Kol takma işleminin operasyon basamakları tablo 37 de sıralı olarak verilmiştir. İşlemin standart zamanının belirlenmes inde tablo 37 de yer alan operasyon sırası dikkate alınarak gözlemlenmiştir.
E-Petek programında da işlemin standart zamanı belirlenirken Tablo 37 deki operasyon sıralaması dikkate alınarak M TM datalarından oluşan dikim kodları kullanılarak operasyonun standart zamanı belirlenmiştir. Yapılan her hareketin E- Petek operasyon analizi üzerinde işlem süreleri de verilmiştir.
Sude modelinin 5. dikim işlemi için iş analiz formu arka sayfada verilmiştir. Burada ki işlem sırası dikkate alınarak sayısal değerlendirmeler yapılmıştır.
TABLO 37. Kol Takma İşleminin Gözlem Formu İŞ GÖZLEM FORMU
ÜRÜN KODU : ADI :SUDE İŞLEM NO :5
ADI :KOL TAKMA
BÖLÜM :DİKİMHANE ALT BÖLÜM :MAKİNE FORM NO :5
SAYFA NO :1 M ETOD (İŞ ELEM ANLARI VE AYRIM NOKTALARI) 1-KOL TAKM A
1.1.Bedeni alma ve makineye yerleştirme 1.2.Kolu alma ve makineye yerleştirme 1.3.M akinede parçaları birbirine tutturma 1.4.İki parçayı düzeltme
1.5.23 cm sağ kol dikme
1.6.İki parçayı düzeltme 1.7.22 cm sağ kol dikme
1.8.İşi kontrol etme 1.9.İşi kenara bırakma
1.10.Bedeni kaydırarak çevirme
1.11.M akine üzerinde düzeltme ve dikim ayağı altına yerleştirme 1.12.Kol parçasını alarak makineye yerleştirme
1.13.M akinede parçaları birbirine tutturma 1.14.İki parçayı birlikte düzeltme
1.15.23 cm sol kol dikme
1.16.İki parçayı birlikte düzeltme 1.17.22 cm sol kol dikme
1.18.Hava ile ipliği kestirme 1.19.İşi kontrol etme
1.20.İşi kenardaki askıya bırakma SEYREK (ARASIRA) ELEM ANLAR
MALZEM E VE GİRDİLER Beden ve kol ANALİZİ YAPAN ADI VE SOYADI :S.Ç TARİH………:09.09.2006 İMZA………..: DENETLEYEN ADI VE SOYADI:F.Ş TARİH…………..: İMZA………:
Kol takma işlemi yapılırken Tablo 37 de olduğu gibi 20 alt operasyon basamağı belirlenmiştir.M odelin işlemleri içinde en fazla alt operasyonlardan oluşan 2. işlemidir. M akine operatörünün standart olarak yaptığı tek işlem kol parçalarını makine üzerine taşıma işlemidir.
Kol takma işleminden daha çok el işlem zamanı yer almaktadır. İşlemler sırası ile bedeni olarak makineye yerleştirme, kol parçasını alarak beden üzerinde makineye yerleştirme, parçaları düzelterek 23 cm dikme ,parçaları birlikte düzelterek tekrar 22 cm dikme,işin ipliğini kestirerek kontrol ettikten sonra sol bedeni çevirerek makine altına yerleştirme, kol parçasını alarak bedenle birleştirdikten sonra makinenin altına yerleştirme,makine de parçaları birleştirerek düzeltme,23 cm dikme ve parçaları düzeltme,tekrar 22 cm dikerek işi makineden çıkarma, yaptığı işi kontrol ederek katladıktan sonra kenardaki askıya bırakma işlemlerinden oluşmaktadır.
Kol takma operasyonları yukarıdaki gibi sıralanmıştır. Ekler bölümünde kol takma işleminin %95 verimlilik düzeyi formülüne uygun olarak süresi saptanmıştır.
TABLO 38. Kol Takma Operasyonunun Ölçüm Sayıları Tablosu
Kol Takma Operasyonu Gözlem Sayısı Doğruluk düzeyine
Uygun Gözlem Sayısı 32 9
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi rast gele yapılan gözlem sayısı 32’dir. Formüle dayanılarak elde edilen verilerin hesaplanıp yaka biye takma operasyonu için 9 gözlem yapılması yeterlidir. Operasyon toplam ölçüm değeri 4,356 sn olarak bulunmuştur. Bu değer ölçüm sayısına bölündüğünde 0,484 sn operasyon süresi bulunmuştur.
Bulunan operasyon süresi E-Petek programında hesaplanan verilerle karşılaştırılarak değerlendirme işlemi yapılmıştır.
Bu işlemler sonrasında E-Petek programı ile operasyon analizleri yapılmıştır. Operasyon analizleri yapılırken iş etüdü çalışmaları ile gözlemlenen hareketler iş analizi formundan takip edilerek sırası ile programa girilmiştir. Bu sıralamaya uygun olarak E-Petek programında hazırlanan operasyon analizi tablo 39 da verilmiştir.
TABLO 39. E-Petek Programında Kol Takma İşlemi Operasyon Analizi Tablosu
14 0
TABLO 3 9. KO L TAKMA OPE RAS YON ANALİZİ O pe ra syon No:O PR05
O pe rs yon Adı :Kol Tak ma Model Adı : SUDE
Açıklam a :Mo de lin om uzları çat ıldıkta n so nra ko l
pa rça larının ove rlokt a b ede ne takı lm a işlem idir.
M akine Adı : 4 iplik ove rlo k m akine si D ikiş Ara lığ ı:4 .8 De partm an Ad ı:D ikim ha ne D evir sayısı : 5 500 D ikiş Tipi :51 4
cm /dikiş sayısı :4 Akse suar:
TM U Tem el D akika Tolerans STD .Da kika M akine Zam anı 236 0 ,14 18 0 ,16 7 El İşlem Za ma nı 626 0 ,31 12 0 ,35 1 Top la m zam an 862 Olasılık 4 0 ,02 1 El İşlem Y üzdesi 73 H azırlık Süresi 0,3 87
H azırlık Gire n 30 0,1 3 Top la m Dikiş u zu nluğ u 92 Toplam S TD.D a kik a: 0 ,55 1 Ope ra syo n M aliye ti : 645 ,98 3 Sa tlik Gün lü k Ha ftalık
Ü re tim Stan da rtla rı 111 10 03 50 16
O PERASYO N DE TAYI SIKL IK MAK İN A EL İŞL EM İ
OPR . No OPR . Kodu OPE RA SYON A Ç IKLA MA SI
1 PA Y2 PAR Ç AYI İKİ E LLE ALM A V E YE RL EŞTİR M E 1 0 6 9 2 PA Y2 PAR Ç AYI İKİ E LLE ALM A V E YE RL EŞTİR M E 1 0 6 9 3 M D1 A MA KİN EN İN YAK LAŞI K 1 CM D İKİŞ İ 1 1 7 0 4 D 2PB İKİ PAR Ç AYI B İR LİKTE DÜ ZEL TME 1 0 6 1
5 D 23 LA D İKİM 1 5 1 0
6 D 2PB İKİ PAR Ç AYI B İR LİKTE DÜ ZEL TME 1 0 6 1
7 D 22 LA D İKİM 1 49, 5 0
8 AP HB PAR Ç AYI HE RH AN Gİ B İR YER E B IR AKM A 1 0 1 0
9 E GÖZ H AR EKE Tİ 1 0 7
10 D PSH PAR Ç AYI KAYD IR AR AK D Ü ZELTM EK 1 0 2 4 11 D MA P MA KİN E AY AĞI A LTIN D A D Ü ZE LTM E VE YE 1 0 7 5 12 PA Y2 PAR Ç AYI İKİ E LLE ALM A V E YE RL EŞTİR M E 1 0 6 9 13 M D1 A MA KİN EN İN YAK LAŞI K 1 CM D İKİŞ İ 1 1 7 0 14 D 2PB İKİ PAR Ç AYI B İR LİKTE DÜ ZEL TME 1 0 6 1
15 D 23 LA D İKİM 1 5 1 0
16 D 2PB İKİ PAR Ç AYI B İR LİKTE DÜ ZEL TME 1 0 6 1
17 D 22 LA D İKİM 1 49, 5 0
18 AP HB PAR Ç AYI HE RH AN Gİ B İR YER E B IR AKM A 1 0 1 0
19 E GÖZ H AR EKE Tİ 1 0 7
E-Petek programı ile hazırlanan Kol Takma operasyon analizinde öncelikli olarak modelle ilgili bilgiler form üzerinde doldurulmuştur. Genel form bilgileri önceki formlar gibi doldurularak hazırlanmıştır.
Operasyon overlok makinesinde yapılacağından makinenin devir hızı, dikiş adım sayısına dair bilgiler alt bölümdeki datalardan seçilerek kodlanmıştır. M akine seçildikten sonra otomatik olarak makine hazırlık süresi operasyon süresine eklenmiştir.
Operasyon analiz formu üst bilgileri doldurulduktan sonra genel dikim dataları kullanılarak operasyon alt basamakları seçilmiştir. E-Petek programı ile seçilen veriler incelendiğinde el işlem zamanı iki yöntemde de daha uzun zaman alarak belirlenmiştir. İş etüdü çalışmalarında operasyon süresi 0,484 sn E-Petek programı ile de 0,551 sn bulunmuştur.
Bu sonuçlar değerlendirildiğinde;iş etüdünde işin standart süresinin hesaplanabilmesi için çok uzun gözlem süresi verilmiştir.Elde edilen verilere göre iş etüdü çalışması E-Petek programından kol takma işlemi için daha verimlidir. E-Petek programında çok hızlı bir şekilde standart zaman hesaplasa da toplam sürenin ölçüm değerlerin oranlarının düşük olduğu gözlenmiştir. İki süre arasında 0,067 sn zaman farkı bulunmaktadır. Bu fark işletme açısından hem eleman sayısı hem de verimlilik düzeyinin daha yüksek olmasına neden olmuştur. Verimlilik düzeyi standart zamanından daha yüksek sürede olduğu için gerçek çalışan verimliliğine ulaşılamaz. Bu çalışmada iş etüdü çalışması daha verimli sonuçların elde edilmesini sağlamıştır.