Çalışan Engellilere Sorulan Açık Uçlu Soruların Değerlendirilmes

için açık uçlu bir soru sorulmuştur. Bu soruya verilen cevaplar şu şekildedir:

1. Engelli olmamdan dolayı yaptığım işleri zamanında ve düzenli olarak yapamıyorum. Çok fazla zaman alıyor.

2. Sürekli ayakta çalıştığım için ayaklarımda şişmeler ve ağrılarım artmaktadır. 3. Tekerlekli sandalye ile zaman zaman yoruluyorum.

4. İşimi seviyorum fakat rahat ve pratik çalışamıyorum.

6. İki elimle yapmam gereken işlerde zorlanıyorum. 7. İşim gereği çok fazla oturmaktan dolayı ağrı çekiyorum. 8. Ayakta çalışırken ve merdivenleri kullanırken zorlanıyorum. 9. Ağır şeyleri kaldırırken güçlük çekiyorum.

10. Ağrılarım olduğu halde evrak peşinde koşmak beni yoruyor. 11. Asansörler bozulduğunda odama çıkmak imkansız hale geliyor.

12. Ayakta kalmamam ve fazla yürümemem gerekiyor, bunları yapmak zorunda kaldığımda zorlanıyorum.

13. Mimari engeller (tuvaletler, merdivenler, kapı eşikleri ve kilitli kapılar vb.) 14. Eşya taşımakta güçlük çekiyorum.

15. Yapamayacağım işleri bana veriyorlar, küçümseyip hor görüyorlar.

Açık uçlu sorulara verilen cevaplar engellilerin geleneksel çalışma ortamlarında pek çok sorunla karşılaştıklarını göstermektedir. Gerek fiziksel gerekse psikolojik kısıtlamalar engellilerin verimli ve rahat çalışmalarına imkan vermemektedir. Tele çalışma ile engelliler evde çalışarak hem rahat bir çalışma ortamına kavuşacaklar hem de işteki verimlilikleri artacaktır.

5.4.2. Çalışmayan Engellilerle Yapılan Anket Araştırmasının Sonuçları

Alan çalışması kapsamında çalışmayan engellilere yöneltilen ve birinci hipotezi test etmeye yönelik sorular aşağıdaki tabloda sınıflandırılmıştır (Tablo 5.2). Elde edilen veriler ışığında hipotezlere yönelik önemli sonuçlar grafiklerle belirtilmiştir. İkincil derecedeki veri sonuçlarının grafikleri ise Ek 12 ’de yer almaktadır.

Tablo 5.2. Çalışmayan Engellilerle Yapılan Anket Sorularının Hipotezlerle Eşleştirilmesi

1.HİPOTEZ: ÇALIŞMA YAŞAMINDA ENGELLİLERİN AKTİF OLARAK YER ALABİLMELERİNİN ETKİN YOLU TELE ÇALIŞMADIR

2. HİPOTEZ: TELE ÇALIŞMA İLE ENGELLİLERİN SOSYAL YAŞAMA ENTEGRASYONLARI DAHA FAZLA SAĞLANACAKTIR

S.13: Yardım almadan yaşamınızı sürdürebiliyor musunuz?

S.14: Çalışmak istiyor musunuz?

S.16: Boş zamanlarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?

S.15: Kentsel mekanlarda en çok neyi engel olarak görüyorsunuz?

S.24: İnsanlarla rahat iletişim kurabiliyor musunuz?

S.27: Tele çalışma ile işinizi yapmak ister misiniz? Cevabınız evet ise nedenleri nelerdir?

S.25: Bilgisayar insanlarla rahat iletişim kurmanızı olumlu etkiliyor mu?

ÇALIŞMAYAN ENGELLİLERLE YAPILAN ANKET

S.28: Tele çalışmanın hangi şekli ile çalışmak istersiniz?

S.28: Tele çalışma ile çalışırsanız boş zamanlarınızı nasıl değerlendirirsiniz?

5.4.2.1. Birinci Hipoteze Yönelik Grafikler

Grafik 5.11. Çalışmayan Engellilerin Tele Çalışmaya Olan Tutumları

Çalışmayan Engellilerin Tele Çalışmaya Olan Tutumları

73% 27%

İstiyor İstemiyor

Çalışmayan engellilerin %73’ü tele çalışmaya olumlu yaklaşırken %27’si tele çalışma ile çalışmak istemediklerini belirtmişlerdir (Grafik 5.11, Tablo Ek 7.109).

Grafik 5.12. Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engellilerin Tele Çalışmayı Tercih Etme Nedenleri

Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engellilerin Tele Çalışmayı Tercih Etme Nedenleri

47,4 17,5 35,1 0 10 20 30 40 50

İşyerine ulaşım Ulaşım maliyetleri Evde çalışma rahatlığı

Nedenler

%

Tele çalışmaya olumlu bakan çalışmayan engellilerin tele çalışmayı tercih etmelerinin en önemli nedeni %47,4 ile işyerine ulaşım güçlüğüdür. Bunun arkasından gelen ikinci neden ise %35,1 ile evde çalışma rahatlığıdır. Son sırada gelen neden ise %35,1 ile ulaşım maliyetleridir (Grafik 5.12, Tablo Ek 7.110).

Grafik 5.13. Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler ve Tercih Ettikleri Tele Çalışma Biçimi

Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler ve Tercih Ettikleri Tele Çalışma Biçimi

28,1 26,3 26,3 19,3 0 5 10 15 20 25 30

Tam gün evden Yarım gün Haftanın belli günleri Tele merkezden

Tele Çalışma Şekilleri

%

Tele çalışmaya olumlu bakan çalışmayan engellilerin tercih ettikleri tele çalışma biçimleri çeşitlilik göstermektedir. Belli bir tele çalışma biçiminde yığılma görülmemiştir (Grafik 5.13, Tablo Ek 8.111).

Grafik 5.14. Çalışmayan Engelliler; Engel Türü ve Tele Çalışmaya Olan İstek Arasındaki İlişki

Çalışmayan Engelliler; Engel Türü İle Tele Çalışmaya Olan İstek Arasındaki İlişki

12,5 73 33,3 33,3 27 66,7 66,7 87,5 0 20 40 60 80 100

Ayak-bacak El-kol Her ikisinde de Toplam Engel Türü

Çalışmayan engellilerin engel türü ve tele çalışmaya olan istekleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, her iki uzvunda ve ayak-bacak engeli bulununlar tele çalışmaya en fazla istekli olan gruplardır. Engeli el-kolunda olanların ise büyük çoğunluğu tele çalışma ile çalışmak istememektedirler. Burada kentsel mekanı kullanmakta en fazla sıkıntı çeken engelliler, ayak-bacak ve hem ayak-bacak hem de el-kolunda (ikisinde birden) engeli olanlardır ve tele çalışmanın bu engel grubundaki kişiler için öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir (Grafik 5.14, Tablo Ek 8.114).

Grafik 5.15. Çalışmayan Engelliler; Kentteki Engeller ve Tele Çalışmaya Olan İstek Arasındaki İlişki

Çalışmayan Engelliler; Kentteki Engeller ve Tele Çalışmaya Olan İstek Arasındaki İlişki

62,5 81,1 67,7 73 18,9 70,6 100 27 55,6 29,4 37,5 44,4 _32,3 0 20 40 60 80 100 120 Kaldı rıml ar ve yollar Yay a ve üst ge çitler Merdi venle r Topl u ta şıt ar açlar ı Enge l yo k Diğe r Topl am Kentteki Engeller % Evet Hayır

Çalışmayan engellilerin kentte gördükleri engeller ve tele çalışmaya olan istekleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, kentte herhangi bir engelle karşılaşmadıkları cevabını verenlerin büyük çoğunluğu tele çalışma ile çalışmak istememektedirler. Tele çalışmaya en fazla istekli gruplar içinde yaya ve üst geçitleri engel olarak görenler birinci sırada gelirken, toplu taşıtlardaki düzenlemelerde engellerle karşılaşanlar ikinci sırada, kaldırımlar ve yollarda engellerle karşılaşanlar üçüncü sırada ve merdivenleri engel

olarak görenler de son sırada gelmektedir (Grafik 5.15, Tablo Ek 8.115). Bu sonuçlara göre, mekanı kullanmakta güçlüklerle karşılaşmayan engellilerin tele çalışma yerine, geleneksel işyerlerinden çalışmayı tercih ettikleri görülmektedir.

Grafik 5.16. Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler; Engel Derecesi ve Tercih Ettikleri Tele Çalışma Şekilleri Arasındaki İlişki

Tele çalışmaya olumlu bakan çalışmayan engellilerin engel derecesi ve tercih ettikleri tele çalışma biçimleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, engel derecesi yüksek olanlar daha çok tam gün evden çalışma biçimini tercih ederken, engel derecesi düşük olanlar yarım gün, haftanın belli günleri ya da tele merkezden çalışma biçimini yaklaşık eşit oranda istemektedir (Grafik 5.16, Tablo Ek 8.124).

Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler; Engel Derecesi ve Tercih Ettikleri Tele Çalışma Şekilleri Arasındaki İlişki

2,8 47,4 36,4 37,8 33,3 22,7 13,5 30,6 10,5 27,3 29,7 33,3 13,6 18,9 19,3 28,1 26,3 42,1 26,3 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 40-60 61-70 71-80 80+ Toplam Engel Derecesi % Tam gün Yarım gün Haftanın belli günleri Tele merkezden

5.4.2.2. İkinci Hipoteze Yönelik Grafikler

Grafik 5.17. Çalışmayan Engellilerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Biçimleri

Çalışmayan Engellilerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Biçimleri

33,5 1,9 11,6 23,9 23,9 3,2 _1,9 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Gazete-kitap vb. Kültürel aktivitelerle

Spor İnternet Televizyon Arkadaşlarla Dış mekanda Boş Zamanlarını Değerlendirme Biçimleri

%

Ankete katılan çalışmayan engellilerin %33,5’i gazete ve kitap okuyarak, %23,9’u internet ve televizyon ile, %11,6’sı spor yaparak, %3,2’si arkadaşlarıyla %1,9’u kültürel aktivitelerle, %1,9’u ise dış mekanda boş zamanlarını değerlendirmektedir (Grafik 5.17, Tablo Ek 7.99).

Grafik 5.18. Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler ve Tele Çalışma İle Çalışmaları Durumunda Boş Zamanlarını Değerlendirme Biçimleri

Tele Çalışmaya Olumlu Bakan Çalışmayan Engelliler ve Tele Çalışma İle Çalışmaları Durumunda Boş Zamanlarını

Değerlendirme Biçimleri 26,3 32,5 28,1 13,2 0 10 20 30 40

Dış mekanda Kültürel Aktivite ile

Aile ile birlikte Evde

Boş Zam an Değerlendirm e Biçim leri

Tele çalışmaya olumlu bakan çalışmayan engelliler tele çalışma ile çalışmaları durumunda boş zamanlarını en fazla kültürel aktivitelerle ve dış mekanda değerlendirecekleri cevabını vermişlerdir (Grafik 5.18, Tablo Ek 7.112).