Hindioğlu Camii

Bulunduğu Yer: ġıhlar Mahallesi, Dede Ağa Sokak‟ta yer almaktadır. Yapım Tarihi: 16. yüzyıl

Banisi: Kör Hüseyin Ağa Mimarı: Bilinmemektedir. Çizim No: 27

Fotoğraf No: 125-141

Mimari ve Yapım Özellikleri: Hindioğlu Camii dikdörtgen plan Ģemasına sahiptir. Son cemaat yeri üç gözlüdür. Cami avlulu olup kuzeyinde hücreler yer almaktadır. Hücrelerin üzerine son yıllarda lojman inĢa edilmiĢtir (Çizim 27).

Avluya doğu ve batıda bulunan kapılar ile giriĢ yapılmaktadır. Doğudaki kapı dehliz Ģeklinde olup sivri kemerlidir. Sivri kemerin alınlık kısmı yüzeysel diĢler ile çevrilmiĢtir. Kapı açıklığı ise düz atkılıdır (Fotoğraf 125). Dehliz sivri beĢik tonoz ile örtülüdür.

Doğudaki kapının üstünden minare yükselmektedir. Dehlizli kapı minarenin kaidesini oluĢturmaktadır. Yuvarlak planlı gövde oldukça kısa ve kalındır. Minarenin Ģerefesi de yuvarlak planlıdır. ġerefe altı mukarnaslar ile bezelidir. Petek kısmı baldaken planlı olup üsttü kubbe ile örtülüdür. Kubbe dört ayak tarafından taĢınmaktadır. Minare düzgün kesme taĢtan yapılmıĢtır (Fotoğraf 126).

Avlunun doğu kanadında hücrenin damına ve minareye çıkılan 12 basamaklı bir merdiven bulunmaktadır. Buradaki hücre basık kemerli bir kapı ile avluya açılmaktadır. Hücrenin doğu duvarında mazgal pencere, batı duvarında ise basık kemerli bir pencere vardır (Fotoğraf 127). Hücrenin kuzeyindeki mekan günümüzde lavabo olarak kullanılmaktadır. Yuvarlak kemerli bir açıklık ile bu mekana girilmektedir. Kemer orijinaldir. Kuvvetle muhtemel burası daha önceleri medrese hücresiydi. (Fotoğraf 128).

Hindioğlu Camii avlusunun kuzey kanadında üç hücre bulunmaktadır (Fotoğraf 129). Kuzeybatıdaki iki hücre basık kemerli birer kapı ve penceresi vardır.

Hücrelerde birer de niĢ mevcuttur. Diğer hücre 2000‟li yıllarda yapılmıĢtır. Düz atkılı bir kapı ile avluya açılmaktadır. Penceresi dikdörtgen Ģekillidir. Günümüzde bu hücre imam odasıdır (130). Hücreler düz tavanlıdır. Kuzeydoğuda abdest muslukları mevcuttur.

Avlunun doğu ve kuzeyindeki hücrelerin üzerine tabla beton atılarak lojman yapılmıĢtır (Fotoğraf 127,129).

Batıdaki giriĢ kapısının hemen yanında son yıllarda yapılan bir hücre vardır. Hücrenin kapısı düz atkılıdır. Avluya açılan herhangi bir pencere veya kapısı yoktur. Hindioğlu Camii avlusunun batısındaki giriĢ kapısı sadedir. Üzerinde “Hindioğlu Camii 1244” yazısı yazılıdır (Fotoğraf 131). Avluya bakan kısmı yuvarlak kemerlidir (Fotoğraf 132).

Hindioğlu Camii‟nin üç gözlü son cemaat yeri vardır. Ortada iki sütun ve köĢelerde birer gömme ayaklar üzerine oturan sivri kemerler ile avluya açılmaktadır. Sütun baĢlıkları mukarnaslıdır (Fotoğraf 129,133). Gömme ayak tablalarının kemere bakan cephelerinde taralı diĢler vardır. Burası kenger motifleri ile bezelidir (Fotoğraf 134). Son cemaat yeri düz tavanlıdır. Kuzeybatı ile kuzeydoğu köĢelerindeki gömme ayakların güney cephelerinde birer niĢ bulunmaktadır. NiĢler sivri kemerlidir. Kuvvetle muhtemel bu niĢler eskiden sadaka taĢı olarak kullanılmıĢtır (Fotoğraf 135). Son cemaat yerinin güney duvarında harime açılan sivri kemerli bir kapı vardır. Kavsarası mukarnas ile bezli olup kavsarının tepesinde istiridye motifi yer almaktadır. Kapının her iki yanında birer pencere bulunmaktadır. Biri dikdörtgen Ģekilli diğeri ise basık kemerlidir. Üst kısımda da sivri kemerli üç tane pencere vardır. Pencereler oldukça küçüktür (Fotoğraf 133).

Son cemaat yerinin kuzeydoğusunda betonda yapılmıĢ dokuz basamaklı bir merdiven yer almaktadır. Bu merdiven ile yukardaki betondan yapılmıĢ hücreye çıkılmaktadır. Hücre kadınlar mahfili olarak kullanılmaktadır. Kadınlar mahfilinin dikdörtgen Ģekilli, üç tane penceresi vardır. Biri son cemaat yerine biri doğu cepheye diğer ise avluya açılmaktadır. Harime açılan batı tarafı da camekan ile kaplıdır (Fotoğraf 136).

Hindioğlu Camii‟nin kıbleye paralel olarak uzanan, tek sahınlı bir harimi vardır. Harim, dikdörtgen planlı bir Ģemaya sahiptir. 14.00x6.00 m. ölçülerindedir (Fotoğraf 137) (Dündar, 1999: 157). Harimde farklı ebatlarda 14 pencere ile vardır. Kuzey duvarda altta üç üstte dört pencere mevcuttur. BeĢ pencere son cemaat yerine açılırken biri türbeye biri kadınlar mahfiline açılmaktadır. Batı ve doğu duvarında altta iki üstte birer pencere bulunmaktadır. Doğudaki üst pencere kadınlar mahfiline açılmaktadır. Güney duvarda ise kare Ģekilli bir pencere vardır. Tüm pencereler güneydeki hariç hepsi dikdörtgen Ģekillidir. Harimin içi belli bir yüksekliğe kadar ahĢap lambri ile kaplıdır.

Harimin doğusundaki kadınlar mahfilinin alt kısmı camekan ile kapatılmıĢtır. Harimin dört tarafı yaklaĢık 1.50 m. yüksekliğindeki ahĢap lambri ile kaplıdır. Son cemaat yerindeki gibi burası da düz tavanlıdır.

Hindioğlu Camii‟nin yarım daire planlı bir mihrabı vardır. Mihrap ters U Ģeklindeki çerçeve içerisine alınmıĢtır. Sivri kemerli mihrap mermerden yapılmıĢtır. Kavsara kısmı çeyrek küre formundadır. Ġki yanında yer alan konsollar günümüzde mevcut değildir (Fotoğraf 138).

AhĢap minber son yıllarda yapılmıĢtır. Yan aynalık kısmında iç içe geçmiĢ üçgen içerisine ay yıldız motifi yer almaktadır. KöĢk kısmı baldaken tarzdadır. Burada dört sütun kullanılmıĢtır. Minberin külah kısmı yoktur. Düz ahĢap bir tavan vardır. Üzerinde ay yıldızlı bir alem mevcuttur. Korkuluk, geçit ve süpürgelik kısmında basit geometrik motifler bulunmaktadır (Fotoğraf 137).

Harimin kuzeydoğusunda bir kapı vardır (Fotoğraf 139). Bu kapı ile kare planlı bir odaya giriĢ yapılmaktadır. Odanın dikdörtgen Ģekilli dört penceresi vardır. Bu pencerelerden ikisi doğu cepheye, biri avluya diğeri ise harime açılmaktadır. Avluya açılan pencere dıĢardan basık kemerlidir. Düz tavanlı odanın ortasında bir sanduka yer almaktadır (Fotoğraf 140). Sandukanın kime ait olduğuna dair herhangi bir kitabe mevcut değildir. Ġbrahim Hakkı Konya burada yatan kiĢinin ġeyh Osman Çelebi olduğunun söylemektedir. Eskiden burada Selçuklu tarzlı kubbeli bir türbe olduğunu da belirtmektedir (Dündar,1999: 156).

Hindioğlu Camii dıĢtan dört meyilli kırma çatı ile örtülüdür. Düzgün kesme taĢtan inĢa edilmiĢtir. Camii özel mülkiyettir.

Tarihlendirme: Hindioğlu Camii‟nin inĢa kitabesi yoktur. Kilisli Kadri TimurtaĢ caminin Kilis voyvodalarından Kör Hüseyin Ağa tarafından 1075 H. 1664 M. yaptırıldığını yazmaktadır (Bebekoğlu ve Tektuna, 2008: 79). Abdulkadir Dündar, Hindioğlu Camii‟nin 16. yüzyılın ilk yarısından sonra inĢa edildiğini söylemektedir. Son cemaat yerindeki sütun baĢlıkları, gömme ayaklardaki diĢler gibi orijinal unsurları buna gerekçe olarak göstermektedir. Kör Hüseyin Ağa‟nın camiyi tamir ettirmiĢ ve eklemeler yapmıĢ olabileceğini belirtmektedir. Abdulkadir Dündar‟ın tarihlendirmesi daha doğru olduğunu düĢünüyoruz. Mimarı bilinmemektedir.

Caminin iki kitabesi vardır.

1.Kitabe: Avlunun doğusundaki giriĢ kapısının üzerinde bulunmaktadır. 0.87x0.30 m. ölçülerinde olup sülüs hatlıdır. “Ya Allah 1244” yazısı yazılıdır (Fotoğraf 141). Bu kitabe eserin 1244 H. 1828 M. yılında tamir edildiğini göstermektedir. 1244 tarihi avlunun batısındaki kapıda da yazılmaktadır.

2. Kitabe: Birinci kitabenin üzerinde yer almaktadır (Fotoğraf 141). “Y.T.1244 Hindioğlu Camii İmar.T. 1996” yazısı yazılıdır.