Nicel Veri Analizi

Araştırmada elde edilen nicel veriler SPSS 20 paket programı ile analiz edilmiştir. Veriler analiz edildikten sonra yorumlanan sonuçlar için anlamlılık düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir. Anlamlılık değerinin p<0,05 olması durumunda değişkenler arasında anlamlı farklılık olduğu, p>0,05 olması durumunda ise anlamlı bir farklılığın olmadığı yorumu yapılmıştır.

56

Okul öncesi dönem çocuklarına ait problem çözme becerileri ölçeği puanları yaş, cinsiyet, çocuk sırası ve okul öncesi eğitime kaç yıl devam ettikleri (öğrenim durumu) değişkenlerinin her biri için gruplanmış ve gruplar arası farka bakılmıştır.

Yaş değişkeni için 48 ay ve 60 ay olmak üzere iki düzey vardır. Buna göre ayrılan iki okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları her iki grup için de normal dağılmaktadır (48 ay için p = ,20; 60 ay için p = ,08) ve varyanslar homojendir (F = ,208; p = ,649). Varsayımların sağlanması ile grupların karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden İlişkisiz Örneklemler t-testi kullanılmıştır.

Cinsiyet değişkeni için kız ve erkekler olmak üzere iki düzey vardır. Buna göre ayrılan iki okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları her iki grup için de normal dağılmaktadır (kızlar için p = ,07; erkekler için p = ,20) ve varyanslar homojendir (F = ,021; p = ,885). Varsayımların sağlanması ile grupların karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden İlişkisiz Örneklemler t-testi kullanılmıştır.

Çocuk sırası değişkeni için ilk çocuk, ortanca çocuk, son çocuk ve tek çocuk olmak üzere dört düzey vardır. Buna göre ayrılan dört okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için normal dağılmaktadır (ilk çocuk için p = ,164; ortanca çocuk için p = ,20; son çocuk için p = ,20; tek çocuk için p = ,78 ) ve varyanslar homojendir (F = ,170; p = ,917). Varsayımların sağlanması ile bu dört grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.

Öğrenim durumu değişkeni için okul öncesi eğitime hiç gitmeme, 1 yıldır devam etme, 2 yıl devam etme ve 3 ve üstü yıl devam etme olmak üzere dört düzey vardır. Buna göre ayrılan dört okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için de normal dağılmaktadır (hiç gitmeme için p = ,20; 1 yıl için p = ,07; 2 yıl için p = ,20; 3 ve üstü yıl için p = ,490 ) ve varyanslar homojendir (F = ,739; p = ,530). Varsayımların sağlanması ile bu dört grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ANOVA kullanılmıştır.

Okul öncesi dönem çocuklarına ait problem çözme becerileri ölçeği puanları, ailelerine ilişkin anne yaşı, anne eğitim durumu, gelir durumu, anne mesleği ve ailenin çocuk sayısı değişkenlerinin her biri için gruplanmış ve gruplar arası farka bakılmıştır.

Anne yaşı değişkeni için 29 yaş ve altı, 30-39 yaş arası, 40 yaş ve üstü olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan üç okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için de normal dağılmaktadır (29 yaş ve altı için p = ,20; 30-39 yaş

57

arası için p = ,097; 40 yaş ve üstü için p = ,817) ve varyanslar homojendir (F = 1,094; p = ,336). Varsayımların sağlanması ile bu üç grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ANOVA kullanılmıştır.

Anne eğitim durumu değişkeni için ortaokul ve altı, lise, üniversite ve üstü olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan üç okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için de normal dağılmaktadır (ortaokul ve altı için p = ,20; lise için p = ,06; üniversite ve üstü için p = ,20) ve varyanslar homojendir (F = ,829; p = ,438). Varsayımların sağlanması ile bu üç grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ANOVA kullanılmıştır.

Ailenin gelir durumu değişkeni için 500 TL – 1500 TL, 1500 TL – 3000 TL, 3000 TL – 5000 ve 5000 TL ve üstü olmak üzere dört düzey vardır. Buna göre ayrılan dört okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için normal dağılmaktadır (500tl – 1500tl için p = ,20; 1500tl – 3000tl için p = ,08; 3000tl – 5000tl için p = ,20; 5000tl ve üstü için p = ,20 ) ve varyanslar homojendir (F = 1,079; p = ,358). Varsayımların sağlanması ile bu dört grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ANOVA kullanılmıştır.

Annenin mesleği değişkeni için ev hanımı ve çalışan olmak üzere 2 düzey vardır. Buna göre ayrılan iki okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için normal dağılmaktadır (ev hanımı için p = ,21; çalışan için p = ,74) ve varyanslar homojendir (F = ,08; p = ,78). Varsayımların sağlanması ile bu iki grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ilişkisiz örneklemler t-testi kullanılmıştır. Ailenin çocuk sayısı değişkeni için bir çocuk, iki çocuk ve üç ve üstü çocuk sayısı olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan üç okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları bütün gruplar için de normal dağılmaktadır (1 çocuk için p = ,20; 2 çocuk için p = ,20; 3 ve üstü çocuk için p = ,20) ve varyanslar homojendir (F = ,199; p = ,820). Varsayımların sağlanması ile bu üç grubun karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden ANOVA kullanılmıştır.

Problem çözme envanteri bu çalışmada ele alınan okul öncesi grubu çocuklarının annelerine uygulanmıştır. Bu ölçek ile elde edilen puanlar, anne yaşı, anne eğitim durumu, gelir durumu, anne meslek ve ailenin çocuk sayısı değişkenlerinin her biri için gruplanmış ve gruplar arası farka bakılmıştır.

58

Anne yaşı değişkeni için 29 yaş ve altı, 30-39 yaş arası, 40 yaş ve üstü olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan annelere ait problem çözme becerisi puanları, 40 yaş ve üstü için (p = ,20) normal dağılım gösterirken diğer iki grup için normal dağılım göstermemektedir (29 yaş ve altı için p = ,006; 30-39 yaş arası için p = ,024). Normallik varsayımının bütün gruplar için sağlanamaması nedeniyle bu üç grubun karşılaştırılmasında nonparametrik istatistiklerden Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.

Anne eğitim durumu değişkeni için ortaokul ve altı, lise, üniversite ve üstü olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan annelere ait problem çözme becerisi puanları ortaokul ve altı (p = ,20) ve lise (p = ,20) eğitim durumuna sahip gruplar için normal dağılım gösterirken üniversite ve üstü (p = ,003) için normal dağılım varsayımını karşılayamamaktadır ve varyanslar homojen değildir (F = 5,079; p = ,007). Varsayımların bütün gruplar için sağlanamaması nedeniyle bu üç grubun karşılaştırılmasında nonparametrik istatistiklerden Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.

Ailenin gelir durumu değişkeni için 500 TL – 1500 TL, 1500 TL – 3000 TL, 3000 TL – 5000 ve 5000 TL ve üstü olmak üzere dört düzey vardır. Buna göre ayrılan annelere ait problem çözme becerisi puanları 1. ve 4. gruplar için normal dağılmaktadır (500tl – 1500tl için p = ,20; 5000tl ve üstü için p = ,20 ). Fakat annelere ait problem çözme becerisi puanları 2. ve 3. gruplar için normal dağılım göstermemektedir (1500tl – 3000tl için p = ,004; 3000tl – 5000tl için p = ,04). Varsayımların bütün gruplar için sağlanamaması nedeniyle bu dört grubun karşılaştırılmasında nonparametrik istatistiklerden Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.

Annenin mesleği değişkeni için ev hanımı ve çalışan olmak üzere iki düzey vardır. Buna göre ayrılan annelere ait problem çözme becerisi puanları bir grup için normal dağılırken (ev hanımı için p = ,016) çalışan grup için (çalışan için p = ,06) normal dağılım göstermemektedir. Normallik varsayımının bütün gruplar için sağlanamaması nedeniyle bu iki grubun karşılaştırılmasında nonparametrik istatistiklerden Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

Ailenin çocuk sayısı değişkeni için bir çocuk, iki çocuk ve üç ve üstü çocuk sayısı olmak üzere üç düzey vardır. Buna göre ayrılan annelere ait problem çözme becerisi puanları 3. grup için normal dağılırken (3 ve üstü çocuk için p = ,20) diğer iki grup için normal dağılım göstermemektedir (1 çocuk için p = ,003; 2 çocuk için p = ,04). Normallik varsayımının

59

bütün gruplar için sağlanamaması nedeniyle bu üç grubun karşılaştırılmasında nonparametrik istatistiklerden Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır.

Tablo 6’da okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 48-60 aylık çocuklara uygulanan problem çözme becerileri ölçeğine ilişkin normallik testi sonuçları yer almaktadır.

Tablo 6

Problem Çözme Becerileri Ölçeği Toplam Puan ve Alt Puanlara İlişkin Normallik Testi Sonuçları

Kolmogorov-Smirnov

İstatistik sd Anlamlılık (p)

Toplam puan ,056 283 ,034

Problemi fark etme ,262 283 ,000

Problemi tanımlama ,218 283 ,000

Problem hakkında soru sorma ,273 283 ,000

Problemin nedenini tahmin etme ,219 283 ,000

Problemin çözümü için bilgilerin

yeterliliğine karar verme ,211 283 ,000

Problemin öğelerini tanımlama ,164 283 ,000

Nesnelerin bilinenden farklı

kullanılması ,273 283 ,000

Bir takım eylemlerin sonucunu

tahmin etme ,209 283 ,000

En uygun çözümü bulma ,230 283 ,000

Birçok olası çözüm arasından en

alışılmadık çözümü seçme ,240 283 ,000

Puanların normal dağılıma uygunluğunun incelenmesinde Kolmogorov-Simirnov testi kullanılmıştır. Bu test sonunda hesaplanan p değerinin 0,05’ten büyük olması puanların normalden aşırı sapma göstermediğine işaret etmektedir (Büyüköztürk, 2011). Tablo 6 incelendiğinde problem çözme becerileri ölçeği toplam puan ve alt puanlara ilişkin hesaplanan p değerlerinin 0,05’in altında olduğu, yani normal dağılım göstermediği görülmektedir. Tablo 7’de çalışma grubunda yer alan annelerin cevaplamış oldukları problem çözme envanterine ilişkin normallik testi sonuçları yer almaktadır.

Tablo 7

Problem Çözme Envanteri Toplam Puan ve Alt Puanlara İlişkin Normallik Testi Sonuçları Kolmogorov-Smirnov İstatistik sd Anlamlılık (p) Toplam 0,06 283 0,01 Aceleci yaklaşım 0,07 283 0,00 Düşünen yaklaşım 0,13 283 0,00 Kaçıngan yaklaşım 0,13 283 0,00 Değerlendirici yaklaşım 0,15 283 0,00

Kendine güvenli yaklaşım 0,11 283 0,00

60

Tablo 7 incelendiğinde problem çözme envanteri toplam puan ve alt puanlara ilişkin hesaplanan p değerlerinin 0,05’in altında olduğu, yani normal dağılım göstermediği görülmektedir.

Tablo 6 ve 7 incelendiğinde her iki ölçeğe ilişkin toplam puanlar ve alt puanların normal dağılım göstermediği görülmektedir. Bu nedenle problem çözme becerileri ölçeği toplam puanı ve alt puanları ile problem çözme envanterinin toplam puanı ve alt puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla korelasyonlar Spearman korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır.

Kümeleme analizi kullanılarak problem çözme envanteri ile annelerden toplanan veri kümelenmiştir. Serbest kestirimin kullanıldığı analiz sonucunda bu puanlar iki alt küme oluşturmuşlardır. Çocuklardan elde edilen veri bu iki kümeye göre gruplandırılmış ve problem çözme becerileri ölçeğinden elde ettikleri puanların arasında anlamlı fark olup olmadığına bakılmıştır. Buna göre ayrılan iki okul öncesi grubu çocuklarına ait problem çözme becerisi puanları her iki grup için de normal dağılmaktadır (1.küme için p = ,20; 2.küme için p = ,11) ve varyanslar homojendir (F = 2,806; p = ,095). Varsayımların sağlanması ile grupların karşılaştırılmasında parametrik istatistiklerden İlişkisiz Örneklemler t-testi kullanılmıştır.