Değerli öğrenciler,
Bu ankette sıralanan maddeler, insanların bir metni okurken yaptıkları bazı eylemlerle ilgilidir. Sizden istenen her maddeyi dikkatlice okuduktan sonra onunla ilgili size en uygun gelen davranıĢın Ģıkkını belirten kutuya (X) iĢareti koymanızdır.
ArĢ. Gör. Hasan KURNAZ
M a dd e no Okuma Stratejileri Hi çbir za ma n y apm am Na diren y apa rım B aze n y apa rım G enellikl e ya pa rım H er za ma n y apa rım
1 Okuduğum zaman, kendime bir okuma amacı belirlerim. 1 2 3 4 5 2 Okuduğumu anlamaya yardımcı olması için okurken not
tutarım.
1 2 3 4 5
3 Okurken anlama gücümü arttırmak için önceki bilgilerimi harekete geçiririm.
1 2 3 4 5
4 Metin zor geldiğinde anlama düzeyimi arttırmak için sesli okurum.
1 2 3 4 5
5 Metnin konusunu, ne ile ilgili olduğunu anlamak için metni gözden geçiririm.
1 2 3 4 5
6 Okurken anladığımdan emin olmak için dikkatli okurum. 1 2 3 4 5 7 Okuduğum metnin, okuma amacıma uygun olup olmadığını
sorgularım.
1 2 3 4 5
8 Okurken metnin baĢlığı ve alt baĢlıklarını gözden geçiririm. 1 2 3 4 5 9 Okurken metnin uzunluğu, yapısı, türü gibi genel
özelliklerini gözden geçiririm.
1 2 3 4 5
10 Okurken dikkatim dağılınca okuduğum kısma dönmeye çalıĢırım.
1 2 3 4 5
11 Hatırlamama yardımcı olması için metinde geçen önemli bilgilerin altını çizer veya yuvarlak içine alırım.
1 2 3 4 5
12 Metinde iĢlenen bilgi ve düĢüncenin günlük hayattaki geçerliğini sorgularım.
1 2 3 4 5
13 Okumaya baĢlamadan önce metinde hangi noktalara yoğunlaĢacağıma karar veririm.
1 2 3 4 5
14 Okurken anlamama yardımcı olması için sözlük, ansiklopedi gibi baĢvuru kaynaklarını kullanırım.
15 Okuduğumu anlamakta zorlanınca, metin üzerinde iyice yoğunlaĢırım.
1 2 3 4 5
16 Okurken anlamama yardımcı olması için metindeki Ģekil, resim, tablo gibi görsellerden yararlanırım.
1 2 3 4 5
17 Okurken belli aralıklarla durarak ne anladığımı düĢünürüm. 1 2 3 4 5 18 Okurken anlama düzeyimi arttırmak için bağlamsal
ipuçlarından yararlanırım.
1 2 3 4 5
19 Okuduğumu daha iyi anlamak için metinde geçen düĢünceleri kendi sözcüklerimle özetlerim.
1 2 3 4 5
20 Okuduğumu hatırlamak için metinde iĢlenen bilgiyi resim, Ģema, tablo gibi Ģekillerle görselleĢtiririm.
1 2 3 4 5
21 Metinde önemli bilgiyi tanımlayan kalın ve italik yazımlara, noktalama iĢaretlerine dikkat ederim.
1 2 3 4 5
22 Metinde sunulan bilgiyi eleĢtirerek değerlendiririm. 1 2 3 4 5 23 Metinde iĢlenen düĢünceler arası iliĢkileri bulmak için metni
tekrar gözden geçiririm.
1 2 3 4 5
24 Metinde çeliĢkili bir bilgiyle karĢılaĢınca daha önce anladıklarımı kontrol ederim.
1 2 3 4 5
25 Okumaya baĢlamadan önce metnin konusunu tahmin etmeye çalıĢırım.
1 2 3 4 5
26 Metni anlamak zor geldiğinde, anlama düzeyimi artırmak için tekrar okurum.
1 2 3 4 5
27 Kendi kendime, metinde cevabını bulmaktan hoĢlanacağım sorular sorarım.
1 2 3 4 5
28 Metin hakkındaki tahminlerimin doğru olup olmadığını öğrenmek için onları kontrol ederim.
1 2 3 4 5
29 Metinde anlamı bilinmeyen kelime ve kelime gruplarını tahmin etmeye çalıĢırım.
1 2 3 4 5
30 Metnin tamamını kendi sözcüklerimle özetlerim. 1 2 3 4 5 31 Okuma hızımı okuduğum metne göre ayarlarım. 1 2 3 4 5 32 Metni kavrayıp kavramadığımı denetlemek için
okuduklarımı baĢkalarıyla tartıĢırım.
EK 4. Kelime Bilgisi BaĢarı Testi
KELĠME BĠLGĠSĠ BAġARI TESTĠ Sevgili Öğrenciler,
Bu test, kelime bilgi düzeyinizi değerlendirmek için hazırlanmıĢtır. AraĢtırma tamamen bilimsel bir çalıĢma olup veriler sadece bu araĢtırma için kullanılacaktır. Test farklı tip sorulardan oluĢmaktadır. Sizden beklenen bütün soruları dikkatlice okuyup size göre en doğru cevabı seçmenizdir. Lütfen soruları cevapsız bırakmayın. AraĢtırmaya yaptığınız katkıdan dolayı Ģimdiden teĢekkür ederim.
ArĢ. Gör. Hasan KURNAZ A. Bu bölümdeki sorularda, her bir grupta altı kelime ve bu kelimelerden sadece üçü ile ilgili açıklamalar yer almaktadır. Açıklamaları verilen kelimeleri bulunuz ve örnekteki gibi numaralarını ilgili boĢluğa (....) yazınız.
Örnek:
1. Gurbet ( 4 ) Tecrübe 2. Sıla ( 6 ) Hasret
3. KavuĢma ( 1 ) Doğup yaĢanılmıĢ olan yerden uzaklık 4. Deneyim
5. Hatıra 6. Özlem
1. Hijyen (...)Bir yere giriĢ çıkıĢların engellenmesi Ģeklinde alınan sağlık önlemi 2. Jeoloji (....) Kazı bilimi
3. Deprem (….) Yıkıntı, çöküntü 4. Karantina 5. Enkaz 6. Arkeoloji 1. Kahraman (….) Eli sıkı 2. Cömert (….) Gözü pek 3. Saygın (….) Ġtibarlı 4. Cesur 5. Aydın 6. Cimri
1. Ġrade (….) Yaptırma, yasaklama ve itaat ettirme hakkı veya gücü 2. Millet (….) Bir Ģeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü
3. Otorite (....) Ulus 4. Devlet
5. Kararlılık 6. Hâkimiyet
1. Hissetmek (….) Sezmek
2. Ġrdelemek (….) Anmak, hatırlamak 3. Benimsemek (….) Reform
4. Konsantre olmak 5. Yâd etmek 6. Düzeltmek
1. Kriket (….) Bir müzik aleti
2. Skeç (….) Acıklı, üzüntülü olayları konu alan sahne oyunu 3. Macera (….) Serüven
4. Klarnet 5. Olay 6. Dram
1. Kaybetmek (….) Yitirmek kelimesinin zıt anlamlısı 2. Bulmak (….) ġikâyet etmek, sızlanmak 3. Nazlanmak (….) Acınmak, esef etmek 4. Ağlamak
5. Yakınmak 6. Hayıflanmak
1. Tenha (….) Seyrek kelimesinin zıt anlamlısı 2. Mutsuz (….) NeĢe kelimesinin zıt anlamlısı 3. Keder (….) Bir daha
4. Tekrarsız 5. Sık 6. Yine
1. Korkak (….) Ani 2. TanıĢma (….) Bildik, tanıdık 3. Hızlı (….) Çekingen 4. Ürkek
5. Birden
6. AĢina
1. Yutak (….) Bir olay, varlık ve düĢünce üzerinde varılan yargı 2. Kavram (….) YarıĢmak
3. Eline su dökememek (….) Ağız ve burun boĢluğunun arka bölümü 4. GörüĢ
5. Geniz
6. Boy ölçüĢmek
1. Yapay (….) Benzerleri arasında nitelikleri sebebiyle üstün tutulan 2. Çağ dıĢı (….) Ġnsan eliyle yapılmamıĢ olan
3. Gözde (….) AlıĢılmıĢtan farklı olan 4. Doğal
5. Sıra dıĢı 6. Özge
1. Ağız birliği etmek (….) Bir görüĢü inat edercesine sürdürme 2. Kulak asmamak (….) Önem vermemek, dinlememek
3. Ayak çekmek (….) Bir konuda anlaĢarak aynı biçimde konuĢmak 4. Kulak kabartmak
5. Ağız ağıza vermek 6. Ayak diremek
B. AĢağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Sıkıntımızı unutmak, donuk yaĢantımıza biraz renk, biraz ıĢık katmak için, tek çaremiz kitaplara
sarılmaktır. 1 2 3 4
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2. “Gerçeği söylemek gerekirse hiçbir zaman mutlu olmadım.” cümlesindeki altı çizili sözcük grubuyla aynı anlama gelen ifade, aĢağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Haklı çıkarsa güç durumda kalırız. B) Doğrusu bu haber beni çok etkiledi. C) Ben ne yaptıysam senin için yaptım. D) Yaptığın doğruysa hiç korkmamalısın. 3. “ĠĢin mutfağında piĢmiĢ televizyoncuları diğerlerinden ayırmamak imkânsız.” cümlesindeki altı çizili söz öbeği ile aĢağıdaki kavramlardan hangisi özdeĢtir?
A) Kültür B) Yetenek C) Tecrübe D) Azim
4. “Kabarmak” sözcüğü aĢağıdakilerin hangisinde “ĢiĢmek, geniĢlemek” anlamında kullanılmıĢtır? A) Bu olayı duyunca delikanlının yüreği acıma duygusuyla kabardı.
B) Ġhtiyarın damarları kabarmıĢ zayıf elleri, dizlerinin üstündeydi. C) Kendisini alkıĢlayan halka baĢıyla selam vererek kabarıyordu. D) Ġhtiyaçlar dıĢında alıĢveriĢ yaptığı için masraf kabardı.
5. “BaĢından geçenleri sakin sakin anlattı.” cümlesinde “sakin sakin” ikilemesi cümleye hangi anlamı vermek için kullanılmıĢtır?
A) YaĢanılanların çok önemli olmadığını dile getirmek
B) KonuĢulanların bu biçimde daha güzel anlaĢılacağını vurgulamak C) Herkesin bu tür davranıĢlar göstermesini istemek
D) DavranıĢlarda bir heyecan bulunmadığını anlatmak
6. ArkadaĢımın durup dururken öyle davranmasına bir anlam veremedim. Bu cümlede altı çizili söz grubunun cümleye kattığı anlam, aĢağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Böyle ansızın geleceğini hiç düĢünmemiĢtim. B) DüĢündüklerini söylemek için birdenbire ayağa kalktı.
C) Çocuk, bisikleti kırılınca öyle kalakaldı. D) Hiçbir neden yokken toplantıyı terk etti. 7. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıĢtır? A) Ġnsan hiçbir Ģeyde ölçüyü aĢmamalıdır. B) Ġzciler çadır kurmaya baĢlamıĢlar.
C) Bahçeye açılan kapının eĢiğinde duruyordu. D) Sandalyelerini çekerek masanın etrafına toplandılar.
8. Biz evde ve bahçede kendi baĢımıza çok hoĢ vakit geçiriyor, tatilin tadını çıkarıyorduk. Altı çizili kelime grubunun bu cümleye kattığı anlam aĢağıdakilerden hangisidir?
A) HoĢa giden bir duruma sebep olmak B) Kıvamına gelmek, beklenen ölçülere ulaĢmak
C) Bir Ģeyin güzelliğinden yeterince yararlanmak D) Ortaya çıkarmak, anlaĢılır duruma getirmek
9. “Ġstemek” sözcüğü aĢağıdakilerin hangisinde “Bu araba iyi bir bakım ister.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıĢtır?
A) Sporda kalıcı baĢarı sürekli çalıĢma ister. B) Ġçeri girmek yerine bahçede oturmayı ister.
C) Sabahın bu erken saatlerinde müdür beni niçin ister? D) Ġster ki bu tarihî evler gelecek nesillere kalsın.
10. “Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili olduğu halde denizlere hep sırtımızı dönerek yaĢamıĢız.” cümlesinde geçen altı çizili ifadenin anlamı aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Bir Ģeye önem vermemek B) Etkisi olmamak, iĢe yaramamak C) Bir Ģeye güvenip ondan güç almak D) Geçimini onun üzerinden sağlamak
C. AĢağıdaki kelimeler çeĢitli anlam iliĢkileriyle bir araya getirilmiĢtir. Anlam iliĢkisini bozan kelimeyi bulup örnekteki gibi (X) iĢareti ile gösteriniz.
Örnek: (….) klavye (…) monitör ( X ) video (…) fare Klavye, monitör ve fare kelimeleri bilgisayarın parçaları olduğu için anlamca birbiriyle iliĢkili, video bilgisayarın bir parçası olmadığı için anlam olarak bu üç kelimeden farklılık gösterir.
1. (....) krater (....) yanardağ (....) delta (....) lav
2. (....) bot (....) filo (....) kayık (....) sal
3. (....) hentbol (....) basketbol (....) futbol (....) voleybol
4. (....) masal (....) fabl (....) efsane (....) deneme
5. (....) heykeltıraĢ (....) opera (....) piyanist (....) ressam
6. (....) ağırbaĢlı (....) uslu (....) endiĢeli (....) sakin 7. (....) yüz (....) sima (....) ifade (....) çehre
8. (….) sakınmak (….) gözetmek (…) bakmak (…) korumak
9. (….) azim (….) Ģefkat (…) yardımlaĢma (…) hoĢgörü
10. (....) turna (....) flamingo (....) pelikan (....) somon
D. AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerleri yukarıdaki kelimelerden en uygun olanıyla
doldurunuz.
1. Tiyatro salonunun doluluğu bu oyunun ne büyük bir ... eseri olduğunu gösterdi. 2. Bu yıl Afrika ülkelerinde ... yaĢandığından ekinler boy vermedi.
3. ... tüketici alıĢveriĢe çıkmadan alacaklarının bir listesini yapar.
4. Kasabaya gidecek olan gezi otobüsümüz ... değiĢikliği yaparak küçük bir köye uğradı.
5. “Ay’a Yolculuk” çocukluğumda okuduğum ilk ... romanıydı.
6. Hafta sonu gelecek misafirleri gezdirmek için güzel bir ... yaptılar. 7. Yirminci yüzyıl sonunda ... çok fazla ilerlemiĢ görünüyor.
kültür tarih bilinçli kıtlık çizelge tur akıllı güzergâh kuraklık plan teknoloji bilim kurgu insanlık rota kirlilik sanat
Ek 5. Bilgilendirici Metinlere Yönelik Okuduğunu Anlama BaĢarı Testi Belirtke