Kadın Girişimcilerin Beklentiler

TÜİK tarafından gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Araştırmasın’da 2012 ve 2015 yılı mikro verileri kullanılarak kadın girişimciliği konusundaki gelişmeler ortaya konmaktadır. Söz konusu araştırma 2003 yılından itibaren yıllık olarak yapılmaktadır ve “mikro verileri” TÜİK tarafından araştırmacılarla paylaşılmaktadır. Araştırmanın soru formunda, katılımcılardan “Son bir yılda yeni bir iş yeri açtım” olarak yöneltilen ifadeye “Evet, Hayır, İlgili Değil” biçiminde yer alan seçeneklerden

birini işaretlemeleri istenmiştir. Çalışmada bu soruya “Evet” yanıtını verenler girişimci olarak değerlendirilmişlerdir. 2012 yılında araştırmaya 7956 kişi katılmış ve bu kişilerden sadece 82’sinin (%1.03) girişimci olduğu görülmüştür. 2015 yılında ise 9397 katılımcıdan 85’i (%0.90) girişimci olmuştur.

TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması aynı zamanda katılımcılara genel memnuniyet ve umut düzeylerine ilişkin sorular da yöneltmektedir. Bu sorulardan biri “Kendi geleceğinizden ne kadar umutlusunuz?” şeklindedir. Aşağıda yer alan tabloda 2012 ve 2015 yılı kadın girişimcilerinin verdikleri yanıtlar yer almaktadır. 2012 yılında yüksek seviyede gözlenen umut düzeyinin 2015 yılına gelindiğinde ciddi biçimde düştüğü görülmektedir.

Tablo 8: Umut Düzeyleri Açısından Kadın Girişimciler

2012 2015

Çok umutlu 7 (%25) 1 (%7.69) Umutlu 17 (%60.71) 5 (%38.46) Umutlu değil 4 (%14.29) 6 (%46.16) Hiç umutlu değil 0 1 (%7.69)

Araştırmada katılımcılara “Önümüzdeki yıl genel olarak hayatınız sizce nasıl olacak?” biçiminde bir beklenti sorusu da yöneltilmiştir. Tablo 9 bu soruya verilen yanıtların her iki yıl açısından dağılımlarını göstermektedir.

Tablo 9: Bir Sonraki Yıla Dair Beklenti Düzeyleri Açısından Kadın Girişimciler

2012 2015

Daha iyi olacak 15 (%53.57) 7 (%53.85) Aynı olacak 10 (%35.72) 4 (%30.77) Daha kötü olacak 2 (%7.14) 1 (%7.69) Fikri yok 1 (%3.57) 1 (%7.69)

İş durumlarına ilişkin beklentilerinin de sorulduğu araştırmada kadın girişimcilerin verdikleri yanıtlar ise Tablo 10’da yer almaktadır. Beklenti düzeyi açısından 2012’den 2015’e gelindiğinde önemli bir değişme gerçekleşmediği ve her iki yılın katılımcılarının benzer yanıtlar verdikleri görülmektedir.

Tablo 10: Kişisel İş Durumu Beklentisi Açısından Kadın Girişimciler

2012 2015

Daha iyi olacak 13 (%46.43) 5 (%38.46) Aynı olacak 12 (%42.86) 6 (%46.16)

82

Daha kötü olacak 2 (%7.14) 0 (%0) Çalışmayacak 1 (%3.57) 1 (%7.69) Fikri yok 0 1 (%7.69)

SONUÇ VE ÖNERİLER

Girişimcilik kavramı, günümüzde büyük bir öneme sahip olmasının yanı sıra hem erkekler hem de kadınlar için iş yaşamında belirleyici bir rol oynamaktadır. Artan bir şekilde araştırmacılar tarafından üzerinde çalışmalar yapılan girişimcilik konusu, farklı biçimlerde ele alınmıştır. Bu bağlamda bu çalışmada da Türkiye’deki kadın girişimciler analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada hem verilere ulaşmada yaşanan zorluklar hem de bildiri hazırlamadaki sınırlılıklar nedeniyle analize az sayıda boyut dahil edilmiştir. Yapılacak yeni çalışmalarla bu boyutlar arttırılabilir ve buradan elde edilecek yeni sonuçlar hem akademik hem uygulamacılara yol gösterici olacaktır.

Türkiye’de %94.1 oranında okur-yazar olan kadınlar genellikle 30-45 yaşları arasında girişimci olabilecek potansiyele ulaşmaktadırlar. Kadın girişimciler için bu yaş aralığının daha erken bir dilime çekilmesi halen Avrupa ülkelerinin çok gerisinde olan %8.75 kadın işveren oranının daha da artmasını sağlayacaktır. Ayrıca Türkiye’de istihdam edilen erkek ve kadınlar kıyaslandığı zaman hem işveren olarak hem de kendi hesabına çalışan olarak kadınlar erkeklerin oldukça gerisinde yer almaktadır.

Çalışmada aynı zamanda Türkiye’de geçmiş 10 yıllık süreçteki kadın işsizlik oranları da ele alınmıştır. Bu bağlamda 2007 yılından kadınların işsizlik oranı %9.4 iken bu oran 2017 yılında giderek artarak %14.2 olarak gerçekleşmiştir. Kadınların iş yaşamına daha fazla dahil olması gerektiği bir ülkede bu oranın azaltılması noktasında devlete daha fazla iş düşmektedir. Bunun içinde kadın girişimcilerin karşılaştıkları sorunların giderilmesi gerekmektedir. Özellikle mesleki eğitim imkanları yaygınlaştırılmalı, yerel ekonomiler canlandırılmalı, sosyal güvenlik uygulamalarında kadına yönelik pozitif ayrımcılığa gidilmeli, kadınlarla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon güçlendirilmeli ve kırsalda kadın istihdamı stratejisi belirlenmeli ve uygulanmalıdır (Türkten & Demiryürek, 2016: 59).

Bir ülkede kadın girişimci sayısının fazla olması, sosyal anlamda ileri olmanın önemli bir kanıtı olarak gösterilmektedir. Türkiye’de sosyal ve ekonomik kalkınma için kadın girişimcilerin sayılarının arttırılması, bunun için de kadınların kadın olmalarından dolayı karşılaştıkları zorlukların bir an evvel

ortadan kaldırılması gerekmektedir (Gümüşsoy vd., 2016: 172). Bu bağlamda kadın girişimciliğini geliştirmek için yapılması gerekenleri kısaca aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

 Kadınlara her konuda ve özellikle girişimciliğe başlamada pozitif ayrımcılık yapılmalıdır.

 Kadınlara finansmana erişim konusunda kolaylıklar sağlanmalıdır.

 Kadınların ortaklık kurarak yeni girişimlere başlaması desteklenmelidir.

 Kadınların bilgiye ulaşmalar ve kullanmaları konusunda eğitimlere verilmesi bunun içinde kadın örgütleri, esnaf odaları ya da Ticaret ve Sanayi Odaları öncülük yapmalıdırlar.

KAYNAKÇA

ALPARSLAN, A. M. & ÖZMEN, M. (2017). “Kişisel Değerlerin Girişimcilik Eğilimine Etkisi: Demografik Özelliklerin Rolü”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6 (2), ss. 957- 976.

BOUTILLIER, S. & UZUNIDIS, D. (2014). The Theory of the Entrepreneur: From Heroic to Socialised Entrepreneurship”. Journal of Innovation Economics & Management, 14 (2), pp. 9- 40.

DEMİRCİOĞLU, Z. (2016). “Girişimcilik Kadınlar İçin Bir Sosyal Hareketlilik Aracı Olabilir mi?: Eskışehir’de Kendı İşini Kuran Kadınlar Üzerıne Bir Değerlendirme”. Sosyoloji Konferansları. No. 54, ss. 143-166.

DRUCKER, P. F. (1985). Innovation and Entrepreneurship. New York: Harper&Row Publishers. ECEVİT, Y. (2007). A Critical Approach to Women’s Enrepreneurship in Turkey. 1. Baskı, Ankara:

International Labour Organization.

ECEVİT, Y. & KAPTANOĞLU YÜKSEL, İ. (2014). “Kadın Girişimciler Araştırması”. Garanti

Bankası Yayını, ss. 1-29.

ER, B., ŞAHİN, Y. E. & MUTLU, M. (2015). “Girişimciler İçin Alternatif Finansman Kaynakları: Mevcut Durum ve Öneriler”. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1 (1), ss. 31-54. ERDOĞAN MORÇİN, S. (2013). “Türk Kültüründe Kadın Girişimciliği: Kavramsal Bir

Değerlendirme”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8 (2), ss. 167-190.

EUROSTAT. (2018). “Employment and Activity by Sex and Age – Annual Data”. http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/, Erişim Tarihi: 05.04.2018.

GENÇ, N. (2007) Ortaklık Kültürü. No. 6, İstanbul: Müsiad Yönetim Kitaplığı.

GÖKŞEN, F., OLCAY ALTAN, Ö., ALNIAÇIK, A. & DENİZ, C. G. (2015). Kadınların Girişimciliği

ve İşgücü Piyasalarına Erişimi ile İlgili Kamu Programlarının Bir Analizi. Report No. 102018-

84

GÜLER, Y. B., BOZACI, İ. & KARAKAYA, E. (2016). “Yunus Bahadır Güler, İbrahim Bozacı, Ertuğrul Karakaya; Kültür İle Girişimcilik Eğilimi Ve Ortaklık Kültürü İlişkilerinin İncelenmesi: Kırıkkale İli Üniversite Öğrencileri Örneği”. AKÜ İİBF Dergisi, 18 (2), ss. 23-33. GÜMÜŞSOY, S., AKTEKİN, E. & KESKİN, G. (2016). “Kadın Cinsiyeti ve Girişimcilik”. Global

Business Research Congress (GBRC), Sayı. 2, May 26-27, 2016, İstanbul.

HALİS, M., ŞENKAL, A. & TÜRKAY, O. (2009). “Kültür, Ortaklık ve Rekabet: Türkiye’ye İlişkin Rakamlar”. Journal of Azerbaijani Studies, ss. 444-460.

HEBERT, R. F. & LINK, A. N. (1989). “In Search of Meaning of Entrepreneurship”. Small Business

Economics, 1 (1), 39-49.

ILOSTAT. (2018). http://www.ilo.org/ilostat/face, Erişim Tarihi: 06.06.2018.

KARADENİZ, O. & YILMAZ, H. H. (2017). “Türkonfed İş Dünyasında Kadın 2017 Raporu Birinci Faz Çalışma Sonuçları”. Türk Girişim ve İş Konfederasyonu Yayını, 08 Mart 2017, ss. 1-27. KESKİN, S. (2014). “Türkiye’de Kadın Girişimcilerin Durumu”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9 (1), ss. 71-94.

KESKİN, S. (2017). “Kadın ve Erkek Girişimciler Arasındaki Farklılıklar”. Mersin Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, 1 (1), ss. 64-76.

KILINÇ SAVRUL, B. & AKYÜZ, D. (2016). “Türkiye Ekonomisi’nde Kadın Girişimcilerin Mevcut Durumu ve Geliştirilmesine Yönelik Çözüm Önerileri”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11 (1), ss. 165-185.

KOCACIK, F. & GÖKKAYA, V. B. (2005). “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”. Cumhuriyet

Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), ss. 195-219.

MARANGOZ, M. (2017). Girişimcilik. Güncellenmiş 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.

MARANGOZ, M. (2016). Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar. 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.

OECDSTAT. (2018). “Entrepreneurship”. http://stats.oecd.org/, (Erişim Tarihi: 23.04.2018).

ÖKTEN, Ç. (2015). Female Entrepreneurship in Turkey: Patterns, Characteristics and Trends. Report No. 102013-TR, Washington: International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.

ÖZTÜRK, M. D. & ARSLAN, İ.K. (2016). “Türkiye’de Kadın Girişimcilik: Kadınları Girişimciliğe Yönelten Faktörler, Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. İstanbul Ticaret Üniversitesi

Dış Ticaret Enstitüsü Working Paper Series, No. 21, ss. 1-17.

SALLAN GÜL, S. & ALTINDAL, Y. (2016). “Türkiye’de Kadın Girişimciliğinin Serüveni: Başarı Mümkün mü?”. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (4), ss. 1361-1377.

SHARMA, Y. (2013). “Women Entrepreneur In India”. IOSR Journal of Business and Management. 5 (3), pp. 9-14.

SOYSAL, A. (2010). “Türkiye’de Kadın Girişimciler: Engeller Ve Fırsatlar Bağlamında Bir Değerlendirme”. 65 (1), Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, ss. 83-114.

SÖNMEZ, A. & TOKSOY, A. (2014). “Türkiye’de Girişimcilik ve Türk Girişimci Profili Üzerine Bir Analiz”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21 (2), ss. 41-58.

TAY BAYRAMOĞLU, A. & DÖKMEN, G. (2017). “Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Mikro Kredi Uygulamaları İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme”. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (16), ss. 41-64.

TÜİK. (2018). “Temel İstatistikler”. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=istgosterge, Erişim Tarihi: 03.04.2018.

TÜRKTEN, H. & DEMİRYÜREK, K. (2016). “Türkiye’de Kadın ve Kadın Girişimciliği”. Türkiye

Tohumcular Birliği Dergisi, Sayı. 16, ss.57-59.

ULUKÖY, M. & DEMİRELİ, C. (2014). “Cinsiyetin Girişimcilik Özellikleri Üzerine Etkisi: Erkek ve Kadın Girişimciliği Karşılaştırmalı Analizi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı. 22, ss. 47-55.

YETİM, N. (2002). “Sosyal Sermaye Olarak Kadın Girişimciler: Mersin Örneği”. Ege Akademik Bakış

86

2nd _{International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 09-11 November 2018, Cappadocia}

Türkiye’de Yeni Büyükşehir Belediyesi Modelinin Kamu Değeri Yönetimi