Katma Değer Vergisi Kanunu’na Göre Kuyumcu İşletmelerin

Ölçütler

Yüksek enflasyon ve Katma Değer Vergisi (KDV) oranları, kuyumcu işletmelerin yurt dışındaki üreticilerin fiyatlarıyla rekabet etmelerinde yıllar boyu olumsuz etkide bulunmuştur. Mali idare özellikle KDV konusunda önemli düzenlemelere giderek sektör işletmelerini bir derece rahatlatacak bir dizi iyileştirmeler yapmıştır.

3099 sayılı Kanun (15.12.1984 tarih ve 18606 sayılı Resmi Gazete) ve 9 Seri No’lu KDV Genel Tebliği ile (02.11.1984 tarih ve 18563 sayılı Resmi Gazete) has altın KDV dışında bırakılmıştır. 3099 sayılı Kanun ile KDV Kanunu’nun 23. maddesine e bendi eklenerek, “Altından mamul veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır” hükmü getirilmiştir.

4369 sayılı Kanun (29.07.1998 tarih ve 23417 sayılı Resmi Gazete) ile KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesine külçe gümüş de eklenmiştir. 69 Seri No’lu KDV Genel Tebliği (14.08.1998 tarih ve 23433 sayılı Resmi Gazete) ile de altın da olduğu gibi gümüşün de KDV dışına alınması ile ilgili uygulamalar açıklanmıştır.

5228 sayılı Kanunla (31.07.2004 tarih ve 25539 sayılı Resmi Gazete) KDV Kanunu’nda yapılan değişiklikle bu defa, sektörün önemli girdilerinden olan kıymetli taşların KDV kapsamı dışına alınması sağlanmıştır. Bununla ilgili yayımlanan 93 Seri No’lu KDV Genel Tebliği ile düzenlemenin kapsamı ayrıntılarıyla açıklanmıştır.

KDV Kanunu’nun 1. maddesi verginin konusunu oluşturan işlemlerin neler olduğunu ifade etmektedir. Buna göre, “ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek

Ticari bir faaliyet olan kuyumculuk faaliyetinde yapılan teslimler de Katma Değer Vergisi’ne tabi olmaktadır. Ancak, Kanunun 17/4-g maddesine göre kuyumculuk faaliyetindeki teslimlerle ilgili bir istisna hükmü yer almaktadır. Maddeye göre, külçe altın, külçe gümüş ve kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, inci ve kübik virconia) teslimi KDV’den istisna edilmiştir. Kanunun 17/4-g maddesinde yer alan hüküm kuyumcu işletmeleri tamamen KDV’nin kapsamı dışında bırakmamaktadır. Kuyumcu işletmelerin yapacakları teslimler özel matrah şekline tabidir. Buna göre, altından mamul veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır. Kuyumculuk sektöründe Katma Değer Vergisi’ni ilgilendiren işlemler aşağıda açıklanmaktadır.

Külçe Altın ve Altından Mamul Eşya Satışları: KDV Kanunu’nun 17/4-g

maddesi gereğince külçe altın teslimleri KDV’den istisnadır. İthalat ya da dahilden (yurt içi) satın alınan külçe altından imal edilen ya da fason olarak imal ettirilen veya teslim edildiği şekilde satın alınan ziynet eşyası ile sikke altınların tesliminde, satış bedelinden teslim konusu mamulün bünyesinde yer alan külçe altına isabet eden has altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktar KDV’nin matrahı olmaktadır. Külçe ya da hurda altından altın mamulü veya altın içeren eşya imalatı ile uğraşanların yaptıkları işler karşılığında aldıkları ücretler (işçilik) de KDV’ye tabidir.

Altın mamullerin tesliminde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır. Kalan miktar da zaten işçilik tutarı olmaktadır. Bu nedenle düzenlenecek faturalarda altın bedeline KDV uygulamamak için altın ve işçilik bedellerini ayrı ayrı göstermek gerekmektedir. Fatura düzenlerken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da, has altın bedelidir. Has altın bedelinin tespitinde İstanbul Altın Borsası’nda oluşan fiyatların esas alınması gerekmektedir.

Örneğin, 100 gr ağırlığında 18 ayar bir bilezik 4.500.- TL’ye satılmıştır. Bu satışa ait veriler ve hesaplamalar aşağıdaki gibidir.

Bileziğin satış anındaki 1 gr 18 ayar altının satış fiyatı 45.- TL/gr’dır. 1 gr külçe altının fiyatı İstanbul Altın Borsası’nda 46.- TL/gr’dır.

İlk olarak, 100 gr ağırlığında 18 ayar bilezikteki has altın miktarı bulunmalıdır. Bunun için ayar, milyeme çevrilmelidir. 18 ayar 0,750 milyemdir.

100 x 0,750 = 75 gr yani 100 gr bileziğin 75 gramı has altındır. Has altın bedeli, 75 gr x 46 TL/gr = 3.450.-TL’dir. Saf olmayan kısım (alaşım) miktarı 100 gr– 75 gr = 25 gr dır. Alaşım miktarı KDV’nin konusuna girmektedir. O halde KDV matrahı ve KDV aşağıdaki gibi hesaplanır:

4.500 TL – 3.450 TL = 1.050 TL (KDV dahil tutar)

Yukarıdaki tutara iç yüzde yöntemi uygulandığında matrah ve KDV tutarı;

1.050 / 1.18 = 889,83 TL (KDV Matrahı)

89,83 x 0,18 = 160,17 TL (KDV) dir.

Külçe Gümüş ve Gümüşten Mamul Eşya Satışları: KDV Kanunu’nun 17/4-

g maddesi gereğince külçe gümüş teslimleri KDV’den istisnadır. Konu ile ilgili ayrıntılı açıklama 69 Seri No’lu KDV Genel Tebliği ile yapılmıştır. Buna göre;

3065 sayılı Kanunun 17/4-g bendine külçe gümüş ibaresi eklenerek külçe gümüş teslimleri 01.08.1998 tarihinden itibaren istisna kapsamına alınmıştır. Mali İdare, KDV Kanunu’nun verdiği yetkiyi kullanarak gümüşten mamul ya da gümüş ihtiva eden eşyalar ile sikke gümüş teslimlerinde özel matrah uygulanmasını uygun görmüştür.

Kıymetli Taş ve Kıymetli Taştan Mamul Eşya Satışları: KDV Kanunu’nun

17/4-g maddesine göre kıymetli taşlardan elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia teslimleri istisna kapsamındadır. Dolayısıyla sayılan bu taşların oldukları gibi teslim ve ithalinde KDV uygulanmamaktadır.

Yukarıda sayılan taşları içeren ya da bu taşlardan yapılmış eşyanın tesliminde ise özel matrah şekli uygulanmaktadır. Bu nedenle, istisna kapsamına alınan kıymetli taşları içeren ve bu taşlardan yapılmış eşya teslimlerinde KDV

matrahı, teslim bedelinden varsa eşyanın içerdiği has altın ya da gümüş değeri ile kıymetli taşın maliyet bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olacaktır. Eşyanın içerdiği has altın ya da gümüş değeri ise daha önce açıklandığı gibi hesaplanacaktır. Kıymetli taşın maliyet bedeli ise kayıtlar esas alınarak satıcı işletme tarafından tespit edilecektir.

Kıymetli taşlardan mamul eşyanın satışında düzenlenecek faturada, eşyanın KDV hariç satış bedeli, has altın veya gümüş değeri, kıymetli taşın cins, adet, kırat ve maliyet bedeli ayrıca gösterilmelidir. İthalatta alış faturasında ise, eşyanın içerdiği kıymetli taşların cinsi, adedi, kıratı ve bedeli gösterilecektir. KDV matrahı, mamul eşyanın toplam değerinden kıymetli taşın alış faturasında gösterilen değeri ile eşyanın içerdiği has altın veya gümüşün gümrük mevzuatına göre tespit edilen değeri toplamının düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır.

3.1.1.3. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına Göre