Yöneticilerin Kendini Sabotaja İlişkin Algı Düzeyleri

Araştırmaya katılan yöneticilerin kendini sabotaja ilişkin algı düzeylerini ortaya koymak amacıyla, yöneticilerin “Kendini Sabotaj Ölçeği” maddelerine verdikleri yanıtlardan elde edilen “aritmetik ortalama ( ̅)” ve “standart sapma (Ss)” değerleri ile algı düzeylerine ilişkin betimsel istatistiklere ve yorumlara Tablo 4.1’de yer verilmiştir. Tablo 4.1. Yöneticilerin Kendini Sabotaja İlişkin Algı Düzeylerini Gösteren Betimsel

İstatistikler

Madde N ̅ Ss Düzey Açıklama

11. “Daha fazla çalışsaydım daha iyisini

yapardım.” 166 4.28 1.579 Katılıyorum Yüksek 24. “Çoğunlukla bir işi iyi yapacağıma ilişkin

kaygı yaşadığımda iyi sonuç elde ederim.”

166 3.85 1.351 Kısmen

Katılıyorum Kısmen Yüksek 7. “Bir sınava girmeden önce kendimi son

derece kaygılı hissederim.”

166 3.31 1.366 Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük 8. “Okumaya çalışırken duyduğum sesler veya

hayallerim kolaylıkla dikkatimi dağıtır.” 166 3.28 1.369

Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük 14. “Belki bir gün kendimi tamamen

toparlayabilirim.” 166 3.19 1.613

Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük ***13.“Başarılı olmamı güçleştirecek

ortamlarda bulunmayı istemem.” 166 3.12 1.651 Kısmen Katılmıyorum Kısmen Düşük 19. “Sıklıkla spor, şans oyunu ve yetenek

gerektiren diğer alanlarda şansımın kötü olduğunu düşünürüm.”

166 3.00 1.614 Kısmen

Katılmıyorum Kısmen Düşük

Tablo 4.1. Yöneticilerin Kendini Sabote Etme Düzeylerine İlişkin Betimsel İstatistikler

(Devamı)

Madde N ̅ Ss Düzey Açıklama

18. “Kabul ediyorum ki, diğerlerinin beklentisini karşılayamadığımda bu sonucu mantıklı hale getirmeye çalışırım.”

166 2.98 1.375 Kısmen

Katılmıyorum Kısmen Düşük 9. “Yarışmaya dayanan aktivitelerden kaçınmaya

çalışırım, böylece kaybettiğimde veya kötü performans sergilediğimde çok fazla incinmemiş olacağım.”

166 2.90 1.498 Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük

17. “Herhangi bir işte başarısız olduğumda, başka işlerde iyi olduğumu hatırlayarak kendimi avuturum.”

166 2.83 1.430 Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük 16. “Duygularım engel olmasaydı, daha iyi

şeyler yapabilirdim.” 166 2.82 1.577 Kısmen Katılmıyorum Kısmen Düşük 12. “Şu andaki küçük zevkleri gelecekteki büyük

zevklere tercih ederim.” 166 2.80 1.520

Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük 21. “Yiyecek ve içecek maddelerine olması

gerekenden daha fazla düşkünüm.”

166 2.78 1.461 Kısmen Katılmıyorum

Kısmen Düşük 25. “Bazı zamanlar çok kolay işleri bile

başarmamı zorlaştıracak düzeyde karamsar olurum.”

166 2.58 1.294 Katılmıyorum Düşük

***23. “Şu anda yaşadığım duygusal problemlerin, yaşamımın başka anını etkilemesine asla izin vermem.”

166 2.57 1.350 Katılmıyorum Düşük

***3. “Bir sınava gireceğim zaman önceden iyi

bir şekilde hazırlanırım.” 166 2.55 1.421

Katılmıyorum Düşük ***10. “Potansiyelimle takdir görmek yerine iyi

yaptığım işlerle saygı görmeyi tercih ederim.”

166 2.45 1.475 Katılmıyorum Düşük

***22. “Sınav veya iş görüşmesi gibi önemli anlardan önceki geceler mümkün olduğunca uykumu almaya çalışırım.”

166 2.42 1.129 Katılmıyorum Düşük

15. “Üzerimdeki sosyal baskıyı ortadan kaldırdığı için, bazı zamanlar bir iki günlüğüne hafif bir rahatsızlık bana zevk verir.”

166 2.20 1.327 Katılmıyorum Düşük

***20. “Mantıklı düşünmemi ve doğru şeyler yapmamı engelleyecek herhangi bir sakinleştirici veya ilaç almayı tercih etmem.”

166 2.12 1.537 Katılmıyorum Düşük

1. “Yanlış bir şey yaptığımda ilk tepkim, içinde

bulunduğum şartları suçlamaktır.” 166 2.08 1.050 Katılmıyorum Düşük ***6. “Bir derse veya önemli bir etkinliğe kayıt

olmadan önce gerekli hazırlığı yaptığımdan emin olmaya çalışırım.”

166 2.05 1.078 Katılmıyorum Düşük

2. “İşlerimi son ana kadar ertelerim.” 166 1.99 1.193 Katılmıyorum Düşük 4. “Birçok insana göre daha keyifsizim.” 166 1.97 1.120 Katılmıyorum Düşük ***5. “Ne olursa olsun her zaman elimden

gelenin en iyisini yapmaya çalışırım.”

166 1.78 1.231 Hiç

Katılmıyorum Çok Düşük Toplam (25 madde) 166 2.72 .490 Kısmen

Katılmıyorum

Kısmen Düşük *** Bu maddeler olumsuz (ters) maddelerdir.

Tablo 4.1 incelendiğinde okul yöneticilerinin kendini sabotaja ilişkin algı düzeyleri ortalaması ̅ 2,72 olup, "kısmen katılmıyorum" düzeyinde olduğu

görülmektedir. Buna göre, katılımcı yöneticilerin “kısmen düşük” seviyede kendini sabotaj davranışı sergiledikleri görülmektedir.

Araştırmaya katılan yöneticilerin kendini sabotaj düzeylerine göre ortalaması en yüksek olan maddelerin "11. Daha fazla çalışsaydım daha iyisini yapardım." ( ̅=4,28;

“katılıyorum”) ve "24. Çoğunlukla bir işi iyi yapacağıma ilişkin kaygı yaşadığımda iyi sonuç elde ederim." ( ̅=3,85; “kısmen katılıyorum”) maddelerinin olduğu görülmektedir. Buna göre ortalaması yüksek maddeler değerlendirildiğinde, katılımcı yöneticilerin çoğu, daha fazla çalışma yaptıklarında daha iyi bir performans göstereceklerini, dolayısıyla yeteri kadar çaba göstermediklerini kabul ettikleri ve kendilerini sabotaja başvurdukları; ancak ölçek genelinde kısmen düşük düzeyde kendini sabotaj gösterdikleri görülmektedir. Bu durumun, yöneticilerin yetki ve sorumluluk alanlarındaki iş yükünün fazla olmasından, yetki ve sorumluluk denkliğinin olmamasından ve atama ve yer değiştirme durumları ile ilgili yönetmelik ve üst politika yapıcıların kararlarının da bu durumda etkili olduğu, yöneticilerin okulu sahiplenme ve aidiyetlerinin duygularının düşük olmasından kaynaklandığı söylenebilir. Diğer taraftan yöneticilerin, işe yönelik kaygı yaşamalarının o işteki başarılarını kısmen de olsa olumlu etkilediği görülmektedir. Bu durumun ise, yöneticilerin yönetim işlerine ilişkin sorumluluk alanları içerisindeki görevleri yerine getirme konusunda duyarlı olmalarından, kendilerine ilişkin öz-denetim mekanizmalarına sahip olmalarından, okulun kalite, verimlilik ve başarısına yönelik imajı ile yöneticilerin bireysel başarısına verdiği önemden kaynaklandığı söylenebilir.

Araştırmaya katılan yöneticilerin kendini sabotaj düzeylerine göre ortalaması en düşük olan maddelerden biri "***5. Ne olursa olsun her zaman elimden gelenin en iyisini

yapmaya çalışırım." ( ̅= 1,78; “hiç katılmıyorum”) maddesinin olduğu görülmektedir. Bu maddede yöneticilerin, kendilerini sabote ettiklerine hiç katılmadıkları, performans ve çaba gösterme konusunda her zaman ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini söylenebilir. Yöneticilerin kendini sabotaj düzeylerine göre ortalaması en düşük olan maddelerden diğeri ise "2. İşlerimi son ana kadar ertelerim." ( ̅=1,99; “katılmıyorum” ) maddesinin olduğu görülmektedir. Bu maddede yöneticilerin, kendilerini sabote ettiklerine katılmadıkları, aslında yönetime dair iş ve görevleri zamanında yerine getirdikleri, dolayısıyla erteleme ve yeteri kadar çaba göstermeme gibi davranışsal kendini sabotaj stratejilerine daha az başvurdukları söylenebilir. Bu durumun, gelişen teknoloji ile birikte yönetim süreçlerine ilişkin iş ve işlemlerin dijital olarak daha hızlı yapılmasından, bu konuda yöneticilerin iç kontrol odaklı olmalarından, öz-yeterlilik, öz-saygı düzeylerinin yüksek olmasından kaynaklandığı söylenebilir. Ayrıca yöneticilerin tekrar yönetici olarak

görevlendirilmelerinde mevcut başarılarının da etkili olmasından kaynaklandığı söylenebilir.

Bu araştırmada yöneticilerin, kendini sabotaja ilişkin algılarının kısmen düşük olmasının, sözlü ya da davranışsal kendini sabotaj stratejilerini daha az kullanmalarının, eğitim kurumlarının kalite ve etkililiği açısından bakıldığında pozitif bir durum olduğu şeklinde yorumlanabilir. Dolayısıyla sahip olduğu yönetsel yeterliliklerini ve becerilerini kullanarak, okulun misyonunu ve vizyonunu daha ileriye taşıyacak olan okul yöneticilerinin, yenilik, değişme ve gelişmelere açık oldukları, kendini sabotaj mekanizmalarına daha az başvurdukları söylenebilir.