Kariyer Geliştirmenin Önemi ve İhtiyaçlar İlişkis

Zamanın hızla aktığı günümüzde, bireylerin iş dünyasında karşılaştıkları ve onları kuşatan çok çeşitli kariyer problemlerini çözmeye dayanan bir yapı sunabilecek teorilere ihtiyaç vardır. İyi bir kariyer geliştirme teorisi, kariyer danışmalarına kılavuz olabilecek veya bilgi verecek –bu bilgiler kalıplaşmış olmamalı, bireylere kariyerleri konusunda yön verecek nitelikte hazırlanmalı ve kişilerin yaratıcılığını ortaya çıkarabilmeli-bir yaklaşım içinde olmalıdır (Neault, 2000:9). Uzun süreli bir yaklaşımla kariyere odaklanmak, örgütün insan kaynaklarının yönetilmesindeki etkililiğini artırabilir (Argon, Eren, 2004:255). Günümüz modern yönetim anlayışında işletmelerin insan kaynaklarından etkinlikle yararlanabilmeleri için kariyer geliştirme programlarına yer vermeleri, gerek örgütsel etkinlik, gerekse işgören tatmini açısından oldukça büyük önem taşımaktadır (Tuna, 1996:10).

İş kaybının hem ekonomik hem de psikolojik olarak yarattığı olumsuz etkiler göz önüne alındığında kariyer geliştirme çalışmaları bireye bağımsız ve yaratıcı bir faktör olarak örgütün faaliyet gösterdiği alanda yer alması fırsatını tanır. Çalışanların kendilerinin gerçekten kim olduklarını fark etmelerinde, neler yapabileceklerinin yardımcı kaynaklar vasıtasıyla gösterilmesinde ve yanlış bilgilere odaklanmamalarının sağlanmasında çok önemli bir yeri vardır.

Kariyer geliştirme ve başarılı bir planlama sisteminin ortaya çıkardığı sinerji, büyüme odaklı örgütlerde, daha mutlu ve daha üretici çalışanlar oluşturur. İşbirliği ve birey gelişimine odaklanan örgütler ihtiyaçlarını karşılarken, yönetimsel anlamda pozitif sonuçlar elde eder (Gaffney, 2005:3). Kariyer geliştirme sisteminin asıl amacı beklentilerin, örgüt içersinde uyuşarak çözülmesidir. Aşağıda bireylerin ve örgütlerin Kariyer geliştirme sistemini oluştururken dikkat edilmesi ve yanıtlanması gereken soruları sıralanmış olup, bu beklentilerin odak noktalarının aynı olduğu görülmektedir.

Gutteridge (1986), örgütsel ihtiyaçlarla bireysel ihtiyaçların birbirleriyle olan ilişkisini, örgütün bakış açısıyla bireyin bakış açısıyla ayrı ayrı ele alarak incelemiş ve örgütün ve bireyin ihtiyaçlarındaki ortak noktayı belirlemiştir. Ortak nokta her iki tarafın ihtiyaçlarındaki temel hareket alanının görülmesinde yardımcı olmakta ve çalışanların, organizasyonun stratejik amaçları için kişisel etki ve tatmin sağlayarak kendilerini geliştirip geliştirmedikleri konusunda bilgi sahibi olunmasını sağlamaktadır.

Örgütsel İhtiyaçlar

1. Örgütün önümüzdeki 2–3 yıllık süreç içerisinde ortaya çıkabilecek stratejik (önemli) sorunları nelerdir?

2. Örgütün önümüzdeki 2–3 yıllık süreç içerisinde ihtiyaçları nelerdir? Karşı karşıya kalacağı ve mücadele etmesi gereken sorunlar en çok hangi konular üzerinde yoğunlaşmıştır?

3. Sorunlarla karşılaşıldığında çözüme ulaşabilmek için personelin sahip olması gereken yetenek, bilgi ve tecrübe ne düzeyde olmalıdır?

4. Örgütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek en etkin hiyerarşik yapı oluşturulurken nelere dikkat edilmelidir?

5. Örgüt hayati sorunlar karşısında yeterli altyapıya sahip midir? Bireysel Kariyer İhtiyaçları

Aşağıdakileri kullandığım takdirde örgüt bünyesinde nasıl bir kariyer tercihim olabilir?

1. Güçlü yönlerimi geliştirdiğim ve ön plana çıkarabilmem halinde, 2. Gelişimim için gerekli ihtiyaçlarımı belirlediğim takdirde, 3. Mücadele ettiğim takdirde,

4. Kariyerimi seçerken ilgi alanlarımı ilk etmen olarak dikkate aldığım takdirde,

5. Kişisel değerlerimle uyuştuğu takdirde, 6. Kişiliğime uyduğu takdirde.

Kariyer geliştirme sisteminde, örgüt gelecekteki olası problemleri tanımlar ve bunların üstesinden gelirken kendi gücünün farkında olmak ister. Örgütlerin gücü, yüksek potansiyele sahip çalışanlardır. Birey ise, bu süreçte örgütle birlikte ilerleyebilmek için nelere ihtiyaç duyduğunun ve ne gibi bir yol izlemesi gerektiğinin

analizini yapar. Görüldüğü üzere her iki taraf için de ortak amaç, örgütün stratejik amaçları için kişisel etki ve tatmin sağlayarak başarıya ulaşmaktır.

Kariyer geliştirmenin örgüt açısından önemi;

Örgütsel kariyer süreci, kariyer planları ile şekillenirken, bu planlar kariyer geliştirme programları ile uygulanır ve korunur. Örgütsel kariyer gelişiminde kurum tarafından, çalışanların kariyer planlarına destek sağlanması amaçlanır. Örgütte boş pozisyonların doldurulması kadar çalışanların kariyer hedefleri de göz önünde bulundurulmalıdır (Sabuncuoğlu, 2005:174). Çalışanların değişen talepleri, başarılı olanların örgüt içinde tutulması, terfi ettirilmesi, yeteneğinin ortaya çıkarılması ve geliştirilmesi konularının birçok örgütte kariyer gelişim ve yönetiminin insan kaynakları planlamasında önemli bir yer tutmasına yol açmaktadır (Bayraktaroğlu, 2003:128).

Yönetimin önemli sorumluluklarından biri de tüm potansiyellerinden faydalanacak şekilde çalışanları geliştirmektir. Örgütün büyümesi ve sürekli değişmesi, yöneticileri, insanları geliştirmeye ve onları anahtar pozisyonlara yerleştirmeye önem vermelerine neden olmaktadır. Kariyer politikalarını uygulayan işletmelerin kısa zamanda gerek yönetim, gerek üretim, gerekse planlama programlarında daha başarılı olacağını söylemek mümkündür. Kariyer geliştirme çabası, stratejik insan kaynakları planlamasını ihtiva eder. Uzun dönemde gerekli olan kadro değişikliğinin yaratılmasına katkıda bulunur. Bireylerin ihtiyaçlarını sıraya koymada, hedeflerini belirlemede onlara yardımcı olur. Çalışanın örgütte değişmekte olan kadro talebini karşılama ihtimalini artırır.

Kariyer geliştirmenin birey açısından önemi;

Kariyer gelişimi bireyle başlar. Her birey kendi kariyer gelişiminden sorumludur. Bireysel kariyer geliştirme; kişilerin en büyük hedeflerini belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için ne yapmaları gerektiğini karşılaştırmak üzere birey üzerinde odaklaşır. Örgütsel kariyer geliştirme bireyin örgütsel ihtiyaçlarını karşılamak olarak görülmesine rağmen, bireysel kariyer geliştirme her bireyin işteki kariyerini ve örgüt dışındaki hayatını, yaşam stilini de kapsar (Karcıoğlu, 2001:75). Personelin niteliklerini artırmak amacında olan kariyer geliştirme programlarından her çalışanının farklı

beklentileri olabilmesi ihtimaline rağmen, genel olarak uygulamalara bakıldığında, bu programların bireyin işten beklediği kişisel tatmini artırdığı görülmektedir.

Etkin bir kariyer geliştirme, birey için günümüzde son derece önemlidir. Kariyer politikaları hem örgütlerin, hem de çalışanların amaçlarına ulaşmalarına katkıda bulunacaktır. Çalışanların işe girdiği andan itibaren hedefledikleri amaçlara ulaşmak için gerekli eğitim geliştirme programları yoluyla hedeflerine yönelmeleri, psikolojik olarak bireye önemli bir doyum kaynağı sağlayacaktır.