Kursla İlgili Sebepler

5.1.2.1. Kurstaki Dersleri Sevme Durumu

Öğrenme davranışı şahsi iradeyle ve severek yapıldığında öğretilen bilgi daha kalıcı olur. Özellikle hedef kitle ergenler ise bu durum daha bir belirgin olmaktadır. Çünkü eğitim-öğretimde isteme ve sevgi bilgi edinmede ve davranış değiştirmede etken güçtür. Tablo 9’da öğrencilerin kendim istedim (30,5) ve mahalle çocuklarıyla geldim (22,3) şeklindeki cevaplarını kendi istekleri olarak değerlendirdiğimizde öğrencilerin yüzde 55,8-sinin yaz Kur’an kurslarına aile büyüklerinin teklif ve istekleri dışında kendi arzularıyla katıldıklarını görürüz. Dolayısıyla ergen için kendi isteği dışında kursu cazibeli hale getiren başka nedenlerin olabileceği düşüncesiyle yaz Kur’an kursuna katılan öğrencilere “kurstaki dersleri sevme sebeplerini” sorduk.

106 Tablo 20. Kurstaki Dersleri Sevme Durumu

Değişken Sayı Yüzde Toplam Yüzde

Kurstaki Dersleri Sevme Durumu Anladığım İçin Seviyorum 288 32,1 32,1 Çok Hoşuma Gittiği İçin Seviyorum 402 44,8 76,9 Kurstaki Öğretmenimi Çok Seviyorum 207 23,1 100,0 Toplam 897 100,0

Anket verilerine göre öğrencilerin yüzde 32,1’i kurstaki dersleri “anladığı için”, yüzde 44,8’i “çok hoşuna gittiği için”, yüzde 23,1’i de “kurstaki öğretmeni sevdiği için” sevmektedir. Genel olarak kursa kendi isteği ile geldiğini düşündüğümüz öğrenciyi buraya çeken ruhsal, duygusal ve psikolojik nedenler vardır. Bu nedenler içerisinde dini bilgi öğrenmenin cazibesi önde gelmektedir.

Dini serbestlik hakkında alınan kararla din ve dini ayinler ülkede serbest olmuştur. Ancak yıllardır üzeri tozlarla kaplanmış olan dini bilgileri kurs öğrencisi her ne kadar çevresinden şöyle böyle duymuş olsa da kursta öğretici tarafından gerçek ve tüm şekliyle anlatılan dini bilgi ve hikâyeler onu etkilemektedir. Hele siyer derslerinde peygamberler hakkında anlatılan kıssalar bir bakıma öğrencinin kursa ilgisine ve sevgisine tat katmaktadır. Öğrencinin bu zamana kadar peygamberler, dinler ve eski kabileler hakkında duymadığı bilgilerin kurs öğreticisi tarafından aktarılması onu büyülemektedir. Dolayısıyla öğrencinin kurstaki dersleri sevme sorusunu “Çok Hoşuma Gittiği İçin Seviyorum” şeklinde cevaplamasının kursta anlatılan dini bilgilerin cazibesinden kaynaklandığı kanaatindeyiz.

107 5.1.2.2. Kursta Ders Harici Aktiviteler

Yaz Kur’an kurslarını cazibeli kılan ve öğrencilerin yaptıkları (Kur’an eğitimi) işden zevk almasını sağlayan sebeplerin başında öğrencilere yönelik düzenlenen sosyal ve kültürel aktiviteler gelmektedir. Kurs öğreticileri düzenledikleri bu aktivitelerle öğrencilerin streslerini atmalarını sağlayarak kursu cazibeli, öğrencileri de öğrenmeye hazır duruma getirmektedirler. Aktiviteler, öğrencinin başarı heyecanını tetikleyerek eğitim-öğretimde geribildirim sürecini de olumu yönde etkilemektedir. Dolayısıyla yaz Kur’an Kursu öğretici ve öğrencilerinin birbirleriyle kaynaşmaları ve öğrencilerin sıkılmadan dini bilgileri öğrenmeleri açısından hoca ve öğrencilerin birlikte çeşitli sosyo-kültürel etkinlikler yapmalarında fayda vardır. Böylece sert öğretici imajı yerini, öğrencileriyle gezip onların oyun ve heyecanlarına ortak olan, onlarla arkadaşça ve kardeşçe ilişkiler kuran öğretici imajına bırakacak, bu da derslere olumlu yansıyacaktır

Tablo 16’da kurs eğitim-öğretim programı sonrasında arta kalan vakitlerde öğrencilerin sosyo-kültürel etkinliklere katılıp katılmama ve ne gibi etkinliklerde bulunduklarına ilişkin durumlar incelenmiştir. Katılımcılara yaz kurslarında ders harici hangi aktivitelerde bulundukları sorusu sorulmuştur. Anket verilerine göre öğrencilerin yüzde 49,4’ü “Kur’an Kerim yarışması”, yüzde 16,8’i “gezi”, yüzde 16,8’i “piknik”, yüzde 9,8’i “TV izlemek”, yüzde 1,6’sı “hepsinden yapmaya çalışırız” ve yüzde 5,6’sı “başka” bölümlerini işaretlemişlerdir. Başka bölümünü işaretleyen öğrenciler kursta mübarek gün ve geceleri, bayramları ve Hz. Peygamberimiz’in doğum gününü kutladıklarını belirtmişlerdir.

108

Tablo 21. Kursta Ders Harici Aktiviteler

Değişken Sayı Yüzde Toplam Yüzde

Kursta Ders Harici Aktiviteler Kur'an Yarışması 443 49,4 49,4 Gezi 151 16,8 66,2 Piknik 151 16,8 83,1 TV İzleme 88 9,8 92,9 Hepsinden Yapmaya Çalışırız 14 1,6 94,4 Başka 50 5,6 100,0 Toplam 897 100,0

Yaz aylarında Kur’an kurslarında düzenlenen sosyal aktivitelerin en yaygını Kur’an-ı Kerim yarışmalarıdır. Kur’an-ı Kerim yarışmaları iki katagoride yapılmaktadır. İlk katagori yüzüne ve tecvitli okuma, ikincisi ise ezbere okuma şeklindedir. Yaz kurslarında düzenlenen yarışmalar içerisinde Kur’an-ı Kerim yarışması öğrenciler tarafında en çok sevilen ve rağbet edilen yarışmalardır. Bunun da en başlıca nedeni en iyi ve değerli ödüllerin bu yarışmada verilmesidir.

Kurs öğreticileri dersi sadece derste işleyerek değil aynı zamanda öğrencileri sıkılmayacakları ortamlara çekerek onların dikkat ve ilgisini öğretmek istedikleri bilgilere yönelendirebilirler. Bu nedenle yaz Kur’an kurslarında sportif faaliyetlerle beraber Kur’an-ı Kerim’i yüzüne okuma, Kur’an-ı Kerim’i ezberden okuma ve değişik dini bilgileri kapsayan yarışmalar düzenlenip ödüller verilerek öğrencilerin ilgisi derslere ve kurslara çekebilir. Nitekim tablo 21’de görüldüğü üzere kurs öğrencilerinin en çok sevdikleri aktivitenin Kur’an-ı Kerim yarışmaları (bilgi yarışmaları) olduğunu görüyoruz.

109

Tablo 22. Kurslarda Düzenlenen Aktiviteleri Beğenme Durumu

Değişken Sayı Yüzde Toplam Yüzde

Kurslarda Düzenlenen Aktiviteleri Beğenme Durumu Kur'an Yarışması 404 45,0 45,0 Gezi 118 13,2 58,2 Piknik 119 13,3 71,5 TV İzleme 89 9,9 81,4 Hepsini Beğeniriz 167 18,6 100,0 Toplam 897 100,0

Yaz kurslarında öğrencilerin sosyal ve kültürel gelişimlerini sağlanma ve tanışmaya yönelik düzenlenen aktiviteler içerisinde “gezi” faaliyetleri çok önemsenmektedir. Çünkü her türlü sosyal ve sportif etkinliğin Yaz Kur’an kurslarına

olan ilgiyi artırdığı gözlemlenmiştir.282

Gezi faaliyetlerinde öncelikli olarak Azerbaycan’ın milli ve manevi kültürünün temsilcisi olan mekanlar (cami, medrese ve müzeler) ziyaret edilerek öğrencilerin milli şuurla tanışmaları sağlanmaktadır. Yaz Kur’an kurslarında milli ve kültürel değerleri tanıma adına düzenlenen geziler bir anlamda Azerbaycan gencinin milli değerlerini tanıma, öğrenme ve sahiplenmesinde yardımcı görevini üstlenmiştir.

Yaz Kur’an kurslarında öğrencilerin sıcak havalardan daralıp kurstan sıkılmamaları için düzenlenen bir diğer aktivite pikniktir. Kurs öğreticileri öğrencileri toplayıp kasaba veya köyde öğrencilerin dinlenebilecekleri serin ve manzaralı bir yere götürür ve burada birlikte piknik yaparlar. Öğrenciler bu şekilde yaz ayının bunaltıcı sıcakları arasında nefes almış olurlar.

Yaz kurslarında eğitim-öğretimin verimliliğini ve cazibesini artıran diğer bir faktörün sesli ve görsel araç-gereçlerin gerekli durumlarda kullanılması olduğunu düşünüyoruz. Çünkü öğrenci, evinde bulamadığı bu düzen ve imkân karşısında yaz kursuna ilgi ve hayranlık duymaktadır. Yaptığımız ankette TV izleme veya kurslarda

110

görsel araç gerec kullanma oranının (yüzde 9,8) düşük olması; yaz kurslarındaki görsel araçların yeterince kullanılmaması değil, kurslarda yeterli araç-gerec bulunmamasından kaynaklanmaktadır. TV izlenen veya izletilen kurslarda program içeriğine bakıldığında dini film ve çizgi filmlerin ağırlıklı olduğu görülmüştür. Yaz Kur’an kurslarının verimli ve ilgi çekici bir yer olmasını istiyorsak, öncelikle kursların modern araç-gereçlerle donatılması gerekmektedir. Ne varki, bu eksiklikler bir bakıma kurslardaki maddi kaynak yetersizliğinden kaynaklanmaktadır.

Yaz Kur’an kurslarında derslerin verimliliğinin ve cazibesinin artırılması için sınıfta sesli ve görüntülü araçlar bulundurulmalıdır. Ayrıca öğrencilere zaman zaman TV’deki manevi ve kültür içerikli eğitici programlar izletilmelidir. Ayrıca yaz Kur’an kurslarında öğrencilere yönelik düzenlenen bu faaliyetlerle çocukların yaz tatilindeki boş zamanlarını sokaklarda oyun oynayarak ve amaçsız zaman harcayarak geçirmek yerine kursta oyun oynama, eğlenme ve gezmesinin yanında milli manevi değerleride öğrenerek zaman geçirmeleri sağlanmaktadır.