İngiltere’de vergi ile ilgili suç ve kabahatler ile bunların cezaları farklı kanunlarda düzenleme alanı bulmaktadır. Örneğin idari para cezası gerektiren vergi ile ilgili ihlaller “Taxes Management Act” (Vergi Yönetimi Kanunu),282vergi ile ilgili olanların da dâhil olduğu çeşitli konularda bilerek ve isteyerek gerçeğe aykırı tanık beyanında bulunmak ve benzeri suçlar “Perjury Act” (Yalan Tanıklık Kanunu)283” adı verilen kanunlar ile düzenlenmiştir. Sahte ve yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma suçlarının da dâhil olduğu sahtecilik suçlarına ilişkin hükümler ise “Forgeryand Counterfeiting Act” (Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu) adı verilen kanunda yer almaktadır. Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu sahtecilik suçlarını; sahtecilik, sahte araç
282 Vergi Yönetimi Kanunu (Taxes Management Act-TMA); http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1970/9/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020).
283 Yalan Tanıklık Kanunu (Perjury Act); http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Geo5/1-2/6/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020).
87
kopyalama, sahte araç kullanma, sahte aracın kopyasını kullanma ve diğer sahtecilik suçları olmak üzere beş kategoriye ayırmıştır284. Sahtecilik suçu, kişinin sahte bir araç yapması ve bunu kullanması veya bu sahte aracın gerçekliğine başkalarını inandırarak kişileri zarara uğratmasıyla doğmaktadır. Sahte araç kopyalama, kişinin sahte olduğunu bildiği bir aracı kopyalaması; sahte aracın kopyasını kullanma, bu aracın kopyasını kasten kullanma ve başkalarını bu aracın gerçekliğine inandırarak onların kullanmasını sağlama şeklinde doğar. Sahte araç kullanma suçu ise kişinin sahte olduğunu bildiği bir aracı kullanarak veya başkasını bu aracın gerçekliğine inandırarak kullanmaya ikna etmesi şeklinde işlenmektedir285. Söz konusu maddelerde “araç” ifadesi kullanılmış olup, bu ifade ile resmi olsun ya da olmasın her türlü belge, pul, damga pulu veya elektronik cihazlar (teyp, disk vb.) kastedilmektedir. “Sahte Araç” ifadesi de değiştirilmiş, bozulmuş, onaylanmadığı halde onaylanmış gibi gösterilen belgeler ile maddeleri, tarihi, ilgili olan kişileri gerçeği yansıtmayan belgeler olarak anlaşılmaktadır.
“Sahte Araç Yapmak” ifadesi ise bir aracın kısmen veya tamamen değiştirilmesi ve yanıltıcı duruma getirilmesidir286. Yukarıda yer verilen suçları işleyen kişi hakkında yapılan yargılama sonunda kişinin kanunun ilgili maddelerinde ifade edilen suçlardan birinin işlendiği anlaşılırsa işleyen kişi hakkında on yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir287. İngiltere’de vergi ile ilgili konularda genel otorite, “Birleşik Krallık Gelir ve Gümrük Dairesi (Her Majesty’s Revenueand Customs-HMRC) adlı kurumdadır. Bu kurum genel olarak vergi sisteminden sorumlu olup, vergi kanunlarının uygulanmasını sağlamaktadır. HMRC, vergi kaçırdığı veya sahtekârlık yaptığından şüphelenilen kişileri ve işletmeleri araştırmakta, gerektiğinde haklarında soruşturma başlatmaktadır288. HMRC, sahtecilik suçlarında cezai soruşturma yoluna başvurmaktadır289. İngiltere’de vergi incelemeleri de HMRC adına faaliyette bulunan ve
“tax inspector (vergi müfettişi)” adı verilen vergi inceleme elemanlarınca gerçekleştirilir. Vergi müfettişleri, vergi mükelleflerinin yükümlülüklerini
284 Forgeryand Counterfeiting Act (Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu) Madde 1-5; http://www.legislation. gov.uk /ukpga/1981/45/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020).
285 Forgeryand Counterfeiting Act (Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu) Madde 1-5. (Erişim: http://www.legislation.
gov.uk /ukpga/1981/45/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020)
286 Forgeryand Counterfeiting Act (Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu) Madde 8-10. (Erişim: http://www.legislation .gov.uk /ukpga/1981/45/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020).
287 Forgeryand Counterfeiting Act (Sahtecilik ve Kalpazanlık Kanunu) Madde 6. (Erişim: http://www.legislation.
gov.uk /ukpga/1981/45/contents, (Erişim Tarihi:19.04.2020)
288Julia Kagan, “HM Revenue and Customs (HMRC)”, 2018, https://www.investopedia.com/terms/h/hm-revenue-and-customs -hmrc.asp, (Erişim Tarihi:22.04.2020).
289 HM Revenue & Customs; “HMRC's Criminal İnvestigation Policy ”, https://www.gov.uk/government /publications/criminal-investigation/hmrc-criminal-investigation-policy, (Erişim Tarihi:22.04.2020).
88
değerlendirmek ve yürütmekle sorumludur290. Söz konusu müfettişler HMRC’ ye bağlı, cezai veya sivil soruşturmaları en deneyimli araştırmacıların görev aldığı “Sahtekarlık Araştırmaları Hizmet Birimi291” adı verilen birime bağlı olarak çalışmakta olup en yetkili vergi denetim birimidir292. Vergi incelemeleri vergi beyannamesi üzerinde şüpheli durumlar olduğunda, beyanname verilmediğinde veya hatalı verildiği anlaşıldığında başlatılabilmektedir. Yine vergilerin kasıtlı olarak geç ödendiğinden şüphelenilmesi, rakamlarda bir yıldan diğerine önemli bir değişiklik olması, işletme giderlerinde önemli artışlar olması, aynı sektördeki diğer işletmelerle karşılaştırıldığında rakamlarda büyük farklar olması gibi durumlarda da vergi incelemeleri söz konusu olabilmektedir293.
Genel olarak değerlendirecek olursak, İngiltere vergi uygulamalarında belgeler ile ilgili sahtecilik suçlarında cezaların Türkiye’ye oranla oldukça ağır olduğu görülmektedir. Türkiye’de benzer suçlarda öngörülen adli cezalar en fazla beş yıl hapis cezası olarak uygulanmaktayken İngiltere’ de on yıla kadar ceza verilebilmektedir. Bu durum cezaların caydırıcılığı bakımından önemli bir husustur. Vergi beyannamelerinde şüpheli durumlarla karşılaşıldığında ve işletme gelir ve giderlerine ilişkin tutarsızlıklar tespit edildiğinde vergi incelemeleri başlatılması da dikkat çekici olup caydırıcılık bakımından önemli uygulamalardır.
290 National Audit Office, “Report by the Comptroller and Auditor General”, 1998, s. 7. https://www.nao.org.uk/
pubsarchive/wp-content/uploads/sites/14/2018/11/Inland-Revenue-Special-Compliance-Office-Prevention-of Corrupt ion.pdf, (Erişim Tarihi:23.04.2020).
291 Sahtekârlık Araştırmaları Hizmet Birimi, geçmişte “Özel Uyum Dairesi (Special Compliance Office)” adı verilen bağımsız kurum iken 2005 yılında HMRC' nin oluşturulmasını takiben HMRC’ ye bağlanmıştır.
292 Who are the HMRC Fraud Investigations Service Unit and what do they do?, https://www.mazars.co.uk/
Home/Services/Tax-Advice/Tax-investigations/Who-are-the-HMRC-Fraud-Investigations-Service-Uni,(ErişimTarihi:
23.04.2020).
293 What can you expect in a HMRC tax inspection?, https://www.begbies-traynorgroup.com/articles/finance/what-can-you-expect-in-a-hmrc-tax-inspection, (Erişim Tarihi:23.04.2020).
89
İKİNCİ BÖLÜM
SAHTE VE MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇLARININ İŞLENME NEDENLERİ, YÖNTEMLERİ VE
BU SUÇLARI İŞLEYENLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. SAHTE VE MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇLARININ İŞLENME NEDENLERİ
1.1. SAHTE VE MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE KULLANMA