https://www.metmuseum.org/art/collection/search/45135 8?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&imgno=0&tab name=object-information
Tabağın iç yüzünde ağızı çevreleyen kahverengi bordürün altında bitkisel süslemeli kufi yazı kuşağı dolaşmaktadır29. Tabağın iç yüzeyinde geri kalan alana karşılıklı olarak oturmuş, oldukça büyük tasvir edilmiş iki kadın figürü yerleştirilmiştir. Kadın figürlerinin arkalarında dama desenli birer selvi ağacı yer almaktadır. Figürlerden ve ağaçlardan arta kalan alanlar da neredeyse boş yer bırakılmayacak şekilde bitkilerle doldurulmuştur. Daire biçimli kompozisyonun tepesinde hafif kavisli bir hat ile bir bölüm ayrılarak bu kısım, kahverengi zemin üzerine beyaz kıvrım dallar ve rumilerin aralarında sekiz adet Umay figürü işlenmiştir. Müze web sayfasında yer alan bilgide, bu kısım bir gölgelik olarak yorumlanmıştır30. Soldaki figür, ud çalarken tasvir edilmiştir. Bağdaş kurup oturan figür, üzerine iri kıvrım dallar ve rumilerden oluşan süslemeli bir kıyafet giymektedir. Rumilerin üzerlerine ayrıca kazınarak kıvrımlar ve sarmallar yapılmıştır. Rumilerin aralarında kalan kısımlar da oldukça küçük ve karışık benekler ve stilize bitkisel süslemelerle doldurulmuştur. Figürün sağ kolunda üzeri yazı ya da yazı benzeri bir süslemeye sahip tiraz takılıdır. Başında ortasında damla şeklinde bir taşı olan ve arkada düğümlenen diadem görülmektedir. Uzun saçları öne ve arkaya doğru sarkan figürün kulağında irice bir küpe takılıdır. İki bileğinde de ince birer bilezik olan figürün sol kolunda bileziğin altında bir dövme görülmektedir. Figürün yay gibi kaşları, badem gözleri, hafif kavisli, ince bir burnu, küçük bir ağzı ve dolgun yanakları vardır. Başını hafifçe öne doğru eğmektedir. Figürün sağ eli, udun gövdesi üzerinde, sol eli de udun sapı üzerindedir. Gövde üzerinde yer alan sağ elde figür, baş ve işaret parmaklarıyla bir mızrap tutmaktadır. Ud, iri, armudi gövdelidir. Gövdeden sapa doğrudan incelerek geçilmektedir. İnce sapın ucunda arkaya doğru doksan derecelik bir açıyla inen burguluk kısmı görülmektedir. Gövde iki yanda enine çizgili, ortada ise gövdeden başlayıp sapın ucuna kadar devam eden üç bordürden oluşmaktadır. Bu üç bordür, iki yanda ince ve karışık bitkisel süslemeler ve beneklerle doldurulmuşken; ortada aşağıdan yukarı doğru devam eden çifte rumilerden oluşan bir süsleme bulunmaktadır.
29 Müze web sayfasında, buradaki yazı kuşağında yazan şiirin okunuşu yer almaktadır. Bkz.
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&i mgno=0&tabname=obje, Erişim tarihi: 30.10.2017
30https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&i
Ud çalan figürün karşısındaki figür de bağdaş kurup oturmuş, sol elini hafifçe kaldırmış olarak tasvir edilmiştir. Bu figür ya karşısında ud çalanı dinliyor ya da şarkı söyleyerek ona eşlik ediyor olmalıdır. Üzerine Umay31 figürlerinden oluşan bir desene sahip kıyafet giymiştir. İki kolunda da düğümlü geçmelerden oluşan birer tiraz takılıdır. Figürün giydiği kıyafet oldukça karmaşık desenli olarak tasvir edilmiştir. Umay Ana figürlerinin aralarında kalan kısımlar da kıvrım dallar ve rumilerle doldurulmuştur. Bu figürlerin başında da tıpkı kadın figürlerinin başlarında takılı olan su damlası taşlı diadem takılıdır. Figürün başlığı, karşısındaki ud çalan figürünkiyle aynıdır. Örgülü olan saçları, önde omuza, arkada ise beline kadar uzanmaktadır. Kulağında uzun ve iri bir küpe takılıdır. Öne doğru uzattığı sol eli üzerinde diğer figürünkine benzer bir dövme yer almaktadır. Figürlerin yüzleri de neredeyse aynı şekilde tasvir edilmiştir. Figürlerin başları etrafında belli belirsiz ince birer hale yer almaktadır. Figürlerin yüzlerinde dikkat çeken bir nokta ise ağızlarıdır. Ağızlar, iki figürde de çoğu örnekten farklı olarak, sanki yazı yazar gibi, yan yana getirilmiş harf ya da harf benzeri şekillerden oluşmaktadır.
Bu figürler, kıyafetleri, başlıkları, gösterişli takıları ile soylu kişiler olduklarını belli etmektedirler. Etraflarındaki bitki ve ağaçlardan dış mekanda olduğunu anladığımız figürler, muhtemelen bir sarayın bahçesinde çalgı çalıp, şarkı söyleyerek eğlenmektedir.
31 Türk kültüründe Umay Ana ismiyle var olan ve koruyucu özelliği bulunan karakterin zamanla
değişime uğrayarak yine koruyucu anlamları olan siren, harpi gibi isimlerle tanıdığımız figürlere dönüştüğü anlaşılmaktadır (Avşar, 2012: 1-21).
Fotoğraf 14: Lüster teknikli seramik kase, Metropolitan Museum,
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&imgno=0&ta bname=object-information
Fotoğraf 15: Lüster teknikli seramik kase, Metropolitan Museum,
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&imgno=0&ta bname=object-information
Fotoğraf 16: Lüster teknikli seramik kase, Metropolitan Museum,
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&imgno=0&ta bname=object-information,
Fotoğraf 17: Lüster teknikli seramik kase, Metropolitan Museum,
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451358?rpp=30&pg=5&ft=musician&pos=125&imgno=0&ta bname=object-information,
Katalog 6:
Bulunduğu Yer: Metropolitan Museum Envanter Numarası: 32.52.2
Yapım Yeri: İran, Kaşan Yapım Tarihi: 13. yy ortaları Kültür Dönemi: Büyük Selçuklu Ölçüleri: Y.: 11.1 cm, Ç.: 49.8 cm Müzedeki Yeri: Sergide
Müzeye Geliş Tarihi: 1932
Müzeye Geliş Şekli: Satın alma (V. Everit Macy’den) İnceleme tarihi: 01.11.2017
Eser, alçak kaideli, konik çukur gövdeli, dışa çekik ağızlı büyük bir tabaktır. Tabak, iç ve dış yüzde tamamen beyaz zemin üzerine kahverengi lüster boyayla süslenmiştir. Oldukça zengin süslemelere sahip bu tabağın dış yüzünde gövdesini stilize bitkisel süslemeler doldurmaktadır. İç yüzde ise tabağın zeminine kadar olan alanı dört yazı kuşağı çevrelemektedir. Bu yazı kuşaklarından üçü düz yazı; biri kalın olan ve ağız kenarından başlayıp gövdeyi zemine kadar saran, yapraklı kufi yazı biçimindedir.
Müze web sayfasında yazı kuşaklarından kufi yazı kuşağının okunamadığı yazılıdır. Diğer üç yazı kuşağından en dıştakinde iyi dilekler içeren bir yazı olduğu, ikinci kuşakta Farsça dört rubai ve Arapça iki iyi dilekler içeren cümle bulunduğu, en
Fotoğraf 18: Lüster tabak, Metropolitan