Kelime Bilgi Düzeyi ile Okuduğunu Anlama BaĢarısının Cinsiyet Açısından

AraĢtırmada, “Yedinci sınıf öğrencilerinin kelime bilgi düzeyleri ile okuduğunu anlama baĢarıları, cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” Ģeklinde ifade edilen probleme cevap bulmak amacıyla yapılan tek yönlü MANOVA sonuçları Tablo 27‟de, bağımsız örneklemler t-testi sonuçları ise Tablo 28‟de verilmiĢtir.

Tablo 27. Cinsiyete Göre Kelime Bilgi Düzeyi ile Okuduğunu Anlama BaĢarı Puanlarının MANOVA Sonuçları

Bağımsız DeğiĢken Wilks’ Lambda F Denence sd Hata sd p η²

Cinsiyet ,947 9,805 2 352 ,000* ,053

*p<0,05

MANOVA sonuçları, cinsiyet bağımsız değiĢkeninin kelime bilgi düzeyi ile okuduğunu anlama baĢarısından elde edilen birleĢik bağımlı değiĢken üzerinde temel etkisinin anlamlı olduğunu göstermektedir. [F(1-353)=9,805, p=0,000<0,05 Wilk‟ λ=

0,947, kısmi η²=0,053]

Cinsiyet değiĢkeninin kelime bilgi düzeyi ile okuduğunu anlama baĢarısından elde edilen birleĢik bağımlı değiĢken üzerinde ne düzeyde etkili olduğunu belirlemek amacıyla eta-kare (η²) değeri hesaplanmıĢtır. Hesaplanan eta-kare (,05) değerine göre öğrencilerin kelime bilgi düzeyi ile okuduğunu anlama baĢarısından elde edilen birleĢik bağımlı değiĢkenden aldıkları puanlara ait toplam varyansın %5'inin cinsiyet değiĢkenine bağlı olduğu söylenebilir. Hesaplanan bu değer, cinsiyet değiĢkeninin kelime bilgi düzeyi ile okuduğunu anlama baĢarısından elde edilen birleĢik bağımlı değiĢken üzerinde “küçük” düzeyde etki büyüklüğüne sahip olduğunu göstermektedir.

Tablo 28. Cinsiyete Göre Kelime Bilgi Düzeyi ile Okuduğunu Anlama BaĢarı Puanları Arasında Farklılık Olup Olmadığına Yönelik t-Testi Sonuçları

Bağımlı değiĢken Cinsiyet N _X Ss Sd t p Fark η²

Kelime bilgi düzeyi Kız (A) 175 223,42 32,02 353 4,364 ,000* A>B ,051

Erkek (B) 180 208,51 32,35

Okuduğunu anlama Kız (A)

175 31,13 7,93

353 3,856 ,000* A>B ,040

Erkek (B) 180 27,71 8,74

*p<0,05 [Kelime bilgisi (Levene= 0,342, p=,559) ve Okuduğunu anlama (Levene= 2,539, p=,112)]

Tablo 28‟de görüldüğü üzere araĢtırmaya katılan öğrencilerin kelime bilgisi puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur (t=4,364; p=0,000<0,05). Kız öğrencilerin kelime bilgisi puanları ( X =223,42), erkek öğrencilerin kelime bilgisi puanlarından ( X =208,51) yüksek bulunmuĢtur.

Kelime bilgisi ile ilgili yapılan çalıĢmalar, araĢtırmadan elde edilen bulguları desteklemektedir. 2. sınıflar üzerinde (Tuğyan, 2010), 3. sınıflar üzerinde (Turgut, 2008), 5. sınıflar üzerinde (Duru, 2007; Hancı, 2007; Tülü, 2012; Türkyılmaz, 2013) ve 8. sınıflar üzerinde (Karakaya, 2011; Obuz, 2012) yapılan araĢtırmalara göre cinsiyet değiĢkeni açısından toplam kelime ve çeĢit kelime kullanımları karĢılaĢtırıldığında kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha baĢarılı olduğu belirlenmiĢtir. Bayram‟ın (2007) lise 9. sınıflar üzerinde yaptığı araĢtırmaya göre kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre kelime hazinesinin daha yüksek olduğu tespit edilmiĢtir. Akan Fırat (2011) 9. sınıf öğrencileri üzerinde yaptığı çalıĢmada yazılı anlatımlarında kız öğrencilerin kullandıkları kelime sayısı, erkek öğrencilerin kullandıkları kelime sayısından daha fazladır. Cesur‟un (2005) araĢtırmasına göre kız öğrencilerin ifadeleri, erkek öğrencilere göre daha düzgün durumdadır. Kız öğrencilerin kullandığı kelime ve cümle sayısının erkek öğrencilerin kullandığı kelime ve cümle sayısından daha fazladır. Bununla beraber Çabaz‟ın (2007) 5. sınıflar üzerinde yaptığı araĢtırmaya göre cinsiyet açısından erkek öğrencilerin hem toplam kelime hem de çeĢit kelime sayısı bakımından kız öğrencilerden daha baĢarılı oldukları görülmüĢtür. Yine ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin cinsiyet ile kelime dağarcıkları arasında önemli bir iliĢki bulunamamıĢtır (Yazanoğlu, 2011).

Cinsiyet değiĢkeninin kelime bilgisi üzerinde ne düzeyde etkili olduğunu belirlemek amacıyla eta-kare (η²) değeri hesaplanmıĢtır. Hesaplanan eta-kare (,05) değerine göre öğrencilerin kelime bilgisinden aldıkları puanlara ait toplam varyansın %5'inin cinsiyet değiĢkenine bağlı olduğu söylenebilir. Hesaplanan bu değer, cinsiyet değiĢkeninin kelime bilgi düzeyi üzerinde “küçük” düzeyde etki büyüklüğüne sahip olduğunu göstermektedir.

Tablo 28‟de görüldüğü üzere araĢtırmaya katılan öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarı puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur (t=3,856; p=0,000<0,05). Kız öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarı puanları ( X =31,13), erkek öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarı puanlarından ( X =27,71) yüksek bulunmuĢtur.

Ortaokul öğrencileri üzerinde yapılan araĢtırmalar bu bulguyu desteklemekte ve kız öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarılarının erkek öğrencilere göre daha iyi olduğunu ortaya koymaktadır (Ağın Haykır, 2012; Akın, 2016; AteĢ, 2008; Bayat, ġekercioğlu ve Bakır, 2014; Çiftçi, 2007; Çiftçi ve Çeçen, 2009; ; Çiftçi ve Temizyürek, 2008; Deniz, 2013; Gündemir, 2002; KarakuĢ TayĢi, 2007; KeleĢ, 2005; Köseoğlu, 2011; Kurnaz, 2018; Rüzgar, 2014; SallabaĢ, 2008; Saracaloğlu, Dedebali ve Karasakaloğlu, 2011; Semizoğlu, 2013; Sert, 2010; Temizyürek, 2008; Ünal, 2012; Yılmaz, 2011). Yine farklı düzeylerden örneklem grupları üzerinde yapılan çalıĢmalar da bunu doğrulamaktadır (Ceran, Oğuzgiray Yıldız ve Özdemir, 2014; Karaarslan, 2015; Kartal ve Çağlar Özteke, 2010; Saracaloğlu ve Karasakaloğlu, 2011). Ayrıca kız öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarı puanlarının hem öğretici hem de öyküleyici metin türlerinde erkeklerden daha fazla olduğunu saptayan araĢtırmalar da vardır (Sidekli, 2005; Palavuzlar, 2009). Bununla beraber okuduğunu anlama baĢarısının cinsiyete göre değiĢmediğini tespit eden araĢtırmalar da vardır (Katırcı Ağaçkıran, 2016; Sabak Kaldan, 2007; Ürün Karahan, 2015; Yazanoğlu, 2011; Yıldız, 2010; Yılmaz, 2006). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA)‟nın 2009 uygulamasına katılmıĢ Türk öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarılarıyla iliĢkili öğrenci ve okul düzeyinde etkili olan faktörlerin araĢtırıldığı çalıĢmada; kız öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarılarının erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğunu belirlenmiĢtir (Yıldırım, 2012). Okuma becerisiyle ilgili yapılan toplam 54 çalıĢmanın 36‟sında (% 69,2) bayanlar, 2‟sinde (% 3,8) erkekler lehine sonuçların olduğu, 14 (% 26,9) çalıĢmada ise cinsiyetler arasında bir farklılığın olmadığı tespit edilmiĢtir (Arslan,

2013: 254). Tüm bu sonuçlar beraber değerlendirildiğinde okuduğunu anlama baĢarısı üzerinde demografik bir özellik olan cinsiyetin kızlar lehine olumlu bir etkisinin olduğu açıkça görülmektedir.

Cinsiyet değiĢkeninin okuduğunu anlama baĢarısı üzerinde ne düzeyde etkili olduğunu belirlemek amacıyla eta-kare (η²) değeri hesaplanmıĢtır. Hesaplanan eta-kare (,04) değerine göre öğrencilerin okuduğunu anlama baĢarısından aldıkları puanlara ait toplam varyansın %4'ünün cinsiyet değiĢkenine bağlı olduğu söylenebilir. Hesaplanan bu değer, cinsiyet değiĢkeninin okuduğunu anlama baĢarısı üzerinde “küçük” düzeyde etki büyüklüğüne sahip olduğunu göstermektedir.

4.2.3 Kelime Bilgi Düzeyi ile Okuduğunu Anlama BaĢarısının