Kelime Bilgisi BaĢarı Testi

Öğrencilerin kelime bilgisi düzeyleri, araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “Kelime Bilgisi BaĢarı Testi (KBBT)” aracılığıyla belirlenmiĢtir. KBBT literatürde yer alan kelime bilgisi testlerinden (Nation, 1990; Okur, 2007; Özer, 2007; Özkök Kayhan, 2010; Yıldırım, 2010) hareketle hazırlanmıĢtır. Testin geliĢtirilmesinde, Turgut ve Baykul (2014: 215-216) tarafından belirlenen aĢağıdaki adımlar izlenmiĢtir.

1. Testin kullanım amacı: Bu test, 7. sınıf öğrencilerinin kelime bilgi düzeylerini ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölme aracı oluĢturmak amacıyla geliĢtirilmiĢtir. Test öğrencilerin alıcı kelime hazinelerini belirlemeye yöneliktir.

2. Testte ölçülecek kazanımların belirlenmesi: Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2006) okuma alanında yer alan kelime bilgisiyle ilgili ölçülebilir nitelikte üç kazanım tespit edilmiĢtir. Belirlenen kazanımlar ve bu kazanımları ölçen sorular Ģu Ģekildedir:

“Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. (Okuma 2.1)” kazanımını ölçmek için testin B ve D bölümündeki sorular, “Kelimeler arasındaki anlam iliĢkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca iliĢkili kelimelere örnek verir. (Okuma 4.1)” kazanımını ölçmek için testin A bölümündeki sorular ve “Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam farklılıklarını dikkate alarak kullanır. (Okuma 4.2)” kazanımını ölçmek için de testin C bölümündeki sorular oluĢturulmuĢtur.

3. Maddelerin yazılması: Kelime bilgisi baĢarı testi, dört farklı bölümden oluĢmaktadır. Her bölümde farklı tipte sorular kullanılmıĢtır. EĢleĢtirme tipi soruların kullanıldığı A bölümü, Nation (1990) tarafından geliĢtirilen kelime testi dikkate alınarak hazırlanmıĢtır. Bu bölümde öğrencilerin tanımı verilen kelimeleri bulup tanımla eĢleĢtirmeleri istenmektedir. Testin B bölümü, geçmiĢ yıllara ait TEOG ve SBS sorularından seçilen çoktan seçmeli sorulardan oluĢmaktadır. C bölümü, Türkçe çalıĢma kitaplarında yer alan benzer etkinliklerden faydalanarak oluĢturulmuĢ çoktan seçmeli sorulardan oluĢmaktadır. Bu bölümde öğrencilerin verilen kelimelerden hangisinin anlam iliĢkisini bozduğunu bulmaları istenmiĢtir. BoĢluk doldurma tipi soruların kullanıldığı D bölümü, alandaki kelime testlerinden (Okur, 2007; Özer, 2007; Özkök Kayhan, 2010; Yıldırım, 2010) faydalanılarak hazırlanmıĢtır.

A ve C bölümünde yer alan kelimeler, MEB’in altı ve yedinci sınıflarda okutulmak üzere belirlediği Türkçe ders kitaplarından seçilmiĢtir. A bölümünde verilen tanımlar Büyük Türkçe Sözlük’ten (TDK, 2011) faydalanılarak oluĢturulmuĢtur.

Kelime bilgisi baĢarı testinde kullanılan kelimelerin farklı kavram alanlarından seçilmesine dikkat edilmiĢtir. Testte olabildiğince farklı tip soruya yer verilerek sözü edilen kazanımları ölçmeye yönelik 90 madde oluĢturulmuĢtur.

4. Maddelerin gözden geçirilmesi ve deneme formunun oluĢturulması: AraĢtırmacı tarafından oluĢturulan 90 madde; Türkçe Eğitimi alanından 3 uzman, MEB’e bağlı okullarda çalıĢan 4 Türkçe öğretmeni ve ölçme değerlendirme alanında uzman 3 akademisyene inceletilmiĢtir. Uzmanlardan, maddelerin 7. sınıf düzeyine uygunluğu, cevap ve çeldiriciler arası uyum ve maddelerin dil ve anlatım yönünden uyumunu göz önünde bulundurarak her bir soruyu; uygun (3), kısmen uygun (2), uygun değil (1) Ģeklinde puanlamaları istenmiĢtir. Her madde için uzmanların verdiği puanların ortalaması hesaplanmıĢ ve ortalaması 2.00’ın altında olan 9 madde testten atılmıĢtır. Öğrencilerin soruları rahat bir Ģekilde anlayabilmeleri için uzman görüĢleri doğrultusunda her bölümünden bir soru örnek olarak çözülmüĢtür. Ön uygulamada kullanılmak üzere 77 maddelik bir deneme formu oluĢturulmuĢtur.

5. Deneme uygulamasının yapılması: KBBT’nin deneme uygulaması için Malatya ilinde farklı sosyoekonomik düzeylerde bulunan beĢ okula ulaĢılmıĢtır. KBBT bu okullarda 7. sınıf seviyesinde öğrenim gören 223 öğrenciye uygulanmıĢtır. Öğrencilere testi çözmeleri için yeterince süre verilmiĢtir. Öğrencilerin testi ortalama 30-40 dakika arasında çözdükleri görülmüĢtür.

6. Maddelerin puanlanması, madde analizi ve madde seçimi: Kelime bilgisi baĢarı testinde her bir doğru cevap “1” puan, yanlıĢ cevap veya boĢ bırakılan soru “0” Ģeklinde puanlanmıĢtır. Puanlama iĢlemi sonrasında maddeler Test Analysis Programı (TAP) kullanılarak analiz edilmiĢtir. BaĢarı testine madde seçiminde, madde ayırt edicilik indeksi esas alınmıĢtır. Teste seçilecek maddelerin ayırt edicilik indeksi;

 0,20’den daha küçük ise, zayıf maddedir, testten çıkarılmalıdır.  0,20 – 0,29 arasında ise, madde gözden geçirilmelidir.

 0,30 – 0,39 arasında ise, oldukça iyi bir maddedir, kabul edilir.

 0,40 ve üzerinde ise, çok iyi bir maddedir, kabul edilir (Özçelik, 2011: 220). Yapılan madde analizi sonucunda KBBT’nin madde ayırt edicilik indeksi 0,20’nin altında olan 17 madde testten çıkarılmıĢtır. Madde ayırt edicilik indeksi 0,20- 0,29 aralığında olan 3 maddenin, kapsam geçerliğini zedelememesi için gözden

geçirilerek kullanılmasına karar verilmiĢtir. KBBT’ye yönelik madde ve test istatistikleri Tablo 7’de sunulmuĢtur:

Tablo 7. KBBT’ye Yönelik Madde ve Test Ġstatistikleri

Madde No Doğru Sayısı Madde Güçlük Ġndeksi Madde Ayırt Edicilik Ġndeksi Madde No Doğru Sayısı Madde Güçlük Ġndeksi Madde Ayırt Edicilik Ġndeksi 1 167 0,75 0,43 31 122 0,55 0,67 2 177 0,79 0,39 32 152 0,68 0,43 3 193 0,87 0,36 33 105 0,47 0,31 4 151 0,68 0,51 34 169 0,76 0,43 5 143 0,64 0,39 35 139 0,62 0,62 6 164 0,74 0,41 36 134 0,60 0,48 7 72 0,32 0,41 37 154 0,69 0,46 8 69 0,31 0,44 38 105 0,47 0,43 9 186 0,83 0,25 39 103 0,46 0,36 10 181 0,81 0,30 40 170 0,76 0,43 11 112 0,50 0,48 41 164 0,74 0,44 12 119 0,53 0,59 42 150 0,67 0,54 13 193 0,87 0,36 43 141 0,63 0,30 14 175 0,78 0,48 44 93 0,42 0,41 15 182 0,82 0,30 45 114 0,51 0,30 16 121 0,54 0,70 46 114 0,51 0,43 17 69 0,31 0,38 47 99 0,44 0,59 18 72 0,32 0,31 48 121 0,54 0,38 19 169 0,76 0,48 49 155 0,70 0,49 20 111 0,50 0,59 50 77 0,35 0,67 21 192 0,86 0,39 51 86 0,39 0,43 22 150 0,67 0,46 52 150 0,67 0,57 23 90 0,40 0,67 53 122 0,55 0,62 24 154 0,69 0,46 54 149 0,67 0,34 25 156 0,70 0,64 55 175 0,78 0,57 26 107 0,48 0,20 56 171 0,77 0,43 27 155 0,70 0,62 57 72 0,32 0,28 28 114 0,51 0,44 58 161 0,72 0,59 29 118 0,53 0,31 59 150 0,67 0,41 30 163 0,73 0,59 60 130 0,58 0,59

Öğrenci sayısı: 223, Standart Sapma: 11.109, Çarpıklık: - 0.503, Basıklık: - 0.563 Ortalama Madde Güçlük Ġndeksi: 0.604, Ortalama Madde Ayırt Edicilik Ġndeksi: 0.459

Tablo 7’ye bakıldığında maddelerin güçlük indeksinin 0,31 ile 0,87 arasında değiĢtiği görülmektedir. 9, 26 ve 57. maddeler dıĢındaki tüm maddelerin, ayırt edicilik düzeylerinin 0,30 ve üzerinde olduğu görülmektedir. KBBT’nin ortalama madde güçlük indeksinin 0,604 ve ortalama madde ayırt edicilik indeksinin 0,459 olduğu görülmektedir. Elde edilen bu sonuçlar, maddelerin test ile ölçülmek istenen özelliği ölçtüğü yani geçerli olduğu söylenebilir.

8. Nihai testin oluĢturulması: Madde analizi yapıldıktan sonra testin son hali oluĢturulmuĢtur. Buna göre KBBT (Ek 4) 60 sorudan oluĢmaktadır.

9. Testin güvenirliği, Kuder Richardson (KR-20) formülü ile hesaplanmıĢtır. Buna göre KBBT’nin KR-20 güvenirlilik katsayısı 0,910 bulunmuĢtur. Büyüköztürk’e (2012: 171) göre güvenirlilik katsayısının 0.70 ve daha yüksek olması, test puanlarının güvenirliliği için yeterlidir.

Bu araĢtırma kapsamında asıl veriler üzerinden Kelime Bilgisi BaĢarı Testi’nin madde ve test istatistikleri yeniden incelenmiĢtir. Yapılan inceleme sonucunda maddelerin test ile ölçülmek istenen özellikleri ölçebildiği yani geçerli olduğu bulunmuĢtur (ortalama madde güçlük düzeyi: 0.553, ortalama madde ayırt edicilik indeksi: 0.420). BaĢarı testinin bu uygulama için KR-20 güvenirlilik katsayısı “0,885” bulunmuĢtur.

3.3.4. Bilgilendirici Metinlere Yönelik Okuduğunu Anlama BaĢarı Testi