Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının son beş yıla ilişkin Genel Bütçe ile tahsis edilen ödenek ve harcamaları gösterir tablo aşağıdaki gibidir.
17 Tablo 5 - Bütçe Ödenek Tahsisi ve Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması(2008-2012)(TL)
Ekonomik
Sınıf Bütçe Giderinin Türü
2008 2009 2010 2011 2012
Ödenek Harcama Ödenek Harcama Ödenek Harcama Ödenek Harcama Ödenek Harcama
01 Personel Giderleri 3.480.428 3.480.427 4.001.300 3.857.398 4.415.800 4.403.254 5.464.000 5.337.029 7.006.000 6.788.782
02 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet
Primi Giderleri 293.020 285.025 338.100 326.949 547.520 544.247 664.000 643.332 812.000 777.571
03 Mal ve Hizmet Alım
Giderleri 530.500 385.148 671.400 497.195 608.001 566.046 793.000 723.466 762.000 532.045
05 Cari Transferler 51.500 51.379 66.500 64.399 78.000 73.723 113.500 107.598 117.000 114.736
06 Sermaye Giderleri 0 0 0 0 1.500.000 1.464.333 3.500.000 3.280.400 14.000.000 12.896.580
Toplam 4.355.448 4.201.979 5.077.300 4.745.941 7.149.321 7.051.603 10.534.500 10.091.825 22.697.000 21.109.714
18 Grafik 3–Harcamalarının Yüzde Dağılımı(2012)
Bütçe harcamalarının 31.12.2012 tarihi itibariyle bütçe ekonomik kodlarına göre dağılımı yukarıdaki şekildedir. Grafik 3’te görüldüğü üzere, giderler içinde en büyük kalem sermaye giderleri olup toplam giderler içindeki payı %61,09’dur. Diğer harcama kalemlerinin toplam giderlere oranı sırasıyla personel giderleri için %32,16, sosyal güvenlik kurumlarına devlet pirimi giderleri için %3,68, mal ve hizmet alımları için
%2,52 ve cari transferler için %0,54 olarak gerçekleşmiştir. Cari transferler Türkiye’nin (Mali Eylem Görev Gücü ile EGMONT) uluslararası kuruluşlara yapılan yıllık üyelik aidatıdır.
Personel Giderleri 32,16%
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi
Giderleri 3,68%
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
2,52%
Cari Transferler 0,54%
Sermaye Giderleri 61,09%
19 B. Performans Bilgileri
1. Düzenleme ve Koordinasyon Faaliyetleri 1.1. Koordinasyon Kurulu Toplantıları
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 20’nci maddesine göre Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Gelir İdaresi Başkanı, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Genel Müdürü, Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanı, Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Hazine Müsteşarlığı Malî Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürü, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü, Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Başkanı, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürü1, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısından oluşan Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu, 2012 yılında iki kez olağan olarak toplanmıştır.
Koordinasyon Kurulu’nun;
19.04.2012 tarihinde düzenlenen ilk toplantısının gündem maddesi gereğince, MASAK’ın 2011 yılı faaliyetleri ile terörün finansmanıyla mücadeleye yönelik çalışmalar,
26.09.2012 tarihinde düzenlenen ikinci toplantısının gündem maddesi gereğince yine terörün finansmanıyla mücadele çerçevesinde yürütülen çalışmalar,
değerlendirilmiştir.
1.2. Diğer Faaliyetler
2012 yılında Başkanlığımızca, 5549 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatla ilgili olarak yükümlüler ile diğer kurum ve kuruluşlardan gelen görüş taleplerinin karşılanması çalışmaları kapsamında, 28 adet görüş talebi cevaplandırılmıştır.
Ayrıca 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Başkanlığımıza yapılan bilgi edinme başvurularının yerine getirilmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çalışmaları kapsamında yöneltilen soru önergelerinin cevaplandırılmasına ilişkin çalışmalar kapsamında, 2012 yılında 84 adet bilgi edinme başvurusu ve 18 adet soru önergesi cevaplandırılmıştır.
13/6/2011-KHK-640/Geçici md 2(5)uyarınca, mevzuatta Gümrük Müsteşarlığına yapılan atıflar Gümrük ve Ticaret Bakanlığına yapılmış sayılır.
20 2. Aklama ve Terörün Finansmanının Önlenmesi ile Tespitine Yönelik Çalışmalar 5549 sayılı Kanun ve bu Kanunla ilgili ikincil mevzuat kapsamında yükümlüler, kendileri nezdinde gerçekleşen ya da aracılık ettikleri işlemlerden terörün finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması şüphesini taşıyanları MASAK’a Şüpheli İşlem Bildirimi (ŞİB) olarak bildirmektedirler.
Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunun işlenip işlenmediğinin tespitine yönelik olarak Cumhuriyet Savcılıkları ile Mahkemeler MASAK’tan talepte (adli talep) bulunabilmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler de yine MASAK’a ihbarda bulunabilmektedir.
ŞİB, adli talep ve ihbarlarla ilgili olarak terörün finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması suçlarına ilişkin olarak Maliye Uzmanlarınca analiz ve değerlendirme çalışmaları yapılırken; aklama suçuna ilişkin olarak ayrıca denetim elemanlarınca inceleme de yapılmaktadır.
2.1. Veri Toplama Faaliyeti
Başkanlığımız veri toplama faaliyetlerinin büyük bir bölümü; Başkanlığımıza intikal eden bildirimlerin MASAK Entegre Mali İstihbarat Sistemine (EMİS) kaydedilmesi çalışmalarıdır. Başkanlığımıza gönderilen bildirimler ve bu bildirimler içerisinde belirtilen kişisel veriler online ulaşılabilen sicil kayıtları ile karşılaştırılarak EMİS sistemine mümkün olduğunca tam ve doğru şekilde kaydedilmekte ve böylelikle bildirimler üzerinde sistematik, analitik ve istatistiksel analizler yapılabilmesi mümkün hale gelmektedir.
21 Başkanlığımızın yabancı ülkelerdeki muadil kuruluşlarla bilgi alışverişleri de veri toplama faaliyetleri kapsamında gerçekleşmektedir.
Başkanlığımıza intikal eden bildirimler aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:
Yükümlü kuruluş ve kişiler tarafından gönderilen şüpheli işlem bildirimleri,
Savcılıklar veya Mahkemelerce yapılan değerlendirme veya inceleme talepleri,
Diğer kamu kurumlarınca gönderilen bilgilendirme yazıları veya araştırma raporları,
Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişilerce yapılan ihbar ve şikâyetler,
Yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan ihbar ve şikâyetler,
Ulusal ve uluslararası basında çıkan haberlerden içeriği itibari ile resen ihbar kabul edilenler.
Tablo 6- Gönderilen Bildirimlerin Genel Dağılımı(2012)
2.1.1. Şüpheli İşlem Bildirimleri
Şüpheli işlem bildirimleri; 5549 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi uyarınca Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik kapsamında “yükümlü" olarak sayılan gerçek ve tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilen veya aracılık edilen işlemlerde, işleme konu malvarlığının yasadışı yollarla elde edildiğinden veya yasadışı amaçlarla kullanıldığından ya da terörün finansmanı ile alakalı olduğundan şüphelenilmesi halinde Başkanlığımızca belirlenmiş olan prosedürlere uyularak gönderilen bildirimlerdir.
Bildirim Türleri 2012
Şüpheli İşlem Bildirimleri 15.318
Savcılık ve Mahkeme Talepleri 89
Diğer Bildirimler 430
Toplam 15.837
22 Tablo 7- Şüpheli İşlem Bildirim Sayılarının Yıllara ve Kaynaklarına Göre Dağılımı(2006-2012)
Şüpheli İşlem Bildirim
Kaynağı 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Bankalar 1.133 2.903 4.889 9.480 9.968 8.141 13.504
Aracı Kurumlar 7 40 9 168 28 117 237
Finansman, Faktoring ve Finansal Kiralama
Şirketleri - - 15 32 70 164 520
Sigorta ve Emeklilik
Şirketleri - 3 10 129 148 286 569
Noterler - - 1 6 1 4 1
PTT Genel Müdürlüğü - - - 6 25 11 297
Yetkili Müesseseler
(Döviz Bürosu) - - - 2 11 14 123
Kargo Şirketleri - - - - - - 61
Serbest Muhasebeciler,
Mali Müşavirler - - - - - 1
-Talih ve Bahis Oyunları Alanında Faaliyet Gösterenler
- - - - - 1 5
İş Makineleri Dahil Her Türlü Deniz, Hava ve Kara Nakil Vasıtalarının Alım-Satımı İle
Uğraşanlar
- - - - - - 1
Toplam 1.140 2.946 4.924 9.823 10.251 8.739 15.318
2012 yılı içerisinde alınan şüpheli işlem bildirimleri, sayısal olarak şimdiye kadar Başkanlığımıza gönderilen en yüksek şüpheli işlem bildirimi sayısıdır.
Şüpheli işlem bildirimi sayılarının yıllara göre değişimine sektörel açıdan bakıldığında;
mali sektörden gelen şüpheli işlem bildirimlerinin yıllara göre artış trendinin 2012 yılında da devam ettiği dolayısıyla mali sektörde hizmet veren kuruluşlarda suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele konusuna yönelik farkındalık artışının geçen yılda da olduğu gibi devam etmekte olduğu görülmektedir.
23 Grafik 4- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yıllara Göre Sayısal Trendi(2006-2012)
2012 yılında gönderilen toplam 15.318 adet şüpheli işlem bildiriminin 13.759 adedi elektronik ortamda gönderilmiştir. Elektronik ortamda şüpheli işlem bildirimi gönderimi öncelikle bankacılık sektöründe uygulanmaya başlamış olup 2012 yılında bankacılık sektöründen gelen toplam 13.801 adet şüpheli işlem bildiriminin % 99.7’si elektronik ortamda gönderilmiştir. Elektronik ortamda bildirim göndermenin güvenli, seri ve kolay olması da bankacılık sektöründeki bildirim sayısının artışına katkıda bulunmaktadır.
Tablo 8- Mali Sektörde Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluş Sayısının Yıllara Göre Dağılımı(2006-2012)
Finansal Kuruluşlar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Bankalar 31 28 28 31 26 29 30
Sigorta ve Emeklilik
Şirketleri - 1 5 24 18 27 36
Faktoring Şirketleri - - 2 6 14 26 28
Aracı Kurumlar 1 2 5 15 10 17 23
Finansal Kiralama
Şirketleri - - - 4 4 14 15
Finansman Şirketleri - - 1 2 2 5 4
Yetkili Müesseseler/
Kıymetli Maden Aracı
Kuruluşları - - - 2 1 2 2
Toplam 32 31 41 84 75 120 138
1.140
2.946
4.924
9.823 10.251
8.739
15.318
0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000 16.000 18.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
24 Grafik 5- Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluşların Yıllara Göre Sayısal Trendi(2006-2012)
Mali piyasalarda şüpheli işlem bildiriminde bulunan finansal kuruluş sayılarının yıllara göre dağılımına bakıldığında mali sektörde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede işbirliği konusunda kurumsal farkındalık artışının 2012 yılında da devam ettiği gözlenmektedir. Bu kapsamda, 2011 yılında bildirimde bulunan kuruluş sayısı 120 iken, 2012 yılında 138’e çıkmıştır. Aynı şekilde bankalar dışındaki finansal kuruluş sayısı da 91’den 108’e ulaşmıştır. Bu artışın ekseriyetle Başkanlığımızca mercek altına alınarak eğitim ve çalıştaylar düzenlenen veya şüpheli işlem trendlerine yönelik olarak geri bilgilendirmeler yapılan sektörlerde yaşandığı görülmektedir.
Yükümlüler tarafından Başkanlığımıza şüpheli işlem bildiriminde bulunulurken, MASAK 6 sıra No’lu Genel Tebliği içerisinde şüpheli işlemin niteliğine göre sınıflandırılmış olan toplam 114 adet şüpheli işlem tipi belirlenmiştir. Yükümlüler tarafından karşılaştıkları şüpheli işlem veya durumların 6 sıra No’lu Tebliğ içerisinde sayılan tiplerden bir veya birkaçına benzemesi halinde şüpheli işlem bildirimi formları içerisinde bu tiplere yönelik belirlemeler yapılmaktadır.
Bir şüpheli işlem bildirimi kapsamında birden fazla şüpheli işlem tipi seçilebilme imkanı olup, 2012 yılında gönderilmiş olan 15.318 adet şüpheli işlem bildiriminde toplam 25.503 adet şüpheli işlem tipi seçilmiştir.
32 31 41
84 75
120
138
0 20 40 60 80 100 120 140 160
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
ŞİB Gönderen Finansal Kuruluş Sayısı
25 Seçilen şüpheli işlem tiplerinin şüphenin niteliğine göre dağılımı aşağıdaki gibidir:
Tablo 9- Şüpheli İşlem Tiplerinin Şüphenin Niteliğine Göre Dağılımı(2012)
Şüpheli İşlem Türleri Tip Sayısı
Makul Açıklaması Olmayan İşlemlerde Bulunma 7.271 Mali Profil İle Uyumsuz İşlemlerde Bulunma 5.667
Şüpheli Nakit Karakterli İşlemler 3.086
Müşterinin Beyanlarında veya Belgelerinde Tutarsızlık 2.094 Yurtiçine veya Yurt Dışına Şüpheli Elektronik Transferler 1.663 Yasa Dışı Faaliyetler İle İlgili Somut Bulgular 1.486
Şüpheli Kredi İşlemleri 1.484
Riskli Kişilerle Mali İlişkilerde Bulunma 842
Riskli Ülkeler İle İlgili Mali İşlemler 753
Açıkça İlgisi Bulunmayan Üçüncü Şahıslarla İşlem Yapılması 538
Terörün Finansmanı İle Bağlantılı Şüpheler 332
Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Gizlenmesi 160
Yüksek Tutarlı İşlemlerin Parçalanması 113
Şüpheli Kiralık Kasa İşlemleri 14
Toplam 25.503
Grafik 6- Şüpheli İşlem Tiplerinin Şüphenin Niteliğine Göre Dağılımı(2012)
0,1% Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Gizlenmesi Terörün Finansmanı İle Bağlantılı Şüpheler Açıkça İlgisi Bulunmayan Üçüncü Şahıslarla…
Riskli Ülkeler İle İlgili Mali İşlemler Riskli Kişilerle Mali İlişkilerde Bulunma Şüpheli Kredi İşlemleri Yasa Dışı Faaliyetler İle İlgili Somut Bulgular Yurtiçine veya Yurt Dışına Şüpheli Elektronik…
Müşterinin Beyanlarında veya Belgelerinde…
Şüpheli Nakit Karakterli İşlemler Mali Profil İle Uyumsuz İşlemlerde Bulunma Makul Açıklaması Olmayan İşlemlerde Bulunma
26 Tablo 9’da görüldüğü üzere, 2012 yılında gönderilen şüpheli işlem bildirimleri içerisinde ekseriyetle aşağıdaki şüpheli durumlara yönelik belirlemeler yapılmıştır:
İşlemin hukuki veya ekonomik bir gerekçesi ya da makul bir açıklamasının bulunmaması,
Müşterinin mali profili ile orantısız işlemlerde bulunması,
Nakit karakterli ve şüphe uyandıran işlemlerde bulunulması,
Müşterinin beyanlarında, davranışlarında veya ibraz ettiği belgelerde sahte, gerçeği yansıtmayan veya çelişkili durumların bulunması.
2.1.2. Savcılıklar ve Mahkemeler Tarafından Yapılan Değerlendirme ve İnceleme Talepleri
Cumhuriyet Savcılıkları ile Mahkemeler tarafından suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ile terörün finansmanı suçlarının tespitine yönelik olarak Başkalığımızca mali araştırmalar yapılması talep edilmektedir. Bu taleplerle ilgili olarak Başkanlığımızca analiz, değerlendirme ve inceleme faaliyetleri yürütülmektedir.
Tablo 10 - Savcılıklar ve Mahkemeler Tarafından Yapılan Değerlendirme ve İnceleme Taleplerinin Yıllara Göre Dağılımı(2006-2012)
Yıllar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Savcılıkların ve Mahkemelerin Değerlendirme ve İnceleme
Talepleri 93 84 74 69 107 71 89
Grafik 7 - Savcılıklar ve Mahkemeler Tarafından Yapılan Değerlendirme ve İnceleme Taleplerinin Sayısal Trendi (2006-2012)
93
84
74 69
107
71
89
0 20 40 60 80 100 120
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Savcılıklar ve Mahkemeler Tarafından Yapılan Araştırma ve İnceleme Taleplerinin Yıllara Göre Dağılımı
27 2.1.3. Diğer Bildirimler
Kamu kurum ve kuruluşları Başkanlığımız görev alanı kapsamında olduğunu düşündükleri hususları kendi kurumlarınca hazırlanmış olan raporlarla veya resmi yazışmalar ile Başkanlığımıza göndermektedirler.
Gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Başkanlığımıza yapılan ihbarlar ile basında çıkan bazı haberler de Başkanlığımız görev alanını ilgilendirmesi halinde bildirim olarak değerlendirilerek Başkanlığımız sistemine entegre edilmekte ve bu ihbarlara yönelik mali araştırmalar yapılmaktadır. Başkanlığımızın görev alanına girmediği anlaşılan ihbarlar ise ilgili kamu kuruluşlarına sevk edilmektedir.
Tablo 11- Diğer Bildirimlerin Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı(2006-2012) Diğer Bildirimler 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kamu Kurumları 117 120 115 100 91 87 148
Bankalar 38 8 - - 1 - 1
Basın 4 5 3 2 2 - 9
Gerçek Kişi / Özel Hukuk
Tüzel Kişileri 304 284 359 350 331 270 265
Yurtdışı 7 5 3 6 8 12 7
Toplam 470 422 480 458 433 369 430
Grafik 8 - Gelen Diğer Bildirimlerin Kaynaklarına Göre Dağılımı(2012)
148
9 1 265
7 Kamu Kurumları
Bankalar
Basın
Gerçek Kişi / Özel Hukuk Tüzel Kişileri Yurtdışı
28 İhbar ve şikayetler daha çok Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerden alındığı görülmektedir. Bu ihbar ve şikayetlerin % 73’ü suç gelirlerinin aklanması veya terörün finansmanı suçları açısından değerlendirilmek üzere işleme alınmış, % 26’sının Başkanlığımızla doğrudan ilgili olmadığı anlaşılarak ilgili olduğu kurumlara sevk edilmiş ve % 1’inde ise somut bulgulara yer verilmemesi nedeniyle dilekçe sahiplerinden ek bilgi talep edilmiştir.
Başkanlığımıza gönderilen adli talepler ile diğer ihbar ve şikâyetlerin konuları itibari ile dağılımı aşağıdaki gibidir:
Tablo 12 - Gönderilen İhbarların Sayıları ve İddia Edilen Konularına Göre Dağılımı(2012) 2012 Yılı İhbarlarının Konulara Göre Dağılımı
Vergi Kaçırmak 118
Tefecilik 84
Dolandırıcılık 62
Yolsuzluk 44
Suç Gelirlerinin Aklanması 34
Şüpheli Para Hareketleri 29
Kaçakçılık 22
Kaynağı Belirsiz Kazançlar 19
İhaleye Fesat Karıştırmak 15
Sınırda Yakalanan Para ve Benzeri Değerler 15
Terör veya Terörün Finansmanı 14
Suç Örgütü Kurmak 13
Uyuşturucu Madde Ticareti 13
Hırsızlık 7
Kumar Oynatmak 5
Sosyal Güvenlik Mevzuatına Aykırılık 4
Diğer 21
Toplam 519
29 Grafik 9 – Gönderilen İhbarların Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı (2012)
2012 yılında Başkanlığımıza gönderilen ihbarların konularına göre dağılımına bakıldığında 2011 yılında da olduğu gibi ekseriyetle “vergi kaçırma”, “tefecilik” ve
“dolandırıcılık” faaliyetleri ile ilgili olduğu görülmektedir.
Bunlara ek olarak “yolsuzluk”, “suç gelirlerinin aklanması” ve “şüpheli para transferleri”
de Başkanlığımıza intikal edilen ihbar konuları arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
2.1.4. Bilgi Talepleri
Bir mali istihbarat birimi olarak MASAK, yurt dışı muadil kuruluşlarla suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücadele çerçevesinde istihbari nitelikte bilgi ve belge değişiminde bulunmaktadır. 5549 sayılı Kanun’un “Başkanlığın Görev ve Yetkileri”
başlıklı 19’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının (m) bendi uyarınca, kendisine anılan konuda görev ve yetki verilen MASAK, gerçekleştirdiği bilgi paylaşımının büyük bir kısmını Egmont Grubu’na (Egmont Group - EGMONT) üye mali istihbarat birimleriyle gerçekleştirmektedir.
Egmont Grubu 09.06.1995 tarihinde Brüksel’de 24 ülke ve 8 uluslararası kuruluşun bir araya gelmesiyle oluşturulmuş olup, 31.12.2012 tarihi itibariyle Egmont Grubu’na 131 ülkenin mali istihbarat birimleri üyedir. Bu üyelik ülkelere, güvenli iletişim ağı (Egmont Secure Web-ESW) aracılığı ile bilgi değişimi imkanı sağlamaktadır. Egmont Grubu’nun temel amacı; ülkelerin suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele sistemlerini geliştirebilmelerine yardımcı olmak ve uluslararası bilgi değişiminin önündeki engelleri kaldırmaktadır. MASAK anılan Gruba 29.06.1998 tarihinde üye olmuştur.
0 20 40 60 80 100 120 140
30 Başkanlığımızca gerçekleştirilen uluslararası bilgi değişimi çoğunlukla söz konusu güvenli iletişim ağına dahil olan mali istihbarat birimleri ile yapılmaktadır. Bunun yanında Egmont Güvenli Ağa dahil olmayan yabancı muadil kuruluşlarla da posta veya telefaks aracılığıyla da bilgi paylaşımı yapılmaktadır.
2012 yılı içerisinde Başkanlığımıza muadil kuruluşlar tarafından suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarıyla mücadele kapsamında toplam 221 adet bilgi talebinde bulunulmuştur. Genel olarak söz konusu bilgi talepleri, mali istihbarat birimlerinin ülkelerinde gerçekleştirilen olağandışı ya da şüpheli mali işlemlere ilişkin Türk vatandaşlarının yaptığı ya da Türkiye’ye ve Türkiye’den ülkelerine yapılan para transferlerini içermektedir.
Tablo 13 - Yabancı Muadil Kuruluşlarla Yapılan Bilgi Alışverişinin Yıllara Göre Dağılımı(2006-2012)
Yıl Gelen Talepler Giden Talepler
2006 136 132
2007 196 59
2008 143 46
2009 169 162
2010 188 63
2011 202 38
2012 221 60
2012 yılı içerisinde Başkanlığımıza en fazla talepte bulunan yurt dışı muadil kuruluşların grafiksel görünümü aşağıdaki gibidir. Yurt dışından yapılan bilgi talepleri özellikle Belçika, Almanya, Rusya, Fransa ve Hollanda mali istihbarat birimleri tarafından gönderilmiştir.
31 Grafik 10 - En Fazla Bilgi Talebi Gönderen Yabancı Muadil Kuruluşların Dağılımı
(2012)
2012 yılında Başkanlığımız 35 adet yabancı mali istihbarat birimine 60 adet bilgi talebinde bulunmuştur. Bu taleplerin % 25’i Hollanda, Almanya ve İngiltere mali istihbarat birimlerine yapılmıştır.
2.2. Analiz, Değerlendirme ve İnceleme Faaliyetleri
MASAK, terörün finansmanın ve suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve bu suçların tespitine yönelik olarak analiz, değerlendirme çalışmalarını yapmakta olup, suç gelirlerinin aklanmasının tespiti kapsamında ayrıca inceleme de yapmaktadır.
Analiz; 5549 sayılı Kanun kapsamında toplanan muhtelif veriler ile alınan ihbar ve bildirimlerin, istatistiki ve analitik yöntemler kullanılarak ve teknik araçlar yardımıyla işlenmesi suretiyle bunlardan nitelikli mali istihbarat elde etmeye yönelik olarak yapılan çalışmalardır.
Değerlendirme; MASAK’ın nüfuz ettiği olaylar veya yapılan analizlere istinaden malvarlığına ve kişilere yönelik olarak aklama ve terörün finansmanı suçlarıyla ilgili ciddi şüphe ve emarelerin ortaya çıkarılmasına yönelik olarak yapılan çalışmalardır.
İnceleme; aklama suçunun işlendiği hususunda olguların varlığının tespitine yönelik olarak yapılan çalışmalardır.
MASAK 5549 sayılı Kanunun 19’uncu maddesine göre, terörün finansmanı ve suç gelirlerinin aklanması suçlarıyla ilgili analiz ve değerlendirme çalışmalarını MASAK’ta istihdam edilen Maliye Uzmanları vasıtasıyla yaparken; suç gelirlerinin aklanması
30,8%
19,2%
10,9%
9,6%
8,3% 7,7%
3,8% 3,2% 3,2% 3,2%
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
32 suçuyla ilgili incelemeleri ise Vergi Müfettişleri, Gümrük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları marifetiyle yerine getirmektedir.
MASAK bünyesinde yapılan analiz, değerlendirme ve incelemeler çeşitli kaynaklara dayanarak başlatılabilmekte olup bunların başlıcaları; Cumhuriyet savcılıklarından gelen talepler, kamu kurum veya kuruluşları ile yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ya da tüzel kişilerden alınan ihbarlar ile 5549 sayılı Kanuna göre şüpheli işlemleri bildirmekle görevli olan yükümlülerce intikal ettirilen şüpheli işlem bildirimleridir.
2.2.1. Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele mekanizmasında en önemli kurumsal yapıların başında mali istihbarat birimleri gelmektedir. EGMONT Grubu tarafından mali istihbarat birimi;
“Karapara aklama ve terörün finansmanı ile mücadele etmek için, şüpheli suç geliri ve potansiyel terörün finansmanı ile ilişkili olan veya ulusal mevzuat tarafından bildirimi zorunlu kılınan finansal mahiyetteki bildirimleri alan, analiz eden ve yetkili makamlara ileten merkezi ulusal bir birim”
olarak tanımlanmıştır.
Günümüzde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele eden her ülkede idari yapısı, yeri, yetkisi değişse de mali istihbarat birimi fonksiyonu çerçevesinde mali bilgileri alan, analiz eden, sonuçlarını ilgili birimlere dağıtan bir mali istihbarat birimi bulunmaktadır.
Ülkemizin mali istihbarat birimi olan MASAK tarafından da, yapılan analiz çalışmaları sonucunda gerekli görülen hususlarda ilgili kurum ve kuruluşlar bilgilendirilmektedir.
2.2.1.1. Aklama Suçuna İlişkin Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları
MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinden analiz çalışmalarına tabi tutulan ve aklama suçu açısından nitelikli olduğu anlaşılanlar hakkında değerlendirme dosyası açılmaktadır.
33 Tablo 14 - Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2003-2012)
Yıl Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı
2003 279 142
2004 407 221
2005 369 283
2006 692 275
2007 590 353
2008 400 324
2009 211 152
2010 159 93
2011 127 100
2012 98 38
Grafik 11 - Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Sonuçlandırılma Oranı(2003-2012)
Yıllar itibarı ile yürütülen analiz ve değerlendirme çalışmalarının sonucunda, ilk bakışta birbiri ile ilintili olmadığı düşünülen birçok olayın aslında aynı teşebbüsün farklı bileşenleri olduğu, bu nedenle bütün bu ilintili olayların ayrı dosya kapsamında ele
0,51 0,54
0,77
0,40
0,60
0,81
0,72
0,58
0,79
0,39
0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Sonuçlanan Dosya Sayısı/Ele Alınan Dosya
Sayısı
34 alınması nedeniyle analizi zorlaştırdığı görülmüştür. Bu bağlamda yapılan aklama ve terörün finansmanına yönelik faaliyetler ile ilintili olduğu belirlenen olaylar tek bir dosya kapsamında birleştirilerek ele alınmıştır.
2008-2012 yılları arasında sonuçlandırılan aklama suçu kapsamındaki analiz ve
2008-2012 yılları arasında sonuçlandırılan aklama suçu kapsamındaki analiz ve