ISM Uygulama Rehberi Kuralları ve Uygulanması

ISM Uygulama Rehberi Kurallarının yürürlüğe girdiği tarihlerde yapılan bazı çalışmalar bizlere denizcilik sektörünün ISM Uygulama Rehberi Kurallarını uygulamaya hazır olmadığının göstermiştir (Hahne vd, 2000; akt. Mejia 2005). Bunun nedeni belki de bu kuralların sektör tarafından tam anlaşılamamış olması ve uygulamadaki tecrübesizliklerdi. Kuralların uygulanması konusunda uzman (Chauvel, 1997) ve kurumlar (Nautical Institute, International Ship Managers Association) tarafından geliştirilen yaklaşımların oraya atılmaya başlanmasıyla sektör, hem kendisini hem de sistemi geliştirmeye başlamıştır. Fakat sistemin uygulamaya başlamasıyla tespit edilen eksiklikler ve olumsuzlar da ortaya konmaya başlanmıştır (Anderson, 2003). Yine aynı çalışmalarda Kurallar’ın denizcilik sektörüne ne gibi faydalar sağladığı da tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmalar hala devam etmektedir (Hanafi, 2005, Er, 2000). Anderson (2003) tarafından yapılan çalışmada ISM Uygulama Kuralları’nın denizcilikteki etkilerini tespit edilmeye çalışılmıştır. Anderson, hazırlamış olduğu anket çalışması ile, ISM Uygulama Kuralları’nın işlediğini gösteren ne gibi kanıtlar olduğunun tespit etmeye çalışmıştır. Çalışmada tanımlanan kanıtlar, deniz sigortaları, liman devleti kontrolleri, gemi operatörlerinin başından geçen kaza ve hasar sonuçları olarak sıralanmıştır.

Tablo 3.2. ISMA Uygulama Rehberi Kurallarının Özeti

Bölüm No

Bölüm Adı Konusu ve Açıklama

1 Genel Standartların amacı, referansları ve tanımların yapılmaktadır. 2 İşletme Etiği Gemi işletme örgütlerinin uyması gerekli olan etik kurallar

açıklanmaktadır.

3 Örgüt ISMA Uygulama Kuralları’nın uygulanmasında gemi işletme örgütlerinin yapılanması ile ilgili açıklamalar.

4 Personel Kaliteli yönetimi gerçekleştirmek için gerekli olan gerek kara gerekse deniz yönlü insan kaynağının tanımları, eğitimleri ve kuralları.

5 Emniyet Gemi ve operasyonlarının emniyetleri ile ilgili kurallar. 6 Çevre Koruma Çevre koruma politikaları ve prosedürleri.

7 Acil Durum Planları Acil durum planlarının hazırlanması, yönetimi ve eğitimi ile ilgili kurallar

8 Operasyonel Yetenek Geminin operasyonel kapasitelerinin belirlenmesi ile ilgili kurallar. 9 Mali Verimlilik

Satın Alma Sözleşme Yapma

Mali verimlilik, satın alma, sözleşme yapma ile ilgili kurallar.

10 Bakım Tutum ve

Standartları Geminin bakım tutumlarıyla ilgili planların hazırlanması ve bunlar ile ilgili kurallar. 11 Teknik Yardım Örgütün, karada deneyimli ve tecrübeli insan kaynakları ile gemiye

gerekli olan teknik desteğin verilmesi ile ilgili kurallar.

12 Sigorta Sigortalama ile ilgili genel prensipler ile hasardan doğan alacakların yönetimi ile ilgili kurallar.

13 Muhasebe Örgütün muhasebe bölümünün örgütsel yapısından başlayarak yapılacak ödemelere kadar muhasebeyi ilgilendiren kurallar. 14 Sertifikalandırma /

Yönetmelik ve Kurallara Uyum

Gemilerin tabi oldukları ulusal ve uluslararası kuralların ve yönetmeliklerin gereklerini yerine getirilmesi maksadıyla izlenecek olan kurallar.

15 Yük Elleçleme ve Yüke Özen

Yükleme ve boşaltma operasyonları ile seyir sırasında yüke gösterilecek olan özen ile ilgili kurallar.

16 İletişim Prosedürü Gemi yönetimi ile kara yönetimi arasındaki iletişimin detay ve kuralları.

17 Yönetim Antlaşması Gemi işleten örgüt, gemi sahibi ile yönetim konusunda yetki ve sorumlulukların belirtildiği bir yönetim antlaşması imzalaması ile ilgili kurallar.

18 Kayıtlar Kara yönetimi ve gemi ile ilgili operasyonel ve kalite ile ilgili arşiv kayıtlarının tutulması ve saklanması ile ilgili kurallar.

19 Denetlemenin Yapısı Uygulama Kuralları kapsamında kurallara uyum ile ilgili yapılacak olan denetlemenin bağımsız taraflarca yapılması konusundaki kurallar.

20 Kalite Sistemi Kalite sisteminin için gerek duyulan uygulamaların yerine getirilmesi ile ilgili kurallar.

21 Dokuman Kontrolü Doldurulan dokuman ve kayıtların incelenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili kurallar.

22 İç Kalite Denetlemesi Örgüt içerisinden bir yetkilinin görevlendirilerek kalite uygulamalarının denetlenmesi ile ilgili kurallar.

Kaynak : Barber International A/S, Oslo; Columbia Shipmanagement Ltd., Limasol; Denholm Ship Management, Glasgow; Hanseatic Shipping Company Ltd., Limasol; Wescol International Marine, London; Det Norske Veritas; Germanisher Lloyd; Llyod’s Register Cyprus. (1990).

Bu çalışmada ISM Uygulama Kurallarının uygulanması sırasında meydana gelen olumsuz yönler tespit edilmeye çalışılırken bir yandan da başarı ve hatalar da sıralanmıştır. Sonuçta Anderson (2003), ISM Uygulama Kuralları’nın emniyet kapsamı yanında verimlilik ve karlılık kapsamında da faydalarını tespit etmiştir.

Mejia (2001), ISM Uygulama Kuralları’na yönelik olarak performans ölçütleri önermiştir. Mejia, kuralların çıktısı olarak aşağıdaki önerileri getirmiştir:

• ISM Kuralları ile ile ilgili olarak liman devleti kontrollerinde tespit edilen uygunsuzluk veya eksiklikler.

• Gösterilmesi gereken anlık olarak ISM Kuralları ile ilgili olarak yapılan denetlemeler.

• Daha önceden tespit edilmiş eksiklik ve uygunsuzluklara yönelik yapılan denetlemeler.

• Gemi mürettebatı tarafından ISM Kurallarına uygunsuzluk ve eksiklik konusunda yapılmış raporlar.

• Yıllık ve ara inceleme raporları.

Mejia, ISM Uygulama Kurallarının performans çıktısı olarak ise aşağıdaki çıktıları önermektedir (2001; 115):

• kaza sayısı ve yaralanma sıklığı, • mürettebatın moral durumu, • emniyet kültürü,

• yaralanmalardan kaynaklanan zaman kaybı, • geminin kira dışı kalma veya gecikmesi,

• mürettebatın yurda iadesi veya sahile tekrar eğitime gönderilmesi, • sigorta primleri ve hasar seviyesi,

Mejia vd. (2005) tarafından yapılan diğer bir çalışma ise ISM Uygulama Kurallarının liman devleti kurallarının istatistiksel verilerini analiz ederek emniyet düzeyi belirleme politikalarındaki etkisini incelemiştir. Bu çalışma sonucunda ISM Uygulama Kurallarına uyum ile liman devleti kontrollerinin performansı arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.

Bu çalışmada bireysel karar verme süreçlerinin inceleneceği gemi kaptanları, ISM Uygulama Kurallarının gemi üzerindeki baş uygulayıcısı ve uygulatıcısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Önceki araştırmalarda, gemi kaptanlarının ISM Uygulama Kurallarını nasıl değerlendirdikleri konusunda yapılan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Yukarıda açıklandığı gibi ISM Uygulama Kurallarının performansı denildiği zaman, önceki çalışmalarda yalnızca emniyet bağlamında meydana getirdiği değişimler sorgulanmıştır. Özellikle kaza ve yaralanma sıklığındaki değişimler, bayrak devleti kontrollerindeki eksiklik veya uygunsuzlukların sayılarında meydana gelen değişimler, emniyet kültürü değişkenleri üzerindeki değişimler (Ek ve Mejia 2004; 26-34) incelenmiştir.