3.1. YARGI YETKĠSĠNE SAHĠP KURUL TĠPĠ SAYIġTAYLAR
3.1.2. Ġspanya Krallığı’nda Yüksek Denetim
3.1.2.1. Yüksek Denetim Kurumunun Tarihi GeliĢimi,
1978 yılında kabul edilen Ġspanya Anayasası’nın 1. maddesine göre “İspanya,
üst değerler olarak hürriyet, adalet, eşitlik ve siyasi çoğulculuğu savunan hukukun üstünlüğü ilkesine tabi, sosyal ve demokratik bir devlettir”.635
Yönetim Ģekli ise parlamenter demokrasiye dayalı monarĢidir. Kral’ın yetkileri büyük ölçüde sembolik olmasına rağmen yasama organını feshetme ve Anayasa’da belirtilen durumlarda halkoyuna baĢvurma yetkisine sahiptir. Esas yetkilere sahip olan ve Kral tarafından atanan Hükümet siyasi iĢlerinin yürütülmesinden Parlamento karĢısında sorumludur. Parlamento Temsilciler Meclisi (350 üye) ile Senatodan (266 üye) oluĢmaktadır.636
Günümüzde bu özgün yapı içerisinde anayasal kurum olarak kabul edilen Ġspanya SayıĢtayı (Tribunal de Cuentas) “Devletin ve kamu sektörünün hesaplarını
ve mali yönetimini denetlemekle görevli en üst organdır”.637
Böyle olmakla beraber, tarihsel süreç bakımından Ġspanya SayıĢtayının kuruluĢu Orta Çağ’a kadar uzanmakta ve dünyanın en eski Yüksek Denetim Kurumlarından biri olarak sayılmaktadır.638 15. yüzyılda Kastilya Kralı II. Juan’ın hükümdarlığı zamanında “Casa de Cuentas de Valladolid” ve “Contaduría Mayor de Cuentas” adıyla kurulan organlar günümüzdeki Ġspanya SayıĢtayının tarihsel arka planını oluĢturmaktadır. 16. yüzyılda ise II. Felipe, önceden bulunmuĢ ve kamu mali yönetimi alanında anlaĢmazlıkların üzerinde karar verme yetkisine sahip kurumların
633
Bayar (2005), a.g.m., s. 65.
634 Köse (2007), a.g.e., s. 127; Alptürk ve Akbulut, a.g.m., s. 7.
635 Adalet Bakanlığı, “İspanya Anayasası”, Avrupa Birliği Üyesi Bazı Ülkelerin Anayasaları,
Ankara, Adalet Bakanlığı Yayın ĠĢleri Daire BaĢkanlığı, 2011/b, s. 539,
http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/14-ĠSPANYA%20533- 584.pdf (E.T. 02.07.2018).
636 Ayrıntılı bilgi için bkz. TBMM, “İspanya Anayasası ve Kongre İç Tüzüğü” (Çeviren: Ahmet Yıldız, Fahri Bakırcı), Ankara, Sözkesen Matbaası, 2011, s. 19-90.
637 TBMM, a.g.e., s. 70; Adalet Bakanlığı (2011/b), a.g.e., s. 567.
137
yerine, Hesap Mahkemesinin kurulmasını emretmiĢtir. Bir sonraki yüzyıllarda bu kurum birçok değiĢikliklerden geçerek farklı isimler altında varlığını devam ettirmiĢtir. 1812’de “Cortes de Cádiz” tarafından kabul edilen Anayasa ile kamu fonlarının tüm hesapları incelenmesi amacıyla Hesap Ofisinin oluĢturulması sağlanmıĢtır. 1828 yılında kabul edilen ve 1851 yılına kadar yürürlükte olan kararname ile Yüksek Denetim Mahkemesi kurulmuĢtur. 1845 Anayasası ile kurulan rejim sırasında Devletin mali yönetimine iliĢkin yapılan bir dizi önemli reformlar neticesinde, 1851’de Yüksek Denetim Mahkemesinin halefi olan ve kamu yönetimi üzerinde mali kontrol yetkisi ile görevlendirilen SayıĢtay hakkında kanun kabul edilmiĢtir. Yine 1870 yılında SayıĢtay hakkında yeni bir kanun kabul edilmiĢ, ancak bu kanun 1924 yılında “Tribunal Supremo de la Hacienda Pública” kurulmasıyla yürürlükten kalkmıĢtır. Bu kurum, kamu fonlarının yönetimi üzerinde iç ve dıĢ denetimini yürütmekteydi.639 1931 Anayasası tarafından kamu maliyesi ve yönetimi üzerinde yüksek denetim organı olarak Cumhuriyet SayıĢtayının (Tribunal de Cuentas de la República) kurulması öngörülmüĢtür. Kurum hakkında kanun ise 1934’te kabul edilmiĢtir. Kurumun siyasi rejime uyum sağlaması için kurallar sonradan kabul edilerek yürürlüğe girmiĢtir. Cumuriyet SayıĢtayının organizasyonu, fonksiyonları ve usulleri hakkında kanun 1953 yılında onaylanmıĢ ve 1961’de düzeltilmiĢtir. Kanuna göre, SayıĢtay yüksek dıĢ denetim organı olarak tanımlanarak yargılama faaliyetini üstlenmiĢ ve Devlet BaĢkanı’na raporlama iĢlevi ile görevlendirilmiĢtir.640
Daha sonra, 1978 yılında kabul edilen ve günümüzde yürürlükte olan Ġspanya Anayasası SayıĢtaya yer vererek devletin ve kamu sektörünün hesaplarını ve mali yönetimini denetlemekle görevlendirmiĢtir. Anayasa tarafından kurumun iĢlevleri, bağımsızlığı, yönetim ilkeleri ve üyelerinin statüsü düzenlenmiĢ ve aynı zamanda kurumun oluĢumu, teĢkilatlanması ve görevleri düzenleyen kanunun kabul edilmesine yönelik normları içermiĢtir. Bu doğrultuda, 1982’de SayıĢtay hakkında kanun (Ley Organica 2/1982) kabul edilmiĢtir. Bu yasayla SayıĢtayın kendi faaliyetlerinde kanuna bağlılığı dıĢında tamamen bağımsız olduğu ve Parlamento tarafından onaylanan Genel Devlet Bütçesi’ne otomatik olarak dahil edilen kendi
639 National Audit Office of UK, a.g.e., p. 242.
640 Tribunal de Cuentas (history), http://www.tcu.es/tribunal-de-cuentas/en/la-institucion/historia/ (E.T. 02.07.2018).
138
bütçesini kabul etme yetkisi tanınmıĢtır.641
Söz konusu bu kanun 1988 yılında kurumun denetim ve yargı fonksiyonlarının usullerini düzenleyen SayıĢtay Fonksiyonları Kanunuyla (Ley 7/1988) geliĢtirilmiĢtir.642
Böylece çağdaĢ Ġspanya SayıĢtayı, 15. yüzyıldan beri varlığını devam eden tarihsel süreç içerisinde düzenlenen bir çok reformların neticesinde çeĢitli anayasalar ile kanunlar tarafından yeniden düzenlenen ve böylelikle günümüzde dünya genelinde en eski SayıĢtaylardan biri olarak bilinen Yüksek Denetim Kurumudur. Yukarıda belirlendiği gibi SayıĢtay anaysal bir kurum ve devletin kamusal denetimi alanında en üst kurumudur. Anayasanın 136. meddesine göre:
“1. Sayıştay devletin ve kamu sektörünün hesaplarını ve mali yönetimini denetlemekle görevli en üst organdır.
Doğrudan Parlamento’ya karşı sorumludur ve Devletin genel hesaplarını incelerken ve doğrularken Parlamento’nun kendisine verdiği yetkiyi kullanarak görev yapar.
2. Devletin ve Devlet kamu sektörünün Hesapları Sayıştay’a gönderilir ve Sayıştay tarafından denetlenir.
Sayıştay, kendi yetkilerine halel getirmeksizin, Parlamento’ya yıllık rapor sunar ve kendi görüşüne göre ihlaller ve maruz kalınan borçlanmalar konusunda Parlamento’yu bilgilendirir.
3. Sayıştay üyeleri de hakimler gibi azledilmeme güvencesinden yararlanır ve hakimlerdeki gibi görevleriyle bağdaşmayan durumlarla ilgili kurallara tabidir.
4. Sayıştayın oluşumu, teşkilatlanması ve görevleri bir kuruluş kanunuyla düzenlenir”.643
Bununla birlikte, Ġspanya devlet yapısı içerisinde yer alan 17 özerk topluluğun pek çoğunda kendine ait SayıĢtayların bulunmasına rağmen, Anayasa tarafından SayıĢtay Özerk Toplulukların organlarının mali ve bütçe konularına iliĢkin denetimi
641 Ayrıntılı bilgi için bkz. Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982) S. 2/1982, (Ley Orgánica 2/1982, de 12 de mayo, del Tribunal de Cuentas), Ġspanya Resmi Devlet Bülteni (21.05.1982), S. 121, (Boletín Oficial del Estado), https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE- A-1982-11584 (E.T. 02.07.2018).
642 Ġspanya SayıĢtay Fonksiyonları Kanunu (05.04.1988) S. 7/1988, (Ley 7/1988, de 5 de abril, de Funcionamiento del Tribunal de Cuentas), Ġspanya Resmi Devlet Bülteni (07.04.1988), S. 84, (Boletín Oficial del Estado), https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1988-8678 (E.T. 02.07.2018); National Audit Office of UK, a.g.e., p. 242.
643
139
ile görevlendirilmiĢtir.644
Böylelikle, SayıĢtayın denetim yetkisi sadece merkezi hükümetle sınırlı tutulmamıĢtır. Diğer ifadeyle Özerk Toplulukların SayıĢtaylarının varlığı, merkezi SayıĢtayın denetim yetkisini sınırlandırmamaktadır.645
Ayrıca, SayıĢtay anayasal kurum olarak doğrudan Parlamentoya karĢı sorumlu olmasına rağmen denetim sürecinde hem yasamadan hem de yürütmeden bağımsız hareket etmektedir.646
Böyle olmakla beraber, Kurumun bağımsızlığı sadece devlet teĢkilatı içindeki konumu ile sınırlı kalmamakta, aynı zamanda, kendi iĢleyiĢine iliĢkin bir dizi teminatlarla da belirlenmektedir. Böyle teminatlardan biri devlet ekonomi politikasının imkanları ile ihtiyaçları çerçevesinde kurumun gerekli mali olanakları için ulusal bütçeye iliĢkin karar alan kamu kurumuna gerektiğinde doğrudan baĢvurmak yetkisini gerektiren mali bağımsızlıktır.647
Bu bağlamda Kurumun bütçesi, 2/1982 sayılı SayıĢtay Hakkında Organik Yasa’nın 6. maddesine göre, kurum tarafından hazırlanmakta ve Genel Devlet Bütçesi’ne dahil edilip Parlamento tarafından onaylanmaktadır. Aynı Ģekilde, Kurum üyelerinin bağımsız olmaları da kaçınılmaz önkoĢullardan biridir. Bu nedenle, gerek kurul Ģeklinde gerekse tek tek karar veren SayıĢtay üyeleri, anayasal statüye sahip olmalı veya uygun görülen yasal bir Ģekilde bağımsızlıkları güvence altına alınmalıdır. Bu amaca ulaĢılması için Kurum üyelerinin yetkileri ile yetki kullanım prosedürleri ayrıntılı olarak belirlenmeli ve onların seçimi demokratik meĢruiyetin garantörü olan Parlamento tarafından yapılmalıdır. Seçilen üyelerin görev süresi ise mümkün olduğu kadar denetime tabi kılınacak yönetimin süresine denk gelmemelidir. Ayrıca önemli güvencelerden biri üyelerin görevlerinden azledilememesidir. Bununla birlikte SayıĢtay üyelerine herhangi bir kurum veya yetkili makam tarafından emir, talimat ya da önerilerin verilmesi durumunda üyeler tarafından kabul edilmemeli, üstelik üyeler diğer ücretsiz veya ücretli mesleki faaliyetlerden kaçınmalı ve kendi görevinden kaynaklanan yükümlülüklere uymaları gerekir. Özellikle, dürüstlük, doğruluk, gizlilik ile nesnellik ilkelerinden kaynaklanan yükümlülüklere uygun olarak görevlerini yerine getirmeleri gerekir. Bu bağlamda Ġspanya SayıĢtayı üyelerinin statüsü Anayasa’nın 136. maddesinin 3) bendinde belirlenerek Ģu ifadelere
644 TBMM, a.g.e., s. 81; Adalet Bakanlığı (2011/b), a.g.e., s. 574. 645 Avcı, a.g.e., s. 212.
646 Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982), m. 5.
647
140
yer vermektedir: “Sayıştay üyeleri hakimler gibi azledilmeme güvencesinden
yararlanır ve hakimlerdeki gibi görevleriyle bağdaşmayan durumlarla ilgili kurallara tabidir”.648
Günümüzde Ġspanya SayıĢtayı 12 üyeden oluĢmakta ve üyelerin altısı Senato kanadı, diğer altısı Temsilciler Meclisi tarafından, 15 yıllık hakimlik, savcılık, üniversite profesörlüğü, yeminli mali müĢavirlik ve ekonomistlik kadrolarında görev yapmıĢ olan kamu görevlileri arasından dokuz yıllık bir dönem için seçilirler. Üyelerden biri SayıĢtaya baĢkanlık etmekte, diğer dördü Yargı Seksiyonunda, yedisi de Denetim Seksiyonunda görev yapmaktadır. Tüm SayıĢtay üyeleri aynı zamanda Genel Kurula da üye olmaktadır.649
Bununla birlikte 2/1982 sayılı SayıĢtay Hakkında Organik Yasa’nın 19. maddesine göre, Ġspanya SayıĢtayı, BaĢkanlık (El Presidente), Genel Kurul (El Pleno), Yönetim Komitesi (La Comisión de Gobierno), Denetim Seksiyonu (La Sección de Fiscalización), Yargılama Seksiyonu (La Sección de Enjuiciamiento), Denetim Kurulu (Los Consejeros de Cuentas), Savcılık (La Fiscalía) ve Genel Sekreterlik (La Secretaría General) birimlerinden oluĢmaktadır.650
a) SayıĢtay BaĢkanı (El Presidente)
SayıĢtay BaĢkanı, kurumun kendi üyeleri arasından Genel Kurulla düzenlenen gizli oylamada seçilip Kral tarafından ve Genel Kurulun önerisi üzerine, 3 yıllık bir dönem için atanmaktadır. Tayin edilen SayıĢtay BaĢkanı Kral önünde ant içip göreve baĢlar. BaĢkan’ın temel görevleri arasında: SayıĢtayı temsil etmek; Genel Kurulu ve Yönetim Komitesini toplamak ve bunlara baĢkanlık etmek ile birlikte verilmiĢ oyların eĢitliği durumunda kesin oy vermek; Üst düzey yöneticilerin atamasını ve kurumun yönetimini organize etmek iĢlevleri bulunmaktadır.651 BaĢkan’ın hastalık veya diğer herhangi bir yasal engeli durumunda, Ģu sıraya göre, Denetim Dairesinin BaĢkanı, BaĢsavcı veya kurumun en kıdemli üyesi kuruma baĢkanlık yapmaktadır.652
b) Genel Kurul (El Pleno)
648 Guijarro, a.g.m., s. 73-75. 649 Köse (2007), a.g.e., s. 158.
650 Avcı, a.g.e., s. 213; Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982), m. 19.
651 Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982), m. 20.
652 National Audit Office of UK, a.g.e., p. 243; Tribunal de Cuentas (President of the Court of
Auditors), http://www.tcu.es/tribunal-de-cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-
141
Ġspanya SayıĢtayı bünyesi içinde yer alan Genel Kurul BaĢsavcı ile 12 üyeden oluĢmaktadır (üyeler arasında kurum BaĢkanı da yer almaktadır).653
SayıĢtay Genel Sekreteri Genel Kurulun sekreteri olarak hareket etmekte ve Kurul kararlarını içeren belgeleri hazırlamaktadır.654
Genel Kurulun temel görevleri arasında Ģunlar sayılabilir: Denetim iĢlevinin yerine getirilmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemek; Kurumun yıllık denetim programlarını onaylamak ve Parlamento’ya göndermek; Genel Devlet Bütçesi’ne dahil edilen kurumun bütçesini kabul etmek ve gerekli durumlarda bütçedeki değiĢiklikleri onaylamak; Kamu mali yönetimi iyileĢtirecek tedbirleri içeren raporları, müzekkereleri ve notaları onaylamak; Rapor, tezkere ve notaları yasamaya ve gerekli görüldüğü durumlarda Özerk Toplulukların parlamentolarına veya yerel kuruluĢların genel kurullarına göndermek; Genel Sekreteri ve diğer makamlara gelecek kiĢileri seçmek ve görevden almak; Üyelerin görevlerine iliĢkin yetersizlik, uygunsuzluk ve bağdaĢmazlık durumlarında iĢlem baĢlatmak; Ġlgili dosyanın karara bağlanması için yasamaya göndermek; Denetim Dairelerinin teĢkilat yapısını yeniden kurmak ve değiĢtirmek.655
Kurul, SayıĢtay BaĢkanı veya Kurulun en az üç üyesi tarafından çağrılması halinde belirlenen gün ve saatte toplanır. Ağustos ayı ile belirlenen durumların dıĢında en azından ayda bir toplanır. Kurulun toplantı yeter sayısı üye tamsayısının üçte ikisi, karar yeter sayısı ise nitelikli çoğunluğu gerektiren durumlar dıĢında, hazır bulunan üyelerin salt çoğunluğudur. TartıĢmaları gizlidir dolayısıyla katılımcılar tarafından gizli tutulmaktadır.656
c) Yönetim Komitesi (La Comisión de Gobierno)
Yönetim Komitesi, SayıĢtay BaĢkanı, Denetim Daireleri BaĢkanları ve BaĢsavcıdan oluĢmaktadır. Genel Sekreter Yönetim Komitesinin sekreteri olarak hareket etmekte ancak oy kullanamamaktadır. Ayrıca Genel Kurul için sağlanan toplantıya çağırma, toplantıyı yürütme ve zaman usulleri ile igili kurallar Yönetim Komitesi için de geçerlidir. Yönetim Komitesi genel olarak kurumun çalıĢma
653 Köse (2007), a.g.e., s. 158. 654
Tribunal de Cuentas (Plenum), http://www.tcu.es/tribunal-de-cuentas/en/organizacion/organos- del-tribunal-de-cuentas/pleno/ (E.T. 02.07.2018).
655 Köse (2007), a.g.e., s. 158; Tribunal de Cuentas(Plenum), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-cuentas/pleno/ (E.T. 02.07.2018).
142
koĢullarını belirler. Görevi kötüye kullanma durumlarında disiplin cezasını verme yetkisini kullanır ve daireler arasında davaları dağıtır. Bununla birlikte, 7/1988 sayılı Ġspanya SayıĢtay Fonksiyonları Kanunu’nun 6. maddesine göre, Yönetim Komitesi: Temsilciler Meclisi ile Senato tarafından oluĢturulan Komite aracılığıyla Parlamento ile kalıcı iliĢkileri sürdürür; Genel Kurul oturumlarını ve toplantı gündemini hazırlar ve SayıĢtay BaĢkanı’na doğru gündemi önerir; Genel Kurul toplantısında Genel Sekreter’in ve uygun görüldüğünde Teknik Dairesinin BaĢkanı ile üyelerinin seçimi veya görevden alınması ile ilgili teklifte bulunur; Genel Kurula denetim için uzmanları önerir.657
ç) Denetim Seksiyonu (La Sección de Fiscalización)
SayıĢtay teĢkilat yapısında yer alan diğer birim de Denetim Seksiyonudur. Bu organ denetim daireleri tarafından seçilen 7 üyeden oluĢur ve genel olarak denetim daireleri tarafından yürütülen denetim prosedürlerini inceler ve denetim sonuçlarına iliĢkin Genel Kurulda önerilerde bulunur. Seksiyonun toplantıları da mevzuatta belirlenen düzenli aralıklarla yapılmaktadır. Ayrıca bu organ teĢkilatında 8 daire yer almaktadır. Her daire kendi yetki kapsamında Seksiyon fonksiyonlarının geliĢtirilmesinden sorumlu olup farklı alanda denetim faaliyetini yürütmektedir:
- 1. Dairenin denetim faaliyeti kamu ekonomi yönetimi alanında olup Maliye ve Kamu Yönetimi, Sanayi, Enerji ve Turizm, Tarım, Gıda ve Çevre, Ekonomi ve Rekabet, Sağlık, Sosyal Hizmetler ve EĢitlik bakanlıkları ve bunlara bağlı kuruluĢları;
- 2. Daire, DıĢiĢleri ve ĠĢbirliği Bakanlığı, Adalet, Milli Savunma Bakanlığı, ĠçiĢleri, Eğitim, Kültür ve Spor bakanlıkları ile BaĢbakanlığı;
- 3. Daire, sosyal ve çalıĢma yönetimi ile sosyal güvenlik alanındaki kuruluĢları;
- 4. Daire, diğer dairelerin denetimleri dıĢında kalan kamu kurum ve kuruluĢları;
- 5. Daire, finansal devlet kurumları, vakıfları ve diğer kamu kuruluĢları; - 6. Daire, özerk bölge ve Ģehirleri;
657 Tribunal de Cuentas (Management Board), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-cuentas/comision-de-gobierno/ (E.T.
143
- 7. Daire ise yerel yönetimleri denetlemektedir.658
Belirtilen denetim daireleri dıĢında Denetim Seksiyonu bünyesinde denetim çalıĢmalarının koordinasyonunu yürüten ve yıllık denetim programlarını hazırlayan Denetim Seksiyonu BaĢkanlığı Dairesi yer almaktadır. Bu dairenin baĢkanı aynı zamanda Denetim Seksiyonuna da baĢkanlık etmektedir.659
d) Yargılama Seksiyonu (La Sección de Enjuiciamiento)
Yargılama Seksiyonu 4 daireden oluĢmakta ve her birine SayıĢtay üyesi baĢkanlık etmektedir. Dairelerden üçü ilk derece mahkemesi, birisi de Yargılama Seksiyonu BaĢkanlığı Dairesidir. Bu SayıĢtay biriminin genel görevleri arasında: Yargılama iĢlevi, Ġlgili mali yıl içinde duruĢmaların özetini hazırlama ve Genel Kurulda uygun bir öneride bulunma, ve Seksiyon yapısı ile ilgili Genel Kurula öneri vermek iĢlevleri bulunmaktadır.660
e) Denetim Kurulu (Los Consejeros de Cuentas)
SayıĢtayın bu organı yukarıda belirlendiği gibi Parlamento tarafından seçilen 12 üyeden oluĢmaktadır. SayıĢtay BaĢkanı dıĢında her üye Denetim ve Yargılama seksiyonlarında yer alan dairelere baĢkanlık yapmaktadır.661
f) Savcılık (La Fiscalía)
Savcılık birimi BaĢsavcı ile savcılardan oluĢmaktadır. BaĢsavcı Ġspanya mevzuatına göre Hükümet tarafından tayin edilmekte ve görevlerini yasallık, tarafsızlık ve hiyerarĢik bağlılık ilkelerine göre yerine getirmektedir. Savcılık birimi genel olarak yargılamaya esas raporları ile diğer iĢleri inceleyerek düĢüncesini bildirmek ve SayıĢtay denetimlerinin neticesinde bulunan ihlaller ile ilgili dava açmak görevlerini yürütmektedir.662
g) Genel Sekreterlik (La Secretaría General)
658
Tribunal de Cuentas (Audit section), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/fiscalizacion/seccion-de-fiscalizacion/ (E.T. 02.07.2018)
659 Tribunal de Cuentas (Audit section), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/fiscalizacion/seccion-de-fiscalizacion/ (E.T. 02.07.2018); National Audit Office of UK (2005), p. 243.
660 Tribunal de Cuentas (Prosecution Section), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/enjuiciamiento/seccion-de-enjuiciamiento/ (E.T. 02.07.2018).
661 Tribunal de Cuentas (Audit Counsellors), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-cuentas/consejeros-de-cuentas/ (E.T.
02.07.2018).
662 Tribunal de Cuentas (Court of Auditor’s Prosecutors Office), http://www.tcu.es/tribunal-de- cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-cuentas/fiscalia-del-tribunal-de-cuentas/ (E.T. 02.07.2018).
144
Genel Sekreterlik SayıĢtayın iç sistemi ile ilgili tüm konularda ve SayıĢtay BaĢkanı’nın, Genel Kurul ve Yönetim Komitesinin yönetim ve dokümantasyon iĢlemlerinin yürütülmesi ile görevlendirilmiĢtir.663
Genel Sekreterliğine baĢkanlık eden Genel Sekreter Yönetim Komitesi teklifi üzerine Genel Kurul tarafından seçilmekte ve görevinden alınabilmektedir.664
Bununla birlikte SayıĢtay üyeleri dıĢında kurumda denetçi, denetçi yardımcıları, bilgi teknolojisi uzmanları ile idari ve destek personeli de görev yapmaktadır. Örneğin 2005’te kurumda yaklaĢık 800 personel görev yapmıĢ, bunlardan 200’ü denetçi, 250’si denetçi yardımcıları, diğerleri ise idari ve destek personelinden oluĢmaktadır.665
3.1.2.2. Yetki ve Denetim Alanı
Ġspanya Krallığı’nda devletin ve kamu sektörünün hesaplarını ve mali yönetimini denetleyen en üst kurumu olan SayıĢtayın genel olarak iki fonksiyonu öne çıkmaktadır. Bunlar, denetim ve yargılama görevleridir.666
a) Denetim Görevi
SayıĢtay tarafından gerçekleĢtirilen denetim görevi aĢağıda belirlenen farklı denetim tipleri ile yapılmaktadır:
- Uygunluk denetiminin amacı denetlenen kurumların ekonomik ve mali yönetimleri ile faaliyet veya programlarının yasal ve düzenleyici hükümlere uygun olup olmadığını tespit etmek,
- Finansal denetiminin amacı ilgili ilke, kriter ve standartlar çerçevesinde denetlenen kurumun mali tablolarının güvenilirliği hakkında görüĢ bildirmek,
- Faaliyet veya yönetim denetimi olarak da adlandırılan denetim tipinin amacı denetlenen kurumun faaliyetlerini, yönetim sistemleri ile prosedürlerinin tümünün
663 Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982), m. 28; National Audit Office of UK, a.g.e., p. 243.
664 Tribunal de Cuentas (General Secretariat), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/organizacion/organos-del-tribunal-de-cuentas/secretaria-general/ (E.T. 02.07.2018). 665 National Audit Office of UK, a.g.e., p. 243.
666 Tribunal de Cuentas (Functions), http://www.tcu.es/tribunal-de-cuentas/en/la-
institucion/regimen-juridico-y-economico/funciones/ (E.T. 02.07.2018); National Audit Office of UK, a.g.e., p. 243-244.
145
veya bir kısmının değerlendirilmesini ve denetlenen program veya faaliyetin tutumluluğu ile finansal rasyonelliği ve iyi yönetim ilkesine uymasını sağlamaktır. Bu tür değerlendirme ile belirlenen hedefler ile gerçekleĢtirilen sistem ve yönetim prosedürlerinin yeterliliğinden (sistem ve prosedürler denetimi) ve verimlilik, etkililik ve tutumluluk ilkelerine uyumasından (verimlilik, etkililik ve tutumluluk denetimi) bahsedilmektedir.667
Bu denetim tipler çerçevesinde SayıĢtayın denetim kapsamı çok geniĢ ve merkezi hükümetten baĢlayarak özerk kurumlara kadar uzanmaktadır. Bu bağlamda SayıĢtay kamu yönetimini, yerel yönetimleri, özerk bölgeler ile kuruluĢları, sosyal güvenlik sistemini, devlet iĢletmelerini ve diğer kamu kurumlarını denetleyebilmektedir. Bu kurumlar dıĢında SayıĢtay ayrıca, sübvansiyon, kredi, ciro veya benzeri Ģekilde kamu yardımlarını alan özel sektör kuruluĢları ile kiĢileri,668 kamu bütçesinden finanse edilen siyasi partilere ait hesapları ve mali tabloları,669 seçim fonundan yararlanan partilerin seçim kampanyaları ile ilgili hesaplarını ve mali tablolarını670
denetleme yetkisine sahiptir.671
Yukarıda belirtilen kurum ve kuruluĢların denetimleri, SayıĢtay denetim birimleri tarafından hazırlanıp Genel Kurulla onaylanan yıllık denetim programlarına göre yapılmaktadır. Yıl içerisinde gerçekleĢen bildirim, Ģikayetler ve özellikle yasamadan gelen talepler ile ilgili konular programa dahil edilmektedir.672
Bununla birlikte, SayıĢtayın denetim faaliyetinin daha etkin ve verimli yerine getirilmesi için, diğer ifadeyle SayıĢtay faaliyetlerinin kamuya daha yararlı olması amacıyla kurum tarafından çeĢitli standart, kılavuz, yönetmelik ve belgeler hazırlanıp kabul edilmektedir. Örneğin bu amaçla, Genel Kurul toplantılarında, özellikle 23
667
Tribunal de Cuentas (Audit function), http://www.tcu.es/tribunal-de-
cuentas/en/fiscalizacion/funcion-de-fiscalizacion/ (E.T. 05.07.2018).
668 Ġspanya SayıĢtayı hakkında Organik Yasa (12.05.1982), m. 4.
669 Ġspanya Siyasi Partilerin Finansmanı Hakkında Yasa (04.07.2007) S. 8/2007, m. 16, (Ley Orgánica 8/2007, de 4 de julio, Sobre Financiación De Los Partidos Políticos, Artículo 16),