GRAFİK II.4.1 PARA ÇARPANI
MERKEZ BANKASI BİLANÇOSU V .l. BİLANÇO AÇIKLAMASI
11. Takipteki Alacaklar
İflaslan 20 Kasım 1985 ve 12 Mart 1986 tarihlerinde kesinleşen İşçi Kredi Bankası ile T. Bağcılar Bankası’nın karşılık ayrılmak suretiyle Şüpheli Alacaklar hesabına alınan ana para, faiz ve vergi borçları ile
kanuni takibe alınan diğer alacakları gösteren bu hesabın yıl sonu bakiyesi 4.825.561.514,- Türk lirasıdır.
12. İtfaya Tabi Hesaplar ve Aktifleştirilen Alacaklar
Yıl sonu bakiyesi toplam 133.416.757.020.000,- Türk lirası olup dökümü aşağıda gösterilmiştir.
A- 3836 Sayıh Tahkim Kanunu Uyarınca Aktifleştirilen Alacaklar:
Merkez Bankası’mn bu alacağı, muhtelif tarihlerde Hazine’den aünan Devlet İç Borçlanma Senetleri karşılığı tasfiye edilmiştir.
B- T.C. Merkez Bankası Kanunu’nun 61. Maddesi Gereğince Değerlendirme Farkı:
Bu hesap, Merkez Bankası’nın altm, döviz ve efektif mevcut ve açıklarının değerlendirilmesinden hasıl olan ve T.C. Merkez Bankası Kanunu’nun 61. maddesi çerçevesinde itfa edilecek 133.416.757.020.000,- Türk liralık kur farkı alacağını göstermektedir.
13. Muvakkat Borçlular
Yıl sonu bakiyesi 1.210.254.143.041,- Türk lirası olan bu hesabm 1.082.166.044.991,- lirası Türk parası, 128.088.098.050,- lirası da yabancı para cinsinden olan alacaklarımızı göstermektedir.
14. Diğer Aktifler
Çeşitli hesaplarda yer alan ve 3.876.092.352.247,- lirası Türk parası, 516.951.146.700,- lirası da yabancı para cinsinden olmak üzere, Merkez Bankası’nm yıl sonu itibariyle toplam 4.393.043.498.947,- Türk liralık alacağını gösteren bu kalemin dökümü aşağıdadır.
Türk Lirası Y abana Para
Hesaplar Hesaplar
Tutan TL Tutan TL Toplam TL
a) Konvertibl TL Borçlulan 15.822.900,-
15.822.900,-b) Borçlu Transituar Hesaplar 3.876.076.529.347.- 516.951.146.700.- 4.393.027.676.047. 3.876.092.352.247,- 516.951.146.700,-
Pasif Hesaplan
1. Tedavüldeki Banknotlar
Merkez Bankası Kanunu’nun 36. maddesi ile verilen yetkiye
dayanılarak tedavüle çıkarılmış banknotların yıl sonu bakiyesi
120.212.285,342.920,- Türk lirasıdır.
2. Hazine’nin Alaca klan
A- Altın :
Yıl sonu bakiyesi 342.454,26 safi gram altın karşılığı 157.235.090.000,- Türk lirası olan bu hesap, Hazine’nin altın alacağını göstermektedir.
B- D iğ e r:
3.617.690.040.783.- Türk lirası alacak bakiyesi gösteren bu kalem; Hazine’nin 1.681.315.477.700,- Türk liralık borcu ile 5.299.005.518.483.- Türk liralık alacağının netleştirilmiş bakiyesini göstermektedir.
3. Döviz Alacaklıları
Hariçteki muhabirlerimize olan konvertibl dövizlerden
186.497.683.350,- Türk lirası, konvertibl olmayan dövizlerden
3.385.019.099.150,- Türk lirası olmak üzere toplam 3.571.516.782.500,- Türk lirası borcumuzu göstermektedir.
A- Konvertibl:
Geçen yıla göre 176.616.093.650,- Türk lirası artış göstererek, 186.497.683.350,- Türk lirası olan Konvertibl Döviz Alacaklıları, Hariçteki Muhabirler ve Merkez Bankası nezdindeki hesaplarından oluşmaktadır.
B- Konvertibl Olmayan:
İkili anlaşmalar gereğince ABD dolan üzerinden açılan Hariçteki Muhabirler hesaplarının alacak bakiyelerini göstermekte olup yü sonu itibariyle tutan 87.497.585,73 ABD dolan karşılığı 3.385.019.099.150,- Türk lirasıdır.
4. Mevduat
Yıl sonunda 551.752.629.735.928,- Türk lirası bakiye gösteren hesabm Türk lirası ve yabancı para olarak dökümü aşağıda gösterilmiştir.
Türk Lirası Yabancı Para
A) Kamu Sektörü: 7317.515.883.009.-
11.950.193.061.900.-a) Hazine, Genel ve Katma Bütçeli İdareler 6.055.578.288.439,-
11,400.446.110.450,-i) Hazine Hesaplan (3.975.820.155.809,-) (8.455.440358.100,-)
ii) Genel Bütçeli İdareler (892.208.798.491,-) (2.945.005.752.350,-) iii) Katma Bütçeli İdareler (1.187.549334.139,-)
b) Kamu İktisadi Kuruluştan 124.955.942.777,-
13.567.806.850,-c) İktisadi Devlet Teşekkülleri 44,158336.821,-
528.784377,950,-d) Diğer 1.092.823314.972,-
7.394.766.650,-B) Bankacılık Sektörü: 63.662.919.893.759.-
97.565.308.099.550.-a) Yurt i çın deki Bankalar 6.136.210.032.024,-
32.532.016.721.500,-b) Yurt dışındaki Bankalar
17.538.814.185,-c) Mevduat Karşılıkları
(T.C.M.B. Kanunu Madde 40) 57.509.171.047.550,-
65.033.291378.050,-d) Diğer (Valörlü İşlemler) T
C) Muhtelif 76.014.581.748.-
357.105.927.346.750.-a) Kredi Mektuplu Döviz Mevduatı
356.895.248.095.500,-b) Diğer 76.014.581.748,-
210.679.251.250,-D) Uluslararası Kuruluşlar 11.208.983.983.786.-
-.-E) Fonlar 656.187.813.826.-
2.209.579.071.600.-a) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 13.277.772.597,-
1.773.676.863.150,-b) Diğer 642.910.041.229,-
435.902.208.450,-82.921.622.156.128,-
468.831.007.579.800,-5. Açık Piyasa İşlemleri
Yıl sonu bakiyesi geçen yıla göre 14.552.804.019.950,- Türk lirası azalış göstererek 9.383.541.384.850,- Türk lirası olan bu hesap; Merkez Bankası’nm bankalara olan Menkul Değer Röpor işlemlerinden nakit borçlarmı göstermektedir.
6. Dış Krediler
Bu hesap, Merkez Bankası’nca yurtdışı kaynaklardan tahvil ihracı yoluyla ve kredi anlaşmaları gereğince sağlanan kısa, orta ve uzun vadeli krediler ile Merkez Bankası borcuna dönüştürülen Dövize Çevrilebilir Türk Lirası Mevduat Hesaplarını göstermekte olup yıl sonu bakiyesi
11.522.046.469.050,- Türk lirasıdır.
7. İthalat Akreditif Bedelleri, Teminat ve Depozitolar
İthalat Yönetmelikleri gereğince Merkez Bankası’na yatırılan mal bedelleri ve teminatları ile döviz satışı yapılmış akreditif işlemlerinin Türk lirası karşılıklarını İçeren bu hesabın yıl sonu bakiyesi 6.794.088.011.996,- Türk lirası olup bu tutarın, 6.773.181.867.200,- Türk lirası döviz satışı yapılmış ithalat akreditif işlemlerini, 20.906.144.796,- Türk lirası ise Merkez Bankası’na yatırılan mal bedelleri ve teminatları göstermektedir.
8. Ödenecek Senet ve Havaleler
Yıl sonu bakiyesi 492.195.396.200,- Türk lirası olan bu hesabın 11.549.788.500,- lirası Türk parası, 479.721.875.550,- lirası konvertibl, 923.732.150,- lirası ise konvertibl olmayan dövizler üzerinden T.C. Merkez
Bankası Şubelerince lehdarlanna ödenecek havale bedellerini
göstermektedir.
9. Sermaye
Merkez Bankası Sermayesi, 1211 Sayılı Kanun’un 5. maddesi gereğince her biri 100.000,- Türk lirası itibari kıymette, 250.000 hisseden ibaret olup hisse senetlerinin sınıflarına göre dökümü aşağıda yapılmıştır.
Sınıfı Adedi TL Tutan A 136.832 13.683.200.000,-B 58.089 5.808.900.000,-C 6.833 683300.000,-D 48.246 4.824.600.000.-250.000 25.000.000.000,-10. İhtiyat Akçesi
Belirli kanunlar gereğince ayrılan ihtiyat akçeleri toplamı
A. Adi İhtiyat Akçesi (1211 S.K Madde 60) B. Fevkalade İhtiyat Akçesi
(1211 S.K. Madde 60) C. Hususi İhtiyat Akçesi
(1211 S.K. Madde 59)
D. İleride Vukuu Muhtemel Zarar Karşılığı (3182 S. Bankalar Kanunu Madde 32) E. Değer Artış Fonu
(2791 ve 3094 S. Kanunlar) 1.227.076.895.100,- 491.932.735.500,- 1.603.820.565,- 25.000,000.000,-1.605.528.839.530. 3351.142.290.695,-11. Karşılıklar
Muhtelif riskleri karşılamak üzere her yılın gayri safi kârlarından ayrılan karşılıkları gösteren bu hesabm tutarı 1.892.670.505.564,- Türk lirasıdır.
A. Tahviller Kıymet Düşüş Karşılığı 11.936.200,-B. Banknot, efektif vb. kıymetler
yollaması sigorta karşılığı 1.887.582.854.050,-C. Banka malı dövizlerin yıl sonu
evalüasyon zarar karşılığı 250.153.800,-D. Şüpheli alacaklarımız karşılığı 4.825.561.514. 1.892.670.505.564,
12. Muvakkat Alacaklılar
Yıl sonu bakiyesi 1.531.571.276.481,- Türk lirası olan bu hesabın 44.076.750.131,- lirası Türk parası, 1.487.494.526.350,- lirası da yabancı para cinsinden olan Merkez Bankası’nın borçlarını göstermektedir.
13. Diğer Pasifler
Çeşitli hesaplarda yeralan ve 39.860.928.052,- lirası Türk parası, 1.284.476.551.800,- lirası yabana para cinsinden olmak üzere Merkez Bankası’nm yıl sonu itibariyle toplam 41.145.405.449.852,- Türk liralık borçlarını gösteren bu kalemin dökümü aşağıdadır.
Türk Lirası Yabana Para
_______ Tutan TL _______ Tutan TL _______ Toplam TL Alacaklı Transituar
41.145.405.449.852,-\ 2. 1994 YILI KARI VE DAĞITIMI
Merkez Bankası’nın 1994 yılı Bilanço safi kârı, 2.134.925.911.706,- Türk lirasıdır. Bu kârın, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 60. maddesi gereğince aşağıdaki gibi dağıtılması öngörülmektedir.
1994 YILI SAFİ KARI VE DAĞITIMI TABLOSU
1994 Yılı Safi Kân A. İhtiyat Akçeleri Adi İhtiyat Fevkalade İhtiyat B. Hissedarlara İlk Kâr Hissesi İkinci Kâr Hissesi
C. Memurlara Temettü Olarak D. Vergiler ve Fonlar Kurumlar Vergisi Gelir Vergisi Fon Payı 2.134.925.911.706, 426.985.182300, 170.644.072.900.- (-) 597.629.255.200,-1.500.000.000, 1.500.000.000.. (-) 3.000.000.000, 77.635.549 000.- (-) 77.635.549.000,- 1324.170.195.000,-132.417.019.000.- (-) 1.456.587.214.000. 73.893.506,- lira Hazine’ye devredilecektir.
Bu dağıtıma göre 1994 yılı kârından hissedarlara düşen miktar:
İlk Kâr Hissesi
1.500.000.000,-İkinci Kâr Hissesi 1.500.000.000.
3.000.000.000,- liradır
Bunun 250.000 hisseye bölünmesi sonucunda her hisseye 12.000,- Türk lirası düşmektedir.
Bu raporu Merkez Bankası Genel Kurulu’na sunarken, hissedarlara dağıtılacak kârın yukarıdaki esaslar uyarınca, 21 Nisan 1995 tarihinden itibaren ödenmeye başlanması ve 1211 Sayılı Kanun gereğince Banka
memurlarına ödenecek temettünün şekil ve ödeme tarihlerinin
belirlenmesinde Banka Meclisi’nin yetkili kılınması konularmı da birlikte onayınıza sunmaktayız. Son olarak, başardı çalışmaları nedeniyle bütün Merkez Bankası mensuplarına takdirlerimizi bildirmeyi görev sayarız.
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI A.Ş.