Kureyşliler; Kâbe’nin duvarlarının yıkım ve yapım işinde de ihtilafa düştüler.
Velid b. Mugîre, bu hususta kura çekilmesini tavsiye etti ve böyle yapıldı.120
Kureyşliler; kabileleri dört gruba ayırdıktan sonra, Hübel putunun yanında, aralarında kura çektiler.121
1) Abdi Menaf ve Zühre oğullarına, Kâbe’nin cephe ve kapı tarafı, 2) Abduddar, Esed ve Adiyy oğullarına, Kâbe’nin Şam cephesi (Hatîm ve Hicr tarafı),
3) Teym ve Mahzum oğullarına, Kâbe’nin Yemen cephesi,
4) Sehm, Cumah ve Âmir oğullarına, Kâbe’nin Yemen cephesiyle Hacerü’l-Esved köşesi arası düştü.122
114 Ezrakî, 1/160.
115 İbn Sa’d, 1/145.
116 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Taberî, Târîh, 2/200, İbn Esîr, Kâmil, 2/44, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301.
117 Abdurrezzak, 5/102, İbn Sa’d, 1/145, Ezrakî, 1/158, 160, Beyhakî, Delâil, 2/54, Zehebî, Târîh, s. 69, Heysemî, 3/289.
118 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Ezrakî, 1/158, 160, Taberî, Târîh, 2/200.
119 Ezrakî, 1/160-161.
120 Beyhakî, Delâil, 2/60, İbn Kesîr, Bidâye, 2/300.
121 Ezrakî, 1/161, Belâzurî, Ensâb, 1/99.
122 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, İbn Sa’d, 1/146, Ezrakî, 1/161, Belâzurî, Ensâb, 1/99, Taberî, Târîh, 2/200-201, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301-302, Diyarbekrî, 1/114-115, Halebî, 1/234.
Her kabile; Kâbe’nin kendilerine düşen yerleri için taş toplamaya ve taşımaya başladılar.123
Erkekler ikişer ikişer olup taş, kadınlar da sıva taşıdılar.124
Kâbe’nin Üzerinde Güneşlenen Korkunç Yılan ve Âkıbeti
Kâbe’nin içinde bulunan ve Kâbe’ye yapılan bağışlar içine konulagelen kuyuya, bir müddetten beri, bir yılan gelip yerleşmişti.125
Çok kara, karnı ak,126 başı oğlak başı gibi olan127 bu büyük ve kor-kunç128 yılan, her gün çıkıp Kâbe duvarının üzerinde güneşlenir; Kâbe’ye hiç kimseyi yaklaştırmazdı.
Bir kimse ona yaklaşacağı zaman hemen kuyruğunun yanından başını kaldırır, ağzını açar, korkunç sesler çıkarmaya başlardı.
Bunun için, Kureyşîler ona yaklaşmaktan ürperirler, korkarlardı. Bu yılan, yine her gün yaptığı gibi, Kâbe’nin duvarları üzerinde güneş-leniyordu.129
Kureyşîler, Makam-ı İbrahim’in yanında toplanarak:
“Ey Allah! Eğer Beyt’inin yıkılıp yeniden yapılmasına razı isen, onu tamamlattır ve şu yılan uğraşısını da üzerimizden kaldır!130
Ey Rabbimiz! Biz, Senin Beyt’ini şereflendirmek ve süslemek istiyoruz. Sen, razı isen bunu yaptır.
Razı değilsen, Sen, istediğini yap!” diyerek dua ettiler. O sırada, gökten bir çığlık işittiler.131
123 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/209, Ezrakî, 1/161, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/45, İbn Sey-yid, 1/52.
124 Ebu Nuaym, Delâil, 1/189, Beyhakî, Delâil, 2/33, İbn Kesîr, Bidâye, 2/287, Heysemî, 3/301, Diyarbek-rî, 1/112.
125 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Taberî, Târîh, 2/200, İbn Esîr, Kâmil, 2/44, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301, Diyarbekrî, 1/112.
126 Abdurrezzak, 5/102, Ezrakî, 1/158, 161, Zehebî, Târîh, s. 76, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301, Heysemî, 3/289, Ýbn Hacer, Metâlib, 4/183, Diyarbekrî, 1/112.
127 Ezrakî, 1/158, 161, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301, Diyarbekrî, 1/112.
128 Halebî, 1/233.
129 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Taberî, Târîh, 2/200, İbn Esîr, Kâmil, 2/44, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301, Diyarbekrî, 1/112, Halebî, 1/233.
130 Ezrakî, 1/161, Zehebî, Târîh, s. 76, Diyarbekrî, 1/112.
131 Abdurrezzak, 5/102, 103, Zehebî, Târîh, s. 76, Heysemî, 3/289, Ýbn Hacer, Metâlib, 4/183, Halebî, 1/234.
Yüce Allah tarafından;132 sırtı kara, karnı ak, ayakları sarı, kartaldan daha büyük133 bir kuşun salındığı görüldü.134
Bu kuş, birden yılanın üzerine inerek, başına batırdığı tırnaklarıyla onu hemen kapıp havalandı!
Yılanı, kuyruğu sallana sallana Küçük Ecyad’a,135 Hacun’a doğru136
götürdü.137 Hacun’a bıraktı. Yer, onu yuttu.138
Bunun üzerine, Kureyşliler:
“Yapmak istediğimiz işten Allah’ın razı olduğunu ümit ediyoruz. Yanımızda, yardımından yararlanacağımız bir iş adamı da var, elimizde kereste de var!
Yüce Allah, yılan belâsını da başımızdan def etti!” dediler.
Kureyşliler; Kâbe’nin kendilerine düşen taraflarını yıkıp yeniden yapma-ya karar verdikleri zaman, Ebu Vehb b. Amr, b. Âiz, b. İmran, b. Mahzum kalktı, Kâbe duvarının üzerindeki taşlardan birine elini uzatıp almasıyla taşın elinden sıçrayıp duvardaki eski yerine dönmesi bir oldu!
Ebu Vehb:
“Ey Kureyş cemaati! Kâbe’nin yapısına, kazancınızın temiz ve helal olmayanını sokmayınız!
Ona, ne fâhişe başlığı, ne faiz parası, ne de herhangi bir kimseden hak-sız olarak alınmış olan para sokulmasın!” dedi.139
Kureyşliler, Kâbe’yi yıkmaktan çok korkmakta ve çekinmekte idiler.140
Velid b. Mugîre, Kureyşlilere:
“Sizin Kâbe’yi yıkmaktaki gayeniz nedir? İyilik mi, yoksa kötülük müdür?” diye sordu.
132 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Taberî, Târîh, 2/200, Zehebî, Târîh, s. 76, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301.
133 Abdurrezzak, 5/103, Ezrakî, 1/161, Zehebî, Târîh, s. 76, Heysemî, 3/289, Ýbn Hacer, Metâlib, 4/183, Diyarbekrî, 1/112.
134 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205, Abdurrezzak, 5/103, Taberî, Târîh, 2/200, Zehebî, Târîh, s. 76, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301.
135 Abdurrezzak, 5/13, Zehebî, Târîh, s. 76, Heysemî, 3/289, Ýbn Hacer, Metâlib, 4/183, Diyarbekrî, 1/112.
136 Ezrakî, 1/170.
137 Abdurrezzak, 5/103, Ezrakî, 1/170, Zehebî, Târîh, s. 76, Heysemî, 3/289, Ýbn Hacer, Metâlib, 4/184.
138 Süheylî, 2/278, Halebî, 1/233, Zürkânî, 1/204.
139 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/205-206, Taberî, Târîh, 2/200, İbn Esîr, Kâmil, 2/44, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301.
140 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, Abdurrezzak, 5/319, Ezrakî, 1/167, Taberî, Târîh, 2/200, İbn Esîr, Kâ-mil, 2/44, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
“Elbette, iyiliktir!” dediler.141
Velid b. Mugîre:
“Ey kavmim! Siz, Kâbe’yi yıkmakla onu ıslah etmek istiyor değil misi-niz?” diye sordu.
“Evet! Islah etmek istiyoruz!” dediler.142
Bunun üzerine, Velid b. Mugîre:
“Yüce Allah, ıslah edicileri helâk etmez!143
Fakat, siz, Rabbinizin Beyt’inin onarımına, mallarınızın temiz ve helal olanından başkasını sokmayınız!
Ona, faizden, kumardan, fâhişe başlığından elde edilen parayı sokma-yınız!
Beytullah’ı, mallarınızın kötü olanından uzak tutunuz!
Çünkü Allah, malın temiz ve helal olanından başkasını kabul etmez!” dedi.144
Kureyşliler, yapılan tavsiyenin gereğini yerine getirdiler.145
“O halde, yıkmak için onun üzerine kim çıkacak?146 Onu yıkmaya, ilk önce kim başlayacak?” dediler.147
Velid b. Mugîre:
“Onun üzerine ben çıkacak, onu ben yıkacağım!148
Sizin, onu yıkmaya ilk başlayanınız ben olacağım!149
Ben, çok yaşlanmış bir kimseyim. Eğer başıma bir iş gelirse, varsın gel-sin. Zaten ecelim yaklaşmış bulunuyor!” dedi.150
Eline bir külünk alarak151 Beytullah’ın üzerine çıktı ve bir taşı yıkarken ayağının altındaki taş şiddetle deprenince,152 Velid b. Mugîre:
141 Abdurrezzak, 5/319, Ezrakî, 1/158-159.
142 Ezrakî, 1/158-159, Diyarbekrî, 1/112.
143 Abdurrezzak, 5/100, 319, Ezrakî, 1/161-162, Diyarbekrî, 1/112.
144 Ezrakî, 1/162, Diyarbekrî, 1/112.
145 Ezrakî, 1/162.
146 Abdurrezzak, 5/100, 319, Ezrakî, 1/159.
147 Ezrakî, 1/162.
148 Abdurrezzak, 5/319, Ezrakî, 1/159.
149 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/206, Ezrakî, 1/162, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/44, Zehebî, Târîh, s. 67, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
150 Ezrakî, 1/162.
151 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, İbn Sa’d, 1/145, Ezrakî, 1/159, 162, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâ-mil, 2/45, Zehebî, Târîh, s. 67, İbn Kesîr, Bidâye, 2/301, Diyarbekrî, 1/115.
“Ey Allah! Biz, Senin dininden çıkmış, sapmış değiliz!153 Bizim ıslah etmekten,154 hayırdan155 başka gayemiz yoktur!” diyerek,156 Kâbe’nin iki rüknü arasındaki kısmından157 elindeki külünkle taş taş kaldırıp akşa-ma kadar yıkakşa-ma işine devam etti.158
Halk, o gece, yıkma işine girişmeyip beklediler.159
“Akşam olunca, azap inmesinden korkarız!” dediler.
Akşamleyin, Velid b. Mugîre’ye bir azap gelmediğini gördüler.160
O geceyi de beklediler ve:
“Bakalım, Velid’in başına bir felâket gelirse biz Kâbe’den hiçbir taş yık-mayız ve yıktıklarımızı da iade eder, eski haline getiririz.
Eğer onun başına bir felaket gelmezse, yaptığımız işten Allah’ın razı olduğunu anlarız ve hemen yıkmaya girişiriz!” dediler.161
Kureyş halkı, ertesi günü, sabahleyin Velid b. Mugîre’nin sapasağlam kalkıp işine başladığını gördükleri zaman, kendileri de kendilerine ayrılmış olan duvarları, onunla birlikte yıkmaya koyuldular.
İbrahim Aleyhisselamın, İsmail Aleyhisselamla birlikte Kâbe’yi yaparken attığı temele ulaşıncaya kadar, duvarları yıktılar.
Temelde; yeşil, birbirleriyle kaynaşmış, deve sırtı gibi taşlarla karşılaştı-lar162 ki, her biri, otuz kişinin bile kaldıramayacağı kadar ağır ve iri idi.163
Yıkım işine katılan Kureyşlilerden birisi164 elindeki külünkün ucunu iki taştan birisini ayırmak için aralarına sokup zorladığı zaman, taş kımılda-mış, Mekke sarsılmaya başlamıştı!
153 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, Süheylî, 2/279, Diyarbekrî, 1/115, Halebî, 1/232.
154 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, Abdurrezzak, 5/100, Ezrakî, 1/159, 162, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/45.
155 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, İbn Sa’d, 1/145, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/45, Zehebî, Târîh, s. 67, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
156 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, Abdurrezzak, 5/100, Ezrakî, 1/159, 162, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/45, Zehebî, Târîh, s. 67. İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115, Halebî, 1/232.
157 İbn İshak, İbn Hişam, 1/207, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 1/45, Zehebî, Târîh, s. 67, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
158 Ezrakî, 1/162.
159 İbn İshak, İbn Hişam, 1/207, Taberî, 2/201, İbn Esîr, 1/45, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
160 Ezrakî, 1/162.
161 İbn İshak, 1/207, Taberî, 2/201, İbn Esîr, s. 45, İbn Kesir, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115, Halebî, 1/232.
162 Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, 1/207, Ezrakî, 1/162, Taberî, Târîh, 2/201, İbn Esîr, Kâmil, 2/45, Zehebî, Târîh, s. 71, İbn Kesîr, Bidâye, 2/302, Diyarbekrî, 1/115.
163 Abdurrezzak, 5/95, Ezrakî, 1/162, Beyhakî, Delâil, 2/61-62, Zehebî, Târîh, s. 71, Diyarbekrî, 1/115.
164 Ezrakî’ye göre: Velid b. Mugîre veya Ebu Vehb (Ezrakî, 1/163, Beyhakî, Delâil, 2/61-62, Diyarbekrî, 1/115.) Zehebî’ye göre: Velid b. Mugîre, (Zehebî, Târîh, s. 71).
Bunun üzerine, yıkım işine orada son verdiler.165
Taş kımıldatılınca, altından, gözleri kamaştıracak derecede bir şimşeğin çaktığı da rivayet edilir.166
Kureyşîler:
“Sakın, bu taşı kımıldatmayınız ve hizasını da bozmayınız!” dediler.167
Kımıldatılan taşın, Âdem Aleyhisselam zamanında Kâbe’nin melekler tara-fından atılmış bulunan temelinin taşı olduğu ve İbrahim Aleyhisselamın da Kâbe’nin temel ve duvarlarını bunun üzerinden yükselttiği rivayet edilir.168