Müdahale: Supragingival Dental Biyofilm Kontrolü (Hasta Tarafından Gerçekleştirilen)

yapılmalıdır. Destekleyici periodontal tedavi programı çerçevesinde, hastanın tavsiye edilen ağız bakımını ve sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemesi de sağlanmaya çalışılmalıdır.

Tedavinin herhangi bir basamağında, hastalıktan etkilenen dişlerin prognoz değerlendirmesinin

“umutsuz” olduğuna karar verilirse, dişin çekimi düşünülebilir.

Bu metnin ilk bölümü, tedavi kılavuzuna temel oluşturmak üzere metodoloji danışmanlarının yardımıyla projenin yürütücü grubu tarafından hazırlanmış, konsensüs sürecine katılan uzmanlar tarafından dikkatli bir şekilde incelenmiş ve ilk genel oturumda oylanmıştır.

5. Klinik Tavsiyeler: Tedavinin Birinci Basamağı

Tedavinin ilk basamağının hedefi, periodontitis hastasına, hastalıktan korunmak ve sağlığını geliştirmek için yeterli desteğin sağlanması, böylece, hasta uyumu ile birlikte tedavi başarısının güvence altına alınmasıdır. Bu basamak, hastanın iyi ağız bakımı ve davranışsal değişiklikler için motive edilmesinin yanı sıra periodontitis ile ilişkili lokal ve sistemik modifiye edilebilen risk faktörlerinin kontrol altına alınmasını da amaçlar. Periodontitis hastasının tedavisi için tek başına yetersiz olmakla birlikte bu basamak, tedaviden optimal sonuçların elde edilebilmesi ve bu sonuçların uzun süre kalıcı olması için temel oluşturur.

Birinci basamak kapsamında, sadece dişeti enflamasyonunu kontrol altına almayı hedefleyen eğitici ve koruyucu müdahaleler değil, aynı zamanda profesyonel mekanik supragingival plak ve diştaşı temizliği, lokal retantif faktörlerin ortadan kaldırılması işlemleri yapılır.

5.1. Müdahale: Supragingival Dental Biyofilm Kontrolü (Hasta Tarafından Gerçekleştirilen)

Periodontitis tedavisinin farklı basamaklarında, periodontitis hastaları için uygun olan ağız bakımı uygulamaları nelerdir?

Konsensüs gücü: güçlü konsensüs (Olası çıkar çatışması nedeniyle oy kullanmayan katılımcı olmadı)

Konsensüse dayalı uzman tavsiyesi (1.1)

Dişeti enflamasyonunun kontrolü için gerekli ağız bakımı uygulamalarının destekleyici tedavi de dahil olmak üzere periodontal tedavinin tüm basamaklarında devam ettirilmesi tavsiye edilir.

Destekleyen literatür Van der Weijden ve Slot (2015) Tavsiyenin derecesi A – ↑↑

Konsensüs gücü Güçlü konsensüs (Olası çıkar çatışması nedeniyle grubun %3,8’i oy kullanmadı)

Genel bilgiler

Müdahale: Supragingival dental biyofilm kontrolü mekanik ve kimyasal yöntemler ile sağlanabilir. Mekanik plak kontrolü, büyük ölçüde manüel ya da şarjlı diş fırçaları ile dişler fırçalanarak ve ek olarak da diş ipi, arayüz fırçaları, ağız duşları, kürdan vb. araçlarla arayüz temizliği yapılarak sağlanır. Mekanik plak kontrolünü desteklemek için, diş macunu veya gargara formunda antiseptik ajanlar önerilmiştir. Ayrıca, dişeti enflamasyonunu azaltmak amacı ile mekanik biyofilm kontrolüne ek olarak probiyotikler, anti-enflamatuvar ajanlar ve antioksidan gıda takviyeleri de kullanılmıştır.

Mevcut kanıtlar: Periodontitis tedavisi için bir kılavuz geliştirilmesi amacı ile

gerçekleştirilmiş olan bu çalıştay için hazırlanan sistematik derlemelerde, gingivitis kontrolü için gerekli olan koruyucu ve tedavi amaçlı girişimler yer almamakla birlikte, XI Avrupa Periodontoloji Çalıştayı (2014) (European Workshop in Periodontology) (Chapple ve ark., 2015) ve gingivitisin önlenmesi ve tedavisi amaçlı ağız bakımı uygulamaları hakkındaki sistematik derlemeden (Van der Weijden ve Slot, 2015) yararlanılarak bu konu ile ilgili kanıtlara ulaşılabilir. Mevcut kanıtlar aşağıdaki maddeleri desteklemektedir:

- Plak ve gingivitisin azaltılması için hastalara profesyonel ağız bakımı eğitimi verilmelidir.

Zaman içinde yapılacak pekiştirmelerin ek yararı olabilir.

- Manüel veya şarjlı diş fırçaları, plak ve gingivitisin azaltılması için önerilen birincil araçlardır. Diş fırçalamanın yararları, olası risklerinden fazladır.

- Dişeti enflamasyonu varsa, arayüz temizliği için tercihen arayüz fırçası kullanımı öğretilmelidir. Arayüz fırçası kullanımı uygun değilse, başka arayüz temizlik araçları/yöntemleri önerilebilir.

Motivasyonun sağlanmasında ek stratejiler yararlı mı?

Konsensüse dayalı uzman tavsiyesi (1.2)

Ağız bakımı öneminin vurgulanması ve periodontitis hastalarında davranış değişikliği sağlanarak ağız bakımının iyileştirilmesi tavsiye edilir.

Destekleyen literatür Carra ve ark. (2020) Tavsiyenin derecesi A – ↑↑

Konsensüs gücü Güçlü konsensüs (Olası çıkar çatışması nedeniyle grubun %1,3’ü oy kullanmadı)

Genel bilgiler

Müdahale: Ağız bakımı eğitimi ve motivasyon; periodontal tedavinin bütün aşamalarının temel kısmıdır (Tonetti ve ark., 2015). Hastanın plak kontrolünün daha etkin hale gelmesi ve

sürdürülmesi amacıyla farklı davranışsal müdahaleler, farklı iletişim ve eğitim yöntemleri önerilmiştir (Sanz ve Meyle, 2010). Ek bilgilere ulaşmak için “Motivasyon yöntemleri” ile ilgili bir sonraki bölüme bakınız.

Psikolojik motivasyon yöntemleri hastanın ağız bakımı uygulamalarına uyumunu arttırmak için etkili midir?

Kanıta dayalı açıklama (1.3)

Hastanın ağız bakımı uygulamalarına uyumunun arttırılması amacı ile motivasyonel görüşme ya da bilişsel davranış terapisi gibi psikolojik yöntemler, anlamlı bir etki ortaya koymamıştır.

Destekleyen literatür Carra ve ark. (2020)

Kanıtların kalitesi Tedavi olmamış toplam 1716 periodontitis hastasında, takip süresi ≥ 6 ay olan, beş randomize klinik çalışma (dört çalışmanın yanlılık riski yüksek, bir çalışmanın düşüktür)

Tavsiyenin derecesi statement – belirsiz, daha fazla araştırma gerekli

Konsensüs gücü Güçlü konsensüs (Olası çıkar çatışması nedeniyle grubun %1,3’ü oy kullanmadı)

Genel bilgiler

Müdahale: Periodontal hastalığı olan hastalarda, ağız bakımını etkin hale getirmek amacıyla, sosyal bilişsel teoriler, davranışsal ilkeler ve motivasyonel görüşmeye dayanan çeşitli psikolojik teknikler uygulanmıştır. Plak ve kanama skorları değerlendirildiğinde, bu teknikler ile hastanın ağız bakımı performansının geliştiğini gösteren kanıt bulunmamaktadır.

Mevcut kanıtlar: Kanıtlar, motivasyonel görüşmeyi kullanan iki randomize klinik çalışma (toplam 199 hasta) ve sosyal bilişsel teori ile geribildirime dayanan psikososyal teknik kullanan üç randomize klinik çalışma (toplam 1517 hasta) içermektedir.

Yanlılık riski. Genel olarak yanlılık riski yüksek bulunmuştur (dört çalışmanın yüksek ve bir çalışmanın düşük).

Tutarlılık: Çalışmaların büyük kısmı, ağız bakımı eğitimine ek olarak psikolojik teknikler uygulandığında, hastanın ağız bakımı performansında fark bulmamıştır.

Klinik anlamlılık ve etki büyüklüğü: Bildirilen etki büyüklüğü klinik açıdan anlamlı bulunmamıştır.

Fayda-zarar dengesi: Yarar ve zarar bildirilmemiş ve bu işlemler farklı sağlık personeli tarafından yapıldığı için bir sonuca varılamamıştır.

Ekonomik değerlendirmeler. Psikolojik müdahale için ek maliyet öngörüldüğü halde çalışmalar maliyet-fayda değerlendirmesi yapmamıştır.

Hasta tercihleri. Bu konuyu değerlendirmek için uygun bilgi mevcut değildir.

Uygulanabilirlik. Psikolojik bir tekniğin etkili şekilde uygulanabilmesi, özel eğitim gerektirmektedir.