Kimin bilim insanı olacağını belirlemede zekâ, yetenek ve bilime olan doğal ilgi daha etkilidir Fakat yetiştirme tarzının

da etkisi vardır.

11,11 3,51 -- 5,81

G. Kimin bilim insanı olacağını belirlemede zekâ, yetenek ve bilime olan doğal ilgi daha etkilidir. Çünkü insanlar bu özelliklerle doğarlar.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

ORTA% 68,42 24,56 7,02

YÜKSEK% 100,00 --- ---

Genel Toplam%: 63,95 25,59 10,46

P: .529

Bilim insanlarının yetiştirilmesinde ailenin, okulun ve toplumun etkisi hakkında görüşlerinin araştırıldığı ölçeğin üçüncü maddesinde, öğrencilerin benzer oranlarda gerçekçi bakış açısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bazı toplumların daha çok bilim insanı yetiştirmesinde toplumun, okulun ve ailenin etkisi hakkında görüşlerin araştırıldığı üçüncü maddede, öğrencilerin SED’e göre görüşleri arasında gözlenen farkın Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı olmadığı bulunmuştur.

Bilimin Toplum Üzerine Etkisi (Bilim insanlarının sosyal sorumluluğu) (Soru 4) Tablo 4.105. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 4. Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

4. Birçok Türk bilim insanı, buluşlarının doğuracağı sonuçların potansiyel etkileriyle (yararlı ve zararlı) ilgilenmektedir.

(Lütfen A’dan G’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz). DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

7,41 14,04 -- 11,63

A. Bilim insanları buluşları gerçekleştirirken, sadece faydalı yönleri ile ilgilenirler.

7,41 1,75 -- 3,49

B. Bilim insanları buluşlarının olası zararlı etkilerini önlemek için daha fazla çalışırlar.

37,04 40,35 50,00 39,53 C. Bilim insanları deneylerinin bütün etkileri ile ilgilidirler.

14,81 3,51 -- 6,98

D. Bilim insanları buluşlarının uzun vadeli etkilerinin tümünü tahmin edemezler.

7,41 8,77 -- 8,14

E. Bilim insanları buluşlarının tehlikeli amaçlar için kullanılıp kullanılmayacağını pek fazla kontrol edemezler.

22,22 29,82 50,00 27,91

F. Buluşların yararlı ve zararlı etkileri bilimin dallarına bağlıdır. Örneğin, Tıp ve askeri alanlarda çalışan Türk bilim insanları buluşlarının etkileriyle daha çok ilgilenirken,, nükleer güç alanında çalışanlar daha az ilgilenirler.

3,70 1,75 -- 2,33

G. Bilim insanları deneylerinin etkilerini dikkate alabilir, fakat bu durum onların, ünleri veya zevkleri için buluş yapmaların engellemez.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

DÜŞÜK% 22,22 40,74 37,04

ORTA% 12,28 42,10 45,61

Genel Toplam%: 15,12 41,86 43,02

P: .133

Türk bilim insanlarının buluşlarının yararlı ya da zararlı etkileriyle ilgilenmeleri hakkındaki bakış açılarını tespit etmeyi hedefleyen dördüncü maddede, öğrencilerin bilim insanının buluşlarının uzun vadeli etkilerinin tümünü tahmin edemeyeceklerini söyleyen çağdaş bakış açısına sahip olmadıkları bulunmuştur. Türkiye’deki bilim insanlarının buluşlarının yararlı ya da zararlı etkileriyle ilgilenmeleri hakkındaki bakış açılarının araştırıldığı dördüncü maddede, öğrencilerin SED’e göre görüşleri arasında Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.

Bilimin Toplum Üzerine Etkisi (Sosyal kararlara katkısı) (Soru 5)

Tablo 4.106. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 5.Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

5. Türkiye’de biyoteknolojinin geleceği üzerine karar verenler, gerçekleri en iyi bildikleri için bilim insanları ve mühendisler olmalıdır ( Örneğin: Genleri değiştirilmiş organizmalar, genom projesi, insan kopyalama). (Lütfen A’dan G’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz)

Bilim insanları ve mühendisler karar vermelidir. DÜŞÜK % ORTA% YÜKSEK % Genel %

37,04 28,07 100,00 32,56 A Çünkü onların bu konuda eğitimleri ve bilgileri vardır.

7,41 7,02 -- 6,98

B.Çünkü bilim insanları bürokratlardan veya özel şirketlerden daha iyi karar verebilirler.

18,52 10,53 -- 12,79 C.Fakat toplum da bilgilendirilerek veya danışılarak bu sürece katılmalıdır

25,93 36,84 -- 32,56

D.Fakat karar toplumu etkileyeceğinden uzmanların ve bilgilendirilmiş toplumun da görüşleri eşit oranda dikkate alınmalıdır.

-- 1,75 -- 1,16 E.Hükümetin karar vermesi gerekir; çünkü bu konu temelde politiktir.

3,70 7,02 -- 5,81

F.Halk karar vermelidir. Çünkü karar herkesi etkileyecektir.

7,41 8,77 -- 8,14

G. Toplumun karar vermesi gerekir. Çünkü, bilim insanları ve mühendisler konu hakkında idealist bir bakış açısına sahiplerdir ve bu nedenle sonuçlarına pek fazla dikkat etmezler.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

DÜŞÜK% 25,93 55,56 18,52

ORTA% 36,84 38,60 24,56

YÜKSEK% --- 100,00 ---

Genel Toplam%: 32,56 45,35 22,09

İnsan klonlama, genleri değiştirilmiş organizmalar gibi halkı da etkileyecek önemli biyoteknolojik olaylara kimlerin karar vermesi gerektiğiyle ilgili görüşlerinin araştırıldığı beşinci maddede, Tablo 4.106. incelendiğinde öğrencilerin bu karar konusunda çağdaş bakış açısına yeterince sahip olmadığı görülmüştür.

Genleri değiştirilmiş organizmalar, insan klonlama ya da genom projesi gibi halkı da etkileyecek önemli olaylara karar vericilerin kimler olması gerektiğiyle ilgili görüşlerinin araştırıldığı beşinci maddede, öğrencilerin SED’e göre görüşleri arasında Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.

Bilim İnsanının Sosyal ve Pratik Problemlere Çözüm Yeteneği (Soru 6)

Tablo 4.107. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 6. Sorusuna Verdikleri

Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

6. Bilim insanları karşılaştıkları gündelik problemleri en iyi şekilde çözebilirler (örneğin bir arabayı hendekten çıkarma, yemek yapma ya da evcil bir hayvana bakma).

(Lütfen A’dan E’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz).

Çünkü bilim insanları, diğer insanlardan daha bilgilidirler DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

51,85 66,67 100,00 62,79

A.Çünkü problem çözme becerileri ve bilgileri bu konuda onlara avantaj sağlar.

3,70 5,26 -- 4,65

Bilim insanları gündelik problemleri çözmede diğer insanlardan daha iyi değillerdir;

B.Çünkü fen bilgisi dersleri herkese yeterli problem çözme becerisi ve bilgisi kazandırır.

18,52 7,02 -- 10,47

C.Çünkü Genel%de bilim insanlarının aldıkları eğitim günlük sorunları çözmede yardımcı olmaz.

7,41 8,77 -- 8,14

D.Çünkü gündelik yaşamda bilim insanları da herkes gibidir.

18,52 12,28 -- 13,95

E.Bilim insanları herhangi bir gündelik problemi çözmede büyük bir ihtimalle diğer insanlardan daha kötüdür ,çünkü onlar gündelik yaşamdan uzak olarak çalışırlar.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

DÜŞÜK% 51,85 25,93 22,22

ORTA% 66,67 15,79 17,54

YÜKSEK% 100,00 --- ---

Genel Toplam%: 62,79 18,61 18,60

Bilim insanlarının karşılaştıkları gündelik problemlerini nasıl çözdüğü ile ilgili olan ölçeğin altıncı maddesinde öğrencilerin gerçekçi bakış açısı oranlarının yüksek oranlarda olduğu görülmüştür. Bilim insanlarının karşılaştıkları gündelik problemlerini nasıl çözdüğü ile ilgili görüşlerinin araştırıldığı altıncı maddede öğrencilerin SED’e göre görüşleri arasında gözlenen farkın Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı olmadığı bulunmuştur.

Bilim İnsanının Çalışmasına, Yaşantısına Etki Eden Değerleri(Soru 7)

Tablo 4.108. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 7. Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

7. Başarılı bilim insanları çalışmalarında daima çok açık fikirli, mantıklı, önyargısız ve tarafsızdırlar. Bu kişisel özellikler bilimi en iyi şekilde uygulamak için gereklidir.

(Lütfen A’dan F’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz).

Başarılı bilim insanları bu özellikleri taşırlar. DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

7,41 12,28 50,00 11,63 A.Aksi halde bilim kötüye gidecektir.

29,63 38,60 -- 34,88

B.Çünkü bu özellikleri ne kadar fazla taşırsanız, bilimi o kadar iyi yaparsınız.

48,15 38,60 -- 40,70

C.Bu özellikler yeterli değildir. Başarılı bilim insanlarının hayal gücü,