Kırsal Kalkınma Amaçlı Tarımsal Desteklemeler

Bu konuda ilk olarak, “Köy Bazlı Katılımcı Yatırım Programlarının Desteklenmesi Yönetmeliği (23/08/2005 tarih ve 25915 sayılı RG)” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, doğal kaynakların korunmasını dikkate alarak, kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, altyapının iyileştirilmesi, tarımsal üretimin sürdürülebilirlik ilkesine göre artırılması ve gıda güvenliğinin güçlendirilmesi, kırsal alanda alternatif gelir kaynaklarının yaratılması, yürütülmekte olan kırsal kalkınma çalışmalarının etkinliklerinin artırılması, temel kamu hizmetlerinin düzeyinin yükseltilmesi ve hizmetlere erişimin artırılması ve kırsal toplumda belirli bir kapasitenin yaratılmasını amaçlamaktadır. Program kapsamında, tarımsal ürünlerin üretimine yönelik bir hibe desteği verilmemektedir.

16 ilde uygulamaya konulan bu desteklemede direk ürün yetiştiren üreticiler yerine, ekonomik ve altyapı geliştirme faaliyetlerine yönelik projelere hibe karşılığı verilen destekleme yöntemidir.

Bu yönetmeliğe göre destekleme verilecek proje konuları özel sektör için; Mısır kurutma ve depolama, Süt toplama, soğutma ve işleme, Meyve-sebze depolama, ambalajlama ve paketleme, Jeotermal, güneş, rüzgar ve benzeri alternatif enerji kaynakları kullanılan seraların yapımı, Hatay, Malatya, Bolu illerinde et işleme, Denizli ilinde

bakliyat işleme ve paketleme ve diğer proje illerinde ise arı ürünleri işleme ve ambalajlama konularıdır.

Kamu kurumlarının başvuracağı proje konuları ise, kırsal alandaki kamu hizmetlerine yönelik köy yolu, köy içme suyu, köy kanalizasyonu, köy bazlı sulama tesisleri gibi mevcut alt yapı tesislerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik projelerdir.

Yatırım projelerinde uygulanacak süre en fazla 15 ay’dır. Kabul edilen projelerde özel sektör için proje hibe miktarı, gerçek kişiler için en fazla 17.500, tüzel kişilikler için ise en fazla 125.000 ABD Doları ile sınırlı olup, gerçek kişilerde toplam proje miktarı 35.000 ABD Doları, tüzel kişilerde 250.000 ABD Doları aşmadığı sürece, KDV hariç %50’si hibe yoluyla karşılanacaktır.

Kamu hizmetine yönelik projeler de ise, hibe miktarı 225.000 ABD Dolarını geçemez, ancak toplam proje miktarı 300.000 ABD Dolarını aşmadığı takdirde, toplam proje tutarının KDV dahil %75’i hibe olarak verilir.

2006/17 No’lu “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Tebliği” ile 23/08/2005 tarih ve 25915 sayılı RG tarihli yönetmelikten farklı olarak kapsama giren il sayısı 65’e yükseltilmiştir. Ayrıca hibe miktarı gerçek kişilerin başvuruları için en fazla 25.000 YTL, tüzel kişileri için ise en fazla 175.000 YTL olmuştur. Gerçek kişilerde toplam proje miktarı 50.000 YTL, tüzel kişilerde 350.000 YTL’yi aşmadığı sürece, KDV hariç %50’si hibe yoluyla karşılanabilecektir.

Altyapı tesislerine yönelik yatırımlarda ise toplam hibe miktarı 300.000 YTL’yi geçemez. Hibeye esas proje toplam miktarı 400.000 YTL’yi aşmadığı takdirde, KDV dahil hibeye esas proje toplam tutarının %75’ine hibe desteği sağlanır.

2007/3 No’lu “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Çerçevesinde Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Tebliği (14/02/2007 tarih ve 26434 sayılı RG)” ile toplam 65 ilde uygulamaya başlanan program ile ekonomik faaliyete yönelik yatırımları ile tarımsal sulama alt yapısının geliştirilmesi amacı ile basınçlı toplu

101

sulama tesisi yatırımlarını desteklemek amacıyla yapılması gerekenlere ilişkin hususları kapsamaktadır.

2007 yılında tarımsal alt yapı yatırımlarını destekleme programı kapsamında mevcut sulama tesislerinin basınçlı sulama tesisine dönüştürülmesine yönelik iyileştirme ve geliştirme yatırımları için yapılacak başvurular kabul edilecektir. Yeni sulama tesisi yapımı projelerine hibe desteği verilmemektedir. Mevcut su kaynağından suyun alınması amacıyla tesis edilecek sulama yapıları ve yeraltı su kaynaklarının kullanılması amacıyla suyun çıkarılmasına yönelik kuyu açılması işleri için proje başvuruları kabul edilmeyecektir.

Önceki yıllarda uygulanan hibe programlarından farklı olarak, İl özel idaresi, belediye, belde başkanlığı gibi kamu kurum ve kuruluşları, bunların vakıf, birlik benzeri teşekkülleri ile bunların içinde bulunduğu ortaklıkların başvuruları program kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, Mevcut sulama tesislerinin basınçlı toplu sulama tesisine dönüştürülmesine yönelik iyileştirme ve geliştirme yatırım konularına sulama kooperatifleri, kaymakamlıklar ve Köylere Hizmet Götürme Birlikleri gibi kurumlar tüzel kişilik olarak başvurabilirler.

Ekonomik yatırımlar destekleme programı yatırım konuları proje tekliflerinde hibeye esas toplam proje tutarı, bireysel başvuru tekliflerinde 50.000 YTL, grup başvuruları için ise 350.000 YTL’yi geçemeyecektir. Hibeye esas proje toplam tutarının % 50’sine hibe yoluyla destek verilir.

Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak kabul edilen mevcut sulama tesislerinin basınçlı toplu sulama tesisine dönüştürülmesine yönelik yatırım proje tekliflerinde, hibeye esas toplam proje tutarı 400.000 Yeni Türk Lirasını geçmemek şartıyla, hibeye esas proje toplam tutarının KDV dahil, % 75’ine hibe yoluyla destek verilir.

2007/4 No’lu “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Çerçevesinde Makine, Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Tebliği (14/02/2007 tarih ve 26434 sayılı RG)” ile ise işlemesiz tarım tekniğinin yaygınlaştırılması yoluyla üretim

maliyetlerinin azaltılması, işletmelerin rekabet gücünün artırılması ve çevrenin korunması amacıyla satın alınacak işlemesiz tarım makineleri alımının desteklenmesi, kaba yemde ürün kalite kaybını asgariye indirme amacıyla balyalama ve silaj makinesi alımlarının desteklenmesi, tarımsal sulamalarda su kaybının azaltılması ve verimin artırılması amacıyla basınçlı sulama sistemi ekipman alımlarının desteklenmesi ile tarıma dayalı yatırım tesislerinin ihtiyacı olan ürünün tesise ve pazara ulaştırılmasını sağlayacak soğuk taşıma araçlarının alımının desteklenmesi amaçlanmıştır.

Mal alımlarında gerçek kişiler için mal başına (hibeye esas tutar) 50.000 YTL’yi geçemez. Mal alım tutarları âdi ortaklık, iş ortaklığı, kolektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler, İlgili kanunlara göre kurulmuş olan tarımsal amaçlı kooperatif ve birlikler gibi tüzel kişiler için mal başına (hibeye esas tutar) 100.000 YTL’yi geçmemektedir. Hibe desteği tutarı, bu kuruluşlardan KDV iadesi alanların yatırımlarında KDV hariç, diğer tüm yatırımlarda KDV dahil toplam gider üzerinden hesaplanır.

Yukarıda bahsedilen mevzuatlar çerçevesinde, yatırımlarını projelendirip başvuranlara 2007 yılı tahmini olarak 90 Milyon YTL destekleme yapılacaktır. 2008 yılında ise 93 Milyon YTL destekleme yapılması planlanmaktadır (Anonim, 2007a).

7.11. Çevresel Amaçlı Tarımsal Arazilerin Korunması Programını (ÇATAK)