Mavi Mavi (1985) İbrahim Tatlıses

Yönetmen: İbrahim Tatlıses Senaryo: İbrahim Tatlıses

Yapımcı: Selim Soydan Yıl: 1985

Oyuncular: İbrahim Tatlıses, Hülya Avşar, Pembe Mutlu, Şükriye Atav

İbrahim Tatlıses (1952), hem türkü hem de arabesk okuyan bir sanatçı olarak bilinen farklı bir sanatçıdır. Albümlerinin tamamında bir bölümü arabesk diğer bölümünü türkü ağırlıklı yapmıştır. Dolayısıyla filmlerine de Türk Halk Müziği kimliği yansımıştır. Urfalı olan sanatçı genelde filmlerinde Urfa kimliğini öne çıkartırken filmlerdeki müzikler de bu vurguyu desteklemektedir. Şarkıcı, söz yazarı

69

senarist ve yönetmen gibi vasıfları olan Tatlıses bu filmde de senaryo ve yönetmenliğe imza atmıştır.

Filmin konusu yine arabeskin en bilinen meselesi olan zengin kız fakir oğlan ve karşılıksız aşk temasıdır. Gecekondu mahallesinde yaşayan ve minibüs şoförü olan Kerim aynı zamanda zengin çocukların gittiği bir okula servis şoförlüğü yapmaktadır. Her sabah okula servis götürürken yolda karşılaştığı ve tartıştığı Sibel’in (Hülya Avşar) kız kardeşi de bir zaman sonra servisle gelip gitmeye başlar. Bir gün Sibel’in kardeş servisle eve gitmez. Kimsenin haberi olmadan erkek arkadaşıyla yol kenarında bir arabanın içindendir. Bu durumu namus meselesi sayan Kerim kızı kolundan tutar ve evine götürür. Sibel ile Kerim arasında tartışma çıkar ve Kerim, sizin gibi namus fukaralarına bunu anlatmak mümkün değil der ve gider. Bu duruma çok kızan Sibel, Kerim’den intikam almak için küçük bir oyun oynamaya başlar ve Kerim’le yakınlık kurar. Bu yakınlığın amacı Kerimi oyuna getirmek ve ona namusla alakalı sözlerini yutturmak ve fırsatçı olduğunu ortaya çıkarmaktır. Nihayetinde istediğini yapar Kerim’i kendince bir fırsatçı olarak herkese rezil eder fakat hem Kerim hem de Sibel aslında gerçekten âşık olmuşlardır. Buna rağmen bundan sonra bir araya gelmeleri mümkün olamayacaktır.

Film sıcak bir yaz günü şehir merkezi görüntüleriyle başlar. Yoğun trafik, kalabalık caddeler, su, çay, simit satan işportacılar, ayakkabı boyacıları ve sonrasında kalabalık halk plajları bir bir gösterilir. Bir yandan iyi imkânlara sahip annelerin kucaklarında iyi giyimli çocuklar gösterilirken diğer taraftan zor şartlarda yaşayan gecekondu sokaklarında oynayan çocuklar özellikle art arda verilmektedir. Şehirleşmenin farklı imkânları gözler önüne serilmektedir. Bu açılış sekanslarından sonra film minibüs sahnesiyle başlar. Kerim simit satan bir çocuktan simit alır ve ona Urfalı diye hitap eder. Minibüs filmde geçen arabesk öğelerin başında gelmektedir. Minibüs şoförü Kerim’dir ve ayrıca yardımcısı olan bir de çığırtkanı vardır. Yolcuları minibüse alır para toplar ve Kerim’in ufak tefek işlerini yapar. Minibüs sahneleri bir dönemin İstanbul, Ankara ve İzmir gibi minibüslü kentlerini ve ulaşımını her yönüyle resmetmiştir. Trafik polisini görünce eğilen, kalabalıktan ve hızlı gittiğinden yakınan yolcular ve teypte çalan arabesk müzikler. Kerim, yardımcısı, minibüs, seyyar satıcılar

70

ve yolcuların taşınması hızlı şehirleşmenin ve göçün arabesk sonuçları olarak görülebilir. Filmin bu açılış sahnesi boyunca fonda İbrahim Tatlıses’in türkü formundaki meşhur Yallah Şoför isimli şarkısı çalmaktadır.

Filmde geçen bir diğer arabesk öğe namus kavramıdır. Kerim Sibel’in kardeşini başka birisinin arabasından alıp ablasının evine getirdiğinde onların namusunu kurtardığını düşünmektedir fakat bunun karşısında gördüğü tavır namus anlayışlarının farklı olduğudur. Sibel’e ve kardeşine göre ortada abartacak ve büyütecek bir mesele yoktur. Bu duruma şaşıran Kerim, sizler gibi namus fukaraları diyerek onların namus anlayışlarını küçümsemiştir. Bu esnada yine başka bir arabesk film klişesi daha göze çarpmaktadır. Sibel’in evinde kalabalık bir misafir grubu havuz eğlencesi yapmaktadır. Arabesk filmlerde bolca görülen bu zengin eğlence anlayışına Mavi Mavi filminde de yer verilmiştir. İlerleyen sahnelerde Kerim ve komşuları Kerim’in minibüsüyle plaja giderler. Ailece hep birlikte yaptıkları yemekler yenir. Kızlar denize ayrı girerken anneler sadece ayaklarını sokarlar. Kerim ise denize girmez bile. Kerim ve komşularının gittiği bu deniz faslı gecekondulu ailelerin eğlence anlayışı olarak resmedilmektedir.

Arabesk filmlerde geçen çokça görülen ötekileştirme meselesi burada da görülmektedir. Sibel Kerim’den kendince intikamını almıştır. Bu sırada tüm zengin arkadaşları yanındadır ve Sibel Kerim’e bize namus dersi veren bu küçük adam der ve ayrıca bir minibüs şoförü ile benim gibi biri tıpkı romanlardaki gibi der. Sen bir minibüs şoförüsün diye defalarca tekrarlar ve onu küçük düşürür. Olaydan sonra çırağı Takoz’la birlikte oturup içerlerken Takoz O’na ben de inanmıştım meğerse bizimle oynamış, bu kahpe dünya onların der ve farklı dünyaların insanları olduklarını film ikinci kez vurgular. Başka bir sahnede Kerim’e annesi ne verebilirsin o kıza köşkler, uşaklar, pahalı elbiseler… O bu evde bu mahallede yaşayabilir mi diye sorar. Davul bile dengi dengine diyerek yerini hatırlatır ve film üçüncü kez Kerim’e ve onun gibi insanlara ait oldukları yeri hatırlatır.

Arabesk filmlerde olmazsa olmaz olan şarkıcıların söylediği şarkıların filmlere eşlik etmesidir. İbrahim Tatlıses’in filmle aynı ismi taşıyan Mavi Mavi albümünde yer alan parçalar filmin kurgusuna güzelce yerleştirilmiştir. Kerim ile

71

Sibel birlikte gezerlerken klip gibi çekilen sahnede filmin de ismi olan Mavi Mavi şarkısı çalmaktadır.

Yıllardır bir özlemdi Yanıp durdu bağrımda Tam ümidi kesmişken Onu gördüm karşımda Mavi mavi masmavi Gözleri boncuk mavi Bir gördüm âşık oldum Bu gelen kimin yâri

Şarkı boyunca Sibel (Hülya Avşar)’ in gözlerine sürekli yakın çekim yapılır ve gülümseyişi gösterilir. Film boyunca çalınan şarkılar içinde ilk arabesk şarkı “Mavi Mavi” dir.

Başka bir sahnede Kerim, Sibel’i Urfa’ya kaçırmıştır. Sonra onu serbest bıraktığında yine bir klip sahnesiyle birlikte “Bırakın Gitsin” isimli şarkı fonda çalmaktadır.

Söyleyin ne verdi dertlerden başka İstemem gelmesin aşkımız bitsin Onunla küstüm ben hayata aşka Bırakın bırakın bırakın gitsin Bir kere insanın şansı gülecek Sevgili dediğin kıymet bilecek Bu dünya o yokken elbet dönecek Bırakın bırakın bırakın gitsin Bırakın bu sevda burada bitsin

72 Bırakın bırakın bırakın gitsin…

Final sahnesinde Kerim, mahalleden başka bir kadınla nikâh masasındadır. Sibel nikâhı izlemektedir. Kerim, nikâhta Sibel’i görmesine rağmen evet der. Bu esnada “Leylim Ley” şarkısı girer ve film bu şarkı ile biter.