M odelin ikinci operasyonu yaka biye takma işlemidir. Yaka biye takma işleminin işlem basamakları Tablo 28 de sıralı olarak verilmiştir. İşlemin standart zamanının belirlenmesinde tablo 28 de yer alan operasyon sıralaması dikkate alınarak M TM datalarından oluşan dikim kodları kullanılarak operasyonun standart zamanı belirlenmiştir. E-Peket programında yapılan her hareketin işlem süreleri verilmiştir.
Sude modelinin 2. dikim işlemi için iş analiz formu arka sayfada verilmiştir. Tablodaki işlem sırası dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır.
TABLO 28. Yaka Biye Takma İşleminin Gözlem Formu İŞ GÖZLEM FORMU
ÜRÜN KODU : ADI :SUDE İŞLEM NO :2
ADI :YAKA BİYE TAKMA
BÖLÜM :DİKİMHANE ALT BÖLÜM :MAKİNE FORM NO :2
SAYFA NO :1 M ETOD (İŞ ELEM ANLARI VE AYRIM NOKTALARI)
1-YAKA BİYE TAKM A 1.1.Bedeni alma ve kat açma
1.2.Bedeni alma ve makineye yerleştirme
1.3.Ön yaka parçasını biye aparasına yerleştirme 1.4.Bedeni düzeltme 1.5.14 cm dikme 1.6.Bedeni düzeltme 1.7.14 cm dikme 1.8.Bedeni düzeltme 1.9.12 cm dikme 1.10. Bedeni düzeltme 1.11.12cm dikme 1.12.Bedeni düzeltme
1.13.Ayak hareketi ile makinenin ayağını kaldırarak işi çıkarma 1.14.M akas ile biyeyi kesme(ön ve arka yaka uçlarını)
1.15.İşi katlama 1.16.İşi kontrol etme
1.17.İşi kenardaki askıya bırakma
SEYREK (ARASIRA) ELEM ANLAR Yaka biye taşıma
MALZEM E VE GİRDİLER Beden ve biye ANALİZİ YAPAN ADI VE SOYADI :S.Ç TARİH………:09.09.2006 İMZA………..: DENETLEYEN ADI VE SOYADI:F.Ş TARİH…………..: İMZA………:
Yaka biye takma işlemi yapılırken Tablo 28 de olduğu gibi 18 alt operasyon basamağı belirlenmiştir. M akine operatörünün standart olarak yaptığı tek işlem biye bittiğinde yeni kesilmiş biye olarak biye aparasına takma işlemidir.
Yaka biye takma işleminden daha çok el işlem zamanı yer almaktadır. İşlemler sırası ile bedeni olarak katını açma, ön yaka ucundan biye aparasının içine bedeni yerleştirerek bedeni düzeltme, 14 cm. dikip bedeni düzelterek 14 cm daha dikerek omuz noktasına gelip bedeni düzeltmek, 12 cm. dikme ve bedeni düzeltme, ,12 cm. dikme ve bedeni düzeltme, makinanın ayağını kaldırarak işi ayağının altından çıkarma, makas ile biye ucu kesme, yaptığı işi kontrol ederek katladıktan sonra kenardaki askıya bırakma işlemlerinden oluşmaktadır.
Yaka biye takma operasyonları yukarıdaki gibi sıralanmıştır. Ekler bölümünde yaka biye takma işleminin %95 verimlilik düzeyi formülüne uygun olarak süresi saptanmıştır.
TABLO 29.Sağ Omuz Çatma Operasyonunun Ölçüm Sayıları Tablosu
Yaka Biye Takma Operasyonu Gözlem Sayısı Doğruluk düzeyine
Uygun Gözlem Sayısı 32 9
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi rast gele yapılan gözlem sayısı 32’dir. Formüle dayanılarak elde edilen verilerin hesaplanıp yaka biye takma operasyonu için 9 gözlem yapılması yeterlidir. Operasyon toplam ölçüm değeri 3,117 sn olarak bulunmuştur. Bu değer ölçüm sayısına bölündüğünde 0,353 sn operasyon süresi bulunmuştur.
Bulunan operasyon süresi E-Petek programında hesaplanan verilerle karşılaştırılarak değerlendirme işlemi yapılmıştır.
Bu işlemler sonrasında E-Petek programı ile operasyon analizleri yapılmıştır. Operasyon analizleri yapılırken iş etüdü çalışmaları ile gözlemlenen hareketler iş analizi formundan takip edilerek sırası ile programa girilmiştir. Bu sıralamaya uygun olarak E-Petek programında hazırlanan operasyon analizi Tablo 30 da verilmiştir.
TABLO 30. E-Petek Programında Yaka Biye Takma İşlemi Operasyon Analizi Tablosu
12 1
TA B LO 3 0. Y AK A B İYE TA K MA OP ER AS YON A NA LİZİ O pe ra syon N o:O PR 02
O pe rs yon A dı :Ya ka B iye Ta km a M odel A dı : SU D E
A çıklam a :Mo de lin sağ o m uz çat ma işle m in den son ra yaka biyesinin takılm a işlem idir.
M akine Adı : Re çm e m akine si D ikiş Ara lığ ı:4 De partm an Ad ı:D ikim ha ne D evir sayısı : 5 500 D ikiş Tipi :60 2
cm /dikiş sayısı :4 Akse suar:
TM U Tem el D akika Tolerans STD .Da kika
M akine Zam anı 162 0,1 20 0 ,12 2
El İşlem Za ma nı 510 0 ,26 12 0 ,28 6 Top la m zam an 679 Olasılık 4 0 ,01 6 El İşlem Y üzdesi 75 H azırlık Süresi 0,3 87
H azırlık Gire n 30 0 ,01 3 Top la m Dikiş u zu nluğ u 53 Toplam S TD.D a kik a: 0 ,43 6 Ope ra syo n M aliye ti : 508 ,25 5 Sa tlik Gün lü k Ha ftalık
Ü re tim Stan da rtla rı 142 12 75 63 75
O PER A SYO N D E TAYI SIKL IK MAK İN A EL İŞL EM İ
OPR . No OPR . Kod u OPE RAS YON AÇ IKL AM ASI
1 KA TO KAT O LU ŞTU RM AK 1 0 4 3
2 PA Y2 PAR Ç AYI İKİ E LLE ALM A V E YE RL EŞTİR M E 1 0 6 9 3 AP Y2 PAR Ç AYI BELİ RL İ Bİ R Y ER E İKİ KER E Y ER 1 0 4 7 4 M D1 A MA KİN EN İN YAK LAŞI K 1 CM D İKİŞ İ 1 1 7 0 5 D PSH PAR Ç AYI KAYD IR AR AK D Ü ZELTM E 1 0 2 4
6 D 14 MA D İKİM 1 39, 6 0
7 D PSH PAR Ç AYI KAYD IR AR AK D Ü ZELTM E 1 0 2 4
8 D 14 MA D İKİM 1 39, 6 0
9 D PSH PAR Ç AYI KAYD IR AR AK D Ü ZELTM E 1 0 2 4
10 D 12 MA D İKİM 1 36, 3 0
11 D PSH PAR Ç AYI KAYD IR AR AK D Ü ZELTM E 1 0 2 4
12 D 12 MA D İKİM 1 36, 3 0
13 F AYAK H AR EKETİ 1 0 9
14 TKAT MA KAS İLE KESM EK 2 0 10 0
15 TKET MA KAS İLE EK B İR KESİ M YA PM AK 2 0 5 0
16 KA TO KAT O LU ŞTU RM AK 1 0 4 3
17 E GÖZ H AR EKE Tİ 1 0 7
E-Petek programı ile hazırlanan Yaka Biye Takma operasyon analizinde öncelikli olarak modelle ilgili bilgiler form üzerinde doldurulmuştur. Genel form bilgileri önceki formlar gibi doldurularak hazırlanmıştır.
Operasyon reçme makinesinde yapılacağından makinenin devir hızı,dikiş adım sayısına dair bilgiler alt bölümdeki datalardan seçilerek kodlanmıştır. M akine seçildikten sonra otomatik olarak makine hazırlık süresi operasyon süresine eklenmiştir.
Operasyon analiz formu üst bilgileri doldurulduktan sonra genel dikim dataları kullanılarak operasyon alt basamakları seçilmiştir. E-Petek programı ile seçilen veriler incelendiğinde el işlem zamanı iki yöntemde de daha uzun zaman alarak belirlenmiştir. İş etüdü çalışmalarında operasyon süresi 0,353 sn E-Petek programı ile de 0,436 sn bulunmuştur.
Bu sonuçlar değerlendirildiğinde;iş etüdünde işin standart süresinin hesaplanabilmesi için çok uzun gözlem süresi verilmiştir.elde edilen verilere göre iş etüdü çalışması E-Petek programından yaka biye takma işlemi için daha verimlidir. E-Petek programında çok hızlı bir şekilde standart zaman hesaplasa da toplam sürenin ölçüm değerlerin oranlarının düşük olduğu gözlenmiştir. İki süre arasında 0,083 sn zaman farkı bulunmaktadır. Bu fark işletme açısından hem eleman sayısı hem de verimlilik düzeyinin daha yüksek olmasına neden olmuştur. Verimlilik düzeyi standart zamanından daha yüksek sürede olduğu için gerçek çalışan verimliliğine ulaşılamaz. Bu çalışmada iş etüdü çalışması daha verimli çalışma ortamı hazırlamıştır.