Liderlik

Modelin en önemli öğelerinden biri hatta en önemlisisir liderlik. Kuruluşta modelin uygulanmasında lokomotif görevi görecektir. Kuruluş çalışanlarını harekete geçirecek, motive edicek, modelin uygulanabilirliğine ve uygulanacağı inancını aşılayacaktır. Çalışanlarına yön veren lider, politika ve stratejilerin oluşturulmasında

etkin role sahiptir. İşbirliklerini ve kaynaklarını, verimli ve doğru yönetmelidir. Bunun sonucunda alınacak iş sonuçlarıyla da örgütsel güveni sağlamalıdır.

Liderlik, Mükemmellik Modelinin temel sürükleyicisidir. Liderlik olmadan şunların olması mümkün değildir (Kanji, 2002, 715):

• Kalite kültürüne katkıda bulunan örgütsel amaçlarla örgütün misyonu ve vizyonunun tanımlanması,

• Paylaşılan değerlerin oluşturulması,

• Bir kalite stratejisinin tanımlanması,

• Finansal performansın gelişmesinde kaynakların koordinasyonu,

• İleri seviyede müşteri tatminini amaçlayan ve sağlayan bir sistemin oluşturulması,

• Etkin bir bilgi sistemi ve kararlara temel oluşturacak güvenilir verilerin elde edilmesi,

• İnsan kaynaklarının geliştirilmesi,

• Sürekli gelişim için iletişim ve motivasyon oluşturulması.

KalDer’in düzenlemiş olduğu ve TKY uygulamalarında kulanılan, EFQM modelinin en iyi uygulamalarının değerlendirildiği Ulusal Kalite Ödülü’nün, 2008 yılı başvuru kitabında; “PETKİM’de liderler, organizasyon şemalarındaki yönetici ve üstü personelden oluşmaktadır. 3’lü vardiya düzeninde çalışılan kuruluşumuzda, liderlerin bulunmadığı çalışma zamanlarında formenler, ekiplerinin liderleri olarak yetkelendirilmiştir. Ayrıca ekip çalışmalarında, işin gereğine göre her kadrodan ekip lideri belirlenmektedir”. şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanım 2010 Ulusal Kalite Ödülü başvuru sürecinde yapılan toplantılar neticesinde “Petkim’de iki tip lider vardır, organizasyonel ve durumsal liderler. Organizasyonel liderler ,organizasyon şemamızdaki tüm beyaz yaka personel ile formenlerdir. Durumsal liderler ise, inisiyatif alabilen, bir grubu yönlendirebilen tüm çalışanlarımızdır” şeklinde düzeltilmiştir.

Bu düzeltmenin nedeni, Mükemmelik Modelinin en önemli girdisi olan liderliğin doğru ve etkin tanımlanması ve diğer üst yapınında sağlam temeller üzerinde yükselmesini sağlamaktır.

Liderlik kriteri kapsamında PETKİM’de yapılan ve yapılmakta olan çalışmalar aşağıda verilmiştir.

• PETKİM’in vizyon, misyon hedef , ilke ve değerlenlerinin tanımlanmış ve paylaşılılmıştır.

• Uzun vadeli hedefler konmuş ve yıllık hedeflerin etkili bir şekilde izlenmesi sağlanmıştır.

• “Müşterilerimizin memnuniyeti her şeyden önde gelir” ilkesi doğrultusunda; o 30 müşteri temsilcisinin ve 20 liderimizin katılımı ile 22–

23.05.2004’de “Gelecek Tasarımı ve Ortak Çözüm Üretme Toplantısı” yapılarak müşterilerimizin beklentileri ve çözüm önerileri alınmıştır.

o Müşterilerimiz gruplar halinde kuruluşumuza davet edilerek, bölgesel toplantılar yapılarak gereksinim ve beklentileri alınmıştır. Üst Yönetim ve ilgili diğer liderler, bu toplantılara katılmıştır.

• “Kalitenin üretimi bizim işimizdir.” ilkesi doğrultusunda;

o GM, Toplam Kalite Yönetimi (TKY) anlayışını benimseyerek Türkiye Kalite Derneği (KalDer) ile işbirliğini başlatmış ve 22.11.2004 tarihinde “Ulusal Kalite Hareketi (UKH) İyi Niyet Bildirgesi”ni imzalamıştır.

o TKY Farkındalık eğitimleri, 365 kapsam dışı (KD) ve 3143 kapsam içi (Kİ) çalışana kişi başına 4 saat eğitim verilerek yaygınlaştırılmıştır. 28 liderimizin görev aldığı bu eğitimlerde Genel Müdürümüzün kalite yaklaşımımızı anlattığı konuşması çalışanlarımızla paylaşılmış, bu eğitim programlarının birçoğuna GM ve GM Yardımcıları katılmıştır.

o GM, ilgili GM Yardımcıları ve müdürler, kuruluşumuzda ya da tedarikçilerimizin iş yerlerinde düzenlenen toplantılara katılarak tedarikçi işbirliklerinin etkinleştirilmesinde rol almaktadırlar. Örnek olarak, TÜPRAŞ ile yaptığımız periyodik toplantılar verilebilir.

• Liderlik davranışlarının etkililiği; Kurumsal Performans Yönetim Sistemi (KPYS), ÇMA, özdeğerlendirme yöntemleri kullanılarak takip edilmektedir. KPYS, GM’den yöneticilik kademesine kadar yaygınlaştırılmıştır. 2006 yılından itibaren yapılmakta olan ÇMA’da liderlik konusunda, 5 soru yer almaktadır.

• EFQM Mükemmellik Modeli kapsamında 2006 yılında gerçekleştirilen özdeğerlendirme çalışmaları sonucunda, iyileştirmeye açık alanlar (İAA) önceliklendirilerek iyileştirme projeleri belirlenmiş ve oluşturulan iyileştirme ekipleri çalışmalara başlamıştır.

o Maliyet Düşürme(MD) Uygulamaları

o PETKİM Öneri Sistemi (PETÖS) Uygulamaları

• PETKİM mükemmellik kültürünün yaygınlaştırılması amacıyla Ulusal Kalite Kongresi (UKK) ve Mükemmelliği Arayış Sempozyumuna (MAS) geniş bir katılımla iştirak etmektedir.

• Öğrenme faaliyetleri, liderlerimiz tarafından yaygın bir şekilde özendirilmektedir. Bu kapsamda;

o Yurt içi ve yurt dışı kongre, konferans, seminer, fuar, teknik gezilere bildiri sunarak ya da dinleyici olarak katılım,

o Lisansör toplantılarına katılım,

o KalDer kıyaslama projelerine katılım,

o Yurt içi ve yurt dışındaki iyi uygulamaların yerlerinde incelenmesi, o Yayın abonelikleri, Internet ve intranet erişimi,

o PETKİM Bülteni’nin paydaşlara iletilmesi, o Çalışanlara liderler tarafından eğitim verilmesi

• “Çalışanlarımızın ve takım ruhunun gelişimi en önemli itici gücümüzdür” ilkemiz doğrultusunda; 2006 yılından itibaren “Takım Ruhunu Geliştirme, Değişim Yolculuğu” eğitimleri, tüm liderler dahil 938 çalışana sistematik bir

şekilde verilmiştir.

• MPM ile ortak yürütülen proje çerçevesinde mevcut hiyerarşik kademe 8’den 5’e düşürülmüş, tüm KD personel için görev tanımları gözden geçirilmiş ve proje sonuçları 2006 başından itibaren uygulamaya alınmıştır.

• KYS (Kalite Yönetim Sistemi) kapsamında 2000 yılında başlatılmış olan süreç yönetimi çalışmaları 2005 yılında müdür ve üstü tüm liderlerin süreç yönetimi eğitimi alması sağlandıktan sonra GM başkanlığında danışmanlık desteğiyle gözden geçirilerek tüm faaliyetlerimizi kapsayacak şekilde güncellenmiştir.

• KPYS(Kurumsal PerformansYönetim Sistemi) çalışmalarına 2005 yılında başlanmıştır. Üst Yönetim ve ilgili müdürlerin katılımıyla yapılan SYGG(Stratejik Yönetim Gözden Geçirme) çalışmaları ile politika ve stratejiler oluşturulmakta ve güncellenmektedir.

• Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yönetmelikler ve GM tarafından onaylanan uygulama talimatları, intranette tüm çalışanların kullanımına açık olan Kalite Doküman Yönetim Sistemi (QDMS) içinde yer almakta ve güncellenmektedir.

• Temel faaliyet sonuçları bütçe toplantıları ve YK toplantıları ile gözden geçirilmektedir. Aylık bütçe toplantıları “Aylık Bütçe Süreci” kapsamında yapılmaktadır.

• 22 – 23.05.2004’de 30 müşteri temsilcisinin ve 20 liderimizin katılımı ile “Gelecek Tasarımı ve Ortak Çözüm Üretme Toplantısı” yapılarak müşterilerimizin beklentileri ve çözüm önerileri alınmıştır.

• 09-10.10.2004’de 16 liderimiz, 21 müşteri temsilcisi, hissedarlarımızdan olan ÖİB’den 3 yetkili ve Finansinvest’ten 3 yetkilinin katılımı ile “İş Ortaklığından Hissedarlığa Geçiş Sürecinde PETKİM” toplantısı yapılarak PETKİM’in gelecek tasarımı ve müşteri odaklı halka açılma stratejileri değerlendirilmiştir.

• Ayrıca müşteri ihtiyaç ve beklentilerini anlamak ve yanıtlamak amacıyla GM, GM Yardımcıları ve müdürler müşterilerimizle çeşitli toplantılar yapmaktadır.

topluma katkı sağlanması amacıyla kongre, seminer, sempozyum ve üniversite kariyer günleri gibi etkinliklere katılımı sağlanmaktadır.

• Liderler, MD(Maliyet Düşürme), bölüm toplantıları, saha ziyaretleri, grup yemekleri ve çeşitli sosyal aktivitelere çalışanlarla birlikte katılarak, kurumsal hedeflerin ve kültürün yayılımı sağlanmaktadır.

• Çalışanlara kendi planlarını, amaç ve hedeflerini gerçekleştirmeleri doğrultusunda 2002’den itibaren, PETKİM’de çalışırken 2 kişi ortaokul, 24 kişi lise, 11 kişi meslek yüksek okulu, 28 kişi fakülte öğrenimini, 18 kişi master ve 4 kişi doktora çalışmasını tamamlamıştır.

• Liderler, 2004 yılı ortalarında uygulamaya alınan PETÖS (PETKİM Öneri Sistemi) ödül törenlerine yaygın olarak katılmakta ve çalışanları cesaretlendirmektedir.

• Liderlerin çalışanlarının çabalarını takdir etmesi kapsamında, Kİ statüde çalışan üniversite ve yüksek okul mezunu personelimiz, KD kadrolara atanarak yönetici olabilmelerinin önü açılmıştır.

• Kongre, fuar, şirket ziyareti gibi faaliyetlere organizasyondaki tüm çalışan düzeylerinden personelin katılımının sağlanması, liderler tarafından, fırsat eşitliğinin gözetildiği uygulamalara örnektir.

• CMAI tarafından sektörümüzün geleceğine ilişkin yapılan yıllık sunum, 13.05.2006’da 65 liderimizin katılımı ile yapılan toplantıda değerlendirilerek bu gelişmelerin PETKİM’i nasıl etkileyeceği irdelenmiş ve değişim ihtiyaçları belirlenmiştir.

• Tüm değişim projeleri GM tarafından takip edilmekle birlikte her bir değişim projesi, ilgili GMY’nin sponsorluğunda ve ilgili müdürlerin liderliğinde yürütülmektedir. Bunlardan bazıları;

o Organizasyonel Yeniden Yapılanma (UYG), o Kariyer Planlama (PRJ)

o Kurumsal Risk Yönetimi (PRJ), o Müşteri Performans Sistemi (UYG), o Müşteri Bilgi Sistemi, (UYG), o Kurumsal Proje Yönetimi (PRJ), o Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP),