Yedinci çerçeve programına doğru gidilirken iki tartışma konusu dikkati çekmiş- tir. Bunlardan birisi kurumlarla nasıl bir politika olacağı yönünde yapılan tartışma, ikin- ci olarak ise Avrupada araştırma kullanıcı ortakları arasındaki tartışmadır. 2005 yılının başında, iki tartışmanın sonucu olarak dikkat çekici bir biçimde Komisyon Birliğin 7. Araştırma Çerçeve programını ortaya koymuştur. Bu alanda finansal destekler konu- sunda belli bilgilerin ortaya konulması araştırma projelerinin genel çerçevesi hakkındaki Komisyonun önerilerinin geliştirilmesine sebep olmuştur69.
7. Çerçeve programı doğrultusunda AB Komisyonu ekonomik büyümeye yönelik bilginin inşa edilmesine yönelik amaçlar geliştirmiş, bu amaçlar doğrultusunda politika öncelikleri oluşturmuştur70. Bu çerçevede Lizbon Stratejisi doğrultusunda geliştirilen çabaların devam ettirilmesi, araştırma ve teknolojinin eğitim ve yenilik çalışmalarıyla birleştirilmesine bağlı olduğu vurgulanmıştır. Nitekim bu çerçevede çok dinamik ve rekabetçi bilgi tabanlı ekonomi anlayışına geçiş çabalarının sürdürülmesi önerisi gelişti- rilmiştir71. Avrupa’nın GSYİH’nın % 3’ünü Ar-Ge faaliyetlerine ayırması için çabaları- nı arttırması gerektiği üzerine vurgu yapılmıştır.
2.4.1.7. Çerçeve Programının Öncelikleri
AB Komisyonu tarafından hazırlanan raporda, özellikle Avrupa Parlamentosu ve üye devletler ve AB’nin diğer kurumları arasında ciddi anlamda işbirliğinin geliştiril- mesi bilimsel topluluk ve endüstriyel çalışmaların geliştirilmesine dikkat çekilmektedir. Nitekim hazırlanan bu rapor teklifi söz konusu kurumlar arasındaki işbirliğinin derin etkiler yaratacak bir çerçevesi olduğu üzerine vurgu yapılmaktadır. Bu etkiler büyük ölçüde yapılan araştırma çalışmalarının hem birlik içi hem de birlik dışı etkilerinin de- ğerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Öte yandan Avrupa’nın karşılaşacağı
68 http://ec.europa.eu/invest-in-research/key05_en.htm. 69 http://cordis.europa.eu/innovation/en/home.html. 70 COM(2005) 118.
71 Commıssıon of The European Communıtıes, Decısıon of The European Parlıament And of The Councıl Concerning The Seventh Framework Programme of The European Community for Research, Technological
ekononomik, sosyal ve çevre konusundaki problemlerini aşabilmesi büyük ölçüde bilim teknoloji ve teknolojik sistem geliştirme konularıyla yakından ilgilidir. Bu bağlamda AB’nin 7. çerçeve programı doğrultusunda yapılan çalışmaları desteklemesinin AB’nin geleceği açısından büyük önem taşıdığı vurgulanmaktadır72. Nitekim 2007-2013 yılları arasında uygulanacak çerçeve programı AB Antlaşması’nın 18. bölümünde 163-171. maddeleri arasında belirtilen şekilde yönlendirilecek ve finansal destek sağlanacaktır. Bu Avrupa’nın ilgi duyduğu teknolojik öncelikler ve altyapının geliştirilmesi ile tamam- lanacaktır. Genişleme süreci ile birlikte 25 üyeye ulaşan AB’de araştırma maliyetlerinin artmasından dolayı Ar-Ge faaliyetlerine yönelik topluluk desteklerinin iyi projelere des- tek vermek biçiminde geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için söz konusu projelere 7. çerçeve programı doğrultusunda AB politikaları ile ulusal aktivitelerin konsolide e- dilmesi ihtiyacı üzerinde durulmaktadır. Nitekim Komisyon çok sayıdaki araştırma pro- jesini bir ajans altında yönetmek suretiyle “Marie Curie” aksiyon planı çerçevesinde özellikle Kobi’lerin desteklenmesine yönelik araştırma projelerinin geliştirilmesi üze- rinde duracaktır. Nitekim bu çalışmalar Avrupa Araştırma Konseyi(ERC)’nin çalışmala- rını tamamlayacaktır.
7. Çerçeve programı Avrupa araştırma politikasının temel amaçları çerçevesinde dört temel program etrafında yoğunlaşmıştır. Bunlar; işbirliği, fikirler, halk ve kapasite- ler şeklinde biçimlenmiştir.
İşbirliği çerçevesinde tüm araştırma faaliyetlerinin ulusaşan işbirliğinin geliştiril- mesi ve araştırma programlarının işbirliğine yönelik birlikte yapılan projeler ve bilgi ağının geliştirilmesi sağlanacaktır. Avrupa Birliği ile 3. ülkeler arasında bu faaliyetlerin bütünleştirilmesi için uluslararası işbirliği sağlanması konusunda adımlar atılacaktır.
Fikirler konusunda Avrupa Araştırma Konseyi Avrupa düzeyinde bireysel takım-
lar arasında rekabet yaratılarak öncü araştırmalara yönelik destekler yaratılacaktır. Bu destekler özellikle bilimsel ve teknolojik alanları, mühendislik ve sosyoekonomik bilim- ler ve insani çalışmaları ilgilendiren faaliyetlere yönelik olacaktır.
Toplumsal faaliyetler “Marie Curie” aksiyon planı çerçevesinde destekleyici eği-
tim, araştırmacıların kariyer gelişimi gibi konular üzerine yoğunlaşacak, araştırma bece- rilerinin geliştirilmesi konusunda ulusal sistemlerle bağlantılı çabalar sürdürülecektir.
Araştırma kapasitesi konusunda AB düzeyinde yapılacak araştırmaların büyük
ölçüde araştırma ve yenilik kapasitesinin desteklenmesi şeklinde geliştirileceği, bu des- tekler; büyük ölçüde araştırma altyapısının geliştirilmesi, Kobi desteklerinin geliştiril- mesi, bölgesel araştırma çalışmalarının sürdürülmesi, AB’nin bölgesel uyumunun geliş- tirilmesi, toplumu ilgilendiren bilimsel çabalara yönelik olacaktır. Çerçeve programının bu dört temel araştırma alanı Avrupa’nın mükemmeliyet kutuplarının yaratılması açı- sından büyük önem taşımaktadır. Bu dört temel alanın altında özellikle 9 alt alanda iş- birliğinin geliştirilmesi konusunda çaba harcanacaktır. Bunlar;
• Sağlık,
• Gıda, Tarım ve Biyo-teknoloji,
• Bilgi ve iletişim teknolojileri,
• Nano-bilimler, Nano-teknolojiler, Malzemeler ve Yeni üretim teknolojileri,
• Enerji,
• İklim değişikliklerini de içerecek biçimde Çevre sorunları,
• Ulaşım,
• Sosyo-ekonomik bilimler ve toplumsal çalışmalar,
• Güvenlik ve uzay.
Komisyon tarafından önerilen teklif raporunda 2007 yılından 2013 yılına kadar a- raştırma, teknolojik gelişme gibi konularda Avrupa insiyatifinin geliştirilmesi dünya rekabetinde geri kalmama gibi sorunlar üzerine odaklanılacağı öne çıkan konular ol- maktadır.
2.4.2.7. Çerçeve Programının Stratejisi ve Öncelikleri
Yeni geliştirilen çerçeve programı Birliğin bilim ve teknoloji alanındaki çalışma- larının özellikle Kobi’lerin geliştirilmesi için büyük önem taşıdığını söz konusu işletme- ler ile birlik bünyesindeki araştırma çalışmalarının geliştirilmesi ve koordine edilmesi- nin büyük önem taşıdığı vurgulanmaktadır. Özellikle rekabet ve ekonomik büyüme ko- nusunun AB Lizbon Konseyi’nde ortaya konulduğunu ve bu bakımdan bilgi tabanlı ekonomik gelişmenin Avrupa’da büyüme ile birlikte istihdam imkanlarının geliştirilme-
si açısından büyük öneme sahip olduğuna dikkat çekilmektedir. Lizbon stratejisi doğrul- tusunda Barselona Avrupa Konseyi’nde ortaya konulmuş olan GSYİH’nın % 3’ünün Ar-Ge harcamaları için kullanılması ve bunun da 2/3’sinin özel sektör yatırımlarıyla sağlanmasının önemi vurgulanmuştur73.
Avrupa parlamentosu teknolojik gelişme ve ekonomik büyümeye yönelik bilginin artan rolünün Avrupa’nın geleceği açısından önemli bir rehber niteliği taşıdığına tekrar ederk vurguladığı görülmektedir. Tüm topluluk politikalarının araştırma ihtiyaçlarının Avrupa endüstri, bilim topluluğu, üniversiteler ve diğer ilgili kuruluşlar aracılığıyla ge- liştirilmesinin 2007-2013 arasında uygulanacak olan 7. çerçeve programının ana teması olduğuna dikkat çekilmektedir74. Ortak bir Avrupa Araştırma Alanı yaratılması için 6. çerçeve programının başarısı üzerine inşa edilen bu amaçlar çerçevesinde bilgi temelli ekonomi ve toplum yaratılması en önemli öncelik olacaktır.
Bu çerçevede AB düzeyinde ulus aşan işbirliklerinin desteklenmesi gerekmekte- dir. Dinamizm, yaratıcılık ve AB araştırmalarının mükemmel hale gelmesinde bilgiye yatırım öncelik taşıyacaktır. Avrupa’da araştırma ve toknolojide insan potansiyeli nite- lik ve sayı olarak arttırılacaktır. Araştırma ve innovasyon kapasitesi optimal bir biçimde geliştirilecek, bu çabalar ulus aşan işbirlikleri temel çerçeve amaçları doğrultusunda geliştirilecektir. Bütün bu çalışmalar sürdürülürken özellikle Avrupa Araştırma Konse- yi(ERC)’nin kurumlar üstü konumunu sürdürmesi ve bu çerçevede araştırmaların kon- seyin süzgeçinden geçmesi gerekmektedir. AB Avrupalı araştırmacıların Avrupa’da kalması konusunda destekler sağlayacak ve en iyi araştırmacıların Avrupa’ya yönlendi- rilmesi için çaba harcayacaktır. Özellikle 7. Çerçeve programı, üye devletlerin Lizbon Stratejisi çerçevesinde sosyal fonlar, tarım, eğitim, öğretim, rekabet ve innnovasyon, sanayi, istihdam ve çevre konusundaki çalışmalarının birleştirilmesi konusunda stratejik çaba harcanmasını önermektedir75.
2.5.Hampton Toplantısında Ar-Ge ve İnnovasyon Çalışmalarına Yönelik Gelişmeler