Teknolojik Becerilerin Geliştirilmesine Yönelik Türkiye’de Gerçekleştirilen Faaliyetler Genel olarak teknolojik gelişmelere ilişkin Türkiye’nin konumu değerlendirildiğinde dijital

125

dönemin dijital becerilere sahip işgücünün yetiştirilmesi hususunda dünya genelinde de eğitim ve öğretim sistemlerinin revize edildiği görülmektedir.

3. Teknolojik Becerilerin Geliştirilmesine Yönelik Türkiye’de Gerçekleştirilen Faaliyetler

126

Türkiye’de teknolojik becerilerin gelişimine ilişkin faaliyetler kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları eliyle gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda özellikle Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından gerçekleştirilen somut adımlar kapsamında teknoloji becerilerin gelişimine katkı sağlandığı dikkat çekmektedir.

İŞKUR tarafından, aktif işgücü istihdam politikası kapsamında işbaşı eğitim programı olarak düzenlenen geleceğin meslekleri programı, mevcut işgücünün becerilerini geliştirmeye yönelik olarak düzenlenmektedir. Program 18-29 yaş aralığındaki gençlere yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Günlük 75 lira cep harçlığının verildiği program, 9 aya kadar sürebilmekte ve katılımcı gençler için bu rakam aylık bin 950 liraya ulaşabilmektedir. Ayrıca program süresince katılımcılar adına iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası primleri, İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Siber güvenlik, kodlama, bulut teknolojisi gibi mesleklerde düzenlenen işbaşı eğitim programları, bulut bilişim uzmanı, endüstriyel robot programcısı, endüstriyel tasarım mühendisi, mikro işlem tasarımcısı, veri tabanı analisti, mobil yazılım geliştirme uzmanı gibi mesleklerini amaçlamaktadır (İŞKUR, 2018). Bu suretle İŞKUR’un geleceğin işgücüne yönelik önemli bir bilinç ve vizyon gösterdiği görülmektedir.

Günümüz dünyasında kodlama eğitiminin önemi ve gerekliliği sıklıkla vurgulanmaktadır. Bu yönde Türkiye’de son dönemlerde hem özel sektör, hem sivil toplum hem de belediye, valilik gibi kamu kurumlarınca yoğun bir şekilde düzenlenen etkinlik ve kurslar ile kodlama eğitimi verilmektedir. Bunlara örnek olarak İSMEK kodlama eğitimi, Bilim Merkezleri Kodlama Eğitimleri, Kod Adı 2023, Kodlayanlar Projesi, Vodafone – Habitat, Yarını Kodlayanlar gibi projelerin yanı sıra birçok özel okulda anaokulu seviyesinden başlayarak kodlama eğitimleri verilmektedir. Geleceğin dili olarak tanımlanan kodlama; algoritma kurma ve kurulan algoritmayı kodlama, hesaplamalı düşünme temelinde analitik düşünebilme, programlı ve değişkenleri dikkate alarak işlemler yapabilme, problemler için en kısa yoldan çözüme ulaşma, olaylara ve problemlere farklı bakış açılarıyla bakabilme, sistemli ve yaratıcı düşünebilme, mantıksal düşünme, yaratıcılık gibi birçok beceriyi geliştirmektedir. Bu beceriler ise geleceğin işgücü için belirtilen beceri setleri arasında yer almaktadır. Dünya genelinde Estonya, Avustralya gibi birçok ülkenin bu dersi ilkokul düzeyinde müfredatlarına ekledikleri izlenmektedir.

MEB bünyesinde ise Kodlama eğitimine yönelik olarak, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın 05.09.2012 tarih ve 150 sayılı kararında Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi 5. ve 6. sınıflarda 2 ders saati zorunlu; 7 ve 8. sınıflarda 2 saat seçmeli olarak okutulacağı

127

belirtilmiştir (MEB, 2012). Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi Eğitim Teknolojileri Zirvesi 2015’te Kodlama Paneli’ nin ardından Bakanlık makamının talimatlarıyla “Kodlama Dersi Müfredatı” hazırlatıldığı görülmektedir.

2016’da ise kodlama eğitimi; algoritmik ve bilişimsel düşünme becerilerini öğrencilerde geliştirmek amacıyla 5 ve 6. sınıflarda zorunlu, 7 ve 8. sınıflarda seçmeli ders olan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi’nin içeriğine eklenmiştir. 2017 – 2018 eğitim döneminde ortaokul 5. sınıflara ilk defa kodlama içerikli “Bilişim Teknolojileri ve Yazılım” dersi verilmeye başlanmıştır. Talim Terbiye Kurulu tarafından bu dersin zorunlu ders haline getirilerek 2018-2019 yılından itibaren 5.6.7 ve 8. sınıflarda okutulması için çalışmalar devam etmektedir (MEB,2018).

Ayrıca öğrenci ve öğretmenlerin kullanacağı öğretim materyallerinin geliştirilmesi için Google ile protokol imzalanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YEĞİTEK); geleceğin okuryazarlığı olarak kabul edilen kodlamayı, Eğitim Bilişim Ağı (EBA) aracılığıyla öğrenci ve öğretmenlerle buluşturarak, genelde bilgisayar bilimleri eğitimini özelde kodlama eğitimini desteklemek için blok tabanlı programlama ortamlarından Scratch, Alice ve Blockly’yi “Düşün, Tasarla, Kodla” başlığı ile öğrenci ve öğretmenlerinin hizmetine EBA Kodlama modülüyle sunmaktadır (EBA, 2018).

Her öğrencinin en iyi eğitime kavuşması, en kaliteli eğitim içeriklerine ulaşması ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması için tasarlanmış olan FATİH Projesi, eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla bilişim teknolojileri araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde, derslerde etkin kullanımı için başlatılmıştır. Bu proje ile fırsat eşitliği sağlanıp sayısal uçurum kapatılırken toplam kalitenin de artırılması hedeflenmiştir. Eğitimde FATİH Projesi ile öğrencinin, sadece dersteki başarısıyla değil, ilgi alanları, aktiviteleri ve eğilimleriyle değerlendirilebilmesi ve bu yolla, öğrencilerin tüm öğrencilik hayatlarına ait verinin analizinin yapılmasının önemi de ortaya çıkmaktadır.

Proje ile öğrencinin sadece sınavla değerlendirildiği sistemden, sınav sonuçlarına göre eksik kalan yönlerini görerek, bunları görsel olarak analiz edebilen, ders dışındaki ilgi alanlarını tespit edebilen, özel yeteneklerini keşfedebilen, hangi yolla daha kolay öğrendiğini anlayabilen, hangi alanlara eğilimli olduğunu fark edebilen bir sisteme geçiş hedeflenmektedir.

128

MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından her bir bireyin kullanımına ücretsiz olarak sunulan çevrimiçi bir sosyal eğitim platformu olan EBA ise, öğretmenler için, meslektaşlarıyla iş birliğinde, öğrencileriyle eğitsel paylaşımlarda bulunmalarını, çalışma yönlendirebilmelerini, kişiye özel takvim ve çalışma takibi yapabilmeyi sağlamaktadır.

Öğrenciler için ise EBA, sınıf arkadaşları ve öğretmenleriyle birlikte çalışabilmeyi, iletişim kurabilmeyi ve paylaşımda bulunabilmeyi sağlaması açısından etkili bir eğitim platformu oluşturmaktadır (FATİH,2018).

Ve son olarak MEB 2023 vizyonu ile müfredatın, öğrencilerin ilgi, yetenek ve mizaçları doğrultusunda esnek, modüler ve uygulamalı olarak iyileştirileceğini, zorunlu ders saatleri ve çeşitlerinin, tüm kademelerde azaltılarak temel derslerde derinleşilebilmesi, kişiselleştirme yapılabilmesi ve uygulama etkinliklerinin yürütülebilmesi, öğrenmeyi bir yaşam tarzı hâline getirilmesi gerekliliğini belirterek Tasarım-Beceri Atölyeleri”nin kurulacağını ifade etmektedir. Yabancı Dil ve Hayat Boyu Öğrenme Programlarına Yönelik, eğitimde nitelik ve yeterliliğin yükseltileceği belirtilmektedir. 21. yüzyıl becerileri arasında yer alan çoklu okuryazarlıklara (dijital, finansal, sağlık, ekoloji ve sosyal medya gibi vb.) ilişkin farkındalık ve beceri eğitimlerinin düzenleneceği ifade edilmektedir. Vizyonda ayrıca dijital içerik ve becerilerin gelişmesı̇ için ekosistem kurulması ve dijital becerilerin gelişmesı̇ için içerik geliştirme ve öğretmen eğitimine de yer verilmektedir. Bu amaçla ulusal dijital içerik arşivi ve içerik geliştirme ekosistemi oluşturulacak, dijital materyaller ile basılı materyaller ilişkilendirilecek, öğretmenlere bunların etkin kullanımıyla ilgili destek materyaller sunulacak, dijital materyallerin ana öğretim materyali olarak kullanılması yaygınlaştırılacaktır. Dijital içerikler kullanılarak kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimlerinin yaşanabildiği platformlar hazırlanacaktır. Öğrencilerin PISA gibi uluslararası sınavlarda arzu edilen sonuçları alabilmeleri için üst bilişsel becerileri destekleyen yeni nesil dijital ölçme materyalleri geliştirilecektir. İlkokul derslerinin kazanımı hâline getirilmiş olan güvenli internet, siber güvenlik, siber zorbalık ve veri güvenliği gibi kavramların izleme ve değerlendirme çalışmalarıyla erişim ve edinimleri takip edilecek ve gerekli iyileştirmelerin yapılması sağlanacaktır. Sınıf öğretmenlerinin bilgisayarsız ortamda algoritmik düşünce öğretimini desteklemeye yönelik, yüz yüze hizmet içi eğitimler düzenlenecektir. Öğrencilerle birlikte, kendilerine bilişimle üretim becerileri kazandırmaya yönelik olarak, kodlama ve 3D tasarım etkinlikleri yürütülecektir. Öğretmenlerin dijital eğitim konusunda kendilerini geliştirmelerine yönelik olarak, istedikleri zaman faydalanabilecekleri içerik videoları geliştirilecek ve çevrimiçi atölyeler düzenlenecektir. Matematik, fen bilimleri, fizik, kimya, biyoloji, türkçe,

129

sosyal bilgiler, coğrafya gibi derslerin öğretmenlerine, disiplinler arası proje yapımı, 3D tasarım ve akıllı cihaz gibi alanlarda yüz yüze atölye eğitimleri verilecektir (MEB,2018).