D) Kiracının Borçları
IV. OLAĞANÜSTÜ NEDENLERLE SONA ERME
Çıplak gemi kira sözleşmesinin feshedilmesi imkânını tanıyan bir diğer durum da olağanüstü nedenlerdən dolayı fesih bildirilmesidir. TBK`da üç maddede düzenlenen bu kurum taraflardan biri için sözleşmenin çekilmez hale gelmesinde karşı tarafa, kiracının iflâs etmesi durumunda kiraya verene ve kiracının ölmesi durumunda mirasçılarına sözleşmeyi feshetmek yetkisi vermektedir.
Önemli sebeplerle sözleşmenin feshi TBK m. 331, f. 1 ile düzenlenmektedir: “Taraflardan her biri, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir”. Bu hükmün getirilmesindeki amaç, taraflardan biri için kira sözleşmesine devam edilmesinin dürüstlük kurallarına göre beklenemez hale
gelmesidir295. Bu yönü ile hüküm emredici nitelikte sayılabilir296.
Önemli nedenlerle sözleşmenin feshedilmesi hem belirli süreli hem de belirsiz
süreli çıplak gemi kira sözleşmeleri sözleşmeler açısından geçerlidir297. Bunun için
sadece sözleşmenin davamını çekilmez hale getiren önemli sebeplerin olması gerekir. Sözleşmenin kurulması anında sözleşmeyi sona erdirecek önemli nedenlerin öngörülmemesi ve sözleşmeyi feshedecek tarafın kusurunun olmaması
295 İNCEOĞLU, Kira, s. 217; YAVUZ, s. 295. 296 İNCEOĞLU, Kira, s. 220; EREN, s. 405.
99
gerekmektedir298. Ancak, TBK m. 331, f. 1`de belirtilen önemli sebeplerin neler
olduğu incelenmelidir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, her ne kadar TBK m. 331, f. 1`de “önemli sebeplerin varlığı”ndan bahsedilse de sözleşmenin feshedilmesi için tek önemli sebebin de varlığı yeterli olabilir. Ancak tek başına önemli sebep olmasa da bir kaç
sebebin birleşmesi önemli sebep oluşturabilir299.
Doktrinde kira sözleşmesini sona erdiren önemli sebeplerle ilgili bir sistematik belirlenmediğinden, bu nedenleri farklı ihtimaller üzerinden ele almak icap eder.
Bazı dış etkenler sözleşmeyi feshetmek için önemli neden olarak görülebilir. İnceoğlu, kira sözleşmeleri açısından savaşı önemli neden olarak görmüştür300. Çıplak gemi kira sözleşmeleri açısından da sözleşme süresinde kiracının gemiyi işlettiği bölgede savaş çıkması sözleşmeyi feshetmek açısından önemli sebep sayılabilir. Örneğin, Ceyhan limanından Batı Avrupa ülkeleri limanlarına ham petrol taşınmasında kullanılacak geminin kiralanması için imzalanan gemi kira sözleşmesi
Akdenize sahili olan ülkeler arasında çıkan savaşlarda geminin zaptedilmesi301
tehlikesi ile her iki taraf açısından çekilmez hale gelir.
Çıplak gemi kira sözleşmesini feshedilmesine yol açabilecek bir diğer önemli neden ise sözleşme süresinde geminin sürekli geçtiği kanalın veya boğazın kapatılmasıdır. Örneğin, geminin Suudi Arabistan`ın Kral Fahd Endüstriyel Limanı’ndan Yunanistan`ın Selanik Limanı`na ham petrol taşınmasında kullanılması
298 EREN, s. 406; YAVUZ, s. 295. 299 İNCEOĞLU, Kira, s. 232. 300 İNCEOĞLU, Kira, s. 236.
301 Zapt farklı sebepler yüzünden devletin mala el koymasıdır. Bkz. CAN, Mertol, Deniz Ticaret
Hukuku, C. 1, Ankara 2000, s. 86; SÖZER, 2014, s. 96. Bir malın zaptedilmesi ile malikinin o mal üzerinde fiilen tasarrufta bulunması imkanı sona erer. Bkz. CAN, s. 86. Gemiler açısından zapt ve müsadere genellikle savaş zamanları açısından aktüeldir. Türk hukuku açısından gemilerin zapt ve müsaderesi 10 Temmuz 1940 tarihli 3894 sayılı Denizde Zapt ve Müsadere Kanunu tarafından düzenlenmektedir.
100
için kiralanması halinde sözleşme süresinde Süveyş Kanalı`nın kapatılması302
imzalanan çıplak gemi kira sözleşmesini kiracı açısından çekilmez hale getirecektir. Fesheden tarafın ekonomik durumunun önemli derecede kötüleşmesi de önemli
bir neden olarak gösterilmektedir303. Zaten kiracının ekonomik durumunun
kötüleşmesi aşırı ifa güçlüğüne girmektedir ve bu nedenle sözleşmeyi feshetme yetkisi TBK m. 138, f. 1`de düzenlenmektedir. Hükme göre, “Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır”. Çıplak gemi kira sözleşmesi sürekli edimli bir sözleşme olduğundan kiracı fesih hakkını kullanacaktır304.
Çıplak gemi kira sözleşmesinin feshedilmesi için bir diğer önemli sebep de kiracının sürekli borca aykırı duruma düşmesi veya birkaç borca aykırı davranışının
birleşmesi olarak da gösterilebilir305. Örneğin, kiracının devamlı olarak ticari
kısıtlamalara uymaması veya aynı zamanda hem bir ticari kısıtlamaya uymaması hem de geminin tesisatlarından birine verilmiş zararı tamir etmemesi çıplak gemi kira sözleşmesi açısından önemli neden sayılabilir.
302 1967 yılında Arap-İsrail savaşı sırasında Süveyş Kanalı kapatılmış ve 1975 yılına kadar trafiğe
açılmamıştır. Bkz. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3994903.stm., E.T. 28.06.2016
303 EREN, s. 406.
304 TBK m. 138, f. 1 hükmünün kiracı için tanıdığı sözleşmeyi feshetme olanağına rağmen,
İnceoğlu, ekonomik durumdaki değişikliğin önemli sebep teşkil etmediği görüşündedir. Yazar, fikrini “Taraflardan birinin ekonomik durumunun bozulması, kendi hayat rizikolarına ilişkindir ve bunun sonuçlarının karşı tarafa yüklenmesi adil olmayacaktır” şeklinde ifade etmiştir. Bkz.
İNCEOĞLU, Kira, s. 240-241. 305 İNCEOĞLU, Kira, s. 243.
101 TBK m. 331, f. 1`de açıkça belirtildiği üzere önemli nedenlerle fesheden tarafın yasal fesih bildirim süresine uyması gerekmektedir. Önemli nedenle fesihte bulunan
tarafın karşı tarafa ödeyeceği tazminat306 TBK (m. 331, f. 2) ile düzenlenmektedir.
Hükme göre, “Hakim, durum ve koşulları göz önünde tutarak, olağanüstü fesih bildiriminin parasal sonuçlarını karara bağlar”. Hükümden anlaşıldığı üzere feshin parasal sonuçları hakimin takdirine bağlı tutulmuştur.
Olağanüstü feshe yetki veren ikinci durum kiracının iflâs etmesidir. Bunun nedeni ise kiracının iflâsetmesi halinde kira bedelini ödemekte zor duruma düşeceğidir. Ancak kiracının iflası gemi malikine hemen sözleşmeyi feshetmek yetkisi tanımaz. TBK m. 332 uyarınca kiracı, geminin tesliminden sonra iflâsederse gemi maliki, işleyecek kira bedelleri için güvence verilmesini isteyebilir. Gemi maliki, güvence verilmesi için kiracı ve iflâsmasasına yazılı olarak uygun bir süre verir. Bu süre içinde kendisine güvence verilmezse gemi maliki, sözleşmeyi herhangi bir fesih bildirim süresine uymaksızın hemen feshedebilir.
Hükümden anlaşılıyor ki, gemi malikinin burada çıplak gemi kira sözleşmesini feshetme hakkını kullanması için iki şartın – kiracının iflası ve yeterli güvence
gösterebilmemesinin birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir307. Güvence kişisel veya
ayni olabilir ve kiracının kendisi, üçüncü kişi veya iflâsmasası tarafından gösterilebilir308.
İflâs, Barecon 2001, m. 28 (d) ile de sözleşmenin feshine yetki vermektedir. Ancak TBK m. 332 farklı olarak Barecon 2001, m. 28 (d) bu hakkı tek kiracının iflası durumunda gemi malikine değil, aynı zamanda gemi malikinin iflâs etmesi halinde kiracıya, güvence istemeye gerek kalmadan vermektedir.
Çıplak gemi kira sözleşmesini feshetmek yetkisi veren son durum ise kiracının ölmesidir. Bu durumda TBK m. 333`e göre kiracının mirasçıları yasal fesih bildirim süresine uyarak en yakın fesih dönemi sonu için sözleşmeyi feshedebilirler. Ancak uygulamada genellikle kiracılar tüzel kişi olduğundan bu hüküm çıplak gemi kira
306 Fesihde bulunan tarafın her durumda ve tam tazminat ödeyeceği söylenemez. Bkz. YAVUZ, s.
296.
307 EREN, s. 409. 308 EREN, s. 409.
102 sözleşmesi açısından işlevsel sayılmaz. Her ne kadar kanunda kiracı tüzel kişilerin sona ermesi hali düzenlenmese de, bu durumda, çıplak gemi kira sözleşmesi sözleşme unsurlarından birinin eksikliği nedeni ile kendiliğinden sona ermiş sayılmalıdır. Barecon 2001`de de söz konusu durum m. 28 (d)`de ele alınmaktadır. Yalnız, burada sözleşmenin taraflarından birinin sona ermesi durumunda karşı taraf anında etkili olan bildirimi ile sözleşmeyi feshedebilir.
SONUÇ
eTTK`nın gemi kira sözleşmelerini bir cümle ile düzenleyerek eBK`ya atıf ayapması bu konuyu dikkat dışı bırakmıştı. YTTK`nın yürürlüğe girmesi ile onüç maddede ele alınan gemi kira sözleşmeleri, özellikle çıplak gemi kira sözleşmesi dikkatleri üzerine çekebilmiştir. Bu hükümlerde yine TBK`ya atıf uygulaması m. 1130`la hükme bağlansa da denizciliğin ihtiyaçları dikkate alınarak alana özel düzenlemeler getirilmiş, bununla çıplak gemi kira sözleşmesinin kolay anlaşılması amaçlanmıştır. Gerçekten de denizcilikte sık kullanılan bir işlem olduğundan gemilerin çıplak olarak kiralanmasının tüm hatlarıyla hukuki yönden ele alınması önem arzetmektedir. Söz konusu husustan yola çıkılarak bu çalışmada öncelikle çıplak gemi kira sözleşmesinin var olması için gerekli olan unsurlar, sözleşmenin hukuki niteliği, şekli, sicile şerhi, diğer benzer sözleşmelerden farkı, tarafların hakları ve
103 borçları gibi konular ele alınmaktadır. Diğer kira sözleşmeleri açısından da olağan olan bu tür incelemelerden başka, yalnız çıplak gemi kira sözleşmeleri açısından söz konusu olan “Kiracı Sicili” de açıklığa kavuşturulması gerekli olan konulardandı. Geminin yabancı uyruklu kişiye kiraya verilmesinde yeni çıplak gemi kiracısının adına tescil ettirilmesi için getirilen bu düzenleme, kiracının kiraladığı gemiye kendi devletinin bayrağını çekmesinin önemliliği açısından geliştirilmiş bir uygulamadır. Böyle bir işlem yapmaya Türk hukuku açısından, hem Türk bayraklı gemilerin yabancı kişiler tarafından hem de yabancı bayraklı gemilerin Türk şahısları tarafından kiralanmasına olanak tanınmakta, ancak 1993 MS`den farklı olarak sicilin değişmesi için iptek alacaklılarının izninin alınması ve genel olarak ipotek alacaklılarının hakları ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Bir diğer üzerinde fazla durulan konu ise çıplak olarak kiralanan gemilerin kiracının borçlarından dolayı ihtiyati hacze konu olup olmayacağıdır. Genellikle MS`ler buna olanak tanıdığı halde, TTK`ya göre kiracının borcundan geminin ihtiyaten haczolunması için deniz alacağının doğduğu sırada borçlu olan kiracının, ihtiyati haczin uygulandığı sırada gemi maliki olması gerekir. Böyle bir durum ise olağan olmadığından genellikle Türk mahkemeleri çıplak olarak kiralanan geminin kiracısının borcundan ihtiyaten haczedilmesine izin vermemektedir ki, bu da deniz alacaklılarının hakları sınırlandırılmaktadır.
Bundan başka tarafların birbirilerine karşı borçlarını ödemedikleri halde sorumluluklarının TTK`da düzenlenmemesi, onları genellikle TBK`nın borçlunun temerrüdü hükümlerine başvurmaya yönlendiriyor ki, bu da bazen olaya denizciliğin ihtiyaçları ile bağdaşmayan hükümlerin uygulanmasına neden oluyor. Örneğin, TTK m. 1123`te gemi malikinin kiracıya gemiyi zamanında teslim etmesi borcu yer alsa da geminin zamanında teslim edilmemesi durumunda gemi malikinin sorumluluğunun niteliği belirtilmediğinden TBK`da yer alan borçlunun temerrüdü hükümlerine
başvurmak gerekir.Halbuki, TTK`nın bu durumda Barecon 2001`in 5. maddesinde
olduğu gibi daha işlevsel olan ve denizciliğin gelenekleri ile uyumlu olan “konçello” müessesesinin uygulanması geminin, iptal (konçello) tarihine kadar teslim edilmediği durumlarda kiracıya sözleşmeyi derhal feshetme yetkisi vermesi açısından isabetli olurdu. Aslında Barecon 2001`de de Sözleşmeyi feshetme hakkı veren klozlar dışında
104 borçları ihlal etme halinde tarafların sorumluluğun vasfı belirtilmemiştir. Ancak, bu sözleşmenin metni esasen İngiliz hukukuna dayanılarak yazıldığından ve ihtilafların çözümünde genellikle İngiliz hukuku hakim olduğundan feshetme yetkisi verilen durumlar dışında borçların ihlalinden sorumluluk alacaklıya uğramış olduğu zararın tazmin edilmesini talep hakkı veren “warranty” kurumu ile çözülmektedir. En azından TTK`da da önemli ihlallerde zaman kaybetmeden sözleşmeyi feshetme hakkı veren Barecon 2001`in “Fesih” klozuna benzer bir düzenlemenin bulunması daha uygun olurdu. TTK m. 1129, f. 2`de ise geminin iadesinin geciktirilmesi halinde ilk onbeş gün için hiçbir ceza olmadan normal kira bedelinin ödenilmesinin öngörülmesi düzenlemesini isabetli değildir. Böyle bir düzenleme kiracı tarafından suiistimale yol açabilir.
Bahsedilen eksikliklerle birlikte TTK`da yer alan bazı hükümlerin isabetli olduğunun da altını çizmek gerekir. Sadece sicile şerh edildiği takdirde geminin sonraki malikine, kiracının mevcut çıplak gemi kira sözleşmesi koşullar çerçevesinde, gemiyi kullanmasına izin verme zorunluluğunu yükleyen TTK m. 1121, f. 2 bu hükümlerden biridir. Zira, geminin sicilde kiraya konu olmasına dair bir kayıt bulunmadığı halde gemiyi satın alan şahsın sonradan gemi kira sözleşmesine taraf olması adil olmazdı. Kiracının üçüncü kişilerin, geminin işletilmesinden dolayı, gemi malikine karşı yöneltecekleri tüm istemleri karşılamak yükümlülüğünü hükme bağlayan TTK m. 1122 de denizciliğin ihtiyaçlarına cevap vermesi açısından önemli hüküm sayılabilir. Barecon 2001`in 17. maddesinde düzenlenen “Tazminat Klozu”na uyan bu hüküm gemi alacağı, petrol kirliliği gibi gemi malikinin sorumluluğuna yol açabilecek durumlarda gemi malikinin uğradığı zararları kiracıya rücu edebilmek hakkını vermektedir.
Özellikle vurgulanması gereken bir diğer önemli hüküm de “Off Hire”i düzenleyen TTK m. 1124, f. 2`dir. Bilindiği üzere bu kavram zaman çarteri sözleşmeleri için kullanılmaktadır. Barecon 2001, m. 3 (c) ile açık bir şekilde geminin ayıbından dolayı yirmi dört saatten fazla çalışmaması halinde kira bedelinin ödenmeyeceğini öngören bu hüküm gerçekten çıplak gemi kira sözleşmesinin karakterine tam uymaktadır.
105 Tüm sorunlara rağmen TTK ile gemi kira sözleşmelerine özel hükümlerin getirilmesi konunun daha iyi anlaşılması ve uyuşmazlıkları denizciliğin ihtiyaçlarına ve uluslararası pratiğe uygun olarak çözebilmesi açısından isabetli sayılabilir. Hükümlerin emredici olmadığını dikkate alarak mevcut uyuşmazlıklar tarafların karşılıklı iradeleri ile çözülebilir.
KAYNAKÇA
AÇIKEL, Aslıhan Erbaş : Tip Gemi İnşa Sözleşmelerinde Garanti Borcu, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. 3, S. 2, 2012,
s. 297-329.
AĞSAKAL, İbrahim : Finansal Kiralamaya Konu Olan Gemiler Üzerindeki Gemi Alacaklısı Hakkı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 3, Y. 2013, s. 291-322.
AKINCI, Sami : Gemi Mülkiyeti, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 23, S. 3-4, 1958. AKINTÜRK, Turgut, ATEŞ KARAMAN, Derya : Borçlar Kanunu Genel
106 Hükümler Özel Hükümler, 21. Baskı, İstanbul 2013. AKİPEK, Jale G., AKINTÜRK, Turgut : Eşya Hukuku, Eşya Hukukuku, İstanbul
2009.
AKSOY, Mehmet Ali : Gemilerin İhtiyati Haczi, TBB Dergisi S. 123, 2016, s. 259-302.
ALGANTÜRK, Didem : Deniz Sigorta Hukukunda Kulüp Sigortası, İstanbul
2002.
ARAL, Fahrettin, AYRANCI : Hasan, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 9. Baskı, Ankara 2012.
ATAMER, Kerim, SÜZEL, Cüneyt : Yeni Deniz Ticareti Hukuku`nun Kaynakları,
C. 1, 1. Baskı, İstanbul 2013.
AYAN, Mehmet : Eşya Hukuku, C.1, 5. Baskı, Konya 2010.
AYRANCI, Hasan : Şekil Şartına Uyulmadan Yapılan Kefalet
Sözleşmesinde İfanın Sonuçları, AÜHFD, C. 53, S. 2, 2004, s. 95-120.
BAHADIR, Zeynep : Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVII, Y. 2013, S. 3, s. 1-38.
BRODİE, Peter : Commercial Shipping Handbook, 3rd Edition, Informa Law from Routledge, New York 2015.
CAN, Mertol : Deniz Ticaret Hukuku, C. 1, Ankara 2000.
CHITTY, John W. : Bareboat Charters: Can a Shipowner Limit Liability to Third Parties? Answers for Owners Attempting to Navigate the Unsettled Waters in the Eleventh Circuit, Georgia State University Law Review: Vol. 25: Iss. 2, Article 2, 2008, 477-501.
ÇAĞA, Tahir, KENDER, Reyegan : Deniz Ticareti Hukuku, C. 1, 16. Baskı,
İstanbul 2010 (C. 1).
107 İstanbul 2010 (C. 2).
ÇAKALIR, Yalçın : Zaman Çarteri Sözleşmesi, yayınlanmamış doçentlik tezi, İstanbul 1989.
DAVIS, Mark : Bareboat Charters, 2nd Edition, Informa Professional, London 2005.
DELİDUMAN, Seyithan : Medeni Usul Hukukunda Senet ve Senetlerle Yazılı
Şekil Arasında İlişki, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2000, S. 1-2, s. 413-435.
ELLİOTT, Catherine, QUİNN, Frances : Contract Law, 4th Edition, Harlow: Longman, 2003.
EREN, Fikret : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 2014. ERTAŞ, Şeref : Eşya Hukuku, 12. Baskı, İzmir 2015.
ESENER, Turhan, GÜVEN, Kudret : Eşya Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2015. FARAJ, Omar Mohammed : The Arrest of Ships: Comprehensive View on the
English Law, Lund University Faculty of Law, Master Thesis, 2012.
FORCE, Robert : Admirality and Maritime Law, Federal Judicial Center 2004.
FURMSTON, Olivia, GÖĞER, Erdoğan : Deniz Hukukundaki Eşya Taşıma (Navlun) Mukavelelerinden Doğan Kanunlar İhtilafı, Ankara 1965.
GRDİNİĆ, Jelena Nikčević, NİKČEVİĆ, Gordana : Arrest of Ships – The International Conventions on Arrest of Ships,
Transactions on Maritime Science, 2012, 02, 103-108. GÜMÜŞ, Mustafa Alper : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, C. 1,
İstanbul 2013.
GÜRGEN, Orhan, : İngiliz Mahkemeleri Teşkilatı, Ankara Barosu Dergisi, S. 6, 1968, S. 998-1004.
108
İMRE, Zahit : Hapis Hakkı Üzerinde Bir Tetkik, İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 18, S. 3-4, İstanbul 1952, s.742-781.
İNCE, Faysal : Gemilerin İhtiyati Haczi, İstanbul Barosu Dergisi, C.
82, S. 3, Y. 2008, s. 1323-1335.
İNCEOĞLU, Murat : Kira Hukuku, 1. Baskı, C. 2, İstanbul 2014 (Kira).
İNCEOĞLU, Murat : Kira Hukukunda Ayıba Karşı Tekeffül Borcu
BÜHFKHHD, Y. 2013, C.9, S.103-104 (Ayıp), s. 52- 88.
İSİKOVA, Nadiya : The Ship Arrest Conventions of 1952 and 1999: International and Ukrainian Perspectives, World Maritime University Dissertations, Paper 7, 2012.
IŞIK, Nazikoğlu : Karşılıklı Taahhütleri Havi Akitlerde Borçlunun
Temerrüdü, AÜHFD 1951, S. I-II, s. 658-684.
KANER, İnci Deniz : Deniz Ticareti Hukuku, C. 1, 3. Baskı, İstanbul 2013 (Kitap).
KANER, İnci : Gemi Alacaklısı Hakkı ve Gemi Alacağı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi – Özel Sayı “6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu`nu Beklerken” 10 – 11 – 12 Mayıs 2012 – Sempozyum, C. 18, S. 2, 2012 (Gemi Alacağı), s. 487– 490.
KASSEM, Ahmad Hussam : The Legal Aspects of Seaworthiness: Current Law and Development, Submitted to the University of Wales in fulfilment of the requirement for the Degree of Doctor of Philosophy of Law, Swansea University 2006.
KEENAN, Roman T. : Charter Parties and Bills of Ladings, Editor's note:
This article is adapated from an address given during
the seminar Law and Practice of Admiralty on the Great Lakes conducted at Marquette University Law School, 346-361, November, 1958.
109
KENDER, Rayegan, ÇETİNGİL, Ergon : Deniz Ticareti Hukuku (Takip Hukuku ve Deniz Sigortaları ile Birlikte) Temel Bilgiler, 12. Baskı, İstanbul 2009.
KENDER, Rayegan, ÇETİNGİL, Ergon, YAZICIOĞLU, Emine: Deniz Ticareti Hukuku Temel Bilgiler, C. 1, 14. Baskı, İstanbul 2014.
KHARACHANKA, Andrei : The Meaning of a Good and Safe Berth in a Modern Shipping World, PhD Thesis, University of
Groningen, Netherlands 2014.
KILIÇOĞLU, Ahmet : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara
2014.
KİRAN R, Bhanu Krishna : Liability and Compensation for Oil Pollution Damage: An Examination Of IMO Conventions , National University of Juridical Sciences Law Journal 3, 2010.
KOÇ, Mehmet : Bütün Yönleriyle Finansal Kiralama, İstanbul 1999.
MARAIST, Frank L., GALLIGAN Thomas C., MARAIST Catherine M. : Maritime Law, St. Paul, MN: Thomson/West, 2003.
NOMER, Haluk Nami, ERGÜNE, Mehmet Serkan: Eşya Hukuku, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 2. Baskı, İstanbul 2015.
NOUSSİA, Kyriaki : The Principle of Indemnity in Marine Insurance Contracts, Berlin Heidelberg 2007.
ODEKE, Ademuni : Bareboat Charter (Ship) Registration, Kluwer Law International, The Hague 1998.
ODEKE, Ademuni : The national and international legal regime of
bareboat charter registrations, Ocean Development & International Law, 28:329-367, The Hague 1997. OĞUZMAN, M. Kemal, ÖZ, M. Turgut : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1,
110
OĞUZMAN, M. Kemal, ÖZ, Turgut :Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Basıdan 7. (tıpkı) Bası, İstanbul 2009 (2009).
OĞUZMAN, M. Kemal, SELİÇİ, Özer, OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe : Eşya
Hukuku, 17. Baskı, İstanbul 2014.
OKAY, Sami : Deniz Ticareti Hukuku I, Giriş-Gemi-Donatan ve Donatma İştiraki-Gemi Adamları, 3. Baskı, İstanbul 1970.
ÖNDER, Salih : Gemi Kira Sözleşmesi, Ankara 2016.
ÖZGENÇ, Zeynep : Gemi Alacaklısı Hakkına Uygulanacak Hukuk Sorunu, İpek Yolu Canlanıyor: Türk-Çin Hukuk Zirvesi, Uluslararası Hukuk Konferansı, Konferans Bildiri Kitabı, Ankara 2013.
PAGONİS, Thomas J. The Chartering Practice Manual, 5th Revised Edition, 2009.
PATTERSON, Mark R. : Standardization Of Standard-Form Contracts:
Competition and Contract Implications, William and Mary Law Review, Vol. 52, Iss. 2, 2010, 328-414.
PEKCANITEZ, Hakan, ATALAY, Oğuz, ÖZEKES, Muhammet : İcra ve İflas Hukuku Temel Bilgiler, 12. Baskı, Ankara 2015. PLOMARİTOU, Evi : A Review of Shipowner’s & Charterer’s Obligations
in Various Types of Charter, Journal of Shipping and
Ocean Engineering, Vol. 4, 2014, 307-321.
REİSOĞLU, Safa : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, İstanbul 2004 (2004).
REİSOĞLU, Safa : Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümler, 24. Baskı, İstanbul 2013 (2013).
SCHOENBAUM, Thomas J.: Admirality and Maritime Law, 4th Edition, St. Paul, MN, 2004.
111
SOYER, Barış : Warranties in Marine Insurance, 1st Edition, Cavendish
Publishing Limited, London 2001.
SÖZER, Bülent : Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 2011 (2011).
SÖZER, Bülent : Deniz Ticareti Hukuku, C. I, 3. Baskı, İstanbul 2014 (2014).
STOPFORD, Martin : Maritime Economics, 3rd Edition, Routledge, London and New York 2008.
TEKİL, Fehiman : Deniz Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2001.
TETLEY, William : International Maritime and Admirality Law, Les Editions Yvon Blais Inc., Cowansville, Quebec 2002 (Admirality Law).
TETLEY, William : Law of Transport Chapter 4 Maritime
Transportation,Tübingen, Mohr Siebeck; Boston, Martinus Nijhoff, 2001 (Transportation Law).
TÜRKMENOĞLU, Demet : Finansal Kiralama (Leasing), Ankara Barosu Dergisi, Y. 1990, S. 3, s. 377-402.
ÜLGENER, Fehmi : Çarter Sözleşmeleri, C. 1, İstanbul 2000 (Çarter). ÜLGENER, Fehmi : Gemi İşletme Müteahhidi Gemi Yöneteni ve Zaman
Çarteri Kavramları, Deniz Hukuku Dergisi, Y.6-7, S. 1-4, 9-26 Istanbul 2004, (Gemi İşletme Müteahhidi), s. 9-vd.
ÜLGENER, Fehmi, : Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Zaman Çarteri Sözleşmesi, İÜHFM C. LXV. S.2, Istanbul 2007 (Zaman Çarteri), s. 353-370.
ÜNAN, Samim : Bareboat and Time Charters in the New Turkish Code of Commerce (a short comparison to German Draft dated 2011), Recent Developments in Maritime Law