Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği, sınıf öğretmenlerinin, sınıf yönetimi becerilerini belirlemek amacıyla Baloğlu (2001) tarafından geliştirilmiştir. Ölçeğin orijinali 5’ li likert tipinde, 64 madde ve 9 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin derecelendirilmesinde ise Tablo 2’ deki aralık değerleri kullanılmıştır.

Tablo 2

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği Puanlama Sınırları

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği Alt ve Üst Sınırlar

(1) Hiç Katılmıyorum 1,00-1,79

(2) Katılmıyorum 1,80-2,59

(3) Kısmen Katılıyorum 2,60-3,39

(4) Katılıyorum 3,40-4,19

(5) Kesinlikle Katılıyorum 4,20-5,00

Ölçek araştırmacı tarafından ölçeği geliştirenin bilgisi dâhilinde yeniden düzenlenmiş, bu düzenleme sonunda gerekli uzman görüşleri alınmıştır. Ölçek geçerlilik ve güvenilirlik çalışması kapsamında örneklem grubunun dışında 200 kişilik bir öğretmen grubuna uygulanmıştır. Ölçekle ilgili olarak sonraki aşamada maddelerin faktör analizi için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla KMO ve Barlett Testleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar neticesinde KMO değeri ,94; Bartlett testi 6098,248; df: 90 ve p= ,000 olarak bulunmuştur. Yedi alt boyut ve toplam 43 maddeden oluşan Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği’ nin kümülatif varyansı açıklama oranı 65,467 olarak bulunmuştur. Maddelerin faktör yükleri ise ,36 ile ,81 arasında değişmektedir. Ölçeğin alt boyutları ve bu boyutlarda yer alan maddelere ilişkin bilgiler Tablo 3’ de sunulmuştur.

138 Tablo 3

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği ve Alt Boyutları

Uygulama kapsamında güvenirlik çalışması sonuçlarına göre 43 maddelik ölçeğin bütünüyle ilgili Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı ,97 olarak bulunmuştur. Ölçeğin alt boyutlara göre Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları ise Tablo 4’ de sunulmuştur.

Tablo 4

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği Alt Boyutlarına Ait Cronbach Alpha Değerleri

Boyutlar Cronbach Alpha

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği Liderlik ve İletişim ,91 Öğrenci Grupları ,78 Planlama ,73

Davranış ve Zaman Yönetimi ,92 Öğretim Materyalleri ve

Değerlendirme ,87

Motivasyon ve Öğrenme Ortamı ,80

Etkinlik Yönetimi ,90

Sonraki aşamada Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği’ nin yapı geçerliliğini test etmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. (DFA) nın temel amacı çok net olarak belirlenmiş bir modelin veri tarafından doğrulanıp doğrulanmadığını test etmektir (Şimşek, 2007). Bu amaçla öncelikle Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği ile ilgili birinci düzey DFA yapılmış, hesaplanan madde-faktör ilişkilerine ilişkin katsayılar ve birinci düzey yol diyagramı Şekil 1’ de gösterilmiştir.

Boyutlar Madde No Madde Sayısı

Liderlik ve İletişim 1-3-4-8-9-10-11-12-32 9 madde

Öğrenci Grupları 2-21-30 3 madde

Planlama 5-6-7 3 madde Davranış ve Zaman Yönetimi 13-14-15-16-17-18-19-20-22-23-24-25 12 madde Öğretim Materyalleri ve Değerlendirme 26-27-41-42-43 5 madde Motivasyon ve

Öğrenme Ortamı 28-31-33-34 4 madde

139

Şekil 1. Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği doğrulayıcı faktör analizi sonucu: Birinci düzey yol diyagramı

140

DFA’ da bir modelin veri ile uyum ya da uyumsuzluğu test sonucu ortaya konulan çeşitli uyum indeksleri değerlendirilerek yapılır. Bu uyum indeksleri arasında en yaygın olarak kullanılanı Ki-Kare (X 2

) testidir. Ki-Kare testindeki amaç anlamlı olmayan bir “p” değeri (p > 0,05) elde etmektir.

Yapısal eşitlik modellemesinde kullanılan diğer bazı uyum değerleri aşağıdaki Tablo 5’ de sunulmuştur.

Tablo 5

Yapısal Eşitlik Modelinin Uyumuna İlişkin İstatistiksel Değerler

Uyum Ölçüleri İyi Uyum Kabul Edilebilir Uyum

 _{Anlamlı olmaması -}  df ≤ 3 4 - 5 RMSEA ≤ ,05 ,06 - ,08 RMR ≤ ,05 ,06 - ,08 NFI ,95≤ ,90 - ,94 CFI ,95≤ ,90 - ,94 GFI ,90≤ ,85 - ,89 AGFI ,85≤ ,80 - ,84

Kaynak Anderson, J. C., & Gerbing, D. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper

solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173; Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factory analysis: The effects of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391-410; Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1988). A new more powerful approach to multitraitmultimethod analysis: Application of second-order confirmatory analysis. Journal of Applied Psychology 73, 107-117; Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1995). Evaluating model fit. Rick Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Issues and applications (p. 76–99). Thousand Oaks, CA: Sage;Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Test of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74; Kline, R. B. (2004). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford; Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. New York: Routledge kaynaklarından uyarlanmıştır.

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği için yapılan birinci düzey DFA sonucunda modelin uygunluğuna ilişkin sonuçlar Tablo 6’ da sunulmuştur.

141 Tablo 6

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeğinin Birinci Düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi Uyum Değerleri

X 2 df X 2 /df RMSEA CFI GFI AGFI RMR NFI

1669,952 839 1,99 0,07 0,86 0,73 0,70 0,026 0,75

Tablo 6’ da gösterilen birinci düzey DFA sonuçları incelendiğinde Ki-kare uyum indeksinin (X2 = 1669,952, df=839, X 2 /df = 1,99) anlamlı olduğu görülmektedir. Birinci düzey DFA sonucunda elde edilen diğer uyum indeksi değerlerine bakıldığında RMSEA= ,07, CFI= ,86, GFI= ,73, AGFI= ,70, RMR= ,026 ve NFI= ,75 olarak bulunmuştur.

Modeldeki değerler göz önünde bulundurulduğunda yedi faktörlü yapıdan oluşan modelin orta düzeyde bir modele sahip olduğu söylenebilir. Modelde ayrıca faktörler ile maddeleri arasında hesaplanan ilişki katsayılarının ,52 ile ,86 arasında değiştiği görülmektedir. Yapılan birinci düzey DFA’ da yedi alt boyuttan oluşan sınıf yönetimi becerisine ilişkin bir model oluşturulmuştur. Bu modelde sınıf yönetimi becerisinin alt boyutları görülmesine rağmen araştırmanın asıl konusu olan gizil değişken sınıf yönetimi becerisi gözükmemektedir. Bu aşamada çalışmada gözlenen değişkenlerin birden fazla birbiriyle bağlantısız faktör altında toplandığı, daha sonra ise bu faktörlerin daha geniş ve kapsayıcı bir faktör altında birleştiği model olarak tanımlanabilecek ikinci düzey DFA yapılmıştır. Bu modeldeki temel varsayım ise gözlemlenen değişkenlerin oluşturduğu yedi alt gizil sınıf yönetimi becerisi boyutunun bir üst gizil değişken olan sınıf yönetimi becerisi değişkenini oluşturduğudur (Meydan & Şeşen, 2011). Bu sebeple Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği için ikinci düzey model oluşturulmuştur.

DFA ile hesaplanan madde-faktör ilişkilerine ilişkin katsayılar ve ikinci düzey yol diyagramı Şekil 1’ de gösterilmiştir.

142

Şekil 2. Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği doğrulayıcı faktör analizi sonucu: İkinci düzey yol diyagramı

143

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeği için yapılan ikinci düzey DFA sonucunda modelin uygunluğuna ilişkin sonuçlar ise Tablo 7’ de sunulmuştur.

Tablo 7

Sınıf Yönetimi Becerisini Değerlendirme Ölçeğinin İkinci Düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi Uyum Değerleri

X 2 df X 2 /df RMSEA CFI GFI AGFI RMR NFI

1636,358 850 1,92 0,06 0,87 0,74 0,71 0,027 0,76

Tablo 7’ de gösterilen ikinci düzey DFA sonuçları incelendiğinde Ki-kare uyum indeksinin (X2 = 1636,358, df=850, X 2/df = 1,92) anlamlı olduğu görülmektedir. RMSEA= ,06 ve RMR= ,027 değerlerine bakıldığında bu değerlerin istenilen seviyelerde olduğu görülmektedir. Modelde CFI= ,87 olarak bulunmuştur. Bu değerin ,90’ a yakın olduğu görülmektedir. Modelde GFI= ,74, AGFI= ,71 ve NFI= ,76 olarak bulunmuştur. Bu değerlerin istenilen uyum değerlerine yakın olduğu görülmektedir. Modelde ayrıca faktörler ile maddeleri arasında hesaplanan ilişki katsayılarının ,54 ile ,85 arasında değiştiği görülmektedir. İkinci düzey modele ilişkin sonuçlar değerlendirildiğinde modelin genel olarak kabul edilebilir bir uyuma sahip olduğu görülmektedir.