Tele Çalışma Uygulama Modeli

Tele çalışmanın uygulanmasına yönelik süreç modeli, devlet, organizasyonlar, bireyler ve engelliler açısından ele alınmalıdır. Öncelikle, devletin tele çalışmaya yaklaşımı önemlidir. Ülke genelinde bir tele çalışma politikasının belirlenmesi gerekmektedir. Avrupa Birliğine aday ülkelerden tele çalışmayı teşvik edici politikaların oluşturulması beklenmektedir. Bu bağlamda, devlet tarafından özel sektör şirketlerine ve bireysel tele çalışma programlarına yardımcı olacak, Kamu Tele Çalışma Hizmet Programı Kurumunun kurulması gereklidir. Bunun yanı sıra, devlet tarafından finanse edilen bir tele çalışma hizmet programının kurulması da tele çalışmanın uygulanmasını kolaylaştıran bir etken olabilecektir (Şekil 5.4).

Tele çalışmayı uygulamak isteyen kurum ve kuruluşlar da devletin belirlediği tele çalışma politikaları ile uyumlu bir tele çalışma programı oluşturmalıdır. Yöneticilere tele çalışmaya yönelik eğitim ve seminerlerin verilmesi gerekmektedir. Organizasyonel adaptasyonların yapılması şarttır. Kurumlar, tele çalışanların evlerine teknolojik altyapıyı kurmaktan ve devam ettirmekten sorumludurlar. Bunun yanı sıra, tele çalışmaya uygun olan işlerin ve görevlerin seçilmesi gerekmektedir. Tele çalışmanın yapılacağı yere, tele çalışma biçimine ve saatlerine işverenler tele çalışanlarla birlikte karar vermelidirler. Bunun sonrasında, tele çalışanlarla sözleşme yapılmalıdır. Tele

çalışanlarla geleneksel çalışanlar arasında eşit istihdam şartları sağlanmalıdır. Kurum ve kuruluşlar kesin olarak tele çalışma programına başlamadan programı test edecek bir senelik bir pilot proje uygulaması yapmalı, bu proje sonrasında ortaya çıkan problemlerin çözümüne yönelik politikalar üretilmeli, başarısız olan programlar sonlandırılmalıdır. Kurumlar tele çalışma sürecini izlemeli ve değerlendirmelidir. Tele çalışanların, şirketlerden tamamen izole olmaması ve meslektaşları ile iletişimin devamı açısından haftalık ya da aylık şirket toplantılarının yapılması önemlidir.

Tele çalışan açısından da, tele çalışmaya olan istek en önemli gerekliliktir. Buna ek olarak, tele çalışma ile işlerini devam ettirecek olan bireylere konuya ilişkin eğitimin verilmesi şarttır. Bu eğitim, gerek bilişim teknolojileri kullanımını gerekse tele çalışmanın beraberinde getireceği sorumlulukları içeren bir programa sahip olmalıdır. Tele çalışacak olan kişinin yaptığı işin ofisten uzakta yapılmaya uygun olması gerekmektedir. Buna danışmanla birlikte tele çalışan karar verir. Yani, iş tamamen tele çalışmaya uygun değilse uygun olabilecek görev ve sorumluluklara karar verilebilir. Kurumların belirlediği toplantılara devamlı katılım, tele çalışanların sosyal izolasyonunun önlenmesi ve meslektaşları ile yüz yüze iletişiminin sağlanması için gereklidir.

Tele çalışma ile çalışacak kişinin tele çalışmaya ilişkin görev ve sorumlulukları yerine getirebilecek yeteneğe sahip olduğunu kanıtlamalıdır. Tele çalışacak olan kişiler, bağımsız çalışma yeteneğine sahip olmalıdır. Açık olarak tanımlanan görev ve araçlar, minimum yüz yüze iletişimi gerektirmelidir ve ölçülebilir olmalıdır. İşlerin optimum olarak yapılabilmesi için bir tele çalışma çevresi içinde aşağıdakilerin yapılması gerekmektedir;

• Tele çalışanın evinde iş mekanı olarak ayrılmış bir alan olmalıdır. Bu alan temiz ve güvenli olmalıdır.

• Kabul edilen iş sözleşmesindeki herhangi bir değişiklik, yer ya da belirtilen diğer değişiklikler danışman tarafından onaylanmalıdır.

• İşyerinde olabilecek kaza ihtimaline karşı kurum çalışma alanını teftiş etmelidir. Kurumlar tele çalışma yapılacak mekanın güvenli çalışma şartlarına sahip olduğunu garanti etmelidir.

• Çalışanların özel harcamaları bu programa dahil değildir. Çalışan ile danışmanlar arasında örnek alandan örnek alana çeşitlilik gösterebilir.

• Kurum tarafından kurulan herhangi bir yazılım veya donanım kurumun mülkiyetinde olmaya devam edecektir. Tele çalışma programı sonlanırsa kuruma geri dönecektir.

• Resmi olarak bir politika ile belirlenen durumlar dışında, kuruma ait olan yazılım çoğaltılamaz.

• Kurum yazılımını kullanan çalışanlar üreticinin lisans sözleşmelerine uymak zorundadır.

• Kuruma ait materyaller kopya edilemez. Çalışanlar kurumlar tarafından izin verilmeyen bilgilerin güvenliğini korumak için gereken tüm tedbirleri almak zorundadır.

• Kuruma ait donanım diğer aile üyeleri tarafından ya da kişisel amaçlı olarak kullanılamaz.

Tele çalışma,uygulama süreci içerisinde aşağıdaki adımları içermektedir:

• Katılımcılarla ilk görüşmeleri gerçekleştirmek ve onlara danışmanlık hizmeti sağlamak

• Tele çalışanlar için teknik destek ve bilgisayar donanımını sağlamak • Yerel ağa bağlantıyı kurmak

• Donanımı kurmak ve yapılandırmak

• Tele çalışanlara yeni donanımı kullanma konusunda eğitim vermek • Tele çalışmayı başlatmak (www.dinf.ne.jp/doc/english).

Tele çalışanların engellilik durumuna göre tele çalışma;

1. Çalışanı işte tutmak için bir araç olarak: Sürekli hastalığa sahip kişilerin çoğunluğu sağlık koşulları nedeniyle çalışırken sık sık ara vermek durumundadır. Bu kişiler geleneksel işyerinde çalışırken oldukça zorlanmaktadır. Bu bağlamda, tele çalışma esnek çalışma saatleri ile engelli kişilerin işlerini devam ettirmelerini sağlayacaktır. 2. Engelliliğe bağlı olarak ortaya çıkan bazı sorunları kolaylaştıran bir araç olarak:

Sürekli bir hastalığı olmasa da engelliler çalışma yaşamında zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu durumda, tele çalışma söz konusu kişiler için yaşam kalitesini artıran bir çalışma biçimi olarak görülmektedir. Ortaya çıkacak yapı, hem işyerine ulaşımı hem de işyerindeki fiziksel engelleri elimine etme adına önemli bir açılımdır. Kişinin engel durumu önemli derecede hareketini ya da görevlerini yapmasını çok kısıtlamıyorsa tele çalışma veya işine devam etmesi kişinin kararına bırakılmıştır (www.dinf.ne.jp/doc/english).

Bu proje boyunca akılda tutulması gereken önemli noktalar ; • Çalışanın engelliliği ile ilgili ihtiyaçlar,

• Tele çalışma ile ilgili olarak görev dağılımı ve kurumsal amaçlara uyumluluğun sağlanması,

• Tele çalışmanın kurumun iletişim kanallarına uyumu ve • Çalışanların performansını değerlendirme sürecidir.

Burada önemle üzerinde durulması gereken konular; 1. Eğitimin etkiliği ve erişilebilirliği,

2. Engelli kişileri sisteme entegre eden organizasyonel yapı, 3. Engelli tele çalışanlara yönelik meslek fonksiyonlarının uyumu

4. Teknolojinin uygunluğu ve engelli kişiler için yardımcı teknolojinin kullanımı, 5. İletişim ağları ve aletleri ve

6. Yeni tele çalışma modellerinin engelli kişilerin beklentilerine yönelik olarak tasarlanması, evde sosyal izolasyon yaşamamaları ve boş zamanlarını değerlendirme konusunda yaşam kalitesinin artırılması amacını taşımasıdır.

TELE ÇALIŞMANIN UYGULAMA SÜRECİ

Şekil 5.4. Tele Çalışmanın Uygulama Süreci

• Merkezi Yönetimin tele çalışmaya bakış açısı • Ülke genelinde

bir tele çalışma politikasının belirlenmesi • Özel sektör şirketlerine ve bireysel tele çalışma programlarına yardımcı olacak “Kamu Tele çalışma Hizmet Programı Kurumu”nun kurulması • Devlet tarafından finanse edilen bir tele çalışma hizmet programının kurulması • Tele çalışma programlarının başlatılması ve kurumlar ve tele çalışanlar için yararlı olmayan programların sonlandırılması • Tele çalışmaya kurumların bakış açısı • Hükümetin tele

çalışma politikaları ile uyumlu bir programın oluşturulması • Tele çalışmaya ilişkin

yöneticilerin eğitimi • Organizasyonel adaptasyonların yapılması • Teknolojik altyapı ve donanımın kurulması, performans ve bakımın sürdürülmesi • Programa katılacak tele çalışanların, yöneticilerin ve danışmanların seçimi • Tele çalışmaya uygun

iş ve görevlerin tespit edilmesi

• Tele çalışmanın yapılacağı yere, tele çalışma biçimine ve tele çalışma saatlerine tele çalışanlarla birlikte karar verilmesi • Tele çalışanlarla sözleşmenin yapılması • Tele çalışan ve çalışmayanların istihdam şartlarının eşitliğinin sağlanması • Tele çalışma

programını test edecek 1 senelik bir pilot projenin başlatılması • Tele çalışma

programının izlenmesi ve değerlendirilmesi • Sosyal izolasyonun

önlenmesi için toplantı ve aktivitelerin düzenlenmesi

• Tele çalışmaya olan istek • Tele çalışmaya ilişkin eğitim • Tele çalışmaya uygun meslek

ve iş seçimi

• Tele çalışma biçiminin ve programın işverenlerle birlikte düzenlenmesi

• Sosyal izolasyonun önlenmesi için haftalık ya da aylık kurum toplantılarına katılımın sağlanması

MERKEZİ

YÖNETİM ORGANİZASYON BİREY/TELEÇALIŞAN

• Engelli kişileri sisteme entegre eden organizasyonel yapının kurulması • Engelli tele çalışanlara

yönelik mesleklerin uyumu • Engellilerin fiziksel

özelliklerine uygun tele çalışma biçiminin seçilmesi • Engellilere teknolojiye erişim ve kullanım konusunda eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi • Teknolojinin uygunluğu ve engelli kişiler için yardımcı teknoloji kullanımı • Tele çalışma modellerinin

engelli kişilerin

beklentilerine yönelik olarak tasarlanması, evde sosyal izolasyon yaşamamaları için önlemlerin alınması

ENGELLİ TELE ÇALIŞANLAR İÇİN ÖNEMLİ KONULAR

A L G

Şekil 5.5. Tele Çalışmaya Karar Verme Sürecinin Sistematik Modeli Kaynak: Mokhtarian ve Salomon, 1994’den adapte edilmiştir.

I S A L S Ü Z G E Ç A R T I L A R TUTUMLAR SEÇİM PAKETİ TAHMİN TERCİH KISITLAMALAR SEÇİM İÇSEL DIŞSAL Ç E V R E D E N G E L E N B İ L G İ

TELE ÇALIŞMA ADAPTASYON YAKLAŞIMI İÇİNDE PARADİGMA

ekil 5.6. Tele çalışma adaptasyon yaklaşımı içinde paradigma değişimi http://statistics.gunadarma.ac.id/pub/books/communication-ACM

DEĞİŞİMİ

Şirket olanaklarının

Ş

Kaynak: Hıga ve Shin 2003 ’den adapte edilmiştir. araştırılması

Çalışanların ve işlerin seçimi

İleri bilgi ve iletişim ımı teknolojilerinin kullan Deneyim Sonuç ra orları Organizasyonel problemler Çözüm olarak tele çalışmanın adaptasyonu

Algısal değişim Üst yönetim desteği

işim Güvenilir teknik Yönetimsel değ desteğin gelişimi p Uygulama Geri besle e ve m bilginin birikimi

Tele çalışmanın yayıl ı ve tele çalışma şirket olanağı