Marmara Depremi Acil Yeniden Yapılandırma Projesi kapsamındaki

Kalıcı konut ihtiyacını karşılamak için Başbakanlık ile Dünya Bankası arasında

“Marmara Depremi Acil Yeniden Yapılandırma Projesi” (Marmara Earthquake Emergency Reconstruction Project - MEER) ikraz anlaşması çerçevesinde imzalanmıştır. Anlaşma doğrultusunda Başbakanlık bünyesinde Proje Uygulama Birimi oluşturulmuştur. Yeni Yerleşim Alanları Araştırma Raporu’nda belirtilen alternatif kalıcı konut yerleşim alanlarından Camili Mahallesi ilgili kamu birimleri tarafından seçilmiş olup MEER kapsamında sadece bu alanla ilgili fiziki planlama yapma yükümlülüğü verilmiştir.

Fiziki planlama öncesinde alanın zemin özelliklerinin, afet durumunun ve yerleşime uygunluğunun incelendiği arazi çalışmalarına yer verilmiştir. Bu çalışmalar neticesinde

Başbakanlık Proje Uygulama Birimi “Adapazarı Afet Konut Alanı Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporu”nu yayımlamıştır. Rapora göre Camili 1 ve Camili 2 Mahallesi’nde; aktif ve potansiyel kitle hareketlerine rastlanmamıştır. Yeraltı suyu olmadığı birim içinde taşıma gücü ve sıvılaşma problemi bulunmamaktadır. Sahanın tamamı yapılaşmaya uygundur.

Jeolojik etüt raporu sonuçlarına göre plan yapımına engel durum tespit edilmediği için fiziki planlama çalışmalarına başlanmıştır. Planlama, altyapı, mimari, harita ve mühendislik ekiplerinin bütüncül çalışması sonucu elde edilen “Adapazarı Kalıcı Konut Alanı Planlama Raporu” 2000 yılında yayımlanmıştır. Çalışmanın bu bölümünde, genel planlama kararlarının belirtildiği planlama strateji ve tasarım ilkelerinden oluşan ilk kısımdan bahsedilecektir. Camili mahallesi için yapılan alan araştırmaları dâhilinde yapı ada çözümlemeleri, ulaşım sistemleri ve sosyal donatı alanları ile ilgili bilgiler 4.

kısımdaki alt ölçekli planlama çalışmalarında detaylı incelenmiştir.

Adapazarı Kalıcı Konut Alanı Planlama Raporunun temelini oluşturan planlama stratejilerinde aşağıdaki hususlar ön plana çıkmaktadır:

1. Merkez dışına kaçış (desantrilizasyon): Depremde yıkılan yapıların büyük bir kısmı, kent merkezinde yer almaktadır. Merkezin jeolojik açıdan uygun olmaması ve merkezdeki yapıların ağır hasar görmesi nedeniyle yeni yerleşim alanlarının merkezden uzaklaştırılması uygun bulunmuştur. Bu strateji ile kalıcı konutların yer seçiminde merkezden uzak, yeni bir alt bölge arayışı başlamıştır.

2. Halk katılımı: Planlama alanında yerel yönetimlerin ve halkın katılımı sağlamak amacıyla öncelikle yerel yönetimlerle fikir alışverişinde bulunulmuştur. Yerel yönetimlerin talepleri planlamaya yansıtılmıştır. Halkın yeni yaşam alanlarını benimsemesi amacıyla, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğrencileri alanda arazi çalışmaları ve anketler yaparak halkın görüş, ihtiyaç ve istekleri planlamaya dâhil edilmiştir.

3. Maliyet duyarlı planlama: Deprem sonrası ciddi maddi kayıplar yaşanan kentte, planların yapımı ve uygulanması için minimum maliyet ve kaynakların verimli kullanımı ile projenin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.

4. Sürdürülebilir çevre: Planlama çalışmalarının, çevresel değerlere özen gösterilerek, doğal kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan gerçekleştirilmesi çevrenin korunması ve sürekliliği açısından önem taşımaktadır. Topoğrafyaya uyumlu yapılar ve bölgedeki çevresel değerlerin korunması amaçlanmıştır.

5. Zaman faktörü: Depremde konutları hasar gören kişilerin yaşadıkları çadırkentler veya prefabrike konutlarda salgın hastalık tehdidi ve hava şartları nedeniyle sağlıklı yaşam ortamları oluşturulamamıştır. Planlama alanında yaşaması düşünülen bu kişiler için konut üretimi acil bir ihtiyaçtır. Planların tamamlanması ve uygulama geçilmesi için zaman darlığı söz konusudur.

Proje Uygulama Birimi tarafından planlama çalışmalarında bütünlük sağlamak üzere, afet sonrası yapılacak olan imar planlarına temel teşkil edecek planlama ilkeleri ve planlama standartları geliştirilmiştir. Planlamaya konu olan kalıcı konut alanları tanımlanırken MEER alanı sözcüğü kullanılmıştır.

Kalıcı konut alanlarının planlama ilkeleri; nüfus yoğunlukları, konut tiplerinin belirtildiği komşuluk birimlerinin büyüklüğüne ilişkin planlama ilkeleri, merkezlere ilişkin planlama ilkeleri, ulaşım ağı ve bağlantı sistemlerinin planlama ilkeleri ve sosyal donatı alanlarının belirlendiği servis planı planlama ilkeleri olarak dört ana başlık altında açıklanmıştır.

- Komşuluk birimlerinin büyüklüğüne ilişkin planlama ilkeleri: MEER alanlarında bir komşuluk biriminin yaklaşık 1.000 konuttan oluşturulması amaçlanmıştır. Daha küçük komşuluk birimlerinde ise bu değer 500 konut olarak tespit edilmiştir. Donatılar, büyük komşuluk birimlerinde 1.000 konutun, küçük komşuluk birimlerinde ise 500 konutun ihtiyacına göre konumlandırılmıştır.

Deprem psikolojisi dikkate alınarak, bölgedeki yapı yükseklikleri yaklaşık 9,50 metre olarak planlanırken, MEER alanlarında 50-75 konut birimi/hektar nüfus yoğunluğu önerilmiştir. Nüfus yoğunluğu kent merkezine göre düşük tutulmuştur. Her bir yapı adasına ilişkin öneri konut tipleri mimari grup tarafından geliştirilerek planlamaya

Konutların % 55’inin 3 katlı, % 45’inin 2 katlı ve % 5’inin 1 katlı (engelliler için) olmasına özen gösterilmiştir. Yapı adalarının yapım maliyeti minimizasyonu sağlaması amacıyla MEER alanlarında 100-150 konuttan oluşan yapı adalarının tekrarlanır biçimde konumlandırılması karar verilmiştir.

Çevresel ve mikro-iklimsel fayda sağlanması amacına yönelik, konut adaları ve yapılar ilke olarak en fazla güneşleme alabilecek biçimde ayrıca deniz, orman ve ova gibi doğal değerleri alabilecek konumda yerleştirilmiştir.

- Merkezlere ilişkin planlama ilkeleri: Planlama alanında komşuluk birimlerinin büyüklüğüne göre bir baskın merkez ile alt merkezlerin oluşturduğu çok kapsamlı bir model benimsenmiştir. Merkez kademelenmesi, merkezdeki işlevler ve alt merkezlerin etki alanına ilişkin tespitler yapılmıştır. Buna göre; baskın merkezde uzmanlaşmış ekonomik faaliyetler, üst düzey kullanımlar ve işlevler yer alacaktır.

Alt kademe merkezler ise kendi komşuluk birimlerine hizmet sunacaklardır. Eğitim alanları alt merkez yakınlarında konumlanacak ve ulaşım için maksimum uzaklık 500 metre olması planlanmıştır. Merkezlere erişimin kolay olması amacıyla, yaya ve olanaklara göre bisiklet yolları ile ulaşılması ve bunların trafik yollarını en az biçimde kesmesi öngörülmüştür. MEER alanlarında merkezlerin tasarımında toplanma mekânları oluşturmak için açık alanların ve meydanların oluşturulmasına özen gösterilmiştir.

- Ulaşım ağı ve bağlantı sistemlerinin planlama ilkeleri: Kalıcı konut alanları ile mevcut yerleşmeler arasında etkin bir bağlantı sağlanması amacıyla MEER alanları ile yerleşik alanlar arasında karayolu bağlantısı geliştirilmiştir.

Nüfus taşıma kapasitesi yüksek MEER alanlarının mevcut yerleşmeye bağlayan yollar 25-30 metre arasında, ikincil yollar 15-20 metre, üçüncül yollar 7-10 metre en kesitinde düzenlenmiştir. Alt kademe yollar sadece bir üst kademe yola bağlanması öngörülmüştür. Otoparkların konut adası içerisinde düzenlenmesi ve ana arterlere

otopark girişi ve çıkışı verilmemiştir. Bağlantı ve taşıma biçim ve sistemlerinin geliştirilmesi için karayolu ulaşımının haricinde hafif raylı sistem önerilmiştir.

- Servis planı planlama ilkeleri: Her bir donatının hizmet sunumunun nüfusunun ve hizmet edilen yaş grubu oranının hesaplanarak, örneğin, temel eğitim çağı nüfusunun toplam nüfusa oranı yaklaşık %20 var sayılmış ve 480 kişilik temel eğitim okulları genişletilmiştir. Her bir komşuluk birimi için en az bir sağlık merkezi ve bir kültürel tesis öngörülmüştür.

Her bir sosyal donatının hizmet alanı yarıçapı net olarak belirlenmesi ilkesi için örnek olarak, eğitim sektöründe temel eğitim okullarına en fazla 500 metre yürüme mesafesinde ulaşılması öngörülmüştür. Lise, hastane ve diğer üst düzey donatılar büyük MEER alanlarında merkezde konumlandırılmıştır.

Yeşil alanlar ve parklarda kademelenmeye gidilerek, çocuk bahçeleri ve ortak açık alanlar her bir yapı adasında konumlandırılmıştır. Yeşil kuşaklar ise komşuluk birimleri arasında önerilmiştir. Donatı alanlarına yeşil bant içinde yaya veya bisiklet yolları ile ulaşılması amaçlanmıştır.

Kalıcı konut alanları için yapılan tüm alt ölçekli planlama çalışmalarında planlama ilkelerinin yansıtıldığı 1.000 konutluk komşuluk birimi için baskın merkez ve bu merkeze bağlı alt merkezlerin ulaşım çözümlemeleri şema halinde verilmiş (Şekil 3.3) ve kesinleşen planlama çalışmalarına göre yapılaşma faaliyetleri yürütülmüştür.

Şekil 3.3 Kalıcı konut alanları planlama ilkeleri ana şeması (Anonim 2000b)

3.1.3 (Mülga) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar

Hibeci kuruluşların sağladığı konutların değerlendirilmesi, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası ve Dünya Bankası’nın kredi ödemeleri ile yapılacak konutlar, mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’na bağlı Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce takip edilmiştir.

Hasar tespit çalışmalarını yöneten mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, hak sahiplerinin tespiti, hak sahiplerine ödenecek krediler ve kredi kaynak tespiti konusunda çalışmalar yürütmüştür. Yapılması planlanan kalıcı konutlarda yaşama imkânı sağlayan Bakanlık bu hakkını kullanmak istemeyen yıkık ve ağır hasar gören konutlarda yaşamış hak sahipleri için;

1. İl ve ilçe merkezlerinde veya belde, civar muhtarlıklar ve köylerde kendi arsaları üzerinde Evini Yapana Yardım kredisi ödenmesi,

2. Deprem bölgesi dışında konut satın almak isteyen hak sahiplerine, tapu işlemlerinin tamamlanmasını takiben alınan konuta ipotek konulmasından sonra kredi verilmesi, 3. Orta hasarlı konut ve işyeri sahipleri için takviye ve onarım yardımı yapılması, 4. Prefabrike konutlarda yaşayanlara kira yardımı yapılması, şeklinde düzenlemelerde bulunmuştur.

Kalıcı konutların altyapıları İller Bankası Genel Müdürlüğünce inşa edilmiştir. Ana kente çift yönlü yollarla bağlanması, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiştir. Peyzaj çalışmaları ise üniversitelerce yürütülmüştür.

Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı projesi kapsamında Karaman ve Camili mahallelerinde 309,9 hektar alanın kamulaştırması yapılarak 4.265 adet konut yapılmış ve MEER kapsamında ise 131,9 hektarlık alan kamulaştırılarak 3.572 adet kalıcı konut yapılmıştır. 15 Ocak 2001 tarihinde yapımı tamamlanan kalıcı konutlar, hak sahiplerinin kura çekimiyle belirlenmesinin ardından Mayıs 2001 tarihinde teslim edilmiştir.

3.1.3.1 17 Ağustos Doğu Marmara Depremi Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Plan kararları

Planlama çalışmaları, bölgedeki tüm kurumlarla (Valilik, Belediyeler, Üniversite, Orman Bölge Müdürlüğü, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, MTA Genel Müdürlüğü gibi) daimi iskan alanları yer seçimine yönelik öneriler alınarak başlatılmıştır. 17 Ağustos Doğu Marmara Depremi Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planının temelini ise MTA Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “17 Ağustos 1999 Gölcük-Arifiye (Kuzeydoğu Marmara ) Depremleri Sonrası Sakarya İli ve Ona Bağlı Yerleşkeler İçin Yeni Yerleşim Alanları Araştırma Raporu” oluşturmuştur.

İlgili kurum ve kuruluşlarca önerilen alanların yerleşime uygunluğunun denetlenmesi amacıyla “Sakarya İl Merkezi İçin Önerilen Daimi İskan Alanlarının Jeolojik Etüd Raporu” mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca hazırlanmıştır. Jeolojik özellikler, topoğrafya durumu, yeraltı ve yerüstü suları ve mülkiyet durumuna göre değerlendirilen sekiz yerleşim alanının yerleşime uygunluğu yorumlanmıştır. Öneri yerleşim alanları:

1. Adapazarı Belediyesi tarafından önerilen Alandüzü köyü, 2. Adapazarı Belediyesi tarafından önerilen Korucuk köyü,

3. Adapazarı Belediyesi tarafından önerilen Camili ve Karapınar köyü, 4. Sakarya Valiliği tarafından önerilen Karaman köyü,

5. Selçuk Üniversitesi tarafından önerilen Taşkısığı köyü, 6. Serdivan Belediyesi tarafından önerilen Sivri Tepe civarı, 7. Ferizli Belediyesi tarafından önerilen Çalbayır mevkii, 8. Sakarya Valiliği tarafından önerilen Kuruçeşme köyüdür.

Araştırma alanında öneri yeni yerleşim alanlarının yerleşime uygunluk açısından değerlendirilmesine ilişkin sonuçlara göre; Korucuk, Camili, Karapınar, Karaman köyleri ve Çalbayır mevkii yerleşime uygun bulunmuştur (Çizelge 3.3, Şekil 3.4). Yeni yerleşim alanlarında yapılan jeolojik ve jeoteknik araştırma sonuçlarına göre yapılan değerlendirmelere göre söz konusu alanların; yerleşime uygun, kısmen yerleşime uygun ve yerleşime uygun değil olarak tanımlanmış ve yapılan sınıflama çalışmasının sonuçlarına göre planlama süreci tamamlanmış ve kalıcı konut yapılaşması aşamasına geçilmiş olduğu gözlenmiştir.

Çizelge 3.3 Öneri kalıcı konut alanlarının yerleşime uygunluk açısından değerlendirilmesi

Kaynak: Sakarya İl Merkezi İçin Önerilen Daimi İskan Alanlarının Jeolojik Etüd Raporu’ndan elde edilen veriler kullanılarak araştırmacı tarafından hazırlanmıştır.

Korucuk köyü civarı, Camili-Karapınar köyü civarı ve Karaman köyü jeolojik ve jeoteknik özelliklerinin olumlu olmasının yanı sıra yakın konumlarda olarak planlamada

bütünlük oluşturması, kent merkezine yakınlığı nedeniyle en uygun yerleşim alanı olarak seçilmiş olduğu tespit edilmiştir.

Şekil 3.4 Adapazarı İlçesi Yerleşime Uygunluk Haritası (Anonim 1999b)

Kentin kuzeybatı yönünde gelişimini öngören mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanan 1/25.000 ölçekli “Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı” 03.11.1999 tarihinde onaylanmıştır.

Şekil 3.5Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı (Altınışık 2007)

Kent merkezinin ağır hasara maruz kalması nedeniyle, Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı’nda kentin yeniden yapılanması ve gelecekte kentin gelişeceği alanların belirlenmesi üzerine yoğunlaşılmıştır. Kentin gelişme yönleri, nüfusu ve ihtiyaçları dikkate alınarak yeni yerleşim alanları belirlenmiştir. Belirlenen alanlara ait planlama çalışmalarının uygulanması amacıyla harita, kadastro, imar uygulaması, kamulaştırma, tescil ve tahsis işlemleri gerçekleştirilmiştir. Plan açıklama raporunda uygulama süreci bakımından kentsel gelişim alanları “Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca Uygulaması Yapılacak Alanlar” ve ilgili idarelerce (Valilik ve Belediyeler) uygulamaya geçilen “Kentsel Gelişme Alanları” olarak iki farklı şekilde tanımlanmıştır.

Planın temel stratejisi; merkezde büyük ölçüde zarar gören ticaret aktivitelerini kuzeybatıya yönlendirmek amacıyla “ticaret ve yönetim merkezleri” kentin kuzeyinde oluşturulması tasarlanan uydukentlerde önerilmesidir. Yapılaşmaya ilişkin ilke ve esaslar 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlama çalışmalarında belirtilmiştir.

Yer bilim verileri, doğal ve yapay eşikler (bitkisel üretim alanları, orman alanları, topoğrafik sakıncalı alanlar, Sakarya Nehri, Çark Deresi gibi) ile planlama ilkeleri göz önünde bulundurularak belirlenen kentsel gelişme alanları yaklaşık 1.400 hektardır.

Nüfus projeksiyonları sonucu alanda yaşaması planlanan kişi sayısı 400.000 olarak tespit edilmiştir. Proje kapsamında önerilen alternatif yerleşim sahalarından Yenikent Bölgesi (Karaman, Camili, Korucuk mahalleleri) ile ilgili plan kararları açıklanmış, Çalbayır Tepesi düzlükleri, Alandüzü Köyü ve Damlık Mevkii için alınan plan kararlarından bahsedilmemiştir.

Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni planında Kuzey doğu ve Kuzey Batı gelişme altbölgeleri olarak; “A”, “B”, “C”, “D” Kentsel gelişme alanları ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca uygulaması yapılacak alanlar belirlenmiştir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca Uygulaması Yapılacak Alanlar, Bakanlıkça kamulaştırması yapılıp, hak sahibi ailelerin iskan edileceği alanlardır. Karaman Köyü ve çevresinin dahil edildiği alanın yaklaşık büyüklüğü 160 hektardır. Nüfus öngörüsü ise 48.000 kişidir. Alanda öngörülen maksimum yoğunluk 300 kişi/ha, maksimum kat yüksekliği zemin +4 kattır.

1/5000 ölçekli nazım imar planları, 1/1000 ölçekli uygulama imar planları İller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanıp bakanlık tarafından onaylanmıştır.

İlgili idaresince uygulama yapılacak kentsel gelişme alanları ise, Adapazarı kentinin nüfus artışı ve merkezden uzaklaşma eğilimi sonucu gelecekte yöneleceği alanlardır.

Korucuk köyü ve kuzeyinin dâhil edildiği planlama alanında “B” bölgesi olarak tanımlanmıştır. Bölgenin yaklaşık büyüklüğü 390 hektar olup taşıyabileceği nüfus yaklaşık 116.000 kişidir.

Camili köyünün güneyinde yer alan “C” bölgesi olarak belirtilen alanın yaklaşık büyüklüğü 475 hektar ve taşıyabileceği nüfus 143.000 kişidir. İlgili idareler (valilik ve belediye gibi), 3194 sayılı İmar Kanunu’nun hükümleri, 15.10.1999 gün ve 12297 sayılı deprem sonrası planlama ve yapılaşmalara ilişkin genelge ve 1/25000 ölçekli

“Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı” doğrultusunda 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan çalışmalarını ve uygulamaları yürütülmüştür.

4. 2000-2014 YILLARI ARASI YENİKENT BÖLGESİNDE UYGULANAN KENTSEL POLİTİKALAR

Deprem nedeniyle kent merkezinde yaşanan büyük yıkım sonrası daha güvenli yerlerde yerleşim alanlarının oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu kararda kent merkezindeki yerleşim alanlarına duyulan güvenin sarsılması, Başbakanlık Proje Uygulama Birimi, MTA, TÜBİTAK ve mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 1999 yılında hazırlanan jeolojik etüt raporları ve üst ölçekli planlama çalışmaları etkili olmuştur.

Kalıcı konut alanlarının belirlenmesine yönelik yapılan bu çalışmalarda, alternatif yerleşim alanları tespit edilmiştir. Bu alternatif yerleşim alanları içerisinde bütün raporlarda Yenikent Bölgesi (Karaman, Camili ve Korucuk yerleşimleri gibi) yerleşime en uygun alan olarak belirtilmiştir.

Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı, deprem sonrası şehrin yeniden yapılandırılması ve şehrin gelişme yönüne ilişkin temel kararlara sahiptir. Şehrin deprem öncesi güneybatı-kuzeydoğu aksında ve Sakarya Nehri’nin batı kesimindeki gelişimi çevre düzeni planı kararlarıyla yavaşlatılmış ve yeni konut alanlarının yer seçimiyle gelişim kuzeybatıya yönlendirilmiştir. Adapazarı Kuzey Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı, ticaret ve yönetim merkezlerinin Yenikent Bölgesi’nde yer seçim kararı ile alt ölçekli planlama çalışmalarının ana çerçevesini oluşturmuştur. Kararların uygulanması amacıyla hem yerel yönetim, hem de merkezi yönetim tarafından bölgede alt ölçekli planlama çalışmaları başlatılmıştır.

Kente ikinci bir merkez oluşturma çabalarına yönelik kentsel politikalar, imar planı kararları ve alana nüfus çekmeye yönelik yerel yönetim politikalarının incelenmesinden önce planlama alanının, Adapazarı ilçesi içindeki konumu aşağıda verilmiştir (Şekil 4.1). Adapazarı kent merkezi ve yakın çevresinin gelecekte planlı ve sağlıklı gelişimini sağlamak amacıyla, planlama alanı kentin kuzey batı kesiminde yer alan Karaman, Camili ve Korucuk yerleşmeleri ve yakın çevrelerini kapsamaktadır.

Şekil 4.1 Karaman-Camili-Korucuk uydukentlerinin Adapazarı ilçesindeki konumu (Anonim 2014b)

Planlama alanı, Adapazarı ilçesinin kuzey doğusunda, Sakarya ilinin kuzey batısında yer almaktadır. Yenikent yerleşim bölgesinin kent merkezine uzaklığı 10 km, otoyola olan uzaklığı 20 km iken, İzmit doğu girişi ile uzaklığı yaklaşık 50 km’dir.

4.1 Alt Ölçekli Planlama Çalışmaları ve Kentsel Politikalar

Yeni yerleşim alanında hazırlanan imar planlarının ortak özelliği; yönetim merkezleri, idari, sosyal ve kültürel hizmetlerin mahalle ölçeğinde konumlandırılması ve mahallelerde muhtarlık, eğitim tesisleri, sağlık tesisleri ve yeşil alanlar, imar planı sosyal donatı standartları dikkate alınarak planlanmasıdır.

Yenikent bölgesinin tamamını değerlendiren bütüncül planlama anlayışı yerine bölgede farklı kurumlar tarafından hazırlanan parçacıl imar planları hakimdir. Karaman Mahallesi’nin planlarını mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının onayı ile İller Bankası, Camili-1 Mahallesi’nin planlarını Başbakanlık Proje Uygulama Birimi, Camili-2 ve Korucuk mahallelerinin planlarını ise Adapazarı Belediyesi hazırlamıştır.

Yeni yerleşim yerleri için hazırlanan imar planlarının birleştirilmiş hali aşağıda belirtilmiştir (Şekil 4.2).

Şekil 4.2 Yenikent bölgesinde uygulanan imar planları (Hayır 2009)

Konut Politikaları: Bölgede hak sahiplerinin yaşaması ve merkezde yaşayıp daha sağlam zeminde, daha güvenilir konutlarda yaşamak isteyen kişilerden dolayı oluşan konut talebini karşılamak amacıyla yeni yerleşim bölgesinde devlet eliyle konut üretimi başlatılmıştır. Bölgedeki konut üreticileri ve konut üretim yöntemi Valilik tarafından belirlenmiştir. “Daha düzenli şehirleşmeyi gerçekleştirmek amacıyla, yapılacak konutların, Toplu Konut İdaresi, Emlak Bankası ve Belediye’nin inisiyatifinde toplu konut üretimi ve yöntemi ile gerçekleşmesi ve Yenikent Bölgesi’nde ev yapmak isteyenlere Adapazarı Büyükşehir Belediyesi’nce arsa üretilmesi” Valilik’in 12/04/2000 tarihli ve 17 numaralı kararıyla gerçekleşmiştir. Konut üretiminde devletin rol alması ve arsa sahiplerine evini yapana yardım kredisi verilmesi, halkın bu bölgede yaşamasını teşvik edici unsurlardandır.

Hak sahipleri için yapılan Camili 1, Camili 2, Karaman afet konut bölgesinin altyapı çalışmaları İller Bankası, bağlantı yolları ve çevre düzenlemeleri Adapazarı Belediyesi

tarafından tamamlanarak 2000-2004 yılları arasında teslim edilmiştir. Daha sonra hak sahibi olmayan, bölgede konut satın almak isteyen kişiler için Korucuk Mahallesi’nde

tarafından tamamlanarak 2000-2004 yılları arasında teslim edilmiştir. Daha sonra hak sahibi olmayan, bölgede konut satın almak isteyen kişiler için Korucuk Mahallesi’nde