KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
1. Osmanlı Devleti, Haçlılarla yaptığı 1389 tarihli I. Ko-sova Savaşı’nda ilk kez İsfendiyar, Germiyan, Saru-han, Menteşe ve Hamitoğlu gibi beyliklerden asker yardımı almıştır.
(Cevap C)
2. A, B, C ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler doğru-dur. Fakat D seçeneği yanlıştır. İlk Osmanlı tersane-si Orhan Bey döneminde açılmıştır, fakat bu tersa-nenin adı Karamürsel’dir. Gelibolu tersanesi ise Yıl-dırım Bayezid döneminde açılmıştır.
(Cevap D)
3. I. Murat’ın Sazlıdere Savaşı ile Edirne’yi almasıyla Avrupa’nın yolu Osmanlılara açılmış ve Balkanlarda hızlı bir Osmanlı ilerleyişi başlamıştır. Bu durum Bal-kan ülkelerini telaşlandırmış ve Osmanlılara yönelik Haçlı Seferlerine yol açmıştır.
(Cevap A)
4. İlk Osmanlı-Haçlı mücadelesi 1364 tarihli Sırpsındı-ğı Savaşı’dır. Savaşı Osmanlılar kazanmıştır. Savaş-ta Osmanlı kuvvetlerinin başında Hacı İlbeği bulunu-yordu. Hacı İlbeği, Karesi ümerasından iken Orhan Gazi tarafından Karesi beyliğinin alınması ile Osman-lı hizmetine girmiş önemli bir şahsiyettir.
(Cevap E)
5. Soruda verilen beyliklerin üçü de II. Murat devrinde kesin olarak Osmanlı’ya katılmıştır. 1425 yılında Me-teşeoğulları, 1426’da Aydınoğulları ve 1429’da ise Germiyanoğulları Osmanlı’ya katılmıştır.
(Cevap C)
6. Çin seferine çıkmak isteyen Timur, arkasında güçlü bir Osmanlı bırakmamak için Osmanlı Devleti üzeri-ne sefere çıktı. Bu sefer kararından sonra Yıldırım ve Timur arasında mektuplaşmalar başladı. Bu sü-reçte Timur, Sivas üzerine sefer düzenledi. Hiçkim-senin hayatına dokunulmayacağı sözü verilmesine rağmen şehir yakılıp yıkıldı. Sivas halkının büyük bir kısmını Timur, ülkesine götürdü. Timur yazdığı mek-tuplardaki küçük düşürücü ifadeler ve Anadolu’da yaptığı tahribatlarla Yıldırım Bayezid’i tahrik etmeye çalışmıştır. Sivas’ın tahrip edilmesi ve halkına yapı-lan zulüm iki tarafın savaşmasını kaçınılmaz hale ge-tirmiştir.
(Cevap A)
7. 1396’da Haçlılar ile Osmanlılar arasında yapılan Niğbolu Savaşı’nı Osmanlılar kazandı. Böylece Os-manlılar birtakım kazanımlar elde etti. A, B, C, D se-çeneklerinde yer alan sonuçlar bu kazanımlar ara-sında yer alır. Fakat E seçeneğinde yer alan ifade Niğbolu Zaferi’nin sonuçları arasında yer almaz. E seçeneğindeki ifade 1444 Edirne-Segedin Antlaşma-sı maddeleri araAntlaşma-sında yer alır.
(Cevap E)
8. Soruda verilen Türk beyliklerinin hiç birinin varlığına Osmanlılar son vermemiştir.
• Eretna Devleti’ne – Kadı Burhanettin
• Eşrefoğullarına – Moğolların Anadolu valisi Ti-murtaş
• Pervaneoğullarına – Candaroğulları son vermiş-tir.
(Cevap C)
9. Osmanlılar, 1444 yılında Edirne-Segedin Barış Ant-laşması’nı Macarlarla imzaladılar. Soruda verilen ön-cüller Edirne-Segedin Antlaşması içinde yer almıştır.
(Cevap B)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
13. Kırkdilim Savaşı, Kadı Burhaneddin ile Yıldırım’ın şehzadesi Ertuğrul komutasındaki Osmanlı ordusu arasında gerçekleşmiştir. 1392 yılında gerçekleşen Kırkdilim Savaşı’nı Kadı Burhaneddin kazanmıştır.
1392 yılında Osmanlı padişahı ise I. Bayezid (Yıldı-rım)’tir.
(Cevap C) 10. A, C, D ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler
doğru-dur. Fakat B seçeneğinde yer alan ifade yanlıştır.
Çünkü Osmanlıların tarih sahnesine çıktığı dönem-de Safevi Devleti henüz kurulmamıştı. Bu yüzdönem-den Anadolu’da Şiilik propagandası yapması söz konu-su değildir.
(Cevap B)
11. • İzmit’in fethi → 1337
• İznik’in fethi → 1331
• Bursa’nın fethi → 1326 Palekanon Savaşı → 1329
• Mudanya’nın fethi →1321
Verilen bilgiler doğrultusunda diğerlerinden sonra gerçekleşen gelişme İzmit’in fethedilmesidir.
(Cevap A)
12. Soruda özellikleri verilen Osmanlı padişahı Orhan Bey’dir. Orhan Bey 1335’e doğru “Sultan” unvanını kullanmıştır. 1354 yılında da Ahilerden Ankara’yı al-mıştır. Ayrıca ünlü Seyyah İbn-i Batuta tarafından da Türkmen hükümdarlarının en ulusu olarak nitelendi-rilmiştir.
(Cevap C)
14. • Kırkdilim →1392
• Frenkyazısı → 1387
• Sırpsındığı → 1364
• Çirmen → 1371
• Ploşnik → 1388
(Cevap D)
15. • Osman Bey →1299-1326 → 27 yıl
• Orhan Bey → 1326-1362 → 36 yıl
• I. Murat → 1362-1389 → 27 yıl
• I. Bayezid → 1389-1402→ 13 yıl
• II. Murad → 1421-1451 → 30 yıl
Verilen bilgiler doğrultusunda Orhan Bey, Osmanlı kuruluş devri padişahları içerisinde tahtta en uzun kalan padişahtır.
(Cevap B)
16. A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan gelişmeler Çe-lebi Mehmet dönemine aittir. Fakat E seçeneğinde yer alan ifade yanlıştır. Çünkü kuruluş döneminde tahtını sağlığında oğluna bırakan padişah II. Murat’tır.
II. Murat, tahtı sağlığında oğlu II. Mehmet’e bırakmış-tır. Fakat Haçlıların saldırıya geçmesi üzerine yeni-den tahta geçmiştir.
(Cevap E)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
1. Germiyan Beyi II. Yakup ölmeden önce bir vasiyette bulunmuştu. Bu vasiyette Germiyan topraklarının Os-manlı Devleti’ne katılması isteniyordu. Nitekim 1428 yılında II. Murat döneminde II. Yakup ölünce Germi-yanoğulları Osmanlı Devleti’ne katıldı.
(Cevap B)
2. Osmanlılara karşı 1448’de harekete geçen Haçlı or-dusunun başında Erdel Voyvodası Jan Hunyad bu-lunuyordu.
(Cevap A)
3. A, B, C ve E seçeneklerinde verilen ifadeler doğru-dur. Fakat D seçeneğinde yer alan ifade yanlıştır.
Çünkü Karamanoğulları ile ilk mücadeleler Yıldırım Bayezid Dönemi’nde değil, I. Murat Dönemi’nde baş-lamıştır.
(Cevap D)
4. A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan gelişmeler Or-han Bey dönemine aittir. Fakat Anadolu Beylerbey-liğinin kurulması Yıldırım Bayezid dönemine aittir. Yıl-dırım Bayezid Anadolu Türk beyliklerinin toprakları-nı ele geçirince yönetimi kolaylaştırmak amacıyla Kü-tahya merkezli Anadolu Beylerbeyliğini kurmuştur.
(Cevap E)
5. II. Selim zamanında 1570’te Mısır’dan şeker ve pi-rinç getiren bir geminin Kıbrıs’ta barınan korsanlar tarafından zaptedilmesi üzerine Kıbrıs seferine ka-rar verildi. Kıbrıs’ın fethi için Lala Mustafa Paşa ser-dar, Piyale Paşa ise donanma komutanı tayin edil-miştir. Sokollu Mehmet Paşa sadrazam olup Kıbrıs’ın fethine karşı çıkmıştır. Dolayısıyla cevabımız I ve III olacaktır.
(Cevap D)
6. • Şah Kalender isyanı → 1526-27
• Viyana Kuşatması → 1529
• İstanbul Antlaşması → 1533
• Belgrad’ın fethi → 1521
• Trablusgarb’ın fethi → 1551
Verilen bilgiler doğrultusunda en son meydana ge-len gelişme Trablusgarb’ın fethidir.
(Cevap E)
7. Orhan Bey’in Karesioğulları Beyliği’ni alması ile Ana-dolu Türk siyasal birliğine ilk adım atılmıştır. Ayrıca, bu beyliğin alınmasıyla Osmanlılar ilk kez bir deniz gücüne de sahip olmuş ve bu da Rumeli’ye geçişi kolaylaştırmıştır.
(Cevap A)
8. II. Mehmet, 3 Mayıs 1481’de öldüğünde iki oğlundan büyük şehzade Bayezid Amasya’da, küçük olanı şeh-zade Cem ise Konya’da sancakbeyi olarak bulunu-yordu. II. Mehmet öldükten sonra yerine oğlu II. Ba-yezid tahta geçmiştir. O da Amasya sancakbeyliğin-den gelmiştir.
(Cevap C)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
9. A, B, D ve E seçeneğinde bulunan yerler Fatih dö-neminde fethedilmiştir. Fakat Kili’nin fethi II. Bayezid döneminde gerçekleştirilmiştir. Kili, 15 Temmuz 1484’te teslim olmuştur. Burası II. Bayezid’in bizzat fethettiği ilk yerdir.
(Cevap C)
10. Osmanlı Devleti 1499–1502 tarihleri arasında Vene-dik’le savaşmıştır. Bu savaş sırasında Osmanlı kuv-vetleri Modon, Koron ve Navarin kale ve limanlarını alarak Mora’nın fethini tamamlamıştır. Bu sırada Os-manlı padişahı ise II. Bayezid idi.
(Cevap E)
11. Çukurova hakimiyeti için Memlüklerle ilk savaşlar, Venedik donanmasının Sapienza savaşında yenil-mesi ve Gedik Ahmet Paşa’nın idamı II. Bayezid dö-nemine ait gelişmelerdir.
(Cevap A)
12. 1514 Çaldıran Savaşı’ndan sonra birtakım olaylar çıkmış ve Yavuz Sultan Selim bu olaylardan sorum-lu tuttuğu Dukakinzade Ahmed Paşa’yı idam ettirmiş-tir. Dukakinzade Ahmed Paşa, 1514–1515 yılları ara-sında çok kısa bir süre sadrazamlık vazifesinde bu-lunmuş, Arnavut kökenli devlet adamıdır.
(Cevap B)
13. Önceleri Akkoyunlu Devleti’nin hizmetinde bulunan İdris-i Bitlisi’yi, I. Selim, Çaldıran Savaşı’nın ardın-dan Doğu Anadolu’da Sünni propaganda yaparak buradaki yerel beylikleri Osmanlı hakimiyetine davet etmekle görevlendirmiştir.
(Cevap C)
14. 1452 yılında Rumeli (Boğazkesen) Hisarı, Karade-niz’le Bizans’ın iaşe ve ikmal bağlantısını kesip şeh-re dışarıdan gelen askeri yardımları engellemek ama-cıyla yapıldı. 1463-64 kışında Çanakkale Boğazının iki yakasında Sultaniye ve Kilitbahir hisarları inşa et-tirildi. Bu hisarların yapılma amacı Venedik gemileri-nin İstanbul’a doğru ilerleme ihtimalini ortadan kal-dırmaktı. Her üç hisar da Fatih döneminde yapılmış-tır.
(Cevap E)
15. İstanbul’un fethi, batı kamuoyunda büyük bir infiale yol açtı. Papa V. Niccolo, Osmanlı karşıtı bir haçlı bir-liğinin kurulması için kolları sıvadı. II. Mehmed, haç-lı ittifakını içten delebilmek amacıyla Venedik Cum-huriyeti’yle bir ticaret anlaşması imzaladı. Doğu Ak-deniz’deki ticari menfaatlerini düşünen Venedik hü-kümeti, Papa riyasetinde toplanan haçlı toplantıları-na katılmaktan kaçındı. Bu örneği takip eden Ege’de-ki Ceneviz kolonileri, belirli bir miktar haraç ödemek şartıyla Osmanlılarla anlaştılar. Bir tek, doğrudan pa-palığa bağlı Rodos şövalyeleri, Osmanlılarla anlaş-mayı reddettiler.
(Cevap D)
16. Fatih, İstanbul’u fethettikten sonra Gennadios Scho-larios’u Ortodoks Kilisesi’nin başına patrik tayin et-miştir. Gennadios Scholarios, 1454-1464 yılları ara-sında Ortodoks patrikliği yapan filozof ve ilahiyatçı-dır. Scholarios, Latin ve Ortodoks kiliselerinin birleş-mesine karşı çıkıyordu. II. Mehmet, Rum ahalinin ba-tı güçleriyle ittifak haline geçmesini önlemek için bü-yük saygı gösterdiği Scholarios’u İstanbul’da yeni-den kurduğu Ortodoks patrikliğinin başına geçirdi.
(Cevap D)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
1. Fatih’in ilk yılında Anadolu’da Türk beyliklerinden ba-zıları yeniden egemenliklerini ilan etme teşebbüsün-de bulundular. Bu nazik ortamda Bizanslılar, rehin olarak ellerinde bulunan Şehzade Orhan Çelebi’yi serbest bırakmakla tehdit ederek Osmanlı idaresin-den yıllık 300.000 akçe ve Çorlu’ya kadar olan top-rakların idaresini koparmayı başardılar.
(Cevap A)
2. Fatih (II. Mehmet), tahta geçtikten sonra Şehabed-din Paşa’yı ikinci vezirliğe yükseltti. Sarıca Paşa ve Zağanos Paşa’yı divan üyeleri arasına aldı. Böylece devlet yönetiminde Çandarlı Halil’e karşı kendine bağlı bir denge unsuru yaratmış oluyordu. Yani so-ruda verilen her üç isim de Fatih’in ilk yıllarının önem-li devlet adamlarıdır.
(Cevap B)
3. Yavuz, Mısır seferine çıkarken İstanbul muhafızı ola-rak Piri Mehmed Paşa’yı bıola-rakmıştı. Yavuz, Mısır se-ferinden dönüşte Şam’da Piri Mehmed Paşa’yı sad-razamlık makamına getirdi. Selim’in saltanatının son, I. Süleyman’ın saltanatının ilk yıllarında beş yıllık sü-reyle sadrazamlık yapan Piri Mehmed Paşa, ulema kökenli devlet adamıdır.
(Cevap E)
4. Sorunun cevabı X. Leo’dur. X. Leo, Medici ailesine mensup olup 1513-1521 yılları arasında papalık ma-kamında bulunmuştur. Papalık tarihinin en son ruh-ban sınıfından olmayan papasıdır. Döneminde bir yandan Martin Luther’in meydan okumasıyla karşı karşıya kalmış, öte yandan Türklere karşı büyük bir haçlı seferi düzenlemeye çalışmış ve bunu V. Late-ron Konsilinde başarmıştır.
(Cevap D)
5. Kutsal Roma-Germen imparatoru V. Karl’a karşı Fran-sızlara yardım amacıyla 1543 yılında Nice Seferi dü-zenlenmiştir. Bu seferin başında ise Barbaros Hay-reddin Paşa vardı. Barbaros, 1546 Temmuzunda ve-fat etti. Dolayısıyla Kanuni devrinin en önemli Kap-tan-ı Deryası’nın son büyük seferi Nice Seferi olmuş-tur.
(Cevap E)
6. Soruda verilen her üç isim de Kanuni döneminde Kaptan-ı Derya olmuştur. 1533 yılında Barbaros Hay-rettin Paşa Kaptan-ı Derya oldu. Barbaros’tan son-ra ise bu makama Sokollu getirilmiştir. Fakat uzun süre bu görevde kalamamıştır. Piyale Paşa ise 1554 yılında Kaptan-ı Derya olmuştur.
(Cevap C)
7. Kıbrıs’ın fethinden sonra Osmanlı’ya karşı bir haçlı donanması oluşturuldu. Bu haçlı donanması, Osman-lı donanmasını 1571 İnebahtı Savaşı’nda yakmıştır.
Osmanlılar 20 bin civarında şehit vermiştir. Don Kişot’un yazarı Cervantes de İnebahtı Savaşı sıra-sında yaralanmış ve sol elini kaybetmiştir.
(Cevap A)
8. Sorudaki şekilde ülkenin idari birimlere ayrılması 1864 Vilayet Nizamnamesi ile gerçekleşmiştir. Vilayet Ni-zamnamesi ise 1861-1876 yılları arasında tahtta bu-lunan Abdülaziz Dönemi’nde çıkarılmıştır.
(Cevap A)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
9. Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası olan Kanunuesa-si, 1876 yılında yürürlüğe girmiştir. İlan edilen Kanu-nuesasi’yle birlikte Osmanlı Devleti’nde halk ilk kez yönetime katılmıştır. Buna karşın Kanunuesasi de-mokratik olmayan birçok ilkeyi bünyesinde barındı-rıyordu. Bunların başında da “meclisi açma kapama yetkisinin padişaha ait olması” hükmü bulunuyordu.
Bu madde, monarşik anlayışın devam ettiğinin ve meşruti sistemin kesintiye uğrayabileceğinin göster-gesidir. Nitekim Rusya’yla yapılan 93 Harbi’ndeki (1877 - 1878 Osmanlı - Rus Harbi) yenilgiyi bahane eden Padişah II. Abdülhamit bu yetkiye dayanarak meclisi süresiz kapatmıştır.
(Cevap B) 10. Balta Limanı Antlaşması’yla İngilizler Osmanlı ülke-sini yarı sömürge haline getirmişlerdir. Sanayileşe-meyen halk üretim yapamaz duruma gelmiş ve bu-nun karşılığında Avrupalı devletler seri bir şekilde ürettikleri mallarını yoğun bir şekilde kapitülasyonla-rın sağladığı kolaylıklardan da yararlanarak Osman-lı ülkesine satmışlardır. Bütün bu durumlar OsmanOsman-lı ekonomisinin bozulmasında etkili olmuştur.
(Cevap E) 11. Seçeneklerde verilen ifadelerin tamamı 1877-1878
Osmanlı-Rus Savaşı, diğer bir deyişle 93 Harbi’nin nedenlerini oluşturmaktadır. Bu savaş İngiltere’nin Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma po-litikasından vazgeçtiği noktadır. 93 Harbi sonunda Rusya, İstanbul Yeşilköy’e kadar ilerlemiş ve Osman-lı Devleti büyük bir yenilgiye uğramıştır. Rusya ile Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalanmış, an-cak Avrupalı devletlerin itirazı sonucunda bu antlaş-ma yürürlüğe girmeden kaldırılmış, yerine Berlin Ant-laşması hazırlanmıştır.
(Cevap D)
16. Osmanlı ile Rusya arasında yaşanan Kırım Sava-şı’nın (1853-1856 Savaşı) sebepleri arasında Rus-ya’nın Osmanlı Devleti’ni hasta adam ilan edip İngil-tere ile birlikte Osmanlı’yı parçalamak istemesi yer almaktadır. İngiltere buna Avrupa güçler dengesi bo-zulmasın diye karşı çıkınca Osmanlı ile kendisi sa-vaşmıştır.
(Cevap C) 13. Osmanlı Devleti 1878 tarihli Berlin Antlaşması’ndan
sonra dış politikada Almanya’ya yakın bir politika iz-lemiştir. Haydarpaşa - Hicaz demiryolu Almanlara yaptırılmış, ordunun eğitimi için Almanya’dan subay-lar getirtilmiştir. Bu yakınlaşmanın sonucu osubay-larak I.
Dünya Savaşı da dâhil Almanlarla ittifak hâlinde olun-muştur. Osmanlı’nın böyle bir politika izlemesinde İn-giltere’nin güvenilmez politikası da etkilidir.
(Cevap B) 14. Osmanlı Devleti’nde XVll. yüzyılda merkezî
otorite-nin zayıflamasıyla taşrada, ayan adı verilen nüfuzlu kişilerin etkinlikleri artmıştır. Zamanla ekonomik ve siyasi olarak güçlenen ayanlar, devlete karşı önem-li bir güç haönem-line gelmişlerdir. Devlete asker ve vergi göndermekte sorun çıkaran ayanların devlete bağlı-lığını sağlamak amacıyla ayanlarla padişah arasın-da bir anlaşma imzalanmıştır. 1808 yılınarasın-da yapılan ve Sened-i İttifak adı taşıyan bu senet ile ayanlar, se-çeneklerde verilen tüm kazanımları elde etmişlerdir.
Ayanların elde ettiği bu kazanımlar, fiili feodal statü-lerine süreklilik ve hukukilik kazandırmıştır.
(Cevap E) 15. Osmanlı tarihinde 1908-1922 yılları arasındaki dö-neme II. Meşrutiyet dönemi denmektedir. Verilen se-çenekleri bu çerçevede inceleyecek olursak:
Hürriyet ve İtilaf Fırkası: 1911’de İttihat ve Terakki Fırkasına muhalefeten kurulmuştur. Mandacılık fikri-ni befikri-nimseyen bu parti, Mondros Ateşkesi’nden son-ra Anadolu’da ulusal varlığa düşman şekilde hareket etmiştir.
Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası: 1909 yılının sonlarında kurulmuştur. Merkezî Paris’te olan bir si-yasi gruptur. 1913 yılında Hürriyet ve İtilaf Fırkasına katılmıştır.
Mutedil Hürriyetperveran Fırkası: 1909 yılında ku-rulmuş, daha sonra da Hürriyet ve İtilaf Fırkasına ka-tılmıştır.
(Cevap E) 12. Osmanlı Devleti demiryolu, karayolu ve
denizyolun-dan oluşan üç ulaşım yoluna sahipti, ancak bunların hepsi de çok ilkel ve ihtiyacı karşılayamaz haldeydi.
Çağı izleyen bir sanayileşme politikası gütmeyen Os-manlı Devleti, ulaştırma sektörünü yenileme ihtiya-cını da hissetmemişti. Bu sebeple Osmanlı toprakla-rında özellikle demiryolu ulaştırması yabancı şirket-ler aracılığıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda ilk demir-yolu imtiyazı da 1856 yılında İzmir- Aydın hattı için İngiltere’ye verilmiştir.
(Cevap A)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
1. Osmanlı Devleti Mısır’da çıkan Mehmet Ali Paşa is-yanını bastırmakta zorlanınca Avrupa devletlerinden yardım istemiştir. İngiltere ve Fransa’dan aradığı des-teği alamayınca Rusya’dan yardım almıştır. İsyanın bastırılmasından sonra İngiltere ve Fransa’ya güven-mediği için kendisini sağlama almak amacıyla ya ile Hünkâr İskelesi Antlaşması’nı imzalayarak Rus-ya’ya Boğazlar üzerinde birtakım haklar vermiştir.
(Cevap C)
2. Balta Limanı Antlaşması’nda ithalat vergisinin düşü-rülüp ihracat vergisinin artırılmasının amacı Osman-lı’ya yabancı malların girişini kolaylaştırmak içindir.
Böylece III. ve IV. öncüller doğru olup diğer öncüller-deki bilgiler yanlıştır.
(Cevap D)
3. XVII. yüzyıldan itibaren tımar sisteminde yaşanan bozulma köyden kente göçü hızlandırmıştır. Bu du-rum ise özellikle İstanbul’da hızlı bir nüfus artışına sebep olmuştur. II. Mahmut İstanbul’daki bu hızlı nü-fus artışını önlemek için İstanbul’a giriş çıkışları kont-rol altına alma yoluna gitmiştir. Bu amaçla, kişilerin İstanbul’a gelmek için yerel yöneticiden “Mürur Tez-keresi” adında bir çeşit izin belgesi almasını zorun-lu kılınmıştır.
(Cevap D)
4. Haydarpaşa ve Sirkeci garları, İstanbul Arkeoloji Mü-zesi kültür, sanat ve mimari gibi konulara önem ve-ren bir padişah olan II. Abdülhamit döneminde yapıl-mıştır. Özellikle yabancı mimarların faaliyetlerinin gö-ze çarptığı bu dönemdeki diğer bazı önemli eserler şöyledir: Eski Şark Eserleri Müzesi, Yüksek Ticaret Merkezî, Haydarpaşa Tıbbiye Mektebi, Maçka Pa-las, Kütahya Ulu Cami, İstanbul Yıldız Hamidiye Ca-mi, Cihangir Cami.
(Cevap C)
5. Sultan Abdülaziz Dönemi’nde Osmanlı donanması, ahşap gemilerden zırhlı gemilere geçmiştir. Aslında yelkenlilerden buhar gücüyle çalışan gemilere geçiş II. Mahmut döneminde başlamıştır. Ancak zırhlı sa-vaş gemileri dünyada ilk kez 1861’de yapılmıştır.
Güçlü bir donanma kurma konusunda kararlı olan Sultan Abdülaziz de 1864’te İngiltere’ye zırhlı bir sa-vaş gemisi sipariş etmiştir. Osmanlı donanması kısa bir süre içerisinde, gemi adedi bakımından dünyanın dördüncü büyük filosunu oluşturmuştur. Ancak deniz gücü yalnızca gemi adedinden ibaret değildir. Böy-lesi bir donanmanın bakımı ve modernizesi Osman-lıya büyük bir mali yük getirmiştir. Ayrıca teçhizata ağırlık verilirken personel seçimi ve yetiştirilmesi hu-susu ihmal edilmiştir. Bu yüzden Abdülaziz dönemin-de dünya sıralamasına giren Osmanlı donanması askerî ve siyasi açıdan devlete umulan faydayı sağ-layamamıştır.
(Cevap A)
6. Osmanlı Devleti’nde ilk bütçe, Duraklama Dönemi’n-de Sadrazam Tarhuncu Ahmet Paşa tarafından ya-pılmıştır. Bu sayede gelecek döneme ilişkin gelir ve gider tahminleri ilk kez ortaya konmuştur. Batılı an-lamda ilk bütçe hazırlanması ise 1909’dan sonra ya-ni II. Meşrutiyet döneminde olmuştur. Ancak bu ge-lir-gider tahminlerinde, büyük yanılmalar olduğundan devlet yönetimi büyük krizlerle karşı karşıya kalmış-tır. Örneğin I. Dünya Savaşı yıllarında bu tahminler-deki dalgalanmalar büyük bütçe açıklarına ve devle-tin yeni borçlanmalara gitmesine sebep olmuştur.
(Cevap E)
7. • İnas Darülfünunu kadınların eğitim görmesi için 1914’te açılmıştır.
• Osmanlıdaki ilk demiryolu 1854 yılında Mısır’da Kahire-İskenderiye arasında; Anadolu’da İz-mir-Aydın arasında yapılmıştır.
• Bank-ı Dersaadet 1847 yılında Galata bankerle-rince kurulan ilk Osmanlı bankasıdır.
• İlk dış borç 1854 yılında İngiltere’den alınmıştır.
B seçeneği V. Mehmet dönemi, diğerleri Abdülmecit dönemi olup B seçeneği yanlıştır.
(Cevap B)
OSMANLI TARİHİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİwww.kozmikoda.com.tr
8. 1808–1839 yılları arasında Osmanlı tahtında bulu-nan ll. Mahmut, Osmanlı padişahları arasında en kök-lü ıslahatları gerçekleştiren padişahtır. ll. Mahmut ön-celikle bozulan devlet otoritesini yeniden kurmak için çalışmıştır. Devletin her tarafındaki gelişmeleri ko-layca takip edebilmek için posta teşkilatının kurulma-sı ve taşranın en uç noktalarına kadar devlet otorite-sinin uzanabilmesini sağlayan muhtarlıkların kurul-ması bu çalışmalardan birkaçıdır. İlköğretimin zorun-lu hale gelmesi okuma - yazma oranını yükseltmek ve toplumun kültürel yönden gelişmesini sağlamak içindir.
(Cevap E)
9. İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi devlet yönetimin-de yönetimin-değil, eğitim ve kültür alanında yapılan yenilikler
9. İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi devlet yönetimin-de yönetimin-değil, eğitim ve kültür alanında yapılan yenilikler