TBMM’de Konya

9. Dönem TBMM, 22 Mayıs 1950’de açılmış ve cumhurbaşkanlığına Celal Bayar seçilmiştir. Yeni kabineyi Adnan Menderes kurarken TBMM başkanı ise Refik Koraltan olmuştur433_{. Bu dönemde Meclis’te Konya’nın siyasi, ekonomik,}

sosyal, eğitim ve kültür alanlarında sorunları konuşulmuş ve tartışılmıştır.

Siyasi konuda ilk olarak Adana DP Milletvekili Sinan Tekelioğlu’nun Atatürk'ün vasiyeti, malları ve kıymetli hediyeleri hakkındaki sorusu gündeme gelmiş ve bu soru Adalet Bakanı Halil Özyörük tarafından cevaplandırılmıştır. Buna göre Konya Belediyesi’nin 1928’de İstasyon Caddesi’nde “emvali metrukeden” satın aldığı 345 ada 7 parsel 2.825 m2_{lik bahçe ve içindeki binanın 583 sayılı Belediye}

Meclisi kararıyla 100 TL bedel karşılığında Atatürk’e satıldığı ve Atatürk’ün vefatından sonra vârisi Makbule Hanım’ın bu binayı özel saymanlığa sattığı belirtilmiştir434_{. Ardından kamuoyunda Öğüt gazetesi yazı işleri müdürü, CHP İl}

İdare Kurulu üyesi ve Konya Halkevi Başkanı Avukat Suad Abanazır'ın sırf bu unvanları nedeniyle Devlet Demir Yolları Hukuk Müşavirliğindeki görevine son verildiği iddia edilmiştir. Bu konuyla ilgili A. Fahri Ağaoğlu’nun sorusuna cevap olarak Avukat Abanazır’ın sözleşmesinin feshinde herhangi bir usulsüzlük olmadığı Ulaştırma Bakanı Seyfi Kurtbek tarafından açıklanmıştır435_.

Siyasi konularda son olarak “Resmî Daire ve Müesseselerin Siyasi Partilere

Bedelsiz Mal Devredemeyeceklerine ve Bu Daire ve Müesseselerle Münfesih

433 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 1, 22 Mayıs 1950, s. 5-9; Koraltan, DP iktidarı boyunca Meclis} Başkanlığına seçilmiştir. Ayrıntılı bilgi için bk. Yüksel, Refik Koraltan, s. 237-238; Cumhurbaşkanı seçimi Konya’da 101 pare topla selamlanmış ve şehir gece aydınlatılmıştır. Selçuk, 23 Mayıs 1950, S: 469, s. 1.

434 _{TBMMZC, 15 Aralık 1950, Dönem 9, C. 3, s. 237} 435 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 4, 31 Ocak 1951, s. 488-489.}

Derneklere Ait Olup Siyasi Partilere Terkedilmiş Olan Gayrimenkul Mallarla Bu Partiler Tarafından Genel Menfaatler İçin Yaptırılmış Olan Binaların Sahiplerine ve Hazineye İadesine” dair kanun teklifi görüşülürken Ağaoğlu söz almıştır.

Konuşmasında Konya’daki belediye sinemasının fesih tehdidi ile 500 TL karşılığında CHP tarafından satın alındığını belirterek CHP’nin buradan 10 yılda 70.000 ile 80.000 TL arasında kazanç sağladığı ve bu haksızlığın giderilerek sinemanın yeniden belediyeye iade edilmesi gerektiği vurgulanmıştır436.

Tarım ve hayvancılık politikalarıyla ilgili olarak ilk sırada Konya Ovası’nın sulanması meselesinin çözülmesi, bunun için yer altı sularından yararlanılması ve bataklık alanların kurutularak tarım alanlarına dönüştürülmesi yer almaktadır437_{. Bu}

konuyla ilgili A. Fahri Ağaoğlu ile Saffet Gürol konuşma yapmıştır. Bayındırlık Bakanı Kemal Zeytinoğlu da Urfa, Mardin ve Konya ovalarında faaliyete geçecek sondaj işleri ihalesinin yapıldığını ve yer altı sularından yararlanma işinin ilk olarak Konya’da hayat bulduğunu açıklamıştır. Bunun üzerine söz alan DP Urfa Milletvekili Necdet Açanal, sondaj işinde Konya’nın öne alınmasındaki sebebi sormuştur. Eleştirilere CHP Mardin Milletvekili Aziz Uras da katılmış ve sondaj işine ilk olarak Güneydoğu Anadolu’dan başlanması gerektiğini söylemiştir438_.

Çiftçiyi topraklandırma çalışmaları DP iktidarının tarım politikalarından biri olup bu işte görevli komisyonların faaliyetleri Meclis’te görüşülürken Konya da gündeme gelmiştir439_{. Devlet Bakanı Muammer Alakant, Konya milletvekillerinin}

toprak tevzi çalışmalarında köylülerle kurdukları samimiyeti örnek göstermiş ve başka illerde ıstırap hâline dönen toprak tevzi komisyonlarının Konya için bir dert olmadığını vurgulamıştır440_{. Bunun yanında hükûmetin çiftçiyi destekleme siyaseti}

doğrultusunda Karapınar ilçesine bağlı Emirgazi ve Işıklar köylerine T.C. Ziraat Bankası tarafından yapılan yardım miktarı da TBMM de görüşülmüştür441_{. Ayrıca}

436 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 9, 7 Ağustos 1951, s. 665, 672.}

437 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 5, 25 Şubat 1951, s. 845-846; TBMMZC, 9. Dönem, C. 7, 14 Mayıs 1951,} s. 251; TBMMZC, 9. Dönem, C. 13, 11 Şubat 1952, s. 212-213; TBMMZC, 9. Dönem, C. 13, 31 Mart 1952, s. 122-123; TBMMZC, 9. Dönem, C. 16, 18 Haziran 1952, s. 289-290.

438 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 26 Şubat 1953, s. 1072, 1081.} 439 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 14, 24 Mart 1952, s. 21.}

440 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 20 Şubat 1953, s. 597} 441 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 14, 24 Mart 1952, s. 25-27.}

Türkiye’nin önde gelen hayvancılık merkezlerinden olan Konya’da hayvan ıslahı çalışmaları hakkında da Meclis’te konuşmalar yapılmıştır442_.

Ekonomi alanında ilk olarak Türkiye Sınai Kalkınma Bankası tarafından verilen krediler gündeme gelmiştir443_{. Bunun yanında Himmet Ölçmen Konya’da}

yağ ve motor fabrikası gibi yeni sanayi tesisleri için yabancı sermayeye teklif götürdüklerini vurgulamıştır444_.

Konya’daki yatırımlar ve şehirle ilgili sorunlarda; Türkiye’de ilk etapta inşa edilecek et kombinalarından birinin Konya’da yapılacağı, cer atölyesi için bir karara varılmadığı, Mevlâna Meydanı’nın düzenlenmesi için belediyeye yardım edileceği belirtilmiştir. Şehirde artan cinayetler karşısında güvenlik güçlerinin tutumu ve faillerin durumu, Konya'nın turistik bölge olarak ele alınması, ilçelere ayrılan ödeneklerle il yolları ve köy içme suları çalışmalarına ayrılan ödenek gibi konular da görüşülmüştür445_{. Kurumlarla ilgili olarak ise sağlık, eğitim, adalet ve emniyet}

teşkilatları ile kadroların yetersizliği ve personelin özlük hakları gündeme getirilmiştir446_.

9. Dönem TBMM’de Konya milletvekillerinden A. Fahri Ağaoğlu, Hidayet Aydıner ve Himmet Ölçmen çalışmalarıyla ön plana çıkmışlardır. Bu dönemde Ağaoğlu 8 kanun teklifi ile 27 önerge; Aydıner 5 kanun teklifi ile 3 önerge; Ölçmen ise 3 kanun teklifi vermiştir. Bunun yanında Meclis’te Ağaoğlu 55 kez, Aydıner 51 kez, Ölçmen ise 40 kez söz almıştır447_.

442 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 16 Şubat 1953, s. 240; TBMMZC, 9. Dönem, C. 26, 14 Aralık 1953, s.} 232; TBMMZC, 9. Dönem, C. 26, 18 Aralık 1953, s. 314.

443 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 17, 12 Kasım 1952, s. 96} 444 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 27, 11 Ocak 1954, s. 116.}

445 _{TBMMZC, 8 Ocak 1951, Dönem 9, C. 4, s. 115; TBMMZC, 9. Dönem, C. 5, 16 Şubat 1951, s. 182,} 183; TBMMZC, 9. Dönem, C. 5, 21 Şubat 1951, s. 408, 415; TBMMZC, 9. Dönem, C. 14, 24 Mart 1952, s. 29-30; TBMMZC, 9. Dönem, C. 17, 27 Kasım 1952, s. 266; TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 24 Şubat 1953, s. 891-892; TBMMZC, 9. Dönem, C. 23, 26 Haziran 1953, s. 258.

446 _{TBMMZC, 9. Dönem, C. 4, 17 Ocak 1951, s. 255-260; TBMMZC, 9. Dönem, C. 4, 26 Ocak 1951,} s. 396, 409, 415, 427, 435, 438; TBMMZC, 9. Dönem, C. 9, 1 Ağustos 1951, s. 487, 489; TBMMZC, 9. Dönem, C. 11, 19 Aralık 1951, s. 268-269; TBMMZC, 9. Dönem, C. 13, 29 Şubat 1952, s. 1300-1301;

TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 11 Şubat 1953, s. 3; TBMMZC, 9. Dönem, C. 20, 19 Şubat 1953, s. 519; TBMMZC, 9. Dönem, C. 29, 2 Mart 1954, s. 69-72.

447_{https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=9&v_yasama_}

yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=H%20DAYET%20AYDI NER&v_sb=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=59&v_kullanici_id=14284513&v _gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=

Ağaoğlu bu dönemde sadece Meclis’te değil aynı zamanda parti içerisinde de aktif bir siyasetçidir. 1951’de DP Meclis Grubu Yüksek Başkanlığına sunduğu tekliflerde; parti programını gerçekleştirmek, asılsız haber ve yayınlarla mücadele etmek ve kongrelerdeki istekleri belirlemek için komisyonlar kurulmasını; antidemokratik kanunlar içerdiği için demokrasi icaplarına, parti programına ve insan hakları beyannamesine uygun yeni bir anayasanın hazırlanmasını istemiştir448_{. Aynı}

zamanda Ağaoğlu ülke ve parti sorunlarıyla ilgili olarak Başbakan Menderes’e, kendi fikirlerini de bildirmiştir. Ona göre parti programındaki milliyetçilik, laiklik, halkçılık, devletçilik ve inkılapçılıkla ilgili maddeler, CHP’den farklı olarak ortaya konmalı ve eğitime de bu doğrultuda yön verilmelidir449_.

14 Mayıs 1954’te 10. Dönem TBMM açılmış ve cumhurbaşkanlığına Bayar seçilirken yeni kabineyi Menderes kurmuştur. TBMM başkanı ise yeniden Refik Koraltan olmuştur450_{. Bir önceki döneme göre daha az olmakla birlikte 10.}

Dönem’de de Konya’nın siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda sorunları görüşülmüş ve tartışılmıştır.

Siyasi olarak CHP Kars Milletvekili Mehmet Hazer yazılı soru önergesinde; Konya, Isparta, Sarıyer, Üsküdar, Ereğli, Zonguldak ve Sinop'ta vatandaşların toplantı, haberleşme ve seyahat hürriyetlerinin sınırlandırıldığını belirtmiştir. Önergeyi cevaplayan İçişleri Bakanı Ethem Menderes, 23 Temmuz 1955’te CHP il kongresinin Konya’da sorunsuz bir şekilde yapıldığını ifade etmiştir. Ayrıca CHP İl Teşkilatının bu tarihte bir de açık hava toplantısı yapmak için valiliğe müracaat

1&v_donem=9&v_yasama_yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_ mv=ABDURRAHMAN%20FAHR%20%20A%20AO%20LU&v_sb=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bittar ih=&v_kayit_sayisi=90&v_kullanici_id=14284528&v_gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https://www.tbm m.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=9&v_yasama_yili=&v_C.=&v_bi rlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=H%20MMET%20%20L%20MEN&v_sb=& v_ozet=&v_bastarih=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=43&v_kullanici_id=14288067&v_gelecek_sayfa =1, (Erişim tarihi: 20.03.2019.)

448 _{BCA, f.030.01., y.44.259.2; BCA, f.030.01., y.44.259.8; BCA, f.030.01., y.44.265.5.} 449 _{BCA, f.030.01., y.50.503.1.}

450 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 1, 14 Mayıs 1954, s. 5-9; Bayar’ın tekrar cumhurbaşkanı seçilmesiyle} Konya’da büyük bir sevinç yaşanmıştır. Vatandaşlar cadde, meydan ve sokaklarda seçimi radyodan takip etmiştir. Şehir baştanbaşa bayrakla donatılarak gece ışıklandırılmış ve Alâeddin Tepesi’nde 101 pare top atışı yapılmıştır. Yeni Meram, 16 Mayıs 1954, S: 1350, s. 1.

ettiğini ancak bu toplantıyı yapmaktan kendi rızalarıyla vazgeçtiklerini belirtmiştir451_.

Tarım politikalarıyla ilgili Konya Ovası’nın sulanması meselesi bu dönemde yine ilk sırayı almıştır. Tarım Bakanı Nedim Ökmen Konya Ovası’nda yapılan sondaj çalışmalarında genelde olumlu neticeler elde edildiğini belirtmiştir452_.

Bayındırlık Bakanı Ethem Menderes de il genelinde baraj inşaatlarının devam ettiğini ve Konya Ovası’nda yeni kuyular açılacağını söylemiştir453_{. Bunun yanında}

ekili alanları tahrip eden zararlılarla mücadele gündeme gelmiştir. M. Rüştü Özal, bambul zararlısının Konya’da neden olduğu tahribatın büyüklüğünden söz ederek TMO’nun satın aldığı bambul zararına maruz hububat miktarının Tarım Bakanlığı tarafından soruşturulmasını istemiştir454_{. Ayrıca ıslah çalışmalarıyla ekili alanların}

genişletilmesi konusu da konuşulmuştur. Bayındırlık Bakanı Muammer Çavuşoğlu Konya’nın Seydişehir ilçesindeki Suğla Gölü’ne dair T. Fikret Baran tarafından verilen yazılı soru önergesi doğrultusunda göldeki ıslah çalışmaları hakkında bilgi vermiştir455_.

M. Rüştü Özal’ın hayvancılıkla ilgili önergesi üzerine Tarım Bakanı Esat Budakoğlu Konya merkez, Cihanbeyli, Karapınar, Ereğli ve Karaman’da seyreden çiçek hastalığına karşı aşılanan hayvan sayısı ile aşı nedeniyle meydana gelen ölümler hakkında açıklama yapmıştır456_{. Özal’a göre aşı nedeniyle telef olan}

hayvanlar için tazminatların zamanında ödenmemesi köylüleri zor durumda bırakmış ve yeni hayvan alamayan köylüler, hayvancılığı bırakmak zorunda kalmıştır457_.

Bunun yanında ıslah konusu da gündeme gelmiş ve Bakan Budakoğlu bu konuyla ilgili olarak Konya’da başarılı işler gerçekleştirildiğini belirtmiştir458

Eğitimle ilgili olarak DP Adana Milletvekili Mehmet Ünaldı ilk kez İstanbul, İzmir, Konya ve Eskişehir’de açılması planlanan kolejlerle ilgili eleştiride

451 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 8, 18 Kasım 1955, s. 77.} 452 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 3, 10 Aralık 1954, s. 83.} 453 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 17, 26 Şubat 1957, s. 904.} 454 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 14, 23 Kasım 1956, s. 127-128.} 455 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 14, 12 Kasım 1956, s. 38-40.} 456 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 11, 25 Nisan 1956, s. 170-171.} 457 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 11, 25 Nisan 1956, s. 171.}

458 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 16, 18 Ocak 1957, s. 135; TBMMZC, 10. Dönem, C. 17, 27 Şubat 1957,} s. 1044.

bulunmuştur. Ünaldı lisan kolejlerinin bu 4 şehirde açılacak olmasını diğer illere haksızlık olarak görmüş ve özellikle fakir ailelerin çocuklarını bu illere gönderemeyeceğini belirtmiştir. Ona göre kolejler ülke geneline adil bir şekilde dağıtılmalıdır459_{. DP Erzurum Milletvekili Bahadır Dülger de bu okulların İstanbul}

ve İzmir’de açılmasını anlayabildiğini ancak Konya ve Eskişehir yerine başka illerin düşünülebileceğini belirtmiştir460_{. Millî Eğitim Bakanı Celal Yardımcı bu eleştirilere:}

“Şimdi eğer bir aile çocuğunu bu koleje vermek arzusunda ise, bu masrafı ihtiyar

etmek kararında ise bir tek mesele kalıyor: İstanbul, İzmir, Eskişehir, Konya'daki aile babaları sadece tahsil ücretini verecek, Ağrı, Diyarbakır, Antalya, Adana'daki aileler ise senede bir defa bir yol masrafına katlanacaklardır. Mesele bundan

ibarettir.” şeklinde cevap vermiştir461.

Meclis’te bu dönemde Konya’ya yapılan yatırımlar ve şehirle ilgili sorunlara da değinilmiştir. Bu sorunları özetlemek gerekirse köylerde okul bulunmadığı ya da mevcut okulların bakımsız olduğu, “ağaçsız bir çöl olan” Konya’nın ağaçlandırması ve mevcut fidanlıkların genişletilmesi, Karaman ve Akşehir’in il yapılması hakkında Konya milletvekillerinin tutumu, köylerde halkın yapacağı su işlerine ayrılan yardım miktarı, yeni kurulan belediyelerdeki tapu ve kadastro sorunu, Kayacık köyü civarındaki kum ve çakıl ocağının durumu, TMO Seydişehir Bölge Ajansı müdürü hakkında yapılan şikâyet ve bu konuda alınan tedbirler olarak sıralanabilir462_.

10. Dönem’de A. Fahri Ağaoğlu, Hidayet Aydıner ve Himmet Ölçmen bir önceki dönemde olduğu gibi Meclis’teki çalışmalarıyla öne çıkmıştır. Bu dönemde Ağaoğlu 12 kanun teklifi ile 3 önerge, Aydıner 2 kanun teklifi ile 3 önerge, Ölçmen ise 2 kanun teklifi ile 1 önerge vermiştir. Bunun yanında Ağaoğlu TBMM’de 30 defa, Aydıner 17 defa, Ölçmen ise 14 defa söz almıştır463_{. Ayrıca dönem içinde}

459 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 4, 10 Ocak 1955, s. 50.} 460 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 4, 10 Ocak 1955, s. 60.} 461 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 4, 10 Ocak 1955, s. 53.}

462 _{TBMMZC, 10. Dönem, C. 5, 24 Şubat 1955, s. 639; TBMMZC, 10. Dönem, C. 6, 4 Nisan 1955, s.} 205; TBMMZC, 10. Dönem, C. 8, 21 Aralık 1955, s. 391-393; TBMMZC, 10. Dönem, C. 8, 11 Ocak 1956, s. 59-60; TBMMZC, 10. Dönem, C. 10, 28 Mart 1956, s. 1363; TBMMZC, 10. Dönem, C. 11, 4 Nisan 1956, s. 62; TBMMZC, 10. Dönem, C. 17, 18 Şubat 1957, s. 275; TBMMZC, 10. Dönem, C. 18, 3 Nisan 1957, s. 85.

463_{https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=10&v_yasama}

_yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=ABDURRAHMAN%20 FAHR%20%20A%20AO%20LU&v_sb=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=45&v

Hamdi Ragıp Atademir Parlamentolar Birliği temsilciliğinde, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu İkinci Başkanlığında ve Avrupa Konseyi Delegasyon Başkanlığında bulunmuştur464_.

11. Dönem TBMM 1 Kasım 1957’de açılmış ve cumhurbaşkanlığına Bayar seçilmiştir. Kabineyi yine Menderes kurarken TBMM başkanı ise bir kez daha Refik Koraltan olmuştur465_{. Bu dönemde iktidarla muhalefet arasındaki siyasi hava iyice}

gerilmiş ve bu durum Meclis’teki görüşmelere de yansımıştır. Muhalefet iktidarı yoğun bir şekilde eleştirirken iktidar da buna aynı sertlikle cevap vermiştir. Dolayısıyla bu dönemde Konya genellikle siyasi konularla gündeme gelmiştir.

Himmet Ölçmen DP iktidarında inşa edilen barajların muhalefet tarafından eleştirildiğine dikkat çekerek bu barajlar sayesinde Konya Ovası’nda 1.000.000 dekar arazinin sulanacağını ifade etmiştir466_{. Yine Ölçmen kendilerini plansızlık ve}

programsızlıkla eleştiren muhalefete: “Yıllardır bu milletin hasretini çektiği Konya

ovası gibi, Muş ovası gibi, kuraklıktan dudakları çatlıyan insanların yıllarca

beklediği artezyen suları bugün fışkırmaktadır.” diyerek cevap vermiştir467_{. CHP}

Niğde Milletvekili Asım Eren ise Konya Ovası’nın sulanması kapsamında yapılan icraatları eleştirerek bu konuda biraz da Niğde’ye yatırım yapılmasını istemiştir468_.

Milletvekili Remzi Birand, DP ile CHP arasındaki görüş farklılığını belirtmek için kürsüye gelmiş ve kendisinin Karamanlı olduğunu söylemiştir. Ardından Karaman'da kurulmakta olan mensucat fabrikasında şerefle görev alacağını belirtmiştir. Diğer Konya milletvekillerinden Mustafa Bağrıaçık ve Reyhan Gökmenoğlu ile birlikte bu fabrikada çalıştıkları süre zarfında da hiçbir surette ücret

_kullanici_id=14288092&v_gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v 2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=10&v_yasama_yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_a nabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=H%20DAYET%20AYDINER&v_sb=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bit tarih=&v_kayit_sayisi=22&v_kullanici_id=14288096&v_gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https://www.t bmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=10&v_yasama_yili=&v_C.=& v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=H%20MMET%20%20L%20MEN&v_s b=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=17&v_kullanici_id=14288095&v_gelecek_ sayfa=1, (Erişim tarihi: 20.03.2019.).

464 _{Öztürk, TBMM-10. Dönem, s. 586-588.}

465 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 1, 1 Kasım 1957, s. 6-9; TBMMZC, 11. Dönem, C. 1, 15 Kasım 1957, s.} 15.

466 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 2, 20 Şubat 1958, s. 238.} 467 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 12, 26 Şubat 1960, s. 682.} 468 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 11, 5 Şubat 1960, s. 551.}

almayacaklarını ifade etmiştir469_{. Yine Birand DP iktidarından önce Konya’da pancar}

ekimi için köylüler arasında kavgalar yaşandığı belirtilmiş ve kendi iktidarları döneminde şeker fabrikası ile bu sorunun çözüldüğünü ve Konya Ovası’nın genelinde pancar ekildiğini vurgulamıştır470.

CHP Malatya Milletvekili Nüvit Yetkin, 1957 genel seçiminde Konya’da: “Seçmen kütük ve listelerinde yazılı olmasa da elinde seçmen kart olanlar oy

kullanır.” kararını alan il seçim kurulunu eleştirerek DP’li muhtarlar ve idarecilerin

birçok seçim kartı düzenlediklerini ve bu sayede daha önce oy kullanan DP’lilerin tekrar oy kullandıklarını iddia etmiştir471_{. Bunun yanında CHP Sivas Milletvekili}

Turhan Feyzioğlu da İnönü’nün Konya’yı ziyareti sırasında emniyet görevlilerinin İnönü’yü bekleyen kalabalığa cop, kırbaç ve gaz bombasıyla müdahale ettiğini belirtmiştir472_.

Bayındırlık icraatlarıyla ilgili konuşan CHP Gümüşhane Milletvekili Nihat Sargınalp, DP’nin plansız ve programsız iş yaptığını ifade etmiştir. Konya il genelinde 51 iş aracı olduğunu belirterek bunun Konya gibi bir il için yetersiz kaldığını ve en az bu sayının 200 olması gerektiğini vurgulamıştır473_.

Muhalefetin bu eleştirileri karşında iktidar, sıklıkla ülke genelindeki icraatlarına değinmiştir. Bayındırlık Bakanı Tevfik İleri, Konya Ovası’nın sulanması ve taşkınların önlenmesi doğrultusunda ildeki baraj inşaatlarını örnek göstermiştir474_.

1958 yılı bütçe görüşmelerinde milletvekilleri tarafından Konya’da inşa edilen baraj, şeker fabrikası, et kombinası, büyük silo ve çimento fabrikası gibi yatırımlardan söz edilmiştir475_{. Bunların yanında topraklandırma faaliyetleri doğrultusunda Ereğli’ye}

bağlı Zengen köyünde bir örnek köy kurulduğu belirtilmiştir476_.

Konya’nın sorunları ile ilgili olarak Mustafa Bağrıaçık ise Belediye Kanunu görüşmelerinde söz almıştır. Bağrıaçık, konuşmasında şeker fabrikasının karşısındaki

469 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 12, 27 Şubat 1960, s. 913.} 470 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 12, 27 Şubat 1960, s. 920.} 471 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 11, 16 Şubat 1960, s. 936.} 472 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 11, 15 Şubat 1960, s. 804, 884.} 473 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 2, 26 Şubat 1958, s. 804.} 474 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 6, 16 Ocak 1959, s. 471.}

475 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 2, 19 Şubat 1958, s. 7-8, 15-16, 20; TBMMZC, 11. Dönem, C. 3, 25} Haziran 1958, s. 47.

yolun Hoca Cihan köyüne ait olduğunu ve bu kısmın gecekondu ile dolu olduğunu ifade etmiştir. Belirtilen bu alanın belediye sınırları içine alınamadığından imar edilemediğini vurgulayan Bağrıaçık, mevcut kanunun değiştirilmesi gerektiğini savunmuştur477_.

11. Dönem’de A. Fahri Ağaoğlu, Reyhan Gökmenoğlu, Sıtkı Salim Burçak TBMM’deki çalışmalarıyla ön plana çıkan isimlerdendir. Bu dönemde Ağaoğlu 4 kanun teklifi ile 2 önerge, Burçak 4 kanun teklifi ile 1 önerge, Gökmenoğlu ise 9 kanun teklifi vermiştir. Bunun yanında Ağaoğlu 5 kez, Burçak ise 1 kez Meclis’te söz almıştır478_.

Sonuç olarak Meclis’te bu üç dönem içinde Konya’nın siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve idari sorunlarına değinilmiştir. Genellikle tarım ve hayvancılıkla ilgili sorunlar gündeme getirilmiş ve özellikle Konya Ovası’nın sulanması tartışılmıştır. Bunun yanında hayvan ıslahı da gündemde yer alan konulardan bir diğeridir. Son dönemde ise ülkenin içinde bulunduğu durum nedeniyle siyasi konularla ilgili tartışmalar öne çıkmıştır.

DP iktidarının 10 yıllık döneminde Konya milletvekilleri aynı oranda olmasa da TBMM’de etkili olmuştur. Milletvekillerinden özellikle A. Fahri Ağaoğlu, Hidayet Aydıner, Himmet Ölçmen ve S. Salim Burçak Melis’teki çalışmalarıyla ön plana çıkmıştır. Bu dönemde milletvekili sayısı olarak İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra gelen Konya, Meclis’te oldukça güçlü konumdadır. Aynı zamanda Konya milletvekillerinin büyük bir kısmı kamuoyunun takdir ettiği isimlerden oluşmuştur. Buna rağmen DP Dönemi’nde Konya’dan hiç bakan çıkmaması düşündürücüdür.

477 _{TBMMZC, 11. Dönem, C. 13, 4 Mayıs 1960, s. 375.} 478_{https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=11&v_yasama} _yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=ABDURRAHMAN%20 FAHR%20%20A%20AO%20LU&v_sb=&v_ozet=&v_bastarih=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=11&v _kullanici_id=14288597&v_gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v 2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=11&v_yasama_yili=&v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_a nabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=SITKI%20SAL%20M%20BUR%20AK&v_sb=&v_ozet=&v_bastari h=&v_bittarih=&v_kayit_sayisi=6&v_kullanici_id=14288598&v_gelecek_sayfa=1,20.03.2019;https ://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.tutanak_sonuc?v_meclis=1&v_donem=11&v_yasama_yili= &v_C.=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=REYHAN%20G%20KMENO