Yeni Türkçe Programıyla İlgili Bulgular ve Yorumlar

Eğitim, tüm dünyanın üzerinde önemle durduğu bir noktadır. Eğitim; sosyal, ekonomik, siyasi, toplumsal, kültürel bütünleşmenin ve değişimlerin en etkin araçlarındandır. Bu sebeple gelişmekte olan ülkelerin gelişmesine en büyük katkı, insan kaynaklarına yapılan yatırım ve alt yapının iyileştirilmesi olacaktır.

Türkiye, özellikle son yıllarda etkili bir eğitim modeli gerçekleştirmek için yoğun girişimlerde bulunmaktadır. Bu girişimler, eğitim sistemimizin alt yapısını oluşturan tek düze mantık yerine çoklu sebep ve çoklu sonuçlara dayalı bir anlayışın oluşması yönünde yoğunlaşmaktadır. Bu çerçevede, öğretim programlarımızın dayandığı teorik alt yapı için davranışçı bir anlayıştan, yapılandırmacı bir anlayışı içeren dönüşüm içine girmek ve bu dönüşümü gerçekleştirmek tasarlanmaktadır.

Günümüzde hızla gelişen bilim ve teknoloji, eğitimin her alanını etkilemektedir. Özellikle eğitim alanında hızla gelişme ve değişmeler meydana gelmektedir. Geleneksel eğitim yaklaşımlarının yetersiz kaldığı bu çağda, çoklu zekâ ve yapılandırıcı eğitim yaklaşımları ön plana çıkmaktadır. Bu yaklaşımlarla eğitim sürecinde, öğretmen merkezli anlayışla öğrencinin davranışını değiştirmek yerine; öğrenci merkezli anlayışla öğrencinin zihinsel becerilerini geliştirmeye ve bilgiyi yapılandırmaya ağırlık verilmektedir. Bireysel farklılıklara dikkat çekilmektedir.

Yeni öğretim programlarında, içeriklerin düzenlenmesinde genellikle tematik yaklaşım göz önüne alınmıştır ve bu çerçevede öğrenme alanları belirlenmiştir. Yeni öğretim programlarına yansıyan en belirgin değişikliklerden biri de ara disiplinlerin tanımlanması ve öğrenme alanları ile ilişkilendirilmesidir.

Öte yandan yeni programların becerilere ağırlık verdiği gözlenmiştir. Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, problem çözme, araştırma, karar verme, bilgi

teknolojilerini kullanma, girişimci olma, kişisel ve sosyal değerlere önem verme gibi beceriler her programda altı çizilerek belirtilmiştir.

Yeni programlarda öğrenme - öğretme süreçleri ve öğretmenin rolü ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Bilgi ve becerilerin edinimi ile ilgili uygulama sürecine dönük öneriler yapılmış ve “Etkinlik Örnekleri” verilmiştir. Ancak etkinliklerin örnek niteliğinde olduğu ve uygulamada bireysel farklılıklar ve çevresel koşullar dikkate alınarak esnek olmanın gereği üzerinde durulmuştur.

Yeni programlarda eskiye oranla öğrenme - öğretme sürecinde daha fazla somut araç - gereç kullanımının özendirildiği ve bununla ilgili daha somut örneklerin verildiği görülmektedir. Öğrencilerin araştırma, sorgulama, problem çözme ve karar verme süreçlerine katılmasını sağlayacak etkinliklerin kullanılması önerilmiştir. Ayrıca “yaparak - düşünerek” öğrenme etkinliklerinin önemli olduğu vurgulanmış ve iş birlikçi öğrenme stratejilerinin gerektiği ölçüde kullanılması öngörülmüştür. Etkinliklerin geliştirilmesinde Çoklu Zekâ Kuramından yararlanıldığı gözlemlenmiştir. Öğretim sürecinde öğretmenin rolü ise, öğrencilere rehberlik yaparak öğrenmeyi kolaylaştırmak olarak belirlenmiştir.

Yeni programlarda, ölçme ve değerlendirme sadece öğrenme sonucunu değil, sürecini de değerlendirmeye dönük ele alınmıştır. Hem öğrencinin kendini değerlendirmesi için hem de öğretmenin öğrenciyi değerlendirmesi için değişik ölçme aracı örneklerine yer verilmiştir. Bu açıdan önceki programlarda sadece geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin örneklendirildiği düşünülürse çeşitliliğin arttığı söylenebilir.

Günümüzde Türkçe öğretimi; sadece dinleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve görsel sunu ile ilgili dil becerilerinin geliştirilmesi değil, aynı zamanda metinler arası düşünme, anlama, sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, analiz – sentez yapma ve değerlendirme gibi zihinsel becerileri de geliştirme olarak anlaşılmaktadır. Böylelikle öğrencilerin zihinsel becerilerini geliştirmek ön plana çıkmaktadır. Bunlara ek olarak iletişim kurma, çağdaş toplumun gereklerini yerine getirme, bilinçli kararlar verme, öğrenmeyi sürdürme gibi temel becerilere de ağırlık verilmektedir. Bu anlayıştan hareketle, öğrencilerin hayat boyu kullanacakları bilgi ve becerileri edinmeleri beklenmektedir.

Türkçe Öğretim Programı’nda yapılandırıcı yaklaşım merkeze alınmakla birlikte, çoklu zekâ ve öğrenci merkezli öğrenme gibi çeşitli eğitim yaklaşımlarından da yararlanılmıştır. Yapılandırıcı yaklaşıma göre öğrenme sürecinde ön bilgileri harekete geçirme, gelişim düzeyini dikkate alma, etkili iletişim kurma, anlam kurma, uygulama ve

değerlendirme önemli kavramlardır. Öğrenci merkezli öğrenmeyi temel alan bu yaklaşım, öğrenme sürecinde öğrenci katılımına ve öğretmen rehberliğine ağırlık vermektedir.

Yeni Türkçe Programı dördüncü ve beşinci sınıflarda haftada 6 saat olmak üzere 36 haftadan oluşan bir süreci (196 saat) kapsamaktadır.

Türkçe programının özellikleri sıralanacak olursa;

• Bilgiyi ezberlemeye değil, bilgi üretmeye dayalı çağdaş eğitim yaklaşım ve modellerini temel almıştır. Bunlar; yapılandırıcı yaklaşım, çoklu zekâ yaklaşımı, öğrenci merkezli öğrenme, bireysel farklılıklara duyarlı eğitim olarak sıralanabilir.

• Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma, eleştirel düşünme, iletişim, problem çözme, araştırma, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik, karar verme, metinler arası okuma, kişisel ve sosyal değerlere önem verme gibi temel becerilere yer verilmiştir.

• Öğrencinin zihinsel becerilerini geliştirmesine ve etkili kullanmasına önem verilmiştir.

• Öğrenme alanları, dil eğitim anlayışının gereği; dinleme, okuma, konuşma, yazma, görsel okuma ve görsel sunu başlıkları altında ele alınmıştır.

• Dil bilgisi ayrı bir öğrenme alanı olarak ele alınmamış; diğer öğrenme alanları içinde verilmiştir.

• Kazanımların belirlenmesinde; öğrencilerin yaş, düzey, dil ve zihin gelişimleri göz önünde bulundurulmuştur.

• Tematik yaklaşımın bir gereği olarak anlama becerilerinin geliştirilmesi amacıyla; sıralama, sınıflama, tahmin etme, ilişki kurma, özetleme, analiz – sentez yapma ve değerlendirme gibi etkinlikler verilmiştir. Ayrıca metin içi, metin dışı ve metinler arası okuma yoluyla anlam kurmaya özen gösterilmiştir. İlk okuma yazma öğretimi programda diğer alanlardan ayrı olarak ele alınmamıştır. Bütün öğrenme alanlarıyla iç içe, bütünleştirilerek verilmiştir.

• İlk okuma yazma öğretiminde Ses Temelli Cümle Yöntemi benimsenmiştir.

• Yazı öğretiminde bitişik eğik yazı ile başlanması ve bütün yazı çalışmalarının bitişik eğik yazı harfleriyle yapılması ön görülmüştür.

• Öğrencilerin bireysel farklılıkları dikkate alınarak, belirlenen etkinliklerle öğrencilerin süreç içinde değerlendirilmesi planlanmıştır.

• Bu program, öğrenciyi merkeze almakta ve bütün etkinliklerde öğrencinin aktif rol almasını gerektirmektedir. Bu nedenle etkinlikler, öğrencinin iletişim kurma, yaratıcılık, iş birliği yapma, sorun çözme, girişimcilik gibi becerilerini geliştirecek şekilde

yapılandırılmıştır. Öğrencilerin dil ve zihin becerilerini geliştirme amacıyla her öğrenme alanında ve sınıf düzeyinde etkinlik örnekleri verilmiştir.

4.1.1. Programın Vizyonu

Yeni İlköğretim Türkçe Programının vizyonu; 1. Türkçeyi doğru ve etkili kullanan,

2. Kendini ifade eden, iletişim kuran, işbirliği yapan, girişimci ve sorun çözen, 3. Bilimsel düşünen, anlayan, araştıran, inceleyen, eleştiren, sorgulayan, yorumlayan, 4. Haklarını ve sorumluluklarını bilen, çevresiyle uyumlu, şartlandırmaya karşı duyarlı, 5. Okumaktan ve öğrenmekten zevk alan,

6. Bilgi teknolojilerini kullanan, üreten ve geleceğine yön veren bireylerden oluşan bir