2.3.1. Fona Devir Sonrasý Gerçek Mali Durumun Tespiti
Diðer taraftan Banka ödenmiþ sermayesi 45 milyon YTL olmakla birlikte nakit olarak artýrýlmasý taahhüt edilen sermayenin;
Zeytinoðlu Grubunun diðer bankalardan firmalarýna saðladýðý kredilerden, Karþýlýklý (back to back) iþlemlerden ve
Yurt dýþý bankalarca Grup þirketleri lehine garanti ve kefalet verilmesi suretiyle alýnan kredilerden
karþýlandýðý, böylece muvazaalý ve fiktif iþlemlerden arýndýrýldýðýnda Bankanýn gerçek sermayesinin 16,4 milyon YTL olduðu tespit edilmiþtir.
Bankanýn 21 Aralýk 1999 tarihli duru bilânçosu temel alýnarak hesaplanan likidite rasyolarýna göre; Bankanýn tüm likidite rasyolarý YTL tutarlar üzerinden olumlu bir düzeyde bulunmakla birlikte ayný oranlarýn YP tutarlar üzerinden deðerleri aþýrý ölçüde düþük gerçekleþmiþtir. Ayrýca, toplam tutarlar üzerinden hesaplanan rasyolarý da düþük çýkarmýþtýr. Bankanýn hem likidite hem de kambiyo riskine maruz kaldýðý görülmektedir. Söz konusu risklerden likidite riski kritik bir düzeydedir.
Bankanýn 21 Aralýk 1999 tarihi itibarýyla duru bilânço rakamlarýna göre YP aktif toplamý 77 milyon YTL, pasif toplamý 760 milyon YTL, açýk pozisyon tutarý da 683 milyon YTL düzeyindedir.
Duru bilânço rakamlarý üzerinden Banka, 1,3 milyar USD açýk pozisyon ile çalýþmaktadýr. Açýk pozisyon tutarý, Bankanýn varlýklarý ile karþýlanabilecek düzeyin çok üzerinde gerçekleþmiþtir.
Fona devredilen Bankada, Fon tarafýndan öncelikli olarak gerçekleþtirilen faaliyetlerden bir kýsmý da Bankanýn normal bankacýlýk faaliyetlerini emin bir þekilde devam ettirmesinin saðlanmasý amacýyla yürütülen mali bünye rehabilitasyon faaliyetleridir.
Bankanýn Fona devri sürecinde mali piyasalarda yaþanan dalgalanma nedeniyle Banka ciddi boyutta likidite sýkýntýsý yaþamýþ, ödemelerini karþýlayacak ölçüde yeterli fon saðlayamamýþtýr. Bu kapsamda, Bankanýn likidite sýkýþýklýðýnýn giderilmesi amacýyla bir kýsým TCMB yükümlülükleri kaldýrýlmýþ ve Bankaya ihtiyat aktarýmý ve mevduat yapýlmýþtýr.
!
!
!
2.3.2.Mali Bünye Rehabilitasyonu
TCMB Yükümlülüklerinin Kaldýrýlmasý:
Ýhtiyat Aktarýmý:
4389 Sayýlý Kanununun 14/6 maddesinin (b) bendi uyarýnca TCMB yükümlülükleri ile ilgili olarak Esbank nezdinde yapýlan iþlemler aþaðýda verilmiþtir:
Fon Yönetim Kurulunun 7 Aralýk 2000 tarihli kararýnda, kaynak ihtiyacýnýn giderilmesi amacýyla Bankaya özel tertip DÝBS verilmesi, anýlan DÝBS'in Bankaca fevkalade ihtiyatlar olarak muhasebeleþtirilmesi öngörülmüþ ve anýlan karar kapsamýnda Bankaya 998 milyon USD karþýlýðý (677 milyon YTL) DÝBS aktarýlmýþtýr.
Bu aktarýma ilave olarak, Fon Yönetim Kurulunun 2 Mart 2001 tarihli kararý ile 20 milyon YTL, 14 Mayýs 2001 tarihli kararý ile de 363 milyon USD, 298 milyon EUR ve 299 milyon YTL olmak üzere Fon tarafýndan Bankaya, 22 Aralýk 1999-14 Mayýs 2001 döneminde toplam 1,7 milyar YTL ihtiyat aktarýmý
!
!
!
!
!
!
Fon Ýdare Meclisinin 27 Aralýk 1999 tarihli kararý ile kanuni karþýlýk yükümlülükleri, cezai faizlerinin de kaldýrýlmasý suretiyle ertelenmiþ ve mevcut munzam karþýlýklarý kontrollü olarak iade edilmiþ, döviz pozisyon oraný tutturma yükümlülüðü ertelenmiþ ve cezai faizleri kaldýrýlmýþtýr.
Fon Ýdare Meclisinin 29 Aralýk 1999 tarihli kararý ile Bankanýn kanuni karþýlýk yükümlülüklerini gerçekleþtirememesinden dolayý doðmuþ ve doðacak cezai faizleri kaldýrýlmýþtýr.
Fon Ýdare Meclisinin 5 Ocak 2000 tarihli kararý ile Bankanýn kanuni karþýlýk yükümlülükleri 31 Aralýk 2000 tarihine kadar sýfýra düþürülmüþtür.
Fon Ýdare Meclisinin 4 Ocak 2000 tarihli kararý ile Bankanýn TCMB nezdindeki mevcut munzam karþýlýklar iade edilmiþtir.
Fon Ýdare Meclisinin 4 Þubat 2000 tarihli kararý ile Bankanýn döviz pozisyon oranýný tutturamamasý nedeniyle doðmuþ cezai faizleri kaldýrýlmýþ ve bu nedenle doðacak faizlerden 31 Aralýk 2000 tarihine kadar muaf tutulmuþtur.
Fon Yönetim Kurulunun 8 Ocak 2001 tarihli kararýyla ise yukarýda belirtilen muafiyetlerin ikinci bir karara kadar devam ettirilmesi kararlaþtýrýlmýþtýr.
gerçekleþtirilmiþtir. Bankanýn Etibank ile birleþtirildiði 15 Haziran 2001 tarihinden sonra da Etibank'a 24.425 bin YTL tutarýnda DÝBS aktarýlmýþtýr.
Etibank'a ise 4 Nisan 2002 tarihinde tüm aktif ve pasifiyle Bayýndýrbank'a devredilmiþ ancak bu tarihten sonra mali yapýyý düzeltmeye yönelik olarak Bayýndýrbank'a herhangi bir DÝBS aktarýmýnda bulunulmamýþtýr.
Fon Yönetim Kurulunun 22 Kasým 2000 tarihli kararý ile 4389 Sayýlý Kanunun 14/ 6 maddesinin (b) bendi uyarýnca 75 milyon YTL vadesiz mevduat yapýlmasýna karar verilmiþtir. Fon Yönetim Kurulunun 4 Aralýk 2000, 22 Þubat 2001 tarihli kararý ile de sýrasýyla 33 milyon YTL ve 70 milyon YTL mevduat yapýlmýþtýr.
Fon tarafýndan Bankaya 22 Aralýk 1999-22 Ocak 2001 döneminde toplam 178 milyon YTL vadesiz mevduat yapýlmýþtýr.
Fona devir öncesinde mevduat çekiliþlerine güvence olmak üzere Banka tarafýndan uzun süre yüksek maliyetle fonlanan kaynaklar düþük getirili bankalar mevcudunda deðerlendirilmiþ, bu durum banka mali bünyesindeki bozulmayý daha da artýrmýþtýr. Bankalar mevcudunun varlýðý Bankanýn Fona devredilmesi sýrasýnda mevduat çekiliþleri dolayýsýyla Fondan ilave kaynak kullanýlmamasýný saðlamýþtýr.
Bankanýn Fona devir tarihinden sonra yýl sonuna göre mevduatta 154 milyon YTL civarýnda azalma olmuþ, mevduat azalmasý aðýrlýklý olarak DTH hesaplarýnda görülmüþ ve DTH'daki düþme bankanýn birleþmesine kadar sürekli devam etmiþtir. Mevduat azalmasý devralýnan zarar için ödenen tutar, bankalar ve menkul deðerler cüzdaný ile finanse edilmiþtir.
Banka, 30 Kasým 2000 tarihi itibarýyla 365 milyon YTL zarar etmiþ ve böylece özkaynak açýðý 818 milyon YTL'ye ulaþmýþtýr. Oluþan zararda, Bankanýn içinde bulunduðu açýk pozisyon etkili olmuþtur.
22 Kasým 2000 tarihinde 75 milyon YTL, 4 Aralýk 2000 tarihinde 33 milyon YTL mevduat ve 7 Aralýk 2000 tarihinde yapýlan 677 milyon YTL ihtiyat aktarýmý likidite ihtiyacýndan ziyade iþletme giderlerinin finansmaný ve özvarlýk düzenlemesi amacýyla yapýlmýþtýr.
Mevduat Yapýlmasý:
2.3.3.Rehabilitasyon Sonrasý Mali Bünye
31 Aralýk 2000 tarihine göre Banka faaliyeti yukarýda özetlenen hususlar sonucunda dönem zararý 444 milyon YTL olmuþ, geçmiþ yýl zararlarýnýn etkisi ile aktarýlan ihtiyata karþýn özvarlýk açýðý ancak 222 milyon YTL'ye düþmüþtür.
22 Þubat 2001 tarihinde 70 milyon YTL mevduat yapýlmýþ, 2 Mart 2001 tarihinde 20 milyon YTL ihtiyat aktarýmý gerçekleþtirilmiþtir.
31 Mart 2001 tarihinde, Bankanýn dönem zararý 432 milyon YTL olmakla birlikte, aktarýlan ihtiyatlara özkaynak açýðý tekrar 628 milyon YTL'ye ulaþmýþtýr.
Banka aktifinin menkul deðerler cüzdaný dýþýnda getirili aktife sahip olmamasý, mevduat maliyeti, kambiyo zararý ve diðer iþletme giderlerinin etkisi ile banka zararý sürekli artmýþ, bu durum özvarlýk açýðýný had safhalara taþýmýþtýr.
14 Mayýs 2001 tarihinde Bankaya 1 milyar YTL tutarýnda bir ihtiyat aktarýmý daha yapýlmýþtýr. Bankaya 1,7 milyar YTL ihtiyat aktarýlmasýna karþýn Banka bilânçosunun olumsuz yapýsýnýn sonucunda özvarlýk ancak 282 milyon YTL seviyesine ulaþabilmiþtir.
Bankanýn Fona devir tarihi itibarýyla 1 milyar YTL'si mevduat olmak üzere toplam yükümlülüðü 1,2 milyar YTL olmasýna karþýn, likit deðerler toplamý 385 milyon YTL olup yükümlülük açýðý 769 milyon YTL'dir. Bankanýn Etibank ile birleþtiði 30 Haziran 2001 tarihine kadar sürekli zarar etmesi nedeniyle Bankaya toplam 1,8 milyar YTL kaynak aktarýlmasýna karþýn yükümlülük açýðý ancak 91 milyon YTL'ye düþürülebilmiþtir.
Fona devir tarihi itibarýyla özellikle ülkenin batýsýnda yoðunlaþmýþ 94 þubesi, 2.291 personeli bulunan Bankanýn Fona devrinin akabinde Fon tarafýndan atanan Yönetim Kurulu; Bankada gerçekleþtirdiði tedbir ve muhafaza çalýþmalarýnýn yaný sýra Bankanýn daha fazla zarar üretmesinin engellenmesi ve Banka bilânçosundaki varlýklarýn etkin þekilde nakde çevrilerek Banka mevduatýnýn korunmasýna yönelik çözümleme faaliyetlerinde bulunmuþlardýr. Bu faaliyetlerden baþlýcalarý, Banka hâkim ortaklarýna iliþkin iþlemler, þube, menkul ve demirbaþ satýþlarý ile tahsili gecikmiþ alacaklara iliþkin tahsilat faaliyetleridir.
Bu amaçla ilk olarak, Banka kaynaklarýný doðrudan ve dolaylý yollarla kendi lehlerine kullanarak Bankanýn Fona devrine sebep olan hâkim ortak ve eski 2.4. FON TARAFINDAN ATANAN YÖNETÝCÝLERCE BANKADA
GERÇEKLEÞTÝRÝLEN FAALÝYETLER
yöneticilerine, Bankadan kullandýklarý krediler için ihtarnameler keþide edilmiþ, ayrýca yapýlan denetimler ve durulaþtýrma çalýþmalarý sonucu tespit edilen Banka zararlarýnýn tazmini amacýyla da mali sorumluluk davalarý açýlmýþtýr. Bahse konu davalara iliþkin bilgiler Kitabýn “Çözümlemenin Hukuki Süreci” bölümünde yer almaktadýr.
Yapýlan takipler sonucu, hâkim ortaklara iliþkin alacaklardan bu dönemde 54 bin USD tahsilat saðlanmýþtýr. Bahse konu çözümleme faaliyetleri, Esbank'ýn Etibank bünyesinde birleþtirilmesinden sonra da sürdürülmüþtür.
Esbank, Fona devrolduktan sonra, hýzla mali bünyesinin rehabilitasyonu ve Bankanýn sisteme geri kazandýrýlmasý çalýþmalarýna baþlanmýþtýr. Yönetim ve denetimi, Esbank ile ayný dönemde Fonda bulunan Egebank, Bank Ekspres, Ýnterbank, Sümerbank, Türk Ticaret Bankasý, Yaþarbank ile Yurtbank'ý da içine alan paralel çözümleme faaliyetlerine aðýrlýk verilmiþtir. Bu kapsamda, bankalarýn satýþ iþlemlerinin planlanmasý ve yürütülmesi için teknik konularda yardým almak üzere bir danýþmanlýk firmasý ile sözleþme imzalanmýþ olup 17 Mayýs 2000 tarihinden itibaren tüm bankalar için ortak yürütülen bir satýþ süreci baþlatýlmýþtýr.
Banka hisselerinin satýþýna iliþkin gerekli hazýrlýklarýn tamamlanmasý sonrasýnda ön teklifi kabul edilen potansiyel alýcýlar, ilgili bankalarda incelemeler yapmýþ ancak Esbank için herhangi bir satýn alma talebi olmamýþtýr. Banka, bu satýþ giriþiminden sonra tekrar satýþa çýkarýlmamýþtýr.
BDDK'nýn 15 Haziran 2001 tarihli kararý ile, satýþý gerçekleþtirilemeyen Esbank ve Ýnterbank'ýn tüm aktif ve pasifleriyle Etibank bünyesinde devren birleþtirilmesine karar verilmiþtir.
BDDK'nýn bu kararýyla birleþmenin Etibank bünyesinde gerçekleþtirilmesi, birleþtirme iþlemlerinin 2 Temmuz 2001 tarihine kadar tamamlanmasý, Etibank bünyesinde birleþtirilen bankalarýn mevduat kabul etme ve bankacýlýk iþlemleri yapma izinlerinin 2 Temmuz 2001 tarihi itibarýyla kaldýrýlmasý, birleþen bankalarýn tüm hak ve yükümlülüklerinin Etibank'a hukuken devrinin temin edilmesinden sonra tüzel kiþiliklerinin sona erdirilerek Ticaret Sicilinden terkininin saðlanmasý öngörülmüþtür.