Farklı alanlardaki bilim insanları, aynı şeye çok farklı açılardan bakarlar (örneğin, H + kimyagerlerin asit oranını, fizikçilerin protonları

düşünmelerine sebep olur). Bu, farklı alanlarda çalışan bilim insanlarının birbirlerinin çalışmalarını anlamalarını zorlaştırır.

(Lütfen A’dan E’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz).

Y . D il A ğ ır lık lı L is e% A na do lu L is es i% A n. Ö ğ re tm en L is es i% D üz L is e% G en el % 12,50 33,33 50,00 42,86 39,53

A.Çünkü bilimsel düşünceler, bilim insanlarının bakış açısına veya onların alışkanlıklarına bağlıdır.

12,50 16,67 -- 18,57 17,44 B.Çünkü bilim insanları farklı alanlarda farklı dil kullanırlar.

-- -- -- 4,29 3,49

Farklı alanlardaki bilim insanlarının birbirlerini anlamaları oldukça kolaydır;

C.Çünkü bilim insanları zekidir, diğer alanların dillerini öğrenmenin yollarını bulabilirler.

37,50 33,33 50,00 5,71 11,63 D.Çünkü bilim insanları aynı anda değişik alanlarda çalışmış olabilirler.

37,50 16,67 -- 28,57 27,91

E. Çünkü farklı alanlardaki bilimsel düşünceler kesişir. Gerçekler bilimsel alan ne olursa olsun gerçektir.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

Y. Dil Ağırlıklı Lise% 12,50 75,00 12,50

Anadolu Lisesi% 33,33 50,00 16,67

An. Öğretmen Lisesi% 50,00 50,00 ---

Düz Lise% 42,86 38,57 18,57

Genel Toplam%: 39,53 43,03 17,44

P: .202

Bilimsel düşüncelerin bilim insanlarının bakış açısına veya farklı alanlarda çalışan bilim insanlarının birbirlerinin çalışmalarını anlamaları ile ilgili olan yirmi beşinci maddede, öğrencilerin farklı alanlardaki bilim insanlarının birbirlerini anlaşmalarının zor olduğunu söyleyen kabul edilebilir oranının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bilimsel düşüncelerin bilim insanlarının bakış açısına veya farklı alanlarda çalışan bilim insanlarının birbirlerinin çalışmalarını anlamaları ile ilgili olan yirmi beşinci maddede, öğrencilerin lise türüne göre görüşleri arasında gözlenen farkın Khi-kare testine (p<.05) göre istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur.

4.6. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğine Verdikleri Cevapların Analizi

Öğrencilerin bilimin doğası ölçeğine verdikleri cevaplar SED’e göre aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. Sed belirlenirken öğrencilerin ekonomik düzeyleri gelirleri ile ilgili soruya verdikleri cevapların sınıflandırması ile gruplanmıştır. 0-1000 TL arası gelire sahip olanlar düşük, 1001-2000 TL arası gelire sahip olanlar orta ve 2001 TL ve üstü gelire sahip olanlarda yüksek olarak sınıflandırılmıştır.

Bilimin Tanımı (Soru 1)

Tablo 4.102. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 1. Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

1. Bilimi tanımlamak zordur; çünkü bilim, karmaşıktır ve değişik birçok konuyla ilgilenmektedir. (LütfenA’dan H’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz).

Fakat bilim asıl olarak: DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

3,70 12,28 -- 9,30 A. Fizik, kimya ve biyoloji gibi konularda çalışmaktadır.

11,11 14,04 -- 12,79

B.Yaşadığımız dünyayı açıklayan prensipler, kanunlar ve teoriler gibi bilgi birikimidir.

29,63 17,54 -- 20,93

C. Dünyamız ve evren hakkında bilinmeyen yeni şeyleri araştırmak, keşfetmektir.

3,70 5,26 -- 4,65

D.Yaşadığımız dünya ile ilgili problemleri çözmek için deneyler yapmaktır.

7,41 3,51 -- 4,65

E.Bir şeyler icat etmek ya da tasarlamaktır (yapay kalpler, uzay araçları gibi).

33,33 31,58 50,00 32,56

F.Bu dünyayı daha iyi bir duruma getirmede gerekli olan bilgiyi bulmak ve kullanmaktır (hastalıkları tedavi etmek, kirliliği çözümlemek gibi).

11,11 12,28 50,00 12,79

G. Bilim insanlarının yeni bilgileri keşfetmek üzere bir arada oldukları organizasyondur

-- 3,51 -- 2,33 H. Hiç kimse bilimi tanımlayamaz.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

DÜŞÜK% 29,63 63,95 7,41

ORTA% 17,54 75,44 7,02

YÜKSEK% --- 100,00 ---

Genel Toplam%: 20,93 72,09 6,98

P: .187

Bilimi tanımıyla ilgili olan VOSTS (TR) ölçeğinin ilk maddesinde öğrencilerin de ortak bir tanıma varamadıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin cevapları kabul edilebilir de birikmiştir. Bilim tanımı konusu hakkında bakış açılarının araştırıldığı ölçeğin birinci

maddesinde öğrencilerin SED’e göre görüşleri arasında gözlenen farkın Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı olmadığı bulunmuştur.

Toplumun Bilim Üzerine Etkisi (Etik) (Soru 2)

Tablo 4.103. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 2. Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

2. Bazı toplumların, doğa ve insan üzerine belirli görüşleri vardır. Bilim insanları ve bilimsel araştırmalar, çalışmanın yapıldığı yerdeki kültürün dinî ya da ahlâkî görüşlerinden etkilenirler.

(Lütfen A’dan G’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz).

Dinî ya da ahlâkî görüşler bilimsel araştırmaları etkiler; DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

3,70 7,02 -- 5,81

A.Çünkü bazı toplumlar kendi yararları için araştırmaların yapılmasını isterler.

18,52 14,04 15,12

B.Çünkü bilim insanları kendi kültürlerinin bakış açısını destekleyen araştırmaları seçebilirler.

11,11 14,04 12,79

C.Çünkü bilim insanlarının çoğu kendi kültürlerine uymayan araştırmaları yapmazlar.

22,22 24,56 50,00 24,42

D.Çünkü her toplumun kültürü yapılan araştırmaların türünü etkiler.

25,93 29,82 -- 27,91

E. Çünkü belirli kültürel inanışı temsil eden güçlü gruplar, belirli araştırma projelerini destekleyecek ya da engelleyecektir.

11,11 3,51 50,00 6,98

Dinî ya da ahlâkî görüşler bilimsel araştırmaları etkilemez; F.Çünkü araştırmalar, bilim insanları ve kültürel gruplar arasındaki tartışmalara rağmen devam eder(Örneğin; evrim).

7,41 7,02 -- 6,98

G. Çünkü bilim insanları kültürel ve ahlaki görüşleri dikkate almaksızın araştırma yapacaklardır.

Gerçekçi Kabul Edilebilir Yetersiz

DÜŞÜK% 40,74 40,74 18,52

ORTA% 38,60 50,88 10,53

YÜKSEK% 50,00 --- 50,00

Genel Toplam%: 39,54 46,51 13,96

Bilim insanlarının araştırmalarını yaptıkları yerdeki kültürden, dini ya da ahlaki görüşlerden etkilenip etkilenmediğini araştıran ikinci maddede öğrencilerin dini ya da ahlaki görüşlerin bilimsel araştırmaları etkilemediğini, araştırmaların tartışmalara rağmen devam ettiğini söyleyen gerçekçi bakış açısına çok fazla sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Kültür, din ve ahlaki görüşlerin bilim insanlarının çalışmalarına etkisini araştıran ikinci maddede öğretmenlerin SED’e göre görüşleri arasında Khi-kare testine (p< .05) göre anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.

Toplumun Bilim üzerine Etkisi (Halkın bilim insanları üzerine etkisi) (Soru 3) Tablo 4.104. Öğrencilerin SED’e Göre VOSTS (TR) Ölçeğinin 3. Sorusuna

Verdikleri Cevapların Khi-Kare Testi Sonuçları

3. Bazı toplumlar daha çok bilim insanı yetiştiriyor. Bu durum, ailelerin, okulun ve toplumun çocukları yetiştirme tarzından kaynaklanmaktadır.

(Lütfen A’dan G’ye kadar okuyunuz ve sizin görüşünüze uygun olan bir seçeneği işaretleyiniz). DÜŞÜK% ORTA% YÜKSEK% Genel%

3,70 14,04 -- 10,47

Yetiştirme tarzı çok önemli bir faktördür;

A.Çünkü bazı toplumlar diğerlerine göre bilime daha fazla önem verirler.

3,70 1,75 -- 2,33

B.Çünkü bazı aileler çocuklarını soru sormaya ve meraka teşvik ederler

7,41 3,51 -- 4,65

C.Çünkü bazı okullar ve öğretmenler öğrencileri daha çok araştırmaya teşvik ederler.

37,04 49,12 100,00 46,51

D.Çünkü aile, okullar ve toplum çocuklara bilimsel beceri kazandırır; bilim insanı olmak için cesaret ve fırsat verir.

22,22 8,77 -- 12,79

E. Bir şey söylemek zordur. Yetiştirme tarzı etkilidir, ama kişinin zekâ, yetenek ve bilime olan ilgi gibi

özellikleri de önemlidir.

14,81 19,30 -- 17,44

F.Kimin bilim insanı olacağını belirlemede zekâ, yetenek ve