İHYD Dersinin Öğretim Programının Uygulanışında Sorunla

Tablo 4.39. İHYD dersi öğretim programının uygulanışında karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri

Görüşler f %

Konuları somutlaştıramama 21 75

Davranışa dönüştürülecek yapıda olmama 4 14,28 Program ile ders kitabı uyumsuzluğu 3 10,71

Toplam 28 100

Tablo 4.39’da öğretmenlerin % 75’i konuların soyut olduğunu ve somutlaştırmada zorluk yaşadıklarını belirtmişlerdir. % 14,28’i davranışa dönüştürülecek yapıda olmadığını, % 10,71’i program ile ders kitabının uygun olmadığını belirtmişlerdir.

Programın uygulanışında karşılaştığı sorunlarla ilgili görüş belirten öğretmenlerden Ö-6, “Konular soyut olduğu için desin öğretimi ve öğrencilerin konuları içselleştirmelerinde problemler oluyor.”,Ö-16 “Konular somut hale getirilebilir”, Ö- 1 “İçerik yönünden 4. sınıf öğrencilerinin seviyelerinin üzerinde hazırlanmıştır. Konuların biraz daha yumuşatılıp hafifletilmesi öğrencilerin anlamaları açısından uygun olacaktır.”Ö-10“Ünitelerde sadeleştirme yapılmalı çünkü bu yaştaki çocukların somuttan soyuta geçiş dönemi olsa da birden soyutla karşılaşmak kafa karışıklığına neden oluyor. Bu yüzden sadeleştirme yapılmalı.” diyerek konuların somutlaştırılamadığını belirtmiştir. Öte yandan dersin kavramların ve konuların soyut olduğunu belirten öğretmenlerden Ö-26 “Soyut konu olması öğretimi zorlaştırıyor, Ö-12 “Kitap biraz daha somutlaştırılabilir”, Ö-13 “Daha somut olmalı, soyut kavramlar düzeye uygun değildir”, Ö-4 “4. sınıf öğrencilerine göre soyut kavramlar daha dikkate alınarak hazırlanmalıdır.” Ö-19 “Seviyeye uygun hale getirilmeli somutlaştırılmalı.” şeklinde ifade etmiştir.

Programın davranışa dönüştürecek boyutta olmadığını sadece bilgiyi verecek yapıda bir program olduğunu düşünen öğretmenlerden Ö-20 “Program sadece öğrenciye bilgiyi verecek yapıdadır, davranışa dönüştürecek yapıda değildir.”,Ö-19 ise “Davranışları kazandırmada yeterli yapıda değildir.”, Ö-15 ise “Davranışa dönüştürmeye daha olanaklı yapıda olmalıdır.” diyerek görüşünü belirtmiştir.

Program ile ders kitabının uyumsuzluğunu belirten öğretmenlere göre ders kitabı hem program hem de yaşamla uyumlu değildir. Ö-21’e göre, “Ders kitabındaki masallar hikâyeler hem programa hem de günümüz yaşamına uygun değildir.” Ö- 19’a göre ise “Kitap olarak ve konu olarak programa daha uygun bir çalışma yapılabilir.”

4.2.9.1. Programın boyutlarına ilişkin sorunlar

İHYD dersi öğretim programının uygulanışında karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmenlerin %93,33’ü sorunun var olduğunu ifade ederken, %6,67’si sorun olmadığını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin programı uygularken karşılaştıkları sorunlar; programın kazanım boyutuyla ilgili sorunlar, programın içerik boyutuyla ilgili sorunlar, programın öğrenme-öğretme süreci boyutuyla ilgili sorunlar ve programın ölçme-değerlendirme boyutuyla ilgili sorunlar şeklinde aşağıda açıklanmıştır:

4.2.9.1.1. Programın kazanım boyutuyla ilgili sorunlar

Bu boyuta ilişkin sorunlar Tablo 4.40’ta gösterilmiştir:

Tablo 4.40. İHYD dersi öğretim programının kazanım boyutunda karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri

Görüşler f %

Kazanımların soyut konuları içermesi 21 75

Kazanımların gerçekleştirilebilir olmaması 4 14,29

Program ile ders kitabı uyumsuzluğu 3 10,71

Tablo 4.40 incelendiğinde öğretmenlerin %75’inin kazanımların soyut konuları içermesi, %14,29’unun kazanımların gerçekleştirilebilirliği ve %10,71’inin program ile ders kitabı uyumsuzluğunda şikâyet ettikleri görülmektedir.

Kazanımların soyut konuları içermesinden şikâyet eden öğretmenlerin görüşleri şöyledir: “Konular soyut olduğu için desin öğretimi ve öğrencilerin konuları içselleştirmelerinde problemler oluyor.” (Ö-6). “Konular somut hale getirilmelidir. Bu haliyle içerik yönünden 4. sınıf öğrencilerinin seviyelerinin üzerinde hazırlanmıştır. Konuların biraz daha yumuşatılıp hafifletilmesi öğrencilerin anlamaları açısından uygun olacaktır.” (Ö-1). “Kazanımlar sadeleştirilmeli; çünkü bu yaştaki çocuklar somuttan soyuta geçiş döneminde. Birden soyutla karşılaşmak kafa karışıklığına neden oluyor.” (Ö-10)

Kazanımların gerçekleştirilebilir olmadığını düşünen öğretmenlere göre; “Program sadece öğrenciye bilgiyi verecek yapıdadır, davranışa dönüştürecek yapıda değildir.” (Ö-20). Ö-19 ise “Kazanımlar bu yaş seviyesinde öğrencilerin yapabileceği işleri içermemektedir.” diyerek görüşünü belirtmiştir.

Program ile ders kitabının uyumsuzluğunu belirten öğretmenlere göre ders kitabı hem program hem de yaşamla uyumlu değildir. Ö-21’e göre, “Ders kitabındaki masallar hikâyeler hem programa hem de günümüz yaşamına uygun değildir.” Ö-19 ise; “Programların uygulanışında ders kitapları önemli bir yere sahiptir. Bu haliyle öğretim programında istenilenle kitapta verilenler birbiriyle örtüşmüyor. Bu nedenle ders kitabı programa uygun hale getirilmelidir.” demiştir.

4.2.9.1.2. Programın içerik boyutuyla ilgili sorunlar

Bu boyuta ilişkin sorunlar Tablo 4.41’de açıklanmıştır:

Tablo 4.41. İHYD dersi öğretim programının içerik boyutunda karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri

Görüşler f %

Öğrenci seviyesinin üzerinde olması 14 93,33

Süre yetersizliği 1 6,67

Tablodan 4.41’e göre içerik boyutuyla ilgili sorun yaşadığını belirten öğretmenlerin %93,33’ünün içeriğin öğrenci seviyesinin üzerinde olduğunu ve %6,67’sinin ise içeriğin yoğunluğu nedeniyle sürenin yetersiz olduğunu belirttikleri anlaşılmaktadır. İçeriğin seviyenin üzerinde olduğunu düşünen öğretmenlere göre, içeriğin öğrenci seviyesinin üzerinde olması nedeniyle öğrenciler konuları anlamakta zorluk çekmektedirler. Öğrencilerin özellikle yaş itibariyle soyuttan çok somut konuları anlaması bu zorluğun temel nedenidir. Ö-29 “İçerik 4. sınıf seviyesinde değil, ders içeriği çok soyut. Özellikle kavramlar soyut olduğundan öğrencilere kavratmada zorluk çekiliyor.” şeklinde düşüncesini açıklamıştır.

Öğretmenlere göre içeriğin yoğunluğuna karşın sürenin yetersizliği başka bir sorundur. Ö-5’e göre; “Tema başlıkları oldukça önemli ve sınıf seviyesine uygundur. Çocuklar kendi yaşamlarıyla özdeşleştirip örnekler verebilmekteler. Ancak metin uzunluğu, temaların derinliği nedeniyle ders için ayrılan süre yeterli olmamaktadır.” 4.2.9.1.3. Programın öğrenme-öğretme süreci boyutuyla ilgili sorunlar

Bu boyuta ilişkin sorunlar Tablo 4.42’de gösterilmiştir:

Tablo 4.42. İHYD dersi öğretim programının öğrenme-öğretme süreci boyutunda karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri

Görüşler f %

Ders kitabı kaynaklı sorunlar 15 78,95

Süre sorunu 4 21,05

Toplam 19 100

Tablo 4.42’de öğretmenlerden programın öğrenme-öğretme süreciyle ilgili sorun yaşayanlar, ders kitabı kaynaklı sorunlardan (%78,95) ve süre sorunundan (%21,05) bahsetmişlerdir.

Bilindiği gibi ders kitapları öğretim programlarının çıktılarıdır ve öğretmenlerin en çok kullandığı öğretim araç ve gereçleri arasındadır. Bu manada öğrenme-öğretme süreci deyince öğretmenler doğrudan ders kitabını vurgulayan ve ön plana çıkaran

görüşler belirtmişlerdir. Öğretmenlere göre ders kitapları kazanım ile uyumsuz olmasının dışında öğrenme-öğretme sürecinde de bazı sorunların kaynağı olmaktadır. En önemli ders kitabı kaynaklı sorun ise günlük hayatla ilişkilendirmedir. Ö-24; “Ders kitabı içeriğinde günlük hayatla doğrudan ilişkilendirilmesi zor hikâyelere yer verilmiş, ayrıca hikâyeler öğrenci seviyelerinin de üstünde. Bu hikâyeler nedeniyle öğrencileri derse motive etmede zorluk çekiyoruz.” şeklinde görüşünü açıklamıştır. Ayrıca bazı öğretmenler ders kitabının öğrenci seviyesinin üstünde olduğu, metinlerin karışık ve uzun olduğunu belirtmiştir. Ö-2’ye göre; “Ders kitabındaki metinler uzun, karışık ve öğrenci seviyesine uygun değildir.”

Öğretmenlere göre öğrenme-öğretme sürecinde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri süre yetersizliği nedeniyle modern öğretim, strateji, yöntem ve tekniklerinin derste kullanılamamasıdır. Ö-28’in konuya ilişkin görüşü şöyledir: “Derste aktif öğretim tekniklerinin kullanılması ve dersin tam hakkı ile verilebilmesi için süre yetersizdir.”

4.2.9.1.4. Programın ölçme-değerlendirme boyutuyla ilgili sorunlar

Bu boyuta ilişkin sorunlar Tablo 4.43’te açıklanmıştır:

Tablo 4.43. İHYD dersi öğretim programının uygulanışında ölçme-değerlendirme süreci boyutunda karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri

Görüşler f %

Bilgilendirme eksikliği 14 82,36

Tablo 4.43 incelendiğinde programın ölçme-değerlendirme boyutuna ilişkin sorun yaşadıklarını ifade eden öğretmenlerin tamamı bilgilendirme eksikliğinden şikâyet etmiştir. Ö-13; “Öğretim programının kuramsal boyutunda ölçme-değerlendirme anlayışına ilişkin bilgi eksikliği bulunmaktadır. Programı temel alarak ölçme- değerlendirmeyi nasıl yapmamız gerektiğini bilmiyoruz.” diyerek görüşünü açıklamıştır.