi Gazete, 1997).
Zeka: Zeka bir kiúinin, bir veya birden fazla kültürde de÷er bulan bir ürün ortaya
koyabilme ve günlük ya da mesleki hayatında karúılaútı÷ı problemleri etkin ve verimli bir biçimde çözme yetene÷idir (Gardner,1983).
Zihinsel Engel (Gerilik): Geliúim süreci içinde genel zihinsel fonksiyonlarında
akranlarına göre sürekli gerilik ve uyumsal davranıúlarında yetersizlik gösterme durumudur (Özsoy, 1998).
E÷itilebilir Zihinsel Engelliler: Zihinsel engelliler grubu içinde normale en yakın
olanlarıdır. Zekâ bölümleri (IQ) 45-74’dür. Gerilik derecesine göre 8–12 yaú düzeyinde zekâya sahip olabilirler (Özgür, 2004).
E÷itilebilir zihinsel engellilerin geliúimleri normallerden önemli bir farklık göstermedi÷i için genellikle okula baúlayana de÷in farkına varılmazlar. Okul çalıúmaları baúladı÷ında özellikle akademik çalıúmalarda karúılaútıkları güçlükler sonucunda gerilikleri ortaya çıkar. “E÷itilebilirler” terimi bu gruba giren çocukların okuma, yazma, matematik gibi temel akademik becerileri ö÷renebileceklerini açıklamaktadır. E÷itilebilir çocuklar temel akademik beceriler yanında özbakım becerilerini ö÷renebilirler, ileride yetiúkinlik ça÷ında bütünüyle ya da kısmen geçimlerini sa÷layacak bir iú becerisi edinebilirler (Özsoy ve di÷erleri, 1998).
Bireyselleútirilmiú E÷itim Programı (BEP)
Her bir engelli çocuk için BEP komisyonu veya e÷itim ünitesi tarafından geliútirilmiú olan ve engelli çocukların, ö÷retmenlerinin, anne babalarının ya da koruyucu ailelerinin özel gereksinimlerini karúılamak için oluúturulmuú özel ö÷retim programlarıdır (Akçamete, 2002).
Bilgisayar Destekli E÷itim (BDE)
BDE bilgisayarların sistem içine programlanan dersler yoluyla ö÷rencilere bir konu ya da kavramı ö÷retmek ya da önceden kazandırılan davranıúları pekiútirmek
amacıyla kullanılmasıdır. Özel Ders, Alıútırma ve Benzetiúim (Simulation) BDE’de en çok kullanılan ders yazılım türleridir (Yalın, 2000).
1.9. Kısaltmalar
BDE: Bilgisayar destekli e÷itim
BDÖ: Bilgisayar destekli ö÷retim
BÖLÜM – II
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE øLGøLø ARAùTIRMALAR
Araútırmanın bu bölümünde, ølkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji programı, ö÷renme-ö÷retme sürecinde bilgisayar kullanımı, bilgisayar destekli ö÷retim, ilkö÷retimde fen ve teknoloji ö÷retimi ile konu ile ilgili yurt içinde ve yurt dıúında yapılmıú araútırmalar bulunmaktadır.
2.1. ølkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ö÷retimi
Bu bölümde ølkö÷retim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ö÷retimi ile ilgili açıklama yapılacak ve Fen ve Teknoloji ders programı, araútırma ünitesinin açıklanması yapılacaktır.
Fen bilimleri do÷ayı ve do÷al olayları sistemli bir úekilde inceleme, henüz gözlenmemiú olayları kestirme gayretleri olarak tanımlanabilir. Bu ba÷lamda fen bilimleri insano÷lunun do÷ayı anlama gayretlerinin ürünü oldu÷u söylenebilir (Kaptan, 1999).
Fen’in amacı, do÷al dünyayı anlamaya ve açıklamaya çalıúmak; teknolojinin amacı ise, insanların istek ve ihtiyaçlarını karúılamak için do÷al dünyada de÷iúiklikler yapmaktır. Fen ö÷retiminin temel amacı ise fen ve teknoloji okur-yazarı yetiútirilmesini sa÷lamaktır (MEB, 2005).
Yenilenen ilkö÷retim fen ve teknoloji dersi programında fen ve teknoloji okuryazarlı÷ı, genel bir tanımla bireylerin araútırma-sorgulama, eleútirel düúünme, problem çözme ve karar verme becerileri geliútirmeleri, yaúam boyu ö÷renen bireyler olmaları, çevreleri ve dünya hakkındaki merak duygusunu sürdürmeleri için gerekli
olan fenle ilgili beceri, tutum, de÷er, anlayıú ve bilgilerin bir bileúimi úeklinde tanımlanmıútır (MEB, 2005).
Programın temel anlayıúında üniteler organize edilirken bazı temel anlayıúlar ve hareket noktaları belirlenmiú ve ünitelerde bu ana ilkelere olabildi÷ince uyum sa÷lanacak úekilde kazanım ve etkinlik seçimine gidilmiútir. Temel anlayıúlar ve hareket noktaları aúa÷ıdaki gibidir:
Ƈ Az bilgi özdür.
Ƈ Tüm fen ve teknoloji okuryazarlı÷ı boyutlarını kapsamıútır.
Ƈ Ö÷renmede yapılandırmacı ö÷renme teorisi esas alınmıútır.
Ƈ Ölçme ve de÷erlendirmede yapılandırıcı ö÷renme teorisine dayanan alternatif
de÷erlendirme yaklaúımları esas alınmıútır.
Ƈ Ö÷rencilerin zihinsel ve fiziksel geliúim seviyeleri gözetilmiútir.
Ƈ Sarmallık ilkesi esas alınmıútır.
Ƈ Programın, ilgili di÷er derslerin programlarıyla paralelli÷i ve bütünlü÷ü gözetilmiútir.
Programın vizyonunda ise herkes için fen ve teknoloji ve herkes için fen ve teknoloji okuryazarlı÷ı felsefesi benimsenmiútir (Çepni, 2005).
Tablo -1
ølkö÷retim Fen ve Teknoloji Programı 4. Sınıf Ö÷renme Alanları, Üniteleri Ve Süreleri Ö÷renme Alanı Üniteler Kazanım Sayısı Süre (Ders Saati) Ders Saati (%) 1.Vücudumuz Bilmecesini Çözelim 23 24 16,6 6. Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım 16 20 13,8 Canlılar ve Hayat Toplam 39 44 30,6 1. Maddeyi Tanıyalım 46 36 25 Madde ve De÷iúim Toplam 46 36 25,0 3. Kuvvet ve Hareket 13 12 8,3 4.Iúık ve Ses 43 20 13,8 7.Yaúamımızdaki Elektrik 20 16 11 Fiziksel Olaylar Toplam 76 48 33,3 5. Gezegenimiz Dünya 17 16 11 Dünya ve Evren Toplam 17 16 11,1 Genel Toplam 178 144 100
ølkö÷retimin ilk yıllarında ö÷renciler, hayat bilgisi dersinde su kaynakları, sel baskınları, hava, su ve toprakların yaúam için önemi baúlıkları altında belli bazı bilgi, beceri ve tutumlar kazanmıúlardır. ølkö÷retimin dördüncü sınıfında ise, üzerinde yaúadıkları Dünya’nın úekli ve yapısı ile ilgili kazanımlar edineceklerdir (MEB, 2008).
“Gezegenimiz Dünya” ünitesinde yer alan konular temelde, Dünya’mızın úekil ve yapı özellikleri ile ilgilidir. Konu seçimi yapılırken, konuların olabildi÷ince ö÷rencinin yakın çevresinde gözlemlenebilir, basit araútırmalarla keúfedilebilir, günlük hayatta sık karúılaúılabilir olaylar olmasına özen gösterilmiútir. Bu noktadan hareketle, Dünya’nın yapısında bulunan maddeler; taú, toprak, su, hava gibi görünür ve hissedilir olanlardan baúlayarak ele alınmıútır. Ö÷renciler bu üniteyle Dünya’nın yapısında yer alan maddeleri inceleme-araútırma, gezi, gözlem, tartıúma, benzetiúim vb. yollarla keúfetmeli ve ö÷rendiklerini hayat bilgisi dersindeki kazanımların üzerine yapılandırmalıdır. Bu sebeptendir ki “Dünya ve Evren” ö÷renme alanı içerisinde ilkö÷retimin dördüncü sınıfıyla baúlayan yolculu÷un ilk dura÷ının, ö÷rencinin üzerinde yaúadı÷ı “Gezegenimiz Dünya” ünitesi olması kaçınılmazdır. Bu ünite, ö÷rencilerin ileriki sınıflarda karúılaúacakları, Güneú ve Ay Tutulması, Ay’ın Evreleri, Dünya’nın Hareketleri, Güneú Sistemi gibi konuları ö÷renmelerine zemin hazırlayacaktır (MEB, 2008).
2.1.1Ünitenin Amacı
Bu ünitede ö÷rencilerin; üzerinde yaúadı÷ı Dünya’nın úeklini kavramaları, Dünya’nın úekli ile ilgili geçmiúten günümüze öne sürülen fikirler hakkında bilgi sahibi olmaları ve Dünya’nın yapısında bulunan hava, su, toprak gibi temel yaúam kaynaklarını fark etmeleri; Dünya’nın yapısında bulunan maddelerle yaúam gereksinimleri arasında iliúki kurmaları; toprak, su, hava gibi yaúamsal faktörlerin kirlilik boyutu ile iliúkilendirilmesi sonucunda bir çevre bilinci geliútirmeleri; bilim insanlarının, araútırmalar sonucu elde ettikleri bulguları insanlara aktarırken bazen bilimsel modellerden yararlandıklarını kavramaları; Dünya’nın yapısında bulunan tabakaların, küresel katmanlardan (hava küre, su küre, taú küre, a÷ır küre, ateú küre) oluúan bir modelle temsil edilebilece÷inin vurgulanması hedeflenmektedir (MEB, 2008).
2.1.2. Konu Baúlıkları
Aúa÷ıdaki soru baúlıkları öneri niteli÷indedir.
9 Dünya’mızın ùekli Neye Benzer?
9 Dünya’nın ùekli ile ølgili Olarak Geçmiúte Öne Sürülen Fikirler 9 Dünya’mızın Yapısını Tanıyalım
9 Dünya’mızın Yapısında Neler Var? 9 Katman Modeli
2.2. Bilgisayar Destekli E÷itim
Ülkelerin gücü genç nesillerini iú dünyasına ve gelece÷in toplumuna yaratıcı, üretken ve sorumluluk sahibi bireyler olarak yetiútirebilme becerilerinde yatmaktadır. Özellikle ça÷ımızda bunu baúarabilmek toplumun bütün kesimlerinin hedef ve stratejilerle birlikte özveri ile çalıúabilmeleri ile mümkün olabilmektedir. Buradaki anahtar ise ülkenin geleneksel e÷itim sisteminin az da olsa katabilecekleri ile toplumun ve dünyanın beklentileri do÷rultusunda elimizde bulunan yeni araçların, kaynakların ve yöntemlerin iúe koúulabilmesinde yatmaktadır.
Ö÷retim yöntemlerinin çeúitlili÷ini artırmak ve bilimsel düúüncenin geliútirilmesinde, uygulanmasında ve bilgilerin kalıcılı÷ının sa÷lanmasında etkili olabilecek yöntemlerden biride bilgisayar destekli ö÷retim yöntemleridir. Böylece fen ö÷reniminin kolaylaútırılmasında bilgisayar ile di÷er bilgi ve iletiúim teknolojileri oldukça önemli fırsatlar sa÷lar. Bu teknolojiler ö÷retmene sunumda daha fazla esneklik, ö÷retim tekniklerinin daha iyi yönetimi ve daha kolay kayıt tutma imkânı sa÷lar. Bilgi ve iletiúim teknolojileri; simülasyonlar, grafikler, ses, veri kullanma ve model oluúturma yoluyla ö÷rencilerin fen kavram ve süreçlerini ö÷renmesi için önemli bir kaynaktır.
ølgili kaynaklarda BDE ve interaktif e÷itim birbiri yerine kullanılmıútır ve interaktif e÷itim bireyin bilgisayarla etkileúim içerisinde e÷itimini sürdürmesi olarak ifade edilmiútir.
øki nokta, interaktif e÷itimin önemini ön plana çıkarır: Öncelikle ö÷renilecek bilginin seçimi ve ö÷renme sürecini kiúinin kendisine göre ayarlamasıyla interaktif e÷itim, “bireysel ö÷renmede” önemli rol oynar. Bu yeni rol, ö÷renenin kendine öz güveninin ve kiúisel sorumlulu÷unun geliúmesine katkıda bulunur (ùen, 2001).
Bilgisayarların zihin geliúimini destekleyici etkilerinin yanı sıra sosyal yönden rahatlatıcı etkileri de vardır. Çocuk, bilgisayar baúındayken toplumsal baskının dıúında kalmakta, karúı tarafı kızdırma kaygısı, çekinme, yanlıúlık yapmaktan korkmadan özgürce tepkide bulunmaktadır. Anlamadı÷ı konuları istedi÷i kadar tekrar edebilmekte, tepkisinin cevabını hemen ve soyut olarak alabilmektedir. Üstelik bilgisayarlarla olan bütün bu iliúkiler oyun içinde yapmaktadır. John Dewey ve Jean Piaget’nin çocu÷un e÷itiminde yerini özellikle vurguladıkları oyun, çocuklara yönelik bilgisayar programlarında da önemini korumaktadır (Olgun, 2001).
“E÷itim alanında, ö÷renci sayısının hızla artması, ö÷retmen/ö÷renci oranlamasında ortaya çıkan ö÷retmen yetersizli÷i, bireylere ö÷retilmesi gereken bilgi miktarının hızla artması sonucu içeri÷in daha karmaúık bir hale gelmesi gibi sorunlar ortaya çıkmıútır. Buna karúın e÷itime olan talep sürekli olarak artmıú, bireylerin e÷itim olanaklarından daha fazla yararlanma istekleri bireysel ö÷retimi önemli hale getirmiútir. øúte gerek bilgisayara, gerekse e÷itime iliúkin olarak belirtilen bu gibi nedenlerden dolayı, bilgisayarların e÷itimde kullanımı zorunlu hale gelmiútir. Ayrıca bilgisayarın ö÷renciyi daha çok güdülemesi, yaúam boyu e÷itimi desteklemesi, ö÷retim programlarındaki esnekli÷i arttırması da e÷itimde bilgisayar kullanımının gerekçesi olarak ileri sürülmüútür” (Uúun, 2004). Fakat bilgisayar destekli ö÷retimde, bilgisayarın ö÷retme sürecine ö÷retmenin yerini alacak bir seçenek olarak de÷il sistemi tamamlayıcı güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır. Bu ortamlar, ö÷rencileri etkili olarak güdülemekte ve ö÷rencilerde kalıcı ö÷renmeler
oluúturmaktadır. Bu sayede ö÷renciler kısa zamanda çok daha fazla bilgiyi etkili olarak ö÷renebilmektedirler (øúman, 2003).
2.2.1. Bilgisayar Destekli E÷itimin Getirdi÷i Avantajlar
øyi tasarlanmıú bir BDE aúa÷ıdaki avantajlara sahiptir.
¾ Ö÷retim úekli uzun süren araútırmalar neticesinde e÷itim uzmanları tarafından geliútirilmiútir. Bu sayede ö÷retmenin kalitesi herkes için aynı mükemmelliktedir.
¾ Toplu e÷itimden bireysel e÷itime geçiú her ö÷renciye bir ö÷retmen tahsis edilmesini gerektirir ve bu sayıda ö÷retmen de ancak bilgisayarlar sayesinde mümkündür. BDE’de ö÷retmen sayısı istenildi÷i kadar ço÷altılabilir ve co÷rafik konumdan ba÷ımsız olarak da÷ıtılabilir.
¾ BDE’de belli sayıda ö÷rencinin bir araya gelerek sınıf için yeterli sayıyı oluúturması gerekmez. E÷itim bireysel oldu÷undan tek bir kiúi için bile “sınıf” açılabilir.
¾ øyi tasarlanmıú bir BDE alıútırma ve tekrarı, ö÷rencinin kendi insiyatifine bırakmaz, bunu da ö÷retimin bir parçası olarak kendisine görev edinir ve bıkmadan, yorulmadan ö÷renciye uygulattırır.
¾ BDE kiúiseldir. Dersin temposu ve hangi konuların ne miktarda tekrarlanaca÷ı baúkalarını etkilemeden, tamamıyla dersi gören kiúinin istekleri ve ihtiyaçlarına göre ayarlanabilir. Bu sayede,
¥ Birey, kursu kendi temposuna göre hızlı ya da yavaú takip edebilir. ¥ Birey, istedi÷i bölümleri istedi÷i kadar tekrarlayabilir.
¥ Birey, anladı÷ı bölümleri hızlı iúleyerek ve bildi÷i bölümleri atlayarak kursu öngörülen süreden daha önce bitirebilir ve hem zamandan hem de saat ücretinden tasarruf edebilir.
¥ Birey, utanmadan ve çekinmeden ö÷renim seviyesini ve süratini bilgisayara test ettirebilir.
Özellikle soyut kavramları içeren fen konularının ö÷retiminde soyut kavramları somutlaútırabilecek, ö÷rencilerin ilgisini çekecek, yüksek düúünme becerilerini geliútirecek ve anlamlı ö÷renmeyi sa÷layabilecek bilgisayar yazılımları kullanılmalıdır. Böylece ö÷rencilere, ö÷rendiklerini pekiútirme ve uygulama fırsatı verilmiú olur. Ö÷renciler, uygulamalar ile yapılan tekrarlar sonucunda, ö÷rendiklerini pekiútirebilir ve anlamlı ö÷renme sa÷lanabilir (Akçay ve di÷erleri, 2005).
ølk ve ortaö÷retimde fen ö÷rencilerinin derslerindeki baúarıyı ve buna ba÷lı olarak verimlili÷i arttırabilmek için özellikle mikroskobik düzeydeki ve soyut konularda bilgisayar destekli e÷itimden ve ders yazılımlarından yararlanmak gerekti÷i düúünülmektedir (Öz, 2004).
2.2.2.Bilgisayar Destekli Ö÷retim Programlama Araçları
BDÖ derslerinin geliútirilmesi sürecinde en kritik aúama, hazırlanan dökümanların bilgisayar koduna çevrilmesi “programlama” aúamasıdır. Çünkü, bir BDÖ yazılımının etkilili÷i, yazılım tasarımına ba÷lıdır. Yazılımın tasarımı için kullanılabilecek, farklı yeterlilik ve özelliklere sahip de÷iúik programlama araçları bulunmaktadır. Bu nedenle, ö÷retilecek konu için en etkili BDÖ tasarım ilkelerinin uygulanmasına imkan tanıyan bir yazılım geliútirme sisteminin seçimi önem taúır.
Programlama araçları, özellikleri nedeniyle, üç gruba ayrılmaktadır:
1- Programlama dili (Basic, Pascal, C, Delphi).
2- Yazarlık dili (Coursewriter, Pilot).
*LULú%|OP %LOJLQLQ6XQXOPDVÕ 6RUXYH&HYDS
.DSDQÕú *HUL%LOGLULP &HYDEÕGH÷HUOHQGLUPH
2.2.3.Özel Ders Yazılımları
Özel ders, belirli bir konu ya da kavramı ö÷retmeye yönelik programlardır ve bilgisayar destekli ö÷retimde en çok kullanılan yazılım türüdür (Yalın, 2000).
Özel ders yazılımı hazırlanırken aúa÷ıdaki basamaklara dikkat edilmelidir.
2.2.4.Özel Ders Yazılımı Hazırlama ølkeleri
Özel Ders Yazılımı hazırlanırken; Ö÷retim materyali hazırlama ilkelerine, Etkili ö÷renme ve E÷itim ølkelerine ve Çocu÷un Geliúimine dikkat edilmelidir.
2.2.4.1. Ö÷retim Materyali Hazırlama ølkeleri
Hazırlanan yazılım Ö÷retim materyali hazırlama ilkelerine uygun olmalıdır. Bu ilkeler úunlardır.
1. Anlamlılık ølkesi
2. Bilinenden baúlama ilkesi 3. Görelilik ilkesi
4. Çok örnek ilkesi 5. Seçicilik ilkesi 6. Tamamlama ilkesi 7. Fonun anlamlılı÷ı ilkesi 8. Kapalılık ilkesi
10. Hedef – Davranıú ilkesi 11. Ö÷renciye uygunluk ilkesi 12. Birleútiricilik ilkesi
13. De÷iúmezlik ilkesi 14. Derinlik ilkesi 15. Yenilik ilkesi
(ùimúek, 1997).
2.2.4.2. Etkili ö÷renme yöntemleri ve e÷itim ilkeleri
Etkili ö÷renme koúul ve yöntemleriyle ilgili olarak yapılan araútırma sonuçları, yüzde yüz kesin olmamakla birlikte, yine de e÷iticiye yol gösterici niteliktedir. Bu konuda yapılan pek çok araútırmaların, e÷itime getirdiklerini úöyle özetleyebiliriz.
1. Ö÷renme konusu anlamlı ve sıralı olmalı.
2. Tümevarım yöntemi uygulanmalı. Ö÷renme yakın çevreden baúlamalı. 3. Alıúkanlıklar göz önüne alınmalı.
4. Konunun özü verilmeli. 5. Ödül ve Ceza kullanılmalı.
6. Ö÷renmede “Bütün – Parça – Bütün” iliúkisi kullanılmalı. 7. Aralıklı tekrarlar verilmeli.
8. Do÷ru tepkiler hemen pekiútirilmeli. 9. Pekiútireçler sık kullanılmalı.
10. Ö÷renciler güdülenmeli. 11. øpuçları verilmeli.
2.3.ølgili Araútırmalar
Özmen ve Kolomuç (2004), bilgisayarlı ö÷retimin çözeltiler konusundaki ö÷renci baúarısına etkisini incelemiútir. Çalıúmada lise 2 kimya müfredatında yer alan çözeltiler konusunun ö÷retiminde bilgisayar destekli ö÷retimin etkisinin belirlenmesi ve geleneksel yöntemle karúılaútırılması amaçlanmıútır. Yarı-deneysel olarak gerçekleútirilen çalıúmada, bir deney ve bir kontrol grubu rasgele seçilmiútir. Hem deney, hem de kontrol grubu 40’ar ö÷renci içermektedir. Deney grubu ö÷rencilerine çözeltiler konusu bilgisayarlı ö÷retim yoluyla ö÷retilirken, kontrol grubu ö÷rencileri geleneksel ö÷retimle ö÷retilmiúlerdir. Deney ve kontrol grubu ö÷rencilerine 20 çoktan seçmeli, 5 açık uçlu sorudan oluúan bir test uygulama öncesinde ön test, uygulama sonrasında son test olarak uygulanmıútır. Elde edilen sonuçlar t testi ile karúılaútırılmıú ve testin açık uçlu bölümü için deney grubu lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiútir.
Pektaú, Türkmen ve Solak (2006), bilgisayar destekli ö÷retimin fen bilgisi ö÷retmen adaylarının sindirim sistemi ve boúaltım sistemi konularını ö÷renmeleri üzerine etkisini araútırmıúlardır. Deneysel çalıúma olarak planlanan araútırmada ön test - son test kontrol gruplu model kullanılmıútır. Araútırmanın örneklemini 2005 – 2006 e÷itim-ö÷retim yılında 3. sınıf düzeyinde bulunan 43 fen bilgisi ö÷retmen adayı ö÷rencisi oluúturmuútur. Geçerlik ve güvenirlik çalıúması yapılan 50 soruluk çoktan seçmeli sınav, ön-test ve son-test olarak uygulanmıútır. Verilerin analizi için ba÷ımsız, eúleútirilmiú t-testi ve tanımsal istatistiksel yöntemler kullanılmıútır. Deney grubunda “ToolBook” adlı ö÷retim yazılımıyla sindirim sistemleri ve boúaltım sistemleri konusu altı hafta süreyle iúlenmiútir. Kontrol grubunda ise aynı konular geleneksel ö÷retim yöntemi kullanılarak anlatılmıútır. Araútırmanın sonucunda, bilgisayar destekli ö÷retim ile ö÷renim gören ö÷rencilerin sindirim ve boúaltım konularını ö÷renmede geleneksel ö÷retim yöntemleri ile ö÷renim gören ö÷rencilere göre daha baúarılı oldukları sonucuna ulaúılmıútır.
Köse, Ayas ve Taú (2003) bilgisayar destekli ö÷retimin kavran yanılgıları üzerine etkisini incelemiúlerdir. Çalıúmada lise son sınıftaki ö÷rencilerde fotosentez konusunda görülen kavram yanılgılarının giderilmesinde bilgisayar destekli
ö÷retimin (BDÖ) etkisini araútırılmıútır. Çalıúma, Trabzon’da merkeze ba÷lı bir düz lisede, aynı ö÷retmenin iki farklı sınıfında toplam 53 lise üçüncü sınıf ö÷rencisinin katılımıyla gerçekleútirilmiútir. Kavram yanılgıları açık uçlu ve çoktan seçmeli 13 sorudan oluúan bir testle saptanmıútır. Hazırlanan test her iki gruba ön-test ve son-test olarak verilmiútir. Elde edilen bulguların analiz sonuçlarına göre fotosentez ile ilgili kavram yanılgılarının giderilmesinde BDÖ’in geleneksel ö÷retim metoduna göre daha etkili oldu÷u ortaya çıkmıútır.
Jackson (2005), Zihinsel Engelli Ö÷rencilerin Genel ve Fen Müfredatına Eklenmesi: Müfredata, Ö÷retim Stratejilerine ve De÷erlendirmeye Ulaúmada Bir Araútırma” baúlıklı çalıúmasında, zihinsel engelli ö÷rencilerin engellerinden dolayı Fen dersindeki baúarısızlıklarının giderilmesinde ö÷rencilerin sahip oldu÷u bilgi, engel durumları dikkate alınarak hazırlanan bireyselleútirilmiú ö÷retim materyalinin ö÷renciler üzerinde baúarılı oldu÷u kanısına varılmıútır.
Salgut (2007), ilkö÷retim 5.sınıf fen ve Teknoloji dersi ıúık ve ses ünitesinde internetin de kullanıldı÷ı bilgisayar destekli ö÷retimin ö÷renci baúarısına etkisini araútırmıútır. Araútırmada çalıúma grubunu, Adana ili Yumurtalık ilçesi Ganime Erzenci ølkö÷retim okulu ile Kaldırım ølkö÷retim okulundan, rasgele yöntemiyle seçilen kırk altı 5. sınıf ö÷rencisi oluúturmaktadır. Seçilen ö÷rencilerin karne notlarına ve sosyo-ekonomik düzeylerine bakılarak grupların denk oldu÷u tespit edilmiútir. Araútırmada kullanılan veriler araútırmacı tarafından geliútirilen “ön-son test” aracılı÷ıyla toplanmıútır. Test oluúturulurken ilk olarak belirtke tablosu oluúturulmuú ve her davranıú ile ilgili iki soru hazırlanmıútır. Hazırlanan ön uygulama testi Zeynepli ølkö÷retim okulunda uygulanmıú ve üzerinde madde analizi yapılmıú, sonucunda KR-20 de÷eri .92 çıkmıútır. Ayrıca uygun olmayan maddeler çıkarılmıú gerekli maddeler düzeltilmiútir. Hazırlanan test ö÷rencilere deney öncesi ve sonrası uygulanmıútır. Elde edilen veriler SPSS 11.5 paket programı t-testi ile sınanmıú, .05 düzeyinde anlamlılı÷ı test edilmiútir. Araútırmada elde edilen sonuçlar kısaca úöyledir;
1. ølkö÷retim 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi Iúık ve Ses ünitesinin ö÷retilmesinde
kullanıldı÷ı ö÷retimi alan ö÷rencilerin ön test puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıútır.
2. ølkö÷retim 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi Iúık ve Ses ünitesinin ö÷retilmesinde
internetin de kullanıldı÷ı BDÖ’yü kullanan ö÷renciler ile 2005 programının kullanıldı÷ı ö÷retimi alan ö÷rencilerin son test puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuútur.
3. ølkö÷retim 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi Iúık ve Ses ünitesinin ö÷retilmesinde
internetin de kullanıldı÷ı BDÖ’yü kullanan ö÷renciler ile 2005 programın kullanıldı÷ı ö÷retimi alan ö÷rencilerin eriúi puanları ortalamaları arasında deney gurubu lehine anlamlı bir fark bulunmuútur.
4. ølkö÷retim 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi Iúık ve Ses ünitesinin ö÷retilmesinde
internetin de kullanıldı÷ı BDÖ’yü kullanan erkek ö÷renciler ile kız ö÷rencilerin eriúi puanları ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıútır.
5. ølkö÷retim 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi Iúık ve Ses ünitesinin ö÷retilmesinde
2005 programı ö÷retimi alan erkek ö÷renciler ile kız ö÷rencilerin eriúi puanları ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıútır.
6. ønternetin de kullanıldı÷ı bilgisayar destekli ö÷retim alan erkek ö÷renciler ile 2005
programının kullanıldı÷ı ö÷retimi alan erkek ö÷rencilerin eriúi puanları ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuútur.
7. ønternetin de kullanıldı÷ı bilgisayar destekli ö÷retim alan kız ö÷renciler ile 2005
programının kullanıldı÷ı ö÷retimi alan kız ö÷rencilerin eriúi puanları ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıútır.
Yi÷it (2007), ilkö÷retim 2. Sınıf seviyesinde bilgisayar destekli e÷itici bilgisayar oyunlarının baúarıya ve kalıcılı÷a etkisini incelemiútir. Araútırmada Tux Math Scrabble ve Treasure Hunt Math oyunları kullanılmıútır. Rastlantısal olarak seçilen 22 ö÷renci deney, 25 ö÷renci kontrol grubuna alınmıútır. Kontrol grubuna geleneksel yöntemle (ö÷retmenin daha etkin oldu÷u yöntem) alıútırmalar
uygulanırken, deney grubuna ise bilgisayar destekli e÷itici matematik oyunları uygulanmıútır. Araútırma sonunda kontrol ve deney gruplarında akademik baúarıları ve kalıcılık açısından anlamlı bir fark bulunamamıútır.
BÖLÜM - III
YÖNTEM
Bu bölümde, araútırmanın modeli, araútırmanın yürütüldü÷ü grup, ölçme araçlarının hazırlanması, özellikleri, uygulaması, veriler ve bu verilerin analizinde hangi yolların kullanıldı÷ı, varsayımlar, kapsam ve sınırlılıklar açıklanmıútır.
3.1. Araútırmanın Modeli
Bu araútırmada, ølkö÷retim okullarında okuyan hafif düzeyde zeka gerili÷i olan ö÷rencilerin interaktif e÷itim programlarını kullanmalarının Fen ve Teknoloji dersindeki baúarıya ve kalıcılı÷a etkisi incelendi÷inden deneme modelindedir.
Deneme modeli; neden – sonuç iliúkilerini belirlemeye çalıúmak amacı ile do÷rudan araútırmacının kontrolü altında, gözlenmek istenen verilerin üretildi÷i araútırma modelidir. Deneme modelinde, gözlenmek istenenlerin araútırmacı tarafından üretilmesi söz konusudur (Karasar, 1995).
Bilgisayar kullanılmasının ö÷rencinin akademik baúarısındaki etkilili÷ini sınamak için bir deney, bir de kontrol grubu oluúturulmuútur. Deney grubuna internetin de kullanıldı÷ı bilgisayar destekli ö÷retim yöntemi, kontrol grubuna Düz Anlatım yöntemi ile konu anlatılmıútır.
Deney ve kontrol gruplarına deneysel iúlem öncesinde ve deneysel iúlem sonrasında 5. sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Gezegenimiz” uygulanmıútır.
Bu ba÷lamda, araútırma gerçek deneme modellerinden “öntest-sontest kontrol gruplu” deneme modeline göre desenlenmiútir (Karasar, 1994).
3.2. Evren ve Örneklem
Araútırmanın evreni, Ankara ili Yenimahalle ilçesi ilkö÷retim okullarındaki hafif düzeyde zekâ gerili÷i olan ve Fen ve Teknoloji dersi becerilerinde birbirine yakın seviyede bulunan kaynaútırma ö÷rencilerini kapsamaktadır.
Araútırmanın örneklemini, Ankara ili Yenimahalle ilçesi Yeúilevler, Hazar ve øsmail Erez ilkö÷retim okullarından hafif düzeyde zekâ gerili÷i olan ve Fen ve Teknoloji dersi becerilerinde birbirine yakın seviyede bulunan kaynaútırma ö÷rencilerinden oluúmaktadır.
Bu ö÷renciler ö÷retmen görüúleri do÷rultusunda kaynaútırmaya uygun ve kaynaútırma raporları olan ö÷renciler arasından ön test uygulaması ile belirlenmiútir. Veriler SPSS 15.0 paket programına girilmiú, gruba göre en uç noktalardaki ö÷renciler elenmiútir. Kalan ö÷renciler random yöntemi ile iki gruba ayrılmıútır. Bu gruplarla deney ve kontrol grubu olarak araútırmada kullanılmıútır.
Deney ve kontrol gruplarını oluúturan ö÷rencilerde gözlem yapılmıú baúarı ve kalıcılıkları incelenmiútir.
3.3.Veri Toplama Aracı
Bu araútırmada kullanılan veri toplama aracı olarak kullanılacak test, araútırmacı tarafından geliútirilmiútir.
Ölçüt ba÷ımlı testlerin hazırlanabilmesi için ö÷retilecek becerinin analiz edilmesi, analiz sonucunda oluúturulan basamakların basitten karmaúı÷a do÷ru sıraya konulması ve her bir basama÷ın ö÷rencinin gösterece÷i davranıúı açıklayan bildirimler haline dönüútürülmesi gerekir. Daha sonra yeterlili÷e iúaret eden ölçüt belirlenerek her bildirimi ö÷rencinin ölçütü karúılayacak biçimde gerçekleútirip gerçekleútirmedi÷ini ölçecek sorular oluúturulmalıdır (Thiagarajan, Droty ve Melnyn, 1974).
Veri toplama aracı aúa÷ıdaki aúamalara göre geliútirilmiútir ve uygulanmıútır.
¾ ølkö÷retim 4. sınıf Fen ve Teknoloji dersi programından ‘Gezegenimiz’ ünitesine ait hedef ve davranıúlarla ilgili belirtke tablosu hazırlanmıútır.
¾ Belirtke tablosundan yola çıkarak her bir davranıúı ölçen en az iki çoktan seçmeli soru ders kitapları ve Seviye Belirleme sınavlarından hazırlanmıútır.
¾ Test ölçme de÷erlendirme ilkelerine uygunluk ve kapsam geçerlili÷i bakımından sınıf ö÷retmenleri ve Fen ve Teknoloji ö÷retmenleri tarafından incelenmiútir.
¾ Hazırlanan test ön deneme amacıyla bir üst sınıfa (en az 100 ö÷renci) uygulanacak ve sonuçlar üzerinde madde analizi yapılarak .30’un altında çıkan sorular çıkarılarak test geliútirilmiútir.
¾ Ayrıca testin SPSS programında güvenirlik testi yapılmıú ve geçerlik güvenirlik testi sonucunda (.71) (Alfa) düzeyinde güvenli bulunmuútur.
3.4. Baúarı Testi Analizi Sonuçları
Bu çalıúmada yukarıdaki ifadeler dikkate alınmıútır. Sonuç olarak araútırmanın geçerlili÷ini sa÷lamak amacıyla 5 ö÷retmen ve uzmanın görüúü alınmıú, aracın geçerlili÷ini ve güvenirli÷ini tespit etmek için ön deneme yapılmıú, ön deneme sonucunda 1 madde atılmıú, gerekli maddeler madde güçlük indisi ve madde ayırıcılık gücü derecelerine göre düzeltilmiútir.
Baúarı testi ile ilgili madde analizleri sonuçları Ek-4’te verilmiútir
3.5. Araútırmanın Uygulaması
Araútırmada deney grubu ile konu anlatımları interaktif ortamda sürdürülmesi úeklindedir. Ders sonu tekrarları ve alıútırmalar kontrol grubu ile aynıdır.
Araútırmada Ön test – Son test kontrol gruplu model uygulanmıútır.
Ön test – Son test kontrol gruplu modelde, yansız atama ile oluúturulmuú iki grup bulunur. Bunlardan biri deney grubu, öteki kontrol grubu olarak kullanılır (Karasar, 1995).
Araútırmanın simgesel görünümü aúa÷ıdaki gibidir.
Tablo – 2
Araútırmanın Simgesel Görünümü
Gruplar Ön test BDE Düz
Anlatım Son test
Deney X X X X
Kontrol X X X
Araútırmacı ön test, son test ve kalıcılık testi sonucu elde etti÷i verileri bilgisayar ortamına girecek ve yorumlayacaktır.
ølkö÷retim okullarında okuyan hafif düzeyde zeka gerili÷i olan ö÷rencilerden seçilen iki grup arasında yüzdelerle aritmetik ortalamalar arası farkların belirlenmesinde önemlilik testleri (T-Test) uygulanacak. Gruplar arası, grup içi ve toplam olarak çift yönlü varyans analizleri kullanılacaktır.
BÖLÜM IV
BULGULAR VE YORUMLAR
Bu bölümde, veri toplama aracının 5. sınıf ö÷rencilerine uygulanması sonucunda elde edilen verilerin istatistiki analizlerine iliúkin bulgular ele alınmıútır.
Test yoluyla elde edilen veriler, bilgisayara kodlanarak verilerin frekans ve yüzdeleri tablo haline getirilmiútir. Önce, ankette yer alan her sorunun tablo sırasına göre de÷erlendirilmesi yapılmıútır. Daha sonra alt problemde gruplar arası farklıkların olup olmadı÷ını test etmek amacıyla yapılan t testi tabloları de÷erlendirilmiútir.
Teste dahil edilecek kontrol ve deney grubunu belirlemek amacıyla iki sınıfa ön test uygulanmıútır. Testin de÷erlendirilmesi sonucunda birbirine denk iki grup belirlenerek kontrol ve deney grubu olarak adlandırılmıútır. Aúa÷ıda Deney ve Kontrol Gruplarına ait ön test yüzde ve frekans tabloları verilmiútir.
Tablo - 3
Kontrol Grubu Ön Test Yüzde ve Frekans Tablosu
De÷erler Frekans Yüzde Ortalama Standart Sapma
1,21 1,29 1,33 1,38 1,42 1,46 1,50 1,54 1,58 1,67 1,71 1,75 1,79 Toplam 2 1 2 1 1 2 4 2 3 3 1 2 1 25 8,0 4,0 8,0 4,0 4,0 8,0 16,0 8,0 12,0 12,0 4,0 8,0 4,0 100,0 1,51 ,1644
Tablo- 3’te Kontrol Grubunun ön test baúarı ortalamasının x= 1,51
düzeyinde tespit edildi÷i görülmektedir.
Tablo - 4
Deney Grubu Ön Test Yüzde ve Frekans Tablosu
De÷erler Frekans Yüzde Ortalama Standart Sapma
1,29 1,42 1,46 1,50 1,54 1,58 1,63 1,67 Toplam 1 1 3 4 7 6 2 1 25 4,0 4,0 12,0 16,0 28,0 24,0 8,0 4,0 100,0 1,53 ,7728
Tablo-4’te Deney Grubunun ön test baúarı ortalamasının x= 1,53 düzeyinde
tespit edildi÷i görülmektedir.
Kontrol ve Deney Gruplarına ait ön test verileri incelendi÷inde grupların birbirine denk oldukları görülmektedir. Kontrol Grubunun ön test baúarı ortalaması
x= 1,51 ve Deney Grubunun baúarı ortalaması ise x= 1,53 düzeyinde tespit
edilmiútir. Dolayısıyla gruplar baúarı düzeyi açısından birbirine denk sayılabilecek ortalamalara sahip oldukları için, ö÷retim yöntemlerinin bu gruplara uygulanabilece÷ine karar verilmiútir.
Gruplara uygulanan ö÷retim yöntemlerinin ardından, gruplarda baúarı düzeyi açısından herhangi bir farklılaúma olup olmadı÷ını; varsa bu farklılı÷ın hangi düzeyde oldu÷unu tespit etmek amacıyla gruplara son test uygulanmıútır. Testlerin de÷erlendirilmesi sonucunda ortaya çıkan verilere ait yüzde ve frekans tabloları aúa÷ıda verilmiútir.
Her iki gruba ait tablolar peú peúe verilip ardından yorumlamalar baúarı ölçe÷indeki her madde için karúılaútırmalı olarak iki tablo içinde birlikte sunulmuútur.
Tablo - 5
Son Test Deney Grubu Yüzde ve Frekans Tablosu
Yanlıú Do÷ru
Test Soruları
f % f % _
X SS 1- Dünyamızın úekli aúa÷ıdakilerden hangisine benzer? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 2- Deniz kıyısında duran bir kimse, uzaktan gelen bir geminin önce
hangi kısmını görür? 11 44,0 14 56,0 1,56 ,5066 3- Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın yuvarlak oldu÷unu
kanıtlamaya çalıúan bilim adamlarından birisidir? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 4- Aúa÷ıdakilerden hangisinde Dünya’nın katmanlarının dıútan içe
do÷ru sıralanıúı do÷ru verilmiútir? 7 28,0 18 72,0 1,72 ,4582 5- Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın gözlenemeyen katmanları
arasında yer alır? 4 16,0 21 84,0 1,84 ,3741 6- Dünya’mızı saran hava tabakasına ne ad verilir? 10 40,0 15 60,0 1,60 ,5000
7- Dünya üzerinde canlıların yaúama alanı buldukları katman
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 6 24,0 19 76,0 1,76 ,4358 8- Dünya üzerinde büyük kara parçalarına kıt’a adını veririz.
Kıt’aların arasında kalan birbirine ba÷lı büyük su kütlelerine ne ad veririz?
9 36,0 16 64,0 1,64 ,4899
9- Hava kirlili÷ini önlemek için aúa÷ıdakilerden hangileri
yapılmalıdır? 6 24,0 19 76,0 1,76 ,4358 10- Toprak hangi kürede bulunur? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099
11- Aúa÷ıdaki katmanlardan hangisinde yaúam yoktur? 9 36,0 16 64,0 1,.64 ,4899
12- Ekonomik açıdan de÷erli kayaç ya da minerallere verilen ad
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 8 32,0 17 68,0 1,68 ,4761 13- Aúa÷ıdakilerden hangisi maden de÷ildir? 10 40,0 15 60,0 1,60 ,5000
14- Aúa÷ıdaki atıklardan hangisinin geri dönüúümü mümkün
de÷ildir? 8 32,0 17 68,0 1,68 ,4761 15- ‘Dünyamız, iç içe geçmiú küre úeklindeki ……….lardan
oluúmuútur.’ Cümleyi aúa÷ıdakilerden hangisi ile tamamlayabiliriz? 11 44,0 14 56,0 1,56 ,5066 16- ‘ Krater’ hangi yeryüzü úekli ile ilgilidir? 10 40,0 15 60,0 1,60 ,5000
17- Aúa÷ıda verilen olaylardan hangileri toprak oluúumda etkilidir? 7 28,0 18 72,0 1,72 ,4582
18- Canlıların kayaçlar içinde taúlaúmıú olarak kalan kalıntılarına ne
ad verilir? 14 56,0 11 44,0 1,44 ,5066 19- Aúa÷ıdakilerden hangisine yer küremizde rastlanmaz? 5 20,0 20 80,0 1,80 ,4082
20- Aúa÷ıdakilerden hangisi erozyon ile mücadele etme
önlemlerinden biri de÷ildir? 9 36,0 16 64,0 1,64 ,4899 21- Çevreyi korumada alınabilecek en önemli teknolojik önlem
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 5 20,0 20 80,0 1,80 ,4082 22- ønsan yaúamındaki önemine göre aúa÷ıdaki sıralamalardan
hangisi do÷rudur? 7 28,0 18 72,0 1,72 ,4582 23- Aúa÷ıdakilerden hangisi çevre sorunu de÷ildir? 6 24,0 19 76,0 1,76 ,4358 24- Havada en çok buluna gaz aúa÷ıdakilerden hangisidir? 5 20,0 20 80,0 1,80 ,4082
Tablo- 6
Son Test Kontrol Grubu Yüzde ve Frekans Tablosu
Yanlıú Do÷ru
Test Soruları
f % f % _
X SS 1- Dünyamızın úekli aúa÷ıdakilerden hangisine benzer? 12 48,0 13 52,0 1,52 ,5099 2- Deniz kıyısında duran bir kimse, uzaktan gelen bir geminin önce
hangi kısmını görür? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 3- Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın yuvarlak oldu÷unu
kanıtlamaya çalıúan bilim adamlarından birisidir? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 4- Aúa÷ıdakilerden hangisinde Dünya’nın katmanlarının dıútan içe
do÷ru sıralanıúı do÷ru verilmiútir? 14 56,0 11 44,0 1,44 ,5066 5- Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın gözlenemeyen katmanları
arasında yer alır? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 6- Dünya’mızı saran hava tabakasına ne ad verilir? 10 40,0 15 60,0 1,60 ,5000
7- Dünya üzerinde canlıların yaúama alanı buldukları katman
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 14 56,0 11 44,0 1,44 ,5066 8- Dünya üzerinde büyük kara parçalarına kıt’a adını veririz.
Kıt’aların arasında kalan birbirine ba÷lı büyük su kütlelerine ne ad veririz?
11 44,0 14 56,0 1,56 ,5066
9- Hava kirlili÷ini önlemek için aúa÷ıdakilerden hangileri
yapılmalıdır? 8 32,0 17 68,0 1,68 ,4761 10- Toprak hangi kürede bulunur? 21 84,0 4 16,0 1,16 ,3741
11- Aúa÷ıdaki katmanlardan hangisinde yaúam yoktur? 17 68,0 8 32,0 1,32 ,4761
12- Ekonomik açıdan de÷erli kayaç ya da minerallere verilen ad
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 18 72,0 7 28,0 1,68 ,4582 13- Aúa÷ıdakilerden hangisi maden de÷ildir? 19 76,0 6 24,0 1,24 ,4358
14- Aúa÷ıdaki atıklardan hangisinin geri dönüúümü mümkün
de÷ildir? 9 36,0 16 64,0 1,64 ,4899 15- ‘Dünyamız, iç içe geçmiú küre úeklindeki ……….lardan
oluúmuútur.’ Cümleyi aúa÷ıdakilerden hangisi ile tamamlayabiliriz? 13 52,0 12 48,0 1,48 ,5099 16- ‘ Krater’ hangi yeryüzü úekli ile ilgilidir? 11 44,0 14 56,0 1,56 ,5066
17- Aúa÷ıda verilen olaylardan hangileri toprak oluúumda etkilidir? 5 20,0 20 80,0 1,80 ,4082
18- Canlıların kayaçlar içinde taúlaúmıú olarak kalan kalıntılarına ne
ad verilir? 5 20,0 20 80,0 1,80 ,4082 19- Aúa÷ıdakilerden hangisine yer küremizde rastlanmaz? 16 64.0 9 36,0 1,36 ,4899
20- Aúa÷ıdakilerden hangisi erozyon ile mücadele etme
önlemlerinden biri de÷ildir? 7 28,0 18 72,0 1,72 ,4582 21- Çevreyi korumada alınabilecek en önemli teknolojik önlem
aúa÷ıdakilerden hangisidir? 8 32,0 17 68,0 1,68 ,4761 22- ønsan yaúamındaki önemine göre aúa÷ıdaki sıralamalardan
hangisi do÷rudur? 11 44,0 14 56,0 1,56 ,5066 23- Aúa÷ıdakilerden hangisi çevre sorunu de÷ildir? 9 36,0 16 64,0 1,64 ,4899 24- Havada en çok buluna gaz aúa÷ıdakilerden hangisidir? 9 36,0 16 64,0 1,64 ,4899
1- Testin birinci sorusu olan “Dünyamızın úekli aúa÷ıdakilerden hangisine benzer?” ifadesine test uygulanan deney grubu ö÷rencilerinin verdi÷i yanıtların ortalaması (x=1,48) düzeyinde gerçekleúmiútir. Deney grubu ö÷rencilerinin 12 tanesi bu soruya
do÷ru yanıt verirken, 13 ö÷renci de yanlıú yanıt vermiútir. Testin birinci sorusuna kontrol grubu ö÷rencilerinin verdi÷i yanıtlar incelenecek olursa, 25 ö÷rencinin 13 tanesi do÷ru ve 12 tanesi de yanlıú yanıt vermiútir. Bu sonuçlarla birlikte bu maddeye kontrol grubunun verdi÷i yanıtların ortalaması ise (x=1,52) düzeyinde
gerçekleúmiútir. Sonuçlardan anlaúıldı÷ı üzere grupların bu soruda birbirine denk bir baúarı sa÷ladı÷ı söylenebilir.
2- “Deniz kıyısında duran bir kimse, uzaktan gelen bir geminin önce hangi kısmını görür?” ifadesi testin ikinci sorusunu oluúturmaktadır. Bu soruyu 14 deney grubu ö÷rencisi do÷ru yanıtlarken 11’i de yanlıú yanıtlamıútır. Ortalama ise (x=1,56)
olarak belirlenmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinden ise 12 kiúi bu soruyu do÷ru yanıtlarken 13 kiúi de bu soruya yanlıú yanıt vermiútir. Kontrol grubunun bu sorudaki ortalama baúarısının (x=1,48) oldu÷u tespit edilmiútir. Bu sonuçlara göre testin
ikinci maddesine verilen yanıtlara bakılınca, deney grubunun bu soruda kontrol grubuna göre daha yüksek bir baúarı sa÷ladı÷ı görülebilmektedir.
3- “Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın yuvarlak oldu÷unu kanıtlamaya çalıúan bilim adamlarından birisidir?” sorusuna iliúkin verilen yanıtlar incelendi÷inde deney grubu ö÷rencilerinin 12 tanesinin bu soruyu do÷ru yanıtladı÷ı görülmektedir. 13 ö÷renci ise bu soruyu do÷ru yanıtlayamamıútır. Buna göre deney grubunun bu sorudaki ortalaması (x=1,48) düzeyinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu
ö÷rencilerinin de 12 tanesi bu soruyu do÷ru yanıtlarken 13 tanesi de bu soruya yanlıú yanıt vermiútir. Dolayısıyla kontrol grubunun da bu sorudaki baúarı ortalaması (x=1,48) düzeyinde gerçekleúmiútir. Tespit edilen bu sonuçlara göre deney ve
kontrol gruplarının bu soruda eúit baúarı sa÷ladıkları göze çarpmaktadır.
4- “Aúa÷ıdakilerden hangisinde Dünya’nın katmanlarının dıútan içe do÷ru sıralanıúı do÷ru verilmiútir?” sorusuna verilen yanıtlar incelendi÷inde deney grubunun
(x=1,72) düzeyinde bir baúarı sa÷ladı÷ı görülmektedir. Deney grubu ö÷rencilerinin
18’i bu soruya do÷ru yanıt verirken sadece 8’i yanlıú yanıt vermiútir. Kontrol grubunun bu sorudaki ortalaması ise (x=1,44) düzeyinde kalmıútır. 11 ö÷rencinin
do÷ru yanıt verdi÷i bu soruyu 14 ö÷renci yanlıú yanıtlamıútır. Elde edilen bu sonuçlara ıúı÷ında deney grubunun bu soruda kontrol grubuna göre daha yüksek bir baúarı sa÷ladı÷ı görülmektedir. Aradaki farkın ise manidar oldu÷u söylenebilir.
5- Testin beúinci sorusu olan “Aúa÷ıdakilerden hangisi Dünya’mızın gözlenemeyen katmanları arasında yer alır?” iadesine iliúkin veriler incelendi÷inde deney grubu ö÷rencilerinin bu soruda yüksek baúarı sa÷ladıkları görülmektedir. Deney grubu ö÷rencilerinin 21’i bu soruya do÷ru yanıt verirken sadece 4’ü bu soruyu yanlıú yanıtlamıútır. Bu sonuçlarla birlikte deney grubunun bu sorudaki ortalaması (x=1,84) düzeyinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu ise bu soruda ortalama bir baúarı
sa÷lamıútır. Kontrol grubunun bu sorudaki ortalaması ise (x=1,48) olarak
belirlenmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinin 12’si bu soruyu do÷ru yanıtlarken 13’ü de yanlıú yanıtlamıútır. Elde edilen bu sonuçlarla birlikte deney grubunun bu soruda kontrol grubuna göre çok daha yüksek bir baúarı sa÷ladı÷ı görülebilir. Aradaki farkın ise anlamlı oldu÷u söylenebilir. Testin bu sorusunun, deney grubunun en yüksek baúarı sa÷ladı÷ı soru oldu÷u göze çarpmaktadır.
6- “Dünya’mızı saran hava tabakasına ne ad verilir?” ifadesi testin altıncı sorusunu oluúturmaktadır. Bu soruya deney grubu ö÷rencilerinin 15’inin do÷ru, 10’unun da yanlıú yanıt verdi÷i görülmektedir. Bu verilerle birlikte deney grubunun bu sorudaki ortalaması (x=1,60) seviyesinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinin de
15’i bu soruya do÷ru yanıt verirken 10’u da yanlıú yanıt vermiútir. Dolayısıyla kontrol grubunun bu sorudaki ortalaması da (x=1,60) seviyesinde gerçekleúmiútir.
Elde edilen sonuçlar ıúı÷ında iki grubun da bu soruda birbirine eúit baúarı sa÷ladı÷ı anlaúılmaktadır.
7- “Dünya üzerinde canlıların yaúama alanı buldukları katman aúa÷ıdakilerden hangisidir?” sorusuna verilen yanıtlar incelendi÷inde, deney grubu ö÷rencilerinin
19’unun bu soruya do÷ru, 6’sının ise yanlıú yanıt verdi÷i görülmektedir. Bu sayılarla birlikte deney grubunun bu soruya verdi÷i yanıtların ortalaması (x= 1,76) düzeyinde
gerçekleúmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinin ise bu soruya daha düúük sayıyla do÷ru yanıt verdi÷i anlaúılmaktadır. Gruptakilerin 11’i soruyu do÷ru yanıtlarken 14’ü de yanlıú yanıtlamıútır. Grubun baúarı ortalaması da (x=1,44) olarak tespit edilmiútir.
Bu verilere bakılarak deney grubunun anlamlı bir düzeyde kontrol grubuna göre daha baúarılı oldu÷u söylenebilir.
8- Testin sekizinci sorusu olan “Dünya üzerinde büyük kara parçalarına kıt’a adını veririz. Kıt’aların arasında kalan birbirine ba÷lı büyük su kütlelerine ne ad veririz?” ifadesine deney grubu ö÷rencilerinin 16’sı do÷ru yanıt verirken 9’u da yanlıú yanıt vermiútir. Grubun bu sorudaki baúarı ortalaması (x=1,64) olarak tespit edilmiútir.
Kontrol grubunda ise benzer bir tablo mevcuttur. Gruptaki ö÷rencilerin 14’ü soruyu do÷ru yanıtlarken 11’i de yanlıú yanıtlamıútır. Bu verilerle birlikte grubun bu sorudaki baúarı ortalaması (x=1,56) düzeyinde bulunmuútur. øki grup da birbirlerine
yakın bir sonuç elde etseler de deney grubunun bu soruda daha yüksek bir baúarı elde etti÷i görülmektedir.
9- “Hava kirlili÷ini önlemek için aúa÷ıdakilerden hangileri yapılmalıdır?” sorusuna iliúkin yanıtlar incelendi÷inde; deney grubu ö÷rencilerinin %76’sının bu soruyu do÷ru yanıtladı÷ı anlaúılmaktadır. Bu soruya do÷ru yanıt verenlerin sayısı 19’dur. Deney grubunun bu sorudaki baúarı ortalaması ise (x=1,76) düzeyinde bulunmuútur.
Kontrol grubu da bu soruda yakın bir baúarıya imza atmıútır. Grubun %68’i bu soruyu do÷ru yanıtlamıútır. Soruyu do÷ru yanıtlayanların sayısının 17 oldu÷u görülmektedir. Bu verilerle birlikte kontrol grubunun baúarı ortalaması (x=1,68)
olarak tespit edilmiútir. Bu sonuçlara göre deney grubu, kontrol grubuna göre küçük bir farkla bu soruda daha yüksek bir baúarı elde etmiútir.
10- “Toprak hangi kürede bulunur?” sorusuna verilen yanıtlar incelendi÷inde, deney grubu ö÷rencilerinin 12’sinin bu soruya do÷ru, 13’ünün ise yanlıú yanıt verdi÷i görülmektedir. Bu sayılarla birlikte deney grubunun bu soruya verdi÷i yanıtların ortalaması (x= 1,48) düzeyinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinin ise bu
soruya çok daha düúük sayıyla do÷ru yanıt verdi÷i anlaúılmaktadır. Gruptakilerin sadece 4’ü soruyu do÷ru yanıtlarken 21’i de yanlıú yanıtlamıútır. Grubun baúarı ortalaması da (x=1,16) olarak tespit edilmiútir. Bu soru, kontrol grubunun en düúük
düzeyde baúarı sa÷ladı÷ı soru olmuútur. Deney grubu da bu soruda düúük bir baúarı sa÷lamasına ra÷men kontrol grubuna göre anlamlı bir düzeyde daha baúarılı oldu÷u söylenebilir.
11- “Aúa÷ıdaki katmanlardan hangisinde yaúam yoktur?” sorusuna verilen yanıtlar incelendi÷inde, deney grubu ö÷rencilerinin 16’sının bu soruya do÷ru, 9’unun ise yanlıú yanıt verdi÷i görülmektedir. Bu sayılarla birlikte deney grubunun bu soruya verdi÷i yanıtların ortalaması (x= 1,64) düzeyinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu
ö÷rencilerinin ise bu soruya daha düúük sayıyla do÷ru yanıt verdi÷i anlaúılmaktadır. Gruptakilerin 8’i soruyu do÷ru yanıtlarken 17’si de yanlıú yanıtlamıútır. Grubun baúarı ortalaması da (x=1,32) olarak tespit edilmiútir. Bu verilere bakılarak deney
grubunun anlamlı bir düzeyde kontrol grubuna göre daha baúarılı oldu÷u söylenebilir.
12- “Ekonomik açıdan de÷erli kayaç ya da minerallere verilen ad aúa÷ıdakilerden hangisidir?” ifadesi testin altıncı sorusunu oluúturmaktadır. Bu soruya deney grubu ö÷rencilerinin 17’sinin do÷ru, 8’inin de yanlıú yanıt verdi÷i görülmektedir. Bu verilerle birlikte deney grubunun bu sorudaki ortalaması (x=1,68) seviyesinde
gerçekleúmiútir. Kontrol grubu ö÷rencilerinin de 17’si bu soruya do÷ru yanıt verirken 8’i de yanlıú yanıt vermiútir. Dolayısıyla kontrol grubunun bu sorudaki ortalaması da (x=1,68) seviyesinde gerçekleúmiútir. Elde edilen sonuçlar ıúı÷ında iki grubun da bu
soruda birbirine eúit baúarı sa÷ladı÷ı anlaúılmaktadır.
13- “Aúa÷ıdakilerden hangisi maden de÷ildir?” sorusuna iliúkin verilen yanıtlar incelendi÷inde deney grubu ö÷rencilerinin 15 tanesinin bu soruyu do÷ru yanıtladı÷ı görülmektedir. 10 ö÷renci ise bu soruyu do÷ru yanıtlayamamıútır. Buna göre deney grubunun bu sorudaki ortalaması (x=1,60) düzeyinde gerçekleúmiútir. Kontrol grubu
