Ev rim te ori si nin bilim dışı id di ası na gö re in san lar ve gü nü müz may -mun la rı or tak ata la ra sa hip tir ler. Bu il kel ya ra tık lar za man la ev rim le şe rek bir kıs mı gü nü müz may mun la rı nı, ev ri min di ğer bir ko lu nu iz le yen bir baş ka grup da gü nü müz in san la rı nı oluş tur muş tur.
May mun lar la in san la rın söz de ilk or tak ata la rı na ev rim ci ler, "Gü ney
Af ri ka may mu nu" an la mı na ge len "Aust ra lo pit he cus" is mi ni ve rir ler.
Ger çek te so yu tü ken miş es ki bir may mun tü rün den baş ka bir şey ol ma yan Aust ra lo pit he cus la rın çe şit li tür le ri bu lu nur. Bun la rın ba zı la rı iri ya pı lı, ba zı la rı da ha kü çük, da ha na rin ya pı lı can lı lar dır.
İn san ev ri mi nin bir son ra ki saf ha sı nı da ev rim ci ler, "ho mo" ya ni in san ola rak sı nıf lan dı rır lar. İd di aya gö re ho mo se ri sin de ki can lı lar, Aust ra lo pit he cus lar dan da ha ge liş miş, gü nü müz in sa nın dan çok faz la far kı ol ma yan can lı lar dır. Bu tü rün ev ri mi nin en son aşa ma sın da ise, ho mo sa pi -ens sa pi -ens, ya ni gü nü müz mo dern in sa nı nın oluş tu ğu öne sü rü lür.
İşin as lı ise şöy le dir: Ev rim ci le rin or ta ya at tık la rı bu ha ya li se nar yo -da Aust ra lo pit he cus is mi ni ver dik le ri can lı lar soy la rı tü ken miş ger çek may mun lar, ho mo se ri sin de ki can lı lar ise es ki ta rih ler de ya şa mış bu gün ise nes li tü ken miş ırk la ra men sup in san lar dır. Ev rim ci ler bir "in san ev ri mi" şe ma sı oluş tu ra bil mek için çe şit li may mun ve in san fo sil le ri ni bü yük -lük le ri ne gö re ard ar da diz miş ler dir. Oy sa bi lim sel ger çek ler, bu fo sil le rin ke sin lik le bir ev rim sü re ci ni gös ter me di ği ni ve in sa nın ata la rı ola rak gös -te ri len bu can lı la rın bir kıs mı nın ger çek may mun, bir kıs mı nın da ger çek in san ol duk la rı nı gös ter miş tir.
Şim di ha ya li in san ev ri mi şe ma sı nın ilk ba sa ma ğı nı oluş tu ran Aust -ra lo pit he cus la rı in ce le ye lim.
Aust ra lo pit he cus lar: Nes li Tü ken miş May mun lar
Ev rim ci le rin id di ası, Aust ra lo pit he cus la rın gü nü müz in san la rı nın en il kel ata sı ol duk la rı dır. Bun lar yüz ve ka fa ya pı la rı bu gün kü may mun la ra ben ze yen, be yin ha cim le ri ise gü nü müz may mun la rın kin den da ha kü çük olan es ki bir tür dür. An cak ev rim ci le rin id di ala rı na gö re bu ya ra tık -la rın in san -la rın ata sı ol ma sı nı sağ -la yan çok önem li bir özel lik le ri bu lu nur;
iki ayak lı ol ma la rı.
May mun lar la in san la rın ha re ket şek li ta ma men fark lı dır. İn san lar, ger çek an lam da iki ayak la rıy la dik ha re ket eden ye ga ne can lı lar dır. Di ğer ba zı hay van lar ise iki ayak lı ola rak sı nır lı bir ha re ket ka bi li ye ti ne sa hip -tir ler ve so nuç ta eğik bir is ke le te sa hip -tir ler.
Ev rim ci le re gö re, Aust ra lo pit he cus isim li bu can lı lar, iki ayak la rı
üze rin de in san lar gi bi dik ola rak yü rü ye me se ler de eğik yü rü me ye te ne -ği ne sa hip ti ler. İş te bu sı nır lı iki ayak lı yü rü yüş ha re ke ti bi le ev rim ci le ri bu can lı la rın in sa nın ata sı ol duk la rı yö nün de ce sa ret len dir me ye yet miş ti.
Oy sa ev rim ci le rin, Aust ra lo pit he cus la rın iki ayak lı ol duk la rı na da ir id di ala rı nı çü rü ten ilk de lil, yi ne ev rim araş tır ma cı la rı nın ken di le rin den gel di. Aust ra lo pit he cus la rın fo sil le ri üze rin de ya pı lan de tay lı in ce le me, ev rim ci ler ta ra fın dan bi le, bun la rın "faz la" may mu na ben ze di ği nin ka bu lü ne yol aç mış tı. 1970'li yıl la rın or ta la rın da Aust ra lo pit he cus fo sil le ri üze -rin de de tay lı ana to mik araş tır ma lar ya pan ev rim ci Char les E. Ox nard, Aust ra lo pit he cus la rın is ke let ya pı la rı nı gü nü müz oran gu tan la rın ki ne ben ze ti yor du:
Aust ra lo pit he ci nes le rin omuz, pel vis, bi lek, ayak, dir sek ve el ler gi bi ana to -mik böl ge le ri üze rin de ya pıl mış bir çok kar şı laş tır ma lı ana to -mik araş tır ma mev cut tur. Bü tün bun lar şu nu söy lü yor: Bu fo sil le rin mo dern in sa na olan ya kın lı ğı ger çek ol ma ya bi lir. Bü tün fo sil par ça la rı hem in san dan hem de şem pan ze ve go ril ler den fark lı dır. Aust ra lo pit he ci nes ler grup ola rak in ce -len di ğin de ken di le ri ne has bir tür oran gu ta na ben zer lik gös te rir ler.62 An cak ev rim ci ler için esas utanç kay na ğı, Aust ra lo pit he cus la rın id dia edil di ği gi bi iki ayak lı ve eğik ola rak yü rü ye me ye cek le ri nin an la şıl -mış ol ma sı ol du. İki ayak lı an cak eğik ola rak yü rü dü ğü id dia edi len Aus-t ra lo piAus-t he cus'un böy le bir ya pı ya sa hip ol ma sı fi zik sel ola rak son de re ce ve rim siz ola cak tı ve oran tı sız ola rak yük sek bir ener ji ge rek tir mek tey di.
Ni te kim, 1996 yı lın da bil gi sa yar uz ma nı Ro bin Cromp ton, yap tı ğı araş tır -ma lar da bu çe şit bir "kar -ma" yü rü yü şün im kan sız ol du ğu nu gös ter di.
Cromp ton'un var dı ğı so nuç şuy du: Bir can lı ya tam dik, ya da tam dört aya ğı üze rin de yü rü ye bil ir. Bu iki si nin ara sı bir yü rü yüş bi çi mi, ener ji kul la nı mı nın aşı rı de re ce de art ma sı ne de niy le müm kün ol a maz. Böy le ce Aust ra lo pit he cus la rın id dia edil di ği gi bi hem eğik hem de iki aya ğı üze -rin de yü rü ye me ye ce ği or ta ya çık mış ol du.
Aust ra lo pit he cus la rın iki ayak lı ol ma dık la rı na da ir bel ki de en önem li ça lış ma yı ise 1994 yı lın da fo sil leş miş can lı lar üze rin de iki ayak lı -lık araş tır ma la rı ya pan İn gil te re Li ver po ol Üni ver si te si, İn san Ana to mi si ve Hüc re Bi yo lo ji si Bö lü mü'nde gö rev li araş tır ma cı ana to mist Fred Spo or
ve eki bi yap tı lar. Ku lak sal yan go zun da ki bi linç siz den ge me ka niz ma sın -dan yo la çı ka rak araş tır ma lar ya pan bi lim adam la rı Aust ra lo pit he cus la rın ke sin lik le iki ayak lı ol ma dık la rı nı bul du lar. Böy le ce Aust ra lo pit he cus la -rın in san ben ze ri ol duk la rı na da ir id di anın so nu gel miş ol du.
Ho mo Se ri si: Ger çek İn san Irk la rı
Ha ya li in san ev ri mi nin bir son ra ki ba sa ma ğı ise "ho mo" ya ni in san se ri si dir. Bu se ri de ki can lı lar gü nü müz in sa nın dan çok fark lı ol ma yan sa de ce ırk sal ba zı fark lı lık la rı bu lu nan in san lar dır. Ev rim ci ler bu fark lı lık la -rı abart ma ya ça lı şa rak söz ko nu su in san la -rı gü nü müz in sa nı nın bir "ır kı"
ola rak de ğil, ay rı bir "tür"ü ola rak yo rum la mış lar dır. Oy sa bi raz dan da gö re ce ği miz gi bi ho mo se ri sin de ki in san la rın tü mü as lın da nor mal bi rer in san ır kın dan baş ka bir şey de ğil dir.
Ev rim ci le rin ha ya li şe ma sı na gö re ho mo tü rü nün ken di için de ki ha ya li ev ri mi şöy le dir: Ön ce ho mo erec tus, son ra ar ka ik ho mo sa pi ens ve ne -an der tal in sa nı, son ra da cro-mag non ada mı ve gü nü müz in sa nı olu şur.
Ho mo se ri sin de ki yu ka rı da say mış ol du ğu muz "tür"le rin hep si, her ne ka dar ev rim ci ler ak si ni id dia et se ler de ger çek in san lar dan baş ka bir şey de ğil dir ler. Ön ce lik le ev rim ci le rin en il kel tür say dık la rı ho mo erec -tus'u in ce le ye lim.
Ho mo erec tus'un "il kel" bir tür ol ma dı ğı nı gös te ren en et ki le yi ci de -lil, en es ki ho mo erec tus ka lın tı la rın dan olan "Tur ka na Ço cu ğu" fo si li dir.
Tur ka na ço cu ğu fo si li nin sa hi bi nin 12 ya şın da bir ço cuk ol du ğu ve bü yü dü ğü za man 1.83 bo yun da ola ca ğı tah min edil mek te dir. Bu fo si lin sa hi bi -nin dik is ke let ya pı sı gü nü müz in sa nın dan fark sız dır! Uzun ve in ce olan is ke let ya pı sı, gü nü müz de tro pik böl ge ler de ya şa mak ta olan in san la rın is ke let ya pı sıy la ta ma men uyuş mak ta dır. Bu fo sil, ho mo erec tus'un gü nü müz in sa nı nın bir ır kı ol du ğu nun en önem li de lil le rin den dir. Ev rim ci pa -le ant ro po log Ric hard Le akey ho mo erec tus ve gü nü müz in sa nı nı şöy -le ka rı şı laş tı rır:
Her han gi bir ki şi fark lı lık la rı far ke de bi lir: Ka fa ta sı nın bi çi mi, yü zün açı sı, kaş çı kın tı sı nın ka ba lı ğı vs. An cak bu fark lı lık lar bu gün de ği şik coğ raf ya lar -da ya şa mak ta olan in san ırk la rı nın bir bir le ri ara sın -da ki fark lı lık lar -dan -da ha
faz la de ğil dir. Böy le bir var yas yon top lu luk lar bir bir le rin den uzun za man ara lık la rın da ay rı tu tul duk la rı za man or ta ya çı kar.63
Ya ni Le akey şu nu söy le mek te dir ki ho mo erec tus ve bi zim ara mız da ki fark, ör ne ğin zen ci ler le es ki mo lar ara sın da ki fark lı lık lar dan faz la de -ğil dir. Ho mo erec tus'un bu ka fa ta sı özel lik le ri, bes len me bi çi mi, ge ne tik göç, di ğer in san ırk la rıy la bel li bir sü re kay naş ma ma gi bi olay la rın so nu -cun da or ta ya çık mış tır.
Ho mo erec tus'un "il kel" bir tür ol ma dı ğı nın bir baş ka güç lü ka nı tı bun la rın 27 bin yıl lık ve hat ta 13 bin yıl lık fo sil le ri nin bu lun muş ol ma sı dır. Bi lim dün ya sın da bü yük yan kı lar uyan dı ran ve bi lim sel bir der gi ol -ma yan- Ti me'da bi le ya yın la nan bir -ma ka le ye gö re Ja va ada sın da ya şı nın 27 bin yıl lık ol du ğu be lir le nen ho mo erec tus fo sil le ri bu lun muş tur. Avus -tu ral ya'da Kow Ba tak lı ğı'nda ise 13 bin yıl lık ho mo sa pi ens-ho mo erec -tus özel lik le ri ta şı yan ba zı fo sil ler bu lun muş tur. Bü tün bu fo sil ler, ho mo erec tus'un gü nü mü ze ol duk ça ya kın ta rih le re ka dar ya şa mı nı sür dür müş ol du ğu nu ve bun la rın bil di ği miz in sa nın ta ri he gö mül müş bir ır kın dan baş -ka bir şey ol ma dık la rı nı gös ter mek te dir.
Ar ka ik Ho mo Sa pi ens ve Ne an der tal Ada mı
Ar ka ik ho mo sa pi ens, ha ya li ev rim şe ma sı nın gü nü müz in sa nın dan bir ön ce ki ba sa ma ğı nı oluş tu rur. As lın da bu in san lar hak kın da ev rim ci ler açı sın dan söy le ne cek bir şey yok tur, zi ra bun lar gü nü müz in sa nın dan an -cak çok kü çük fark lı lık lar la ay rı lır lar. Hat ta ba zı araş tır ma cı lar, bu tü rün tem sil ci le ri nin gü nü müz de ha la ya şa mak ta ol duk la rı nı söy le ye rek Avus -tu ral ya lı Abo ri jin yer li le ri ni ör nek gös te rir ler. Abo ri jin yer li le ri de ay nı bu tür gi bi ka lın kaş çı kın tı la rı na, içe ri doğ ru eğik bir çe ne ya pı sı na ve bi raz da ha kü çük bir be yin hac mi ne sa hip tir ler. Ay rı ca çok ya kın bir geç miş te Ma ca ris tan'da ve İtal ya'nın ba zı köy le rin de bu in san la rın ya şa mış ol duk -la rı na da ir cid di bul gu -lar ele ge çi ril miş tir.
Ev rim ci ler ar ka ik ho mo sa pi ens tü rü ne en önem li ör nek ola rak Hol -lan da'nın Ne an der va di sin de bu lu nan ve Ne an der tal ada mı adı ve ri len in san fo sil le ri ni gös te rir ler. Za ten gü nü müz de bir çok araş tır ma cı, Ne an
-der tal in sa nı nı gü nü müz in sa nı nın bir alt tü rü ola rak ta nım la ya rak "ho mo sa pi ens ne an der ta len sis" de mek te dir. Bu ır kın gü nü müz in sa nıy la be ra ber, ay nı an da ve ay nı coğ raf ya da ya şa dı ğı ke sin dir. Bul gu lar, Ne an der -tal le rin ölü le ri ni göm dük le ri ni, çe şit li mü zik alet le ri yap tık la rı nı ve ay nı dö nem de ya şa mış ho mo sa pi ens sa pi ens ler le be ra ber ge liş miş bir kül tü rü pay laş tık la rı nı açık ça gös ter mek te dir. Ne an dert hal fo sil le ri nin ta ma men mo dern olan ka fa tas la rı ve is ke let ya pı la rı da her han gi bir spe kü las yo na açık de ğil dir. Bu ko nu da cid di bir oto ri te sa yı lan New Me xi co Üni ver si te -si'nden Erik Trin ka us şöy le ya zar:
Ne an dert hal ka lın tı la rı ve mo dern in san ke mik le ri ara sın da ya pı lan ay rın tı -lı kar şı laş tır ma lar, şu nu gös ter mek te dir ki Ne an dert hal le rin ana to mi sin de, ya da ha re ket, alet kul la nı mı, ze ka se vi ye si ve ya ko nuş ma ka bi li ye ti gi bi özel lik le rin de mo dern in san lar dan aşa ğı sa yı la bi le cek hiç bir şey yok tur.64 Bun la ra ek ola rak Ne an der tal le rin gü nü müz in sa nı na gö re ba zı üs tün lük le ri bu lun mak ta dır. Ne an der tal le rin be yin ha cim le ri gü nü müz in -sa nın kin den da ha bü yük tür ve bun lar vü cut ola rak da ha -sağ lam ya pı lı ve kas gü cü ola rak biz ler den çok da ha güç lü dür ler. Yi ne Trin ka us şöy le der:
"Ne an dert hal le rin ken di ne öz gü ya pı sı, göv de ve uzuv ke mik le ri nin ge -nel ola rak abar tı lı bi çim de ya pı lı ol ma sı dır. Bü tün iyi ko run muş ke mik ler, mo dern in san lar ta ra fın dan en der ola rak sa hip olu na bi le cek bir gü ce işa
"Ne an dert hal le rin ken di ne öz gü ya pı sı, göv de ve uzuv ke mik le ri nin ge -nel ola rak abar tı lı bi çim de ya pı lı ol ma sı dır. Bü tün iyi ko run muş ke mik ler, mo dern in san lar ta ra fın dan en der ola rak sa hip olu na bi le cek bir gü ce işa