SOSYAL MEDYANIN ÖZELLİKLERİ

Sosyal medyada, bireyler ve topluluklar kullanıcı tarafından oluşturulan içeriği paylaştığı, oluşturduğu, tartıştığı ve değiştirdiği, son derece etkileşimli platformlar oluşturmak için mobil ve web tabanlı teknolojileri kullanmaktadır (Kietzman vd., 2011: 241). Günümüzde popüler basında sosyal medyanın muazzam bir şekilde ortaya çıkması göz önüne alındığında, tamamen yeni bir iletişim ortamının ortasında olduğumuz görülmektedir (Kietzman vd., 2011: 241).

20. yüzyılın sonlarına doğru internetin ortaya çıkmasıyla birlikte insanların ilişki kurmalarında yüz yüze iletişimin yerini teknolojik araçlarla yapılan iletişim şekilleri almaktadır. İnternet ortamında yapılan bu yeni iletişim biçimlerinin temelinde sosyal medya yer almaktadır. Safko ve Brake (2009)’a göre sosyal medya insanların iletişimini, işbirliğini, eğitimini ve eğlence şekillerini etkilemiştir. Bu dört etkileşim kategorileriyle ilişkili sosyal medya araçlarından bazıları şunlardır;

• İletişim: Belirli bir grup kişiyi (e-posta yoluyla) şirket bültenini görüntülemeye veya hızlı bir anketin cevaplanmasına davet etmek için Contact/Survey Monkey gibi bir hizmet kullanıldıysa, bir grup arkadaşa ya da iş arkadaşına kısa bir metin mesajı göndermek için Twitterın kullanıldıysa veya bir sesli postayı e-postaya dönüştürmek için Jottun kullanılması durumunda, iletişim kurmak için belirli bir sosyal medya kullanılmış olacaktır (Safko ve Brake, 2009: 7-8).

• İşbirliği: İnternetin en eski uygulamalarından biri, işbirlikçi bir araç olarak kabul edilmesidir. Bir kişinin ListServe’e, sohbet odasına ya da tartışma panosuna katılması, bir dereceye kadar birlikte çalışılmış olması demektir. Bununla birlikte alıcılar-satıcılar, şirketler-müşteriler hatta yazarlar ve okuyucular arasında işbirliğini teşvik etmek için tasarlanmış çeşitli sosyal medya araçları bulunmaktadır. Wikipedia, eBay ve Gather.com, işbirliği araçları sunan bu uygulama ve şirket örneklerindenidir. (Safko ve Brake, 2009: 8).

• Eğitim: Çeşitli sosyal medya araçları eğitim sürecini daha kolay ve daha dinamik hale getirmektedir. Bazı işletmeler Podcast ve YouTube videolarını başkalarını eğitmek için kullanmakta, Second Life’da sanal sınıflar ve seminerler düzenlemektedir (Safko ve Brake, 2009: 8).

• Eğlence: Tarihsel olarak, televizyondaki en iyi reklamlar, ürün ve hizmetlerin satışında oldukça eğlenceli ve etkili olmuştur. Bununla beraber bu reklamların yapılması ve yayınlanması da oldukça pahalı olmuştur. Ancak sosyal medyanın yeni dünyasında durum hiçte öyle olmamaktadır. ''Blendtec iphone'' ifadesini kullanarak YouTube'da yapılan hızlı bir arama ya da bir şirketin CEO'su, farklı beslenmeyi gösteren bir dizi video çekerek satışları önemli ölçüde artırabildiğini görmenizi sağlayacaktır (Safko ve Brake, 2009: 8).

Bradley (2010)’un görüşüne göre altı temel ilke sosyal medyanın özelliklerini belirtmekte ve sosyal medyayı diğer iletişim ile işbirliği biçimlerinden ayıran tanımlayıcı özellikler olarak hizmet etmektedir. Bu ilkeler; katılım, kolektiftik, şeffaflık, bağımsızlık, kalıcılık ve ortaya çıkma olarak belirtilmektedir (Bradley, 2010). Bu ilkelerin açıklamaları ise aşağıda yer almaktadır.

Katılım; Başarılı sosyal medya çözümleri, kullanıcı katılımı yoluyla kitlesel işbirliğinin gücüne katkıda bulunmaktadır. Sosyal medyadan önemli faydalar elde etmenin tek yolu, toplumu katkıda bulunacak şekilde harekete geçirmektir (Bradley, 2010). Kullanıcılar daha önce hiç olmadığı kadar kolay olan bu teknolojileri kullanarak fikirlerini geliştirmeye davet edilmektedir. Örneğin, kullanıcılar başlatılmış olan sohbete yorumlar, beğeniler bırakarak sohbete devam etmektedirler (Malita, 2011:

748).

Kolektiftik; Sosyal medya kullanımı ile birlikte katılımcılar birleştirici bir varlık etrafında toplanmaktadır. İnsanlar profil bilgilerini oluşturmak için Facebook sosyal

grafiğinde toplanmakta, ansiklopedi makaleleri eklemek için Wikipedia’da toplanmakta, videolar paylaşmak için YouTube’da toplanmaktadır. Bu örneklerde, tüm sosyal medyada olduğu gibi, insanlar içeriğin tek tek oluşturulmasından ve dağıtılmasından ziyade katkıda bulunacağı içerikte toplanmaktadır (Bradley, 2010).

Şeffaflık; Oluşturulan içeriğin çoğu, paylaşma, yorumlama, oylama yoluyla dünyaya yayılmaktadır. Özel çevrimiçi içeriğe sahip olma / saklama olanağı olmasına rağmen, yalnızca şeffaf bir bilgi akışı ve depolanmış içerik, işbirlikçi bir katılım için gerçekleştirilecektir. Şeffaflık olmadan içerik üzerinde katılımcı işbirliği bulunmamaktadır (Malita, 2011: 748).

Bağımsızlık; Bağımsızlık ilkesi, herhangi bir katılımcının diğer katılımcılardan tamamen bağımsız olarak katkıda bulunabileceği anlamına gelmektedir. Katılımcılar bulundukları yerde veya o anda içerik görebilecekleri herhangi bir yerde ortak çalışabilmektedir (Bradley, 2010).

Kalıcılık; Bu ilke, daha açık ilkelerden biri olmaktadır. Beğenilsin ya da beğenilmesin dijital içerik kalıcı olmaktadır. Bu nedenle katılımcılardan bazıları “internette kimse beni tanımıyor” şeklinde düşünse bile kaynağı bulmanın farklı yolları bulunmaktadır.

Ancak daha da önemlisi çoğu kişi çevrimiçi itibarlarıyla ilgili bilgi sahibi değiller ya da yeterince umursamamaktadır (Malita, 2011: 749).

Ortaya çıkma; Çoğu kişi, sosyal medyanın mevcut dijital manzaranın önemli bir parçası olduğu ve önümüzdeki yıllarda sosyal medyanın kişilerin yaşantılarında daha da önemli olacağı konusunda hem fikir olmaktadır. Ancak diğer taraftan sosyal medyanın tamamen öngörülebilir ya da tamamen kesin bir ilişki olmadığı konusunda fikirleri mevcuttur (Malita, 2011: 749).

Günümüzde sosyal medyaya katılımın faydaları sadece sosyal iletişimi içermekle kalmayıp aynı zamanda kariyer fırsatlarında itibar ve sorumluluk yaratmakta ve doğrudan parasal gelir üretmektedir. Sosyal medyadaki katkı ve tanıtımlar, geleneksel kariyer veya iş kollarına başarılı alternatifler haline gelmektedir. Örneğin geleneksel olarak işletmeler ürünlerini veya hizmetlerini tanıtmak için pahalı televizyon reklamları gibi kitle iletişim araçlarına harcama yapmak durumundaydılar.

Günümüzde ise sosyal medya ile ürünlerini veya hizmetlerini tanıtmak için bir YouTube kanalı, Twitter hesabı veya blog oluşturabilmektedirler. Dolayısıyla sosyal

sıkı etkileşim yer almaktadır. Ancak, iş veya bireylerin sosyal medyayı ne kadar başarılı kullandıkları, itibarlarını etkili bir şekilde inşa edip edemeyeceğine bağlıdır.

Bu nedenle, sosyal medyada itibarın nasıl ölçüldüğünü ve katkıda bulunanların itibarlarına nasıl değer verdiklerini anlamak önemli olmaktadır (Tang ve Gu, 2012:

70).