Kolorado Eyaleti

Santa Barbara: Santa Barbara kentinin nüfusu yaklaşık 90.000 kişi olup, yerleşim yerinin doğal güzelliği ve tarihi büyüsü nedeniyle kent merkezinde nüfus yoğunluğunun fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle 1992 yılında uygulamaya konulan İHT programı ile tarihi yapıların ve doğal güzelliklerin korunması amaçlanmıştır (Anonymous 2015a).

Batı Hollywood: Nüfusu yaklaşık 35.000 kişi olan bir kent olup, burada 1920 ve 1930 yıllarından kalma çok sayıda mimari eser bulunmaktadır. Kentte 1989 yılında uygulanan İHT programının amacı, kentin genel planını korumak, kültürel kaynakları korumak ve tarihi mimariye sahip çıkmak olup “Batı Hollywood Kültür Mirasını Koruma Yönetmeliği” adında bir mevzuat hazırlanarak koruma programı uygulamaya konulmuştur (Anonymous 2015a).

beher büyüklüğüne karşılık (örneğin, 35 acre), alan bölgede 1 bağımsız konut arsası olarak “Planlanmış İmar Birimleri (Planned Unit Development - PUD)” hakkından biri olmak üzere iki ayrı seçenekten birini tercih etme hakkı tanınmıştır (Fulton vd. 2004).

Boulder İlçesi Arazi Kullanımı Kanununun (Land Use Code, 6-700A), “6-700 Transfer Edilmiş İmar Hakları (Transfered Development Right), Planlı Birim İmar (Planned Unit Development) başlıklı bölümün A fıkrasında;

“Amaç Boulder halkının yararı gözetilerek; İlçe genelinde tarımın, kırsal açık alan ve karakterin, eşsiz manzaranın, doğal güzelliklerin ve çevresel kaynakların korunmasıdır.

Bu koruma ve doğal kaynakların sürdürülebilirliği; İHT uygulanarak, tarımsal amaca uygun hale getirmek için imar hakkı ayrılarak, imar için uygun olan bölgedeki (alan bölge) parsele aktarılmasını öngören “İlçe Geneli Alan Kullanım Planının”

uygulanmasıyla sağlanacaktır” hükmü yer almaktadır.

Aynı başlığın I bendinde İHT için gerekli işlem süreçleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

“(1) İmar hakları, gönderen bölgeden ayrılan ve alan bölgede kullanılabilecek herbir hak için “İmar Hakkı Sertifikası” düzenlendikten sonra transfer edilebilir.

(a) İmar hakkı sertifikası, gönderen bölge olarak belirlenen alan için koruma irtifakının taşınması üzerine, İlçe Alan Kullanım Birimi tarafından verilecektir.

(b) Koruma irtifakı, gönderen bölgeden ayrılan imar haklarının miktarına göre belirlenir ve ilçe yönetimi tarafından kayıt altına alınır (Taintor 2001).

(2) İlçe Planlama Komisyonu’nun önerisi ve İlçe Meclisi’nin kararı ile alan bölge tespiti ve planlaması yapılır. Alan bölgenin bir plan üzerinde gösterimi gerekmektedir” (Taintor 2001).

Berthoud: Berthoud Kasabasında uygulanan İHT programının yasal kaynağı olan İHT Yönetmeliği 2008 yılında kabul edilmiş olup, bu uygulama Yönetmeliğinde, “İmar Yoğunluğu Transfer Ücreti (Density Transfer Fee)” başlıklı (30-10-111) bölümünde bulunan hükümlerin bazıları şu şekildedir:

A. İlçede bulunan tarımsal alanlar, çevresel açıdan hassas bölgeler ve kent merkezinden uzakta bulunan yerlerdeki taşınmazlar üzerinden ayrılan imar hakları, bağımsız konut imar alanları, bir ücret karşılığı satın alınabilir. Koruma amaçlarını sağlama ve açık alanları elde etmek için bu alanlarda bulunan mülklere, önceki düzenlemeden daha fazla bir imar hakkı ile teşvik sağlanabilir.

B. Korunacak alanlardan imarın taşınması, ticari, endüstriyel ve konut kullanımları konusunda kasaba merkezinde oturanlar için yararlı bir etki sağlayacaktır.

C. Bir konut, tarım veya ticari alan olarak planlı taşınmazın, başka bir alanda daha yüksek konut alanı imar yoğunluğu ile planlanması için yeniden planlanmasından dolayı bir ücretin ödenmesi gerekmektedir (Aken vd. 2008).

Kolorado Eyaleti’nde bulunan yaklaşık 5.000 nüfuslu Berthoud Kasabası, bir İHT programı yerine, “imar yoğunluğu transfer ücreti (Density Transfer Fee - DTF)” sistemini uygulamıştır (Fulton vd. 2004). Bu programla, su kaynaklarının ve tarım alanlarının korunması amaçlanmıştır. Programda, klasik İHT uygulamalarındaki gibi gönderen ve alan bölge tanımlaması yapılmayıp, önceki imardan daha fazla imar hakkını konut ve işyeri alanlarına ücret karşılığı tanımak ve bu ücreti de korunacak alanlarda kullanmak üzerine bir sistem kurulmuştur. İmar yoğunluğu transfer ücreti, her bir ilave bağımsız konut birimi için 3.000 $ ve her bir ilave apartman dairesi için 1.500 $ dolar olarak belirlenmiştir. Kasabada başarıyla uygulanan bu programın, İHT programından daha ucuz olduğu ve brokratik işlemlerin çok daha az olduğu yönünde değerlendirmeler yapılmıştır (Aken vd. 2008).

Gunnison: Gunnison Kasabası’nın nüfusu yaklaşık 5.000 kişi olup, ilçe arazi varlığının

% 80’i orman, milli park ve tarımsal arazi koruma kapsamında kısıtlı durumda bulunmaktadır. Bu yerleşim bir maden kasabası olup, tarihi açıdan sit alanı niteliği taşımakta ve Crested Butte adlı ünlü bir kayak merkezinin yanında yer almaktadır.

Kasabada 2007 yılında Gunnison’da yürürlüğe konulan bir “Toprak Koruma Programı”

Gunnison İlçesi’nde uygulanan programda İHT kavramı yerine, Konut İmar Yoğunluğunun Transferi (Residental Densty Transfer - RDT) olarak bilinen kavram kullanılmıştır (Anonymous 2010c). Gönderen ve alan bölgeler arasındaki değer farkının oldukça yüksek düzeyde olduğu durumlarda, programı etkin biçimde yürütmek isteyen yöneticiler, İHT konusunda Rick Pruetz ile onun çalışma arkadaşı Christopher Duerksen’i projeye danışman olarak görevlendirmişler ve onlara bu konuda 2012 yılında bir rapor hazırlatmışlardır (Anonymous 2015b). Çalışma hakkındaki detaylı bilgilere, söz konusu yazarların “ İHT-Less İHT” adlı makalelerinde de geniş bir şekilde yer verilmiştir.

Douglas: Douglas İlçesi’nin yaklaşık nüfusu 300.000 kişi olup, ilçede uygulanan İHT programında dağlık alanların ve ormanların korunması amaçlanmıştır (Anonymous 2015a).

Mesa: Mesa İlçesi’nin nüfusu yaklaşık 150.000 kişi olup, Utah Eyaleti ile sınır komşusudur. İlçe sınırlarında bulunan milli parklar ve ormanlar önemli bir yer kaplamaktadır. İlçede 1999 yılında kabul edilen İmar Yönetmeliği çerçevesinde uygulamaya konulan İHT programıyla, tarım alanlarının ve ormanların korunması amaçlanmış, programda, gönderen bölge sahiplerinin imar hakkı kredilerini satabilmelerine imkan tanınmış ve uygulama, neredeyse 40 yıldır taşınmazları kısıtlı halde bulunan mülk sahipleri için oldukça cazip görülmüştür (Anonymous 2015a).

Summit: Summit İlçesi’nin yaklaşık nüfusu 22.000 kişi olup, “Breckenridge” kayak merkezinin yakınında bulunmaktadır. İlçede 1995 yılından itibaren, dört ayrı bölge için İHT programı düzenlenmiştir. İki bölgedeki uygulama, fazla olan imar yoğunluğunun, daha düşük yoğunluklu bölgelere aktarımı gerçekleştirilmiş bir bölgede, ırmak havzasının korunmasına yönelik ve diğer bir bölgede ise madenciliğin korunmasına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir (Anonymous 2015b).

Adams: Adams İlçesi’nin nüfusu yaklaşık 450.000 kişi olup, ilçede uygulanan İHT programının amacı, tarım alanlarının korunması ve “South Platte Irmağı”nın taşkınlarının oluşturduğu arazileri ve ırmağın habitatının yaşatılması olmuştur. İlçede 2005 yılında

“Planlanmış İmar Birimleri (Planned Unit Development - PUD)” uygulaması gerçekleştirilmiştir (Anonymous 2015a).

Aspen: Aspen’nin nüfusu yaklaşık 6.000 kişi olup, deniz seviyesinden oldukça yüksek bir bölgede bulunmaktadır. Bu kent, dünyanın en ünlü gökyüzü seyir bölgeleri arasında sayılmaktadır. Kentte uygulanan İHT programıyla kırsal alanların ve dağlık alanların korunması amaçlanmıştır (Anonymous 2015b).

Pitkin: Kolorado Eyaleti’nin 64 ilçesinden biri olan 17.000 nüfuslu Pitkin İlçesi’nde uygulamaya konulan İHT programı, Büyüme Yönetimi Kota Sistemi (Growth Management Quota System - GMQS)’ne bir alternatif olarak uygulamaya konulmuştur.

Hem bu sistem, hem de İHT ile kentin akıllı büyüme yönetimi, büyümenin oranı, tipi, konumu, kalitesi ve miktarı kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. İlçede hazırlanan kapsamlı hedef planlaması ile uygulamaya konulan İHT programı ile doğal kaynakların ve tarihi alanların/yapıların korunması amaçlanmış, (Pitkin İlçe Alan Kullanım Kanunu, Bölüm-6) korunacak alanlardaki imar hakları, daha fazla imar hakkıyla birlikte başka alanlara taşınmıştır (Anonymous 2015d).

Connecticut: Connecticut Eyaleti Genel Bölgeleme (Planlama) Kanununda (Conn.

General Statu Chapter 124 Section 8-2), idare tarafından İHT programları oluşturulabileceği ve alan bölgedeki imar yoğunluğu limitlerinin farklı olarak uygulanabileceği belirtilmektedir. İHT uygulamasına katılım için, gönderen ve alan bölge maliklerinin kabulü ve gönüllü katılımının gerekmekte olduğu ifade edilmiştir. İki veya daha fazla belediyenin bir anlaşma yapmak suretiyle birlikte İHT programı geliştirebilecekleri ve sınırlarından farklı bir yere transferi yapmak veya kabul etmek konusunda anlaşmaya varabilecekleri belirtilmektedir (Chapter 124 Sections 2e and 8-2f) (Yaro vd. 1998).

hazırlanan proje kapsamında yapılacak binaların dizaynı ve peyzajı için özel kriterler belirlenmiştir (Anonymous 2015b).

Hebron: Hebron Kasabasının nüfusu yaklaşık 4.000 kişi olup, kasabada hazırlanan İHT Yönetmeliği ve bu mevzuata göre uygulamaya konulan İHT programında, yeraltı sularının korunması amaçlanmıştır (Anonymous 2015b).

Windsor: Windsor Kasabası’nın nüfusu yaklaşık 30.000 kişi olup, 1976 yılında kasabada bir konut alanı imar yoğunluğu transfer programı kabul edilmiştir. Programın amacı, konutların ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapıyı sağlamak ve gerekli açık alanları oluşturmak olup bölgenin tarihini, ekolojisini, estetiğini, tarımını ve eğlence servislerini korumak amacıyla 1993 yılında kasabada yeni bir İHT programı da uygulamaya konulmuştur (Anonymous 2015b).